Ο Αλέξανδρος Σεβήρος (Marcus Aurelius Severus Alexander, 1 Οκτωβρίου 208 – 19 Μαρτίου 235) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 222 έως το 235. Ο Αλέξανδρος ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας των Σεβήρων.
Ανέλαβε την βασιλεία σε μικρή ηλικία (14 ετών), με αποτέλεσμα την πραγματική εξουσία να την ασκούν στην αρχή η γιαγιά του Ιουλία Μαίσα (γυναικαδελφή του αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου) μέχρι το θάνατό της (226) και μετέπειτα η μητέρα του Ιουλία Μαμαία και ένα συμβούλιο αντιβασιλείας αποτελούμενο από 16 συγκλητικούς.
Η καθοδηγούμενη και άτολμη εξουσία του κατέρρευσε το 235, όταν δολοφονήθηκε από το στρατό στη Γερμανία, σηματοδοτώντας την αρχή ενός εμφύλιου σπαραγμού, που ταλαιπώρησε την αυτοκρατορία για 50 χρόνια.
Ο προηγούμενος αυτοκράτορας Ηλιογάβαλος, εξάδελφος του Αλέξανδρου, υποχρεώθηκε να τον ορίσει ως διάδοχό του κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. Το 222 η πραιτωριανή φρουρά, πιθανότατα παρακινούμενη από την Ιουλία Μαίσα και την Ιουλία Μαμαία, δολοφόνησε τον Ηλιογάβαλο, εγκαθιστώντας απρόσκοπτα ως αυτοκράτορα τον Αλέξανδρο Σεβήρο. Η τυπικά ορθή αλλά ηθικά ανυπόληπτη διαδοχή δημιούργησαν ένα κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης στο λαό και το στρατό, ως εκ τούτου στη Ρώμη επικράτησε αναρχία και ταραχές. Αποκορύφωμα της τεταμένης κατάστασης ήταν η δολοφονία του Δομίτιου Ουλπιανού ανώτατου αξιωματούχου της πολιτείας από την πραιτωριανή φρουρά παρουσία του ιδίου του αυτοκράτορα και της μητέρας του.
Η αποτυχία στις μάχες
Το 231 και 232 ο Πέρσης βασιλιάς Αρδασίρ εξαπέλυσε επίθεση κατά της ρωμαϊκής επαρχίας της Μεσοποταμίας. Ο Αλέξανδρος επιχείρησε αντεπίθεση (232), αλλά κατ´αρχάς απέτυχε στην επανάκτηση των εδαφών. Ωστόσο οι Πέρσες λόγω των μεγάλων απωλειών που υπέστησαν εξαναγκάστηκαν εκ των πραγμάτων σε οπισθοχώρηση. Ο Αλέξανδρος δεν έχασε την ευκαιρία, αν και η νίκη του ήταν αποτέλεσμα συγκυριών, να επιστρέψει στην Ρώμη ως θριαμβευτής.
Στη συνέχεια ο αυτοκράτορας κλήθηκε στον Ρήνο να αντιμετωπίσει το γερμανικό φύλλο των Αλαμανών που είχε εισβάλλει σε ρωμαϊκές περιοχές. Η επιχείρηση ανακατάληψης από τα ρωμαϊκά στρατεύματα διεκόπη σχεδόν αμέσως, όταν ο Αλέξανδρος κατόπιν συμβουλής της μητέρας του, συνήψε ειρήνη με τους Αλλαμανούς εξαγοράζοντας τους. Ο στρατός αγανάκτησε με την ατολμία και δειλία που επέδειξε ο Αλέξανδρος.
Το τέλος
Το κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης, η καθοδηγούμενη βασίλεια του Αλέξανδρου και η πλήρης αποτυχία του στις μάχες οδήγησαν τον στρατό να τον δολοφονήσει στη Γερμανία και να ανακηρύξει ως νέο αυτοκράτορα τον Μαξίμινο τον Θράκα.