Ο Χρήστος Βάρφης γεννήθηκε τὸ 1789 στὴν Χειμάρρα. Ἦρθε στὴν ἐπαναστατημένη Ἒλλάδα καὶ πολέμησε μὲ δικό του σῶμα ἀπό τὸ 1824. Τὴν 1η Ὀκτωβρίου 1825 «ἐκ Χειμάρρας ἀυθορμήτως κινηθείς» εἰσέρχεται μέ δέκα Χειμαρρέους στὸ πολιορκημένο Μεσολόγγι. Στὶς 16 Ὀκτωβρίου 1825 ὀνομάζεται Χιλίαρχος λόγω ὅ,τι «ἀνδραγάθησε εἰς τὰς κατά τῶν ἐχθρῶν μάχας»
Στὶς 18 Νοεμβρίου 1825 στὸ Μεσολόγγι αἰτεῖται προβιβασμὸ σὲ Ἀντιστράτηγο, νὰ ἔχει ὑπό τὰς διαταγάς του 60 στρατιῶτες καί νὰ τοποθετηθῆ ὑπό τὸν στρατηγὸ Σπύρο Μήλιο. Ἀναφέρει μεταξύ ἂλλων στὴν αἲτησή του:
«Ἀναχωρῶν ἐκ τῆς πατρίδος μου Χειμάρρας, μὲ μερικοὺς στρατιῶτες, ὁρκισθεὶς νὰ ἒλθω εἰς τὴν ἐλεύθερον Ἑλλάδα νὰ συναγωνισθῶ ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας της, ἀφήνων εἰς τὴν διάκρισιν τῶν ἐχθρῶν ( ἐὰν πόποτε δυνηθοῦν) τὴν οἰκογένειά μου… Ἡ οἰκογένειά μου εἶναι ἀπό ταῖς προύχονταις τῆς Χειμάρρας ἀσκεῖ δε ἐπιρροή εἰς τοὺς συμπατριῶτας μου… Ὁ προβιβασμὸς αὐτὸς ὄχι μόνον θέλει ἐξάψη εἰς τὴν ψυχή μου νἐον ἐνθουσιασμόν εἰς τὰς ὑποσχέσεις μου, ἀλλὰ ἀκούοντάς με οἱ συμπατριῶτες μου προβιβασμένον πολλοὶ ἐξ αὐτῶν θέλει παρακινηθῶσι νὰ ἀκολουθῆσουν τὰ πρακτικά μου.»
Οἱ Ἰωάννης Παπαδιαμαντόπουλος καί Δημήτριος Θέμελης, μέλη τῆς ἐπιτροπῆς γιὰ τὴν διεύθυνση τῶν πολεμικῶν και πολιτικῶν πραγμάτων τῆς Δυτικῆς Ἑλλάδος, συνιστοῦν στὴν Διοίκηση στὶς 23 Νοεμβρίου 1825 νὰ γίνει δεκτὸ τὸ αἲτημά του, ἀναφέροντας χαρακτηριστικὰ:
«Ἡ εὐγένειά του ἐλθῶν ἐδῶ ἀπό τὴν πατρίδα του μὲ τινας τῶν συμπατριωτῶν του ἔδειξε ζῆλον καί προθυμίαν εἰς τὴν δούλευσιν τῆς πατρίδος· εἶναι ἂνθρωπος μὲ φρόνησιν καὶ πλήρης ἐνθουσιασμοῦ ὑπέρ τοῦ κοινοῦ καλοῦ.»
Στὶς 12 Ἰανουαρίου 1826 ζητᾶ νὰ παρουσιασθῆ στὴν Διοίκηση:
«ζητώντας τὴν ἀνταμοιβή τῶν ἐκδουλεύσεων μου, ὃπου μὲ τοὺς δέκα συμπατριῶτες μου στρατιώτας Χειμαρρέους ἐκτέλεσα καὶ ἐκτελῶ τὰ χρέη μου»
Στὶς 8 Φεβρουαρίου 1826 οἱ Ἀνδρέας Ἴσκος, Ἀποστόλης Κουσουρῆς καὶ Σπύρος Μήλιος βεβαιώνουν γιὰ τὸν Χρῆστο Βάρφη καί τοὺς ἄνδρες του:
«συναγωνίσθησαν μετὰ αὐτοῦ ἐκτελώντας τὰ στρατιωτικὰ των χρέη ἀνδρείως κατὰ τοῦ ἐχθροῦ, ὑποφέροντας ὃλα τὰ δεινὰ»
Στὶς 18 Φεβρουαρίου 1826 ἡ Προσωρινή Διοίκησις τῆς Ἑλλάδος τὸν προάγει σὲ Ἀντιστράτηγο.
Στὶς 22 Φεβρουαρίου 1826 ἀναγνωρίζονται οἱ στρατιωτικὲς ἐκδουλεύσεις του καί μισθοδοτοῦνται οἱ δέκα στρατιῶτες του.
