Η Συρία έχει γίνει μέλος του παγκόσμιου γεωπολιτικού κόμματος που παίζεται από κοινού από τη Ρωσία και την Κίνα αυτή τη στιγμή.
Τουλάχιστον, ένα τέτοιο συμπέρασμα μπορεί να εξαχθεί από τα αποτελέσματα της επίσκεψης του Σύρου ηγέτη Μπασάρ αλ Άσαντ στη Μόσχα.
Τι ήταν ασυνήθιστο σε αυτή την επίσκεψη, ποιες δεσμεύσεις ανέλαβε ο Άσαντ και πώς θα μπορούσε αυτό να βοηθήσει τη ρωσική ειδική επιχείρηση στην Ουκρανία;
Στα μέσα Μαρτίου, μια πολύ αντιπροσωπευτική συριακή αντιπροσωπεία έφτασε στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, του υπουργού Εξωτερικών Φαϊζάλ Μικντάντ και του υπουργού Άμυνας Μαχμούντ Αμπάς.
Στη Μόσχα διαπραγματεύτηκαν με τους ομολόγους τους – αντίστοιχα με τους Βλαντίμιρ Πούτιν, Σεργκέι Λαβρόφ και Σεργκέι Σόιγκου.
Η επίσκεψη ήταν μοναδική, έστω και μόνο επειδή ήταν η πρώτη προαναγγελθείσα επίσκεψη του Άσαντ στη Μόσχα.
Παλαιότερα ο Σύρος πρόεδρος ερχόταν στη Μόσχα χωρίς ανακοινώσεις στον Τύπο – πιθανότατα γιατί δεν ήταν απολύτως σίγουρος για την ασφάλειά του.
Τώρα που ολόκληρη η Αραβική Δημοκρατία της Συρίας (με εξαίρεση την ελεγχόμενη από τους Τούρκους λωρίδα στο βορρά και τις αμερικανικές επιρροές στις κουρδικές περιοχές στα ανατολικά) κυβερνάται σταθερά από τη Δαμασκό, και οι αντίπαλοι της Συρίας έχουν χάσει κάθε πιθανότητα αλλαγής καθεστώτος και δεν υπάρχει λόγος να ανησυχεί πια.
Ωστόσο, εκτός από τον μιντιακό περίγυρο, η επίσκεψη είχε και στρατηγικούς στόχους. Ποιοί από αυτούς έχουν επιτευχθεί;
Ενίσχυση της παρουσίας του ρωσικού στρατού στη Συρία
Έτσι, όπως φαίνεται, ο Πούτιν και ο Άσαντ στο μη δημόσιο μέρος της επίσκεψης συζήτησαν το ενδεχόμενο ενίσχυσης της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στη Συρία. Σύμφωνα με τον Σύρο πρόεδρο, εάν η Ρωσία έχει την επιθυμία να επεκτείνει ή να αυξήσει τις βάσεις της στη Συρία, τότε τέτοιες ιδέες είναι ευπρόσδεκτες. Και η λογική του είναι αρκετά κατανοητή.
«Η Δαμασκός δεν έχει σύμμαχο πιο σημαντικό και ισχυρό από τη Μόσχα και οι ρωσικές βάσεις εγγυώνται την ηρεμία στη χώρα», εξηγεί ο Συρρορώσος δημοσιογράφος και διεθνής παρατηρητής Αμπάς Τζούμα.
Επιπλέον, η Μόσχα (σε αντίθεση με άλλες χώρες, ακόμη και το Ιράν) δεν διεκδικεί τον έλεγχο της Συρίας ή/και δεν πρόκειται να τον χρησιμοποιήσει σε γεωπολιτικές αναμετρήσεις στο θέατρο της Μέσης Ανατολής. Η Μόσχα κατάφερε να οικοδομήσει σχέσεις με τους περιφερειακούς ηγέτες με τέτοιο τρόπο ώστε να μην έχει καμία σύγκρουση με κανέναν από αυτούς.
Όσο για το ρωσικό όφελος από τις νέες βάσεις, αυτές, εκ πρώτης όψεως, φαίνονται αμφίβολες – άλλωστε, κάθε ελεύθερος Ρώσος στρατιώτης χρειάζεται στα πεδία της «ειδικής επιχείρησης» (στην Ουκρανία).
«Ωστόσο, τα λόγια του Προέδρου της Συρίας για την επέκταση της παρουσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Συρία δεν σημαίνουν ότι αύριο θα εμφανιστούν εκεί νέες ρωσικές βάσεις. Σημαίνουν ότι η συνεργασία είναι μακροπρόθεσμη και στο μέλλον θα γίνει η ενίσχυση της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, είναι θέμα χρόνου», σημειώνει ο Αμπάς Τζούμα.
Η Συρία μπορεί να συμβάλλει στη ‘ρωσική ασφάλεια’ με εθελοντές
Ωστόσο, η Συρία μπορεί επίσης να συμβάλει στη διασφάλιση της ρωσικής ασφάλειας. Για παράδειγμα, στα πλαίσια της «ειδικής επιχείρησης».
Φυσικά, η Δαμασκός δεν μπορεί να βοηθήσει με χρήματα ή όπλα – οι ίδιοι δεν έχουν αρκετά. Ωστόσο, πρώτον, ο Μπασάρ αλ Άσαντ κατέστησε σαφές ότι δεν ήταν κατά της αποστολής Σύριων εθελοντών στην Ουκρανία.
«Εάν οι εθελοντές πάνε εκεί, όχι απεσταλμένοι από το συριακό κράτος – θα απευθυνθούν απευθείας σε εκείνους τους ρωσικούς φορείς που ασχολούνται με αυτό το θέμα και δεν θα το μάθουμε», άφησε να εννοηθεί πολύ διαφανώς ο Σύρος ηγέτης.
