Μια περίεργη διάθεση στα όρια της απόκρυψης εμφανίζει η κυβέρνηση αναφορικά με τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των ανθρώπων που σκοτώθηκαν στο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου.
Από τον Νίκο Τσακανίκα
Στην προσπάθεια που έκανε η εφημερίδα «δημοκρατία» να μάθει τα ονόματα των αδικοχαμένων επιβατών και να τιμήσει τη μνήμη τους ο λαός της χώρας, επικοινωνώντας με τις αρμόδιες Αρχές, προσέκρουσε σε πολλαπλούς «τοίχους». «Τοίχους» που έχουν να κάνουν με την αποκαλούμενη (αν)αρμοδιότητα και τελικά τα ψεύδη που εκπορεύτηκαν από εκπροσώπους της Ελληνικής Αστυνομίας, με βάση προφανώς τις εντολές που είχαν από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Οπως φάνηκε, οι υπεύθυνοι είχαν στα χέρια τους τον κατάλογο με τα ονόματα των νεκρών, αλλά υποστήριζαν το αντίθετο. Οταν έγινε αντιληπτό από τους αρμοδίους πως δεν μπορούν να κάνουν άλλο τους ανήξερους, κρύφτηκαν πίσω από τη φράση «μη δημοσιοποίηση των προσωπικών δεδομένων».
Το γεγονός δημιουργεί προφανώς τεράστια ερωτήματα, ιδίως από τη στιγμή που σε προηγούμενες εθνικές τραγωδίες-εγκλήματα οι Αρχές είτε δημοσιοποιούσαν τα ονόματα είτε ανακοίνωναν πού μπορεί κανείς να αιτηθεί και να παραλάβει τη σχετική, θλιβερή λίστα.
Το χρονικό
Ακολουθεί το… χρονικό της προσπάθειας που έκανε η εφημερίδα «δημοκρατία», για να μάθει τα ονόματα των νεκρών συμπολιτών μας. Το μόνο σίγουρο είναι πως χρειάζεται υπομονή και… γερά νεύρα.
Το πρώτο τηλεφώνημα έγινε στην Πολιτική Προστασία. Το γραφείο Τύπου απάντησε πως δεν το χειρίζεται αυτή το θέμα και μας παρέπεμψε στην Πυροσβεστική Υπηρεσία.
Το δεύτερο έγινε στην Πυροσβεστική Υπηρεσία. Το γραφείο Τύπου απάντησε πως η εμπλοκή της Πυροσβεστικής αφορούσε αποκλειστικά την έρευνα, τη διάσωση και τον απεγκλωβισμό των ατόμων. Και πρόσθεσε πως τα βαγόνια από τη σύγκρουση έχουν μεταφερθεί σε ειδικές εγκαταστάσεις όπου διενεργείται περαιτέρω έλεγχος.
Αυτός περιλαμβάνει την αναζήτηση κάποιου ίχνους της κοπέλας που δεν έχει βρεθεί τίποτα ακόμη, αν υπάρχει άλλος νεκρός, καθώς δεν είναι καθαρό πόσοι κατέβηκαν από το τρένο στη Λάρισα και πόσοι ανέβηκαν, και λοιπούς ελέγχους που αφορούν το πρωτόκολλο που ενεργοποιείται σε τέτοιες περιπτώσεις. Στο τέλος μάς παρέπεμψε στην Ελληνική Αστυνομία.
Κι εδώ αρχίζει ο… τραγέλαφος. Το τρίτο τηλεφώνημα έγινε στο γραφείο Τύπου της ΕΛ.ΑΣ. Είπαν πως δεν έχουν τον κατάλογο με τα ονόματα των νεκρών και παρέπεμψαν να επικοινωνήσουμε με τον εκπρόσωπο της ΕΛ.ΑΣ., στον οποίο και έγινε το τέταρτο τηλεφώνημα.
Μας απάντησε πως δεν έχει τον κατάλογο και μας παρέπεμψε σε έναν ταξίαρχο του Εγκληματολογικού, ο οποίος είχε μεταβεί στη Λάρισα με την ομάδα του για την ταυτοποίηση των νεκρών. Ο ίδιος (πέμπτο τηλεφώνημα) είπε πως τον κατάλογο με τα ονόματα τον παρέδωσε στις Αρχές της Λάρισας.