Στὶς 13 Μαρτίου 1826 τοῦ δίδεται ἡ ἐντολὴ νὰ στρατολογήσει ἕως 70 ἂνδρες «καὶ μετὰ αὐτῶν διατελής μαχόμενος ἐναντίον τοῦ πολιορκοῦντος τὸ Μεσολόγγι ἐχθροῦ.»
Τελικῶς στρατολογεῖ ἂλλους 17 ἂνδρες καί μὲ 27 συνολικῶς παίρνει μέρος στὴν Ἒξοδο τοῦ Μεσολογγίου.
Τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1826 συμμετέχει στὴν ἐκστρατεία τοῦ Καραϊσκάκη στὴν Ἀνατολικὴ Στερεὰ Ἓλλάδα, ὃπου καὶ ἀριστεύει στὴν Ἀράχωβα. Μετέχει στὸ ἀποτελούμενο ἀπό 120 ἄνδρες Σῶμα τῶν Σπύρου καί Ζάχου Μήλιου. Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1828 ὀνομάζεται Ἓκατόνταρχος.
Στὶς 10 Μαΐου 1828 συγκροτεῖ Ἀνεξάρτητη Ἑκατονταρχία πολεμώντας μὲ τὴν Χιλιαρχία του Κίτσου Τζαβέλα καὶ τὴν Φρουρὰ τοῦ Στρατάρχη Δημητρίου Ὑψηλάντη κατὰ τὴν ἐκστρατεία στὴν Ἀνατολική Στερεὰ Ἑλλάδα.
Στὶς 24 Ὀκτωβρίου 1828 καταγράφεται στὸ Στρατόπεδο στὴν Ἐλευσίνα, ὑπὸ τὸν Στρατάρχη, ὡς Ἑκατόνταρχος ἐπικεφαλῆς 78 στρατιωτῶν.
Κατὰ τὴν προέλαση τοῦ ἀνωτέρω σώματος στὴν Βοιωτία ἦταν ἀρχηγὸς τῆς ὀπισθοφυλακῆς. Συμμετεῖχε σὲ ἐκκαθαρίσεις καί μάχες ἐναντίον τῶν Τούρκων καὶ διεκρίθη ἰδιαιτέρως στὴν μάχη στὸ Στεβενίκο (29/10/1828) ὃπου «ἐπέδειξε τὴν ἀπαιτούμενη εὐπείθεια καὶ ἀνδρεία».
Στὶς 7 Ἰανουαρίου 1829 βρίσκεται στὸ Ζεμενὸ Ἀράχωβας. Ἐλέγχει τὶς κινήσεις τῶν ἐκδιωχθέντων, ἀπό τά νότια τμήματα τῆς Φωκίδος καί Βοιωτίας, Τούρκων πού κατέφυγαν στὴν Δαύλεια.
Στὴν κατάσταση τοῦ κατὰ τὴν Ἀνατολικὴ Ἑλλάδα Στρατοῦ (29/1/1829, Σκάλωμα Σαλώνων) καταγράφεται ὡς Ἑκατόνταρχος, Διοικητὴς τῆς Ἀνεξαρτήτου Ἑκατονταρχίας δυνάμεως 70 ἀνδρῶν.
Στὶς 22 Φεβρουαρίου 1829 γίνεται ἀναφορὰ εἰς βάρος του πρὸς τὸν Πληρεξούσιο Τοποτηρητὴ στὴν Στερεὰ Ἓλλάδα κόμη Αὐγουστίνο Καποδίστρια. Ἑξῆντα ἀξιωματικοὶ καὶ στρατιῶτες του τὸν κατηγοροῦν γιὰ τύραννο. Ἀναφέρουν χαρακτηριστικὰ:
«Δὲν ἠθέλησε πώποτε νὰ μᾶς εἰδῆ μὲ ἀγαλλιαστικόν ὂμμα, ἀλλὰ ὅταν ἢθελε πάγῃ τις νὰ τοῦ ἀναφέρῃ ἤ νὰ παραπονεθῇ ὡς ἀδικημένος, ὁ τιοῦτος ἀντὶ νὰ δώσῃ κάποιαν καλὴν παρηγορίαν, ἀντὶ νὰ τὸν καλοακούσῃ κἄν ὡς ἀρχὴ, ἐλάμβανε ἀντὶ αὐτῶν ξυλιᾶς καὶ ἤκουε μυρίους ὑβριστικοὺς λόγους»