Δεύτερον, ο Άσαντ αναγνώρισε ως μέρος της Ρωσίας τα νέα / παλιά εδάφη στη Θάλασσα του Αζόφ και του Ντονμπάς.
«Λέω ότι πρόκειται για ρωσικά εδάφη, και ακόμη κι αν δεν είχε συμβεί ο πόλεμος, αυτά είναι ιστορικά ρωσικά εδάφη. Παραδόθηκαν στην Ουκρανία, ίσως πριν από περίπου 100 χρόνια, νομίζω, επί Λένιν. Κατοικούνται από Ρώσους πολίτες και τα γεγονότα στο έδαφος δείχνουν ότι πρόκειται για ρωσική γη. Είμαστε πεπεισμένοι για αυτή τη θέση», είπε ο Σύρος πρόεδρος.
Είναι το δεύτερο κράτος που αναγνωρίζει τα «νέα εδάφη»
Μπορεί να φαίνεται ότι η αναγνώριση της Συρίας δεν κοστίζει τίποτα και δεν θα βοηθήσει με κανέναν τρόπο τη Ρωσία – αλλά δεν είναι έτσι.
Όσο περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν το Ντονμπάς και τη Θάλασσα του Αζόφ ως ρωσική, τόσο πιο εύκολο θα είναι και για άλλα κράτη να αναγνωρίσουν τη νέα πραγματικότητα. Και η Συρία έχει γίνει πλέον το δεύτερο ξένο κράτος που αναγνωρίζει τα νέα σύνορα της Ρωσίας. Όχι μόνο λόγω δικαιοσύνης, αλλά και ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη σωτηρία του συριακού κράτους από τους Ρώσους.
Ωστόσο, ο Άσαντ όχι μόνο ξεπλήρωσε τα χρέη του – υπερασπίστηκε και τα δικά του συμφέροντα. Ο Σύρος πρόεδρος είναι ίσως ένας από εκείνους τους παγκόσμιους ηγέτες που ενδιαφέρονται περισσότερο για τη νίκη της Ρωσίας στην Ουκρανία. Νίκη, φυσικά, όχι επί της Ουκρανίας (λίγοι θεωρούν αυτή τη σύγκρουση ως ρωσο-ουκρανική), αλλά επί των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Αυτός ο πόλεμος θα αρχίσει να αλλάζει την παγκόσμια ισορροπία, καθώς μέρος των δεινών στη Συρία, το Ιράκ και πολλές άλλες χώρες προκαλείται από έναν μονοπολικό κόσμο», είπε ο Σύρος πρόεδρος, υπονοώντας την «αμερικανοποίηση» της Μέσης Ανατολής.
Αυτό ακριβώς κάνουν τώρα το Πεκίνο και η Μόσχα – και το κάνουν, προφανώς, συγχρονισμένα. Η Κίνα ξεκινά μια διαδικασία συμφιλίωσης μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας (στερώντας έτσι από τις Ηνωμένες Πολιτείες μια σειρά από λόγους για στρατιωτική παρουσία στον Περσικό Κόλπο, κάτι που προηγουμένως εξηγήθηκε από την ανάγκη προστασίας αυτών των χωρών από την ιρανική επιθετικότητα).
Η Ρωσία, από την άλλη, καταδεικνύει τα όρια της ισχύος των ΗΠΑ στην Ουκρανία και προωθεί επίσης τη διαδικασία συμφιλίωσης Συρίας-Τουρκίας.
Κάτι που με τη σειρά του θα βάλει τέλος στον εμφύλιο στη Συρία και θα αναγκάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από το ανατολικό τμήμα της χώρας.
Δεν επιτεύχθηκαν όλοι οι στόχοι
Δυστυχώς, δεν εκπληρώθηκαν όλοι οι στρατηγικοί στόχοι της επίσκεψης – συγκεκριμένα, δεν κατέστη δυνατό να γίνει άλλο ένα βήμα προς την περιβόητη συρο-τουρκική συμφιλίωση.
Κατά την επίσκεψη του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Μόσχα, επρόκειτο να πραγματοποιηθεί συνάντηση υψηλόβαθμων διπλωματών από τη Ρωσία, τη Συρία, το Ιράν και την Τουρκία. Μια συνάντηση στην οποία τα μέρη θα μπορούσαν ήδη να συμφωνήσουν για μια σύνοδο κορυφής στο υψηλότερο επίπεδο. Ωστόσο, τελικά αναβλήθηκε «για τεχνικούς λόγους».
«Πίσω από αυτή τη διατύπωση, πιθανότατα, κρύβονται θεμελιώδεις αντιφάσεις που πρέπει πρώτα να επιλυθούν για να γίνει η συνάντηση.
Διαφορετικά, θα είναι απλώς χάσιμο χρόνου», εξηγεί ο Αμπάς Τζούμα.
Καταρχάς, ο Άσαντ ξεκαθάρισε με ποιες προϋποθέσεις είναι δυνατός ο διάλογος μεταξύ Δαμασκού και Άγκυρας – πρόκειται για την αποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων κατοχής από το έδαφος της χώρας.
Το Ιράν επίσης δεν επιθυμεί να μοιραστεί το συριακό ξέφωτο με τους Τούρκους στο άμεσο μέλλον.
Επιπλέον, υπάρχει ένα πρόβλημα μεταξύ της Τεχεράνης και της Άγκυρας τώρα – το όνομά του είναι «Αζερμπαϊτζάν»…
—
© Βαλκανικό Περισκόπιο –Γιῶργος Ἐχέδωρος