Το έκτο τηλεφώνημα έγινε στο γραφείο του υπουργού Προστασίας του Πολίτη. Τα στελέχη του δήλωσαν άγνοια λέγοντας πως δεν έχουν τον κατάλογο και μας παρέπεμψαν στην Αστυνομική Διεύθυνση Λάρισας. Ακολούθησε έβδομο τηλέφωνο στην Αστυνομική Διεύθυνση Λάρισας. Οι άνθρωποί της μας παρέπεμψαν απευθείας στη Γενική Περιφερειακή Διεύθυνση Θεσσαλίας της Αστυνομίας.
Το όγδοο τηλεφώνημα έγινε στη Γενική Περιφερειακή Διεύθυνση Θεσσαλίας. Επικοινωνήσαμε με τον προϊστάμενο, έναν αστυνόμο Β’. Είναι η πρώτη φορά που πήραμε κάποια ψήγματα… ειλικρίνειας. Αρνήθηκε πως έχει η υπηρεσία του τον κατάλογο, αλλά τουλάχιστον στο δεύτερο σκέλος της απάντησης υπήρχε σχετική ειλικρίνεια: «Ακόμα κι αν την έχουμε, δεν μπορούμε να τη δώσουμε. Υπεύθυνο είναι το Αρχηγείο στα κεντρικά, στην Αθήνα».
Ακολούθησαν αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα στο γραφείο του υπουργού Πολιτικής Προστασίας του Πολίτη. Μια υπάλληλος του γραφείου είπε πως δεν μπορεί να δώσει καμία λίστα. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά, αυτή την οδηγία είχε από τη διευθύντρια του γραφείου του υπουργού.
Σε ερώτησή μας γιατί δεν μπορεί να τη δώσει, μας παρέπεμψε να μιλήσουμε με την ίδια. Οσες φορές, όμως, κι αν την καλέσαμε, δεν κατέστη δυνατό να επικοινωνήσουμε με την ίδια. Οι υπάλληλοι του γραφείου μάς ζήτησαν να αφήσουμε όνομα και τηλέφωνο για να μας καλέσει και να μας εξηγήσει τους λόγους. Ακόμη περιμένουμε…
Ο μακρύς κατάλογος των θυμάτων της τραγωδίας στις ράγες των Τεμπών
Τελικά, ανακαλύψαμε πως υπήρξε εφημερίδα που δημοσίευσε τον κατάλογο με τα ονόματα των νεκρών: η «Ελευθερία» της Λάρισας. Τα ονόματα αυτά -πέρα από το γεγονός ότι δεν διαψεύστηκαν ποτέ- καταφέραμε και τα διασταυρώσαμε από αξιόπιστη πηγή.