Συνέρχεται τὸ Πολεμικὸ Κριτὴριο τοῦ Στρατοπέδου, ἀποτελούμενο ἀπό τοὺς Χρῆστο Περραιβό, Κούστα Μᾶκο καί Μῆτρο Τριανταφύλλου, γιὰ νὰ ἐξετάση τὴν ὑπόθεση. Ἀντιπρόσωπός του ἦταν ὁ Σπύρος Μήλιος. Τὸ Κριτὴριο ἔκρινε ὃτι «τὰ παράπονα δὲν εἶναι μεγάλα, μήτε ἱκανὰ νὰ διαλύσουν μία Ἑκατονταρχία, προῆλθαν δὲ ἀπό ἐλλείψεις τῶν παραπονουμένων». Θεώρησε τὴν ὃλη κίνηση ὡς συνομωσία καὶ στὶς 26 Φεβρουαρίου 1829 βγάζει ἀπόφαση. Παύει τρεῖς ἀπό τοὺς παραπονούμενους Ἀξιωματικοὺς τοῦ βαθμοῦ των, διατάζει ὃσοι ἐκ τῶν ὑπολοίπων ἀποχωρήσουν νὰ θεωρηθοῦν λιποτάκτες , ἀθωώνη τὸν Χρῆστο Βάρφη ὁ ὁποῖος «χρεωστῇ νὰ φέρεται πρὸς τοὺς ὑπὸ τὴν ὁδηγίαν του μὲ ἥμερον καὶ συνετὸν τρόπον τὸν ἁρμόζοντα εἰς τὸν χαρακτήρα τοῦ βαθμοῦ του»
Στὶς 26 Φεβρουαρίου 1829 καταγράφεται στὴν Φρουρὰ Σαλώνων (Ἀμφίσσης). Ἀπὸ τὸν Μάρτιο τοῦ 1829 ὑπηρετεῖ ὡς Ἑκατόνταρχος στὴν Φρουρὰ τοῦ Στρατάρχου Δ. Ὑψηλαντου, μὲ ἀρχηγὸ τὸν Σπυρο Μήλιο, παίρνοντας μέρος καὶ στὴν τελευταία μάχη τοῦ Ἀγώνα στὴν Πέτρα Βοιωτίας στὶς 12 Σεπτεμβρίου 1829. Στὶς 18-30 Ἰανουαρίου 1830 συνυπογράφει στὴν Σαλαμίνα δήλωση πίστης καὶ ἀφοσίωσης στὸν Ἰωάννη Καποδίστρια.
Ὑπηρετώντας ὡς Λοχαγὸς κρίνεται ἄξιος νὰ λάβη τὸ Ἀργυρὸ Ἀριστεῖο στὶς 3 Μαρτίου 1836.
Κατετάγη στὸ 2ο Ἐλαφρὸ Πεζικό Τάγμα Μεσολογγίου στὶς 25 Ἀπριλίου 1836. Τέθηκε ὑπό σύνταξη στὶς 27 Ἰουνίου 1838 ἀπό τὸ 2ο Τάγμα Ἐλαφροῦ Πεζικοῦ στὸ Μεσολόγγι.
Προήχθη σὲ Ταγματάρχη στὶς 18 Σεπτεμβρίου 1839. Τιμήθηκε μὲ τὸν Ἀργυρὸ Σταυρὸ τῶν Ἱπποτῶν τοῦ Τάγματος τοῦ Σωτῆρος στὶς 18 Σεπτεμβρίου 1844 Ἦταν νυμφευμένος μὲ δύο τέκνα. Ἀπεβίωσε τὸ 1850 καὶ ἡ σύζυγὸς του ἔλαβε μηνιαία σύνταξη 162 δρχ.
Θεοδωρος Κων. Δράκος
ΦΕΚ 5,10/2/1861, ΦΕΚ 26,10/6/1836,ΦΕΚ 19, 5/10/1839, ΦΕΚ 30, 26/9/1844
Ἀρχεῖα τῆς Ἑλληνικῆς Παλιγγενεσίας, Τόμος Η΄, σελίς 421
Μ. Ἀγων. ΑΑ 19, Φ 1783
Γενικὰ Ἀρχεία Κράτους/Ἀρχεῖο περιόδου κυβερνήτη Ἰ. Καποδίστρια / Γραμματεία τῶν Στρατιωτικῶν καὶ τῶν Ναυτικῶν/ Φάκελλος 16/ Ἒγγραφο 242,243
ΓΑΚ/Ἀριστεῖα/Φ2/Τ97
ΓΑΚ/Συλλογή Βλαχογιάννη/Σ1/Υ5/Φ245/Ε237-240 & Φ246/Ε316
ΓΑΚ/ Ἀρχεῖο Μινιστέριου /Γραμματείας/Υπουργείου τοῦ Πολέμου/Φ144/Τ50 & Φ169/Τ144-6 & Φ174/Τ100-2 & Φ177/Τ85 & Φ181/Τ178 & Φ 182/Τ35,139 & Φ 192/Τ123,135
ΓΑΚ/Γενικὸν Φροντιστήριον/Φ11/Τ1100 & Φ 22/Τ126 & Φ 22/Τ792-4 & Φ 29/Τ643 & Φ 31/Τ605 & Φ 34/Τ499 & Φ 37/Τ681,742
ΓΑΚ/ Ἀρχεῖο Ἐκτάκτων Ἐπιτρόπων καὶ Προσωρινῶν Διοικητῶν/Φ95/Τ829
ΓΑΚ/ Ἀρχεῖο Πληρεξούσιου Τοποτηρητῆ/Φ3/Τ347-8,439-441 & Φ15/Τ363
Πηγή: Himara.gr