Ερευνες έχουν δείξει ότι το προσδόκιμο ζωής επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες: από τα γονίδια (καθορίζουν περίπου κατά 25% τη διάρκεια ζωής ενός ατόμου), τη διατροφή, το περιβάλλον, την άσκηση, καθώς και άλλους της καθημερινής μας ζωής.
Σίγουρα τα γονίδιά μας δεν αλλάζουν, οπότε η βελτίωση της διατροφής μπορεί –στον βαθμό που της αναλογεί- να κάνει τη διαφορά στο προσδόκιμο ζωής. Ακόμα κι αν αυτό συμβεί μετά τη μέση ηλικία ή αργότερα, μελέτες δείχνουν ότι προστίθεται μία δεκαετία ή περισσότερο στο προσδόκιμο ζωής. Η διατροφή, φυσικά, από μόνη της δεν είναι ο μόνος παράγοντας που σχετίζεται με υψηλό προσδόκιμο ζωής.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πέντε μέρη στον κόσμο όπου οι άνθρωποι έχουν εξαιρετικά μεγάλο προσδόκιμο ζωής, αφού συχνά ζουν μέχρι τα 100 ή και περισσότερο. Αυτές οι περιοχές, που ονομάζονται «Blue Zones», περιλαμβάνουν τη χερσόνησο Nicoyan στην Κόστα Ρίκα, την πόλη Loma Linda στην Καλιφόρνια και τα νησιά Okinawa στην Ιαπωνία, τη Σαρδηνία στην Ιταλία και την Ικαρία στην Ελλάδα. Με την πρώτη ματιά οι δίαιτες, ο τρόπος ζωής και οι συνήθειες των ανθρώπων σε αυτές τις «Blue Zones» μπορεί να φαίνονται αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους. Ενώ όμως οι διατροφικές συνήθειες σε αυτές τις κορυφαίες παγκοσμίως κοινότητες είναι διαφορετικές από πολλές απόψεις, μοιράζονται τουλάχιστον τέσσερις κοινές παραμέτρους:
1 Συχνή κατανάλωση οσπρίων. Τα όσπρια είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στους ανθρώπους που ζουν στις «Blue Zones». Η σόγια είναι σημαντικό μέρος της παραδοσιακής διατροφής στην Okinawa, όπως και η φάβα στη Σαρδηνία και τα μαύρα φασόλια στη Nicoyan.
2 Καθημερινή κατανάλωση ξηρών καρπών. Οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε βιταμίνες, φυτικές ίνες και μέταλλα και αποτελούν βασικό διατροφικό συστατικό για πολλούς κατοίκους των «Blue Zones». Τα καρύδια και τα αμύγδαλα, για παράδειγμα, είναι δημοφιλή στην Ικαρία και τη Σαρδηνία, ενώ στη Nicoyan λατρεύουν τα φιστίκια.
3 «Πρωινό σαν βασιλιάς, μεσημεριανό σαν πρίγκιπας και δείπνο σαν φτωχός». Οι άνθρωποι στις περισσότερες «Blue Zones» τείνουν να τρώνε τις περισσότερες από τις θερμίδες τους νωρίς μέσα στην ημέρα, παρά αργότερα. Οι κάτοικοι της Okinawa παραδοσιακά τρώνε πλούσιο πρωινό, μέτριο μεσημεριανό γεύμα και δεν έχουν καν δείπνο.
4 Οικογενειακά γεύματα. Στις «Blue Zones» είναι σύνηθες οι οικογένειες να τρώνε τουλάχιστον ένα καθημερινό γεύμα μαζί, συνήθως το μεσημεριανό τους γεύμα ή το τελευταίο της ημέρας. Αν και είναι δύσκολο για τις οικογένειες που έχουν πολυάσχολη ζωή να παίρνουν συχνά τα γεύματα μαζί, αξίζει η προσπάθεια να συμβαίνει όσο πιο συχνά γίνεται.
Οι οικογένειες που τρώνε μαζί τείνουν να τρώνε πολύ πιο θρεπτικά, ενώ τρώνε πιο αργά. Καταναλώνουν περισσότερα φρούτα και λαχανικά, και τα παιδιά τους είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν παχυσαρκία.