Ο κατάλογος που ακολουθεί περιλαμβάνει τα ονόματα των 55 νεκρών από τους 57 που είναι επισήμως (λείπουν το όνομα του Σύρου μετανάστη που ταυτοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη και μιας 23χρονης κοπέλας από τη Θεσσαλονίκη για την οποία δεν έχουν ακόμη βρει τίποτα από τη σορό της) ταυτοποιημένα (εννέα εκ των οποίων είναι υπάλληλοι του ΟΣΕ) και έχει ως εξής:
Κυριακίδης Γεώργιος του Δημητρίου, 67 ετών, τόπος γέννησης Τασκένδη
Βλάχος Βάιος του Χρήστου, 34 ετών, Καρδίτσα
Παπαϊωάννου Κυπριανός του Χριστόδουλου, 23 ετών, Κύπρος
Καραγεωργίου Σωτήριος του Δημητρίου, 28 ετών, Θεσσαλονίκη
Κατσάρα Αθηνά του Αθανασίου, 35 ετών, Αθήνα
Μήτσκα Ιφιγένεια του Σωτηρίου, 23 ετών, Γιαννιτσά
Μασσαλής Δημήτριος του Αγγελου, 30 ετών, Μαρούσι
Μπλέκα Βάια του Αναστασίου, 43 ετών, Λάρισα
Χούπα Ελπίδα του Χρήστου, 29 ετών, Αθήνα
Αδαμίδη Αναστασία του Στέλιου, 25 ετών, Κύπρος
Ντος Σάντος Σίλβα Ευαγγελία του Ιπποκράτη, 63 ετών, Δράμα
Ταχμαζίδου Σοφία Ειρήνη του Αναστασίου, 32 ετών, Θεσσαλονίκη
Χατζηβασιλείου Ελισάβετ του Νικολάου, 27 ετών, Θεσσαλονίκη
Ασλανίδης Δημήτριος του Παύλου, 27 ετών, Θεσσαλονίκη
Βουτσινάς Ιωάννης του Παναγιώτη, 49 ετών, Πειραιάς
Τζοβάρας Ιωάννης του Κωνσταντίνου, 55 ετών, Λαμία
Καριώτης Ιωάννης του Στυλιανού, 63 ετών, Αττική
Χατζηχαραλάμπους Παναγιώτης του Βασιλείου, 29 ετών, Αττική
Πλακιά Χρυσή του Νικολάου, 20 ετών, Τρίκαλα
Πλακιά Θωμαή του Νικολάου, 20 ετών, Τρίκαλα
Πλακιά Αναστασία Μαρία του Δημητρίου, 20 ετών, Τρίκαλα
Δουρμίκα Ελενα του Αντωνίου, 35 ετών, Γερμανία
Παπαγγελή Αναστασία του Ηλία, 19 ετών, Μαρούσι
Οικού Δημήτριος του Ευθυμίου, 29 ετών, Αλεξανδρούπολη
Κουκαριώτου Χρυσή του Ιπποκράτη, 56 ετών, Δράμα
Culea Ionel του Petrica, 35 ετών, Ρουμανία
Μπουρνάζης Ευάγγελος του Δημητρίου, 54 ετών, Θεσσαλονίκη
Μπουρνάζης Παναγιώτης του Ευαγγέλου, 15 ετών, Θεσσαλονίκη
Παυλίδης Ανδρέας του Προδρόμου, 49 ετών, Θεσσαλονίκη
Τσίντζα Ελένη του Δημητρίου, 21 ετών, Θεσσαλονίκη
Βούλγαρης Σπυρίδων του Παναγιώτη, 35 ετών, Μαρούσι
Κουτσούμπας Γεώργιος του Ιωάννη, 59 ετών, Αμαλιάδα
Ρούτσι Ντένις του Πάνο, 23 ετών, Αθήνα
Ναλμπάντης Νικόλαος του Δημητρίου, 29 ετών, Θεσσαλονίκη
Χλωρού Βασιλική του Παναγιώτη, 56 ετών, Λάρισα
Τσακλίδου Αγάπη του Γεωργίου, 23 ετών, Θεσσαλονίκη
Τηλκερίδης Αγγελος του Χρήστου, 24 ετών, Νάουσα
Τσιωμά Αφροδίτη του Ευαγγέλου, 23 ετών, Θεσσαλονίκη
Καρασάββας Ιωάννης του Αντωνίου, 28 ετών, Θεσσαλονίκη
Καπετάνιου Δήμητρα Ευαγγελία του Κλεάνθη, 25 ετών, Θεσσαλονίκη
Κουτσόπουλος Αναστάσιος του Δημητρίου, 21 ετών, Καρδίτσα
Μουρτζάκη Μαρία του Γεωργίου, 52 ετών, Ηράκλειο
Κωττάς Βασίλειος Κυριάκος του Ανδρέα, 52 ετών, Θεσσαλονίκη
Πορφυρίδου Καλλιόπη του Λαζάρου, 24 ετών, Θεσσαλονίκη
Παπάζογλου Γεώργιος του Λυσίμαχου, 23 ετών, Θεσσαλονίκη
Bozo Pavlini του Sokrat, 62 ετών, Αλβανία
Lata Klaudia του Eduart, 21 ετών, Λάρισα
Εγούτ Μαρία του Δημητρίου, 56 ετών, Θεσσαλονίκη
Ψαροπούλου Μαρία Θωμαή του Αντωνίου, 20 ετών, Θεσσαλονίκη
Μπέζα Φραντζέσκα του Δημητρίου, 20 ετών, Θεσσαλονίκη
Μίαρη Μαρία του Σπυρίδωνα, 56 ετών, Κέρκυρα
Αδαμάκης Ιορδάνης του Αδάμ, 23 ετών, Καβάλα
Καραθεοδώρου Νικήτας του Αθανασίου, 24 ετών, Θεσσαλονίκη
Mia Mohammad Edris του Sahed Mia, 34 ετών, Μπαγκλαντές
Φωτόπουλος Γεώργιος του Ηλία, 57 ετών, Ελβετία
Η επαίσχυντη στάση της Hellenic Train: «Περίπου 350 επιβάτες»!
Η ανήθικη στάση της Hellenic Train, εξαιτίας και της ιδιότυπης ασυλίας που της προσέφερε η κυβέρνηση όλα αυτά τα χρόνια, μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.
Οπως μας κατήγγειλαν αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες λίγες στιγμές μετά το τραγικό δυστύχημα, όχι μόνο δεν έπραξε το αυτονόητο, να δώσει, δηλαδή, άμεσα τη λίστα με τα ονόματα των επιβατών του μοιραίου τρένου -έκανε αρχικά λόγο για περίπου (!) 350 επιβάτες, λες και επρόκειτο για αντικείμενα-, αλλά τα στελέχη της Hellenic Train, στις κρίσιμες αυτές ώρες, επέδειξαν μια αδιαφορία στα όρια της αναισθησίας, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε, να συνδράμουν άμεσα τόσο τις Αρχές όσο και τους επιβάτες.
Αυτή η επαίσχυντη στάση συνεχίστηκε και με τους τραυματίες και με τους συγγενείς των επιβατών. Χαρακτηριστικές είναι οι καταγγελίες τραυματισμένων επιβατών και των συγγενών τους πως κανείς από την εταιρία δεν εμφανίστηκε για να τους προσφέρει έστω τα στοιχειώδη.
Εξίσου αποκαλυπτική είναι η περιγραφή του νεαρού Αγγελου Φανουράκη, που τραυματίστηκε στο μοιραίο τρένο. Είπε πως όχι μόνο πλήρωσε ο ίδιος τον ειδικό νάρθηκα που χρειάστηκε να αγοράσει για τα κατάγματα που έχει στη μέση, αλλά έβαλαν από την τσέπη τους και τα εισιτήρια τόσο της μητέρας του που ήρθε από την Κρήτη για να τον επισκεφτεί στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν όσο και του ίδιου για την επιστροφή στο σπίτι του μετά το εξιτήριο.
Μόνο αποτροπιασμό και οργή προκαλεί η επόμενη ανακοίνωση της εταιρίας, μετά τους «περίπου 350 επιβάτες», πως «στο σημείο έσπευσαν πυροσβέστες και προσωπικό της Hellenic Train, που συμμετείχαν σε επιχειρήσεις διάσωσης και παροχή βοήθειας στους ταξιδιώτες». Είναι φανερό πως οι υπεύθυνοι της εταιρίας δεν προσέφεραν καμία βοήθεια όπως όφειλαν και είχαν υποχρέωση -και πολύ περισσότερο καθήκον- να κάνουν όχι μόνο σε ηθικό, αλλά και σε νομικό επίπεδο.
Σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις της εταιρίας σε περίπτωση σιδηροδρομικού δυστυχήματος, οι οδηγίες και οι κανονισμοί της Ε.Ε. που έχουν ενσωματωθεί και στο ελληνικό Δίκαιο είναι σαφείς.
Βάση όλων αυτών αποτελεί το άρθρο 9 οδηγίας της Ε.Ε. που δημοσιεύτηκε στην «Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων» (27/06/1995) και αναφέρει τα εξής: «Η σιδηροδρομική επιχείρηση πρέπει να είναι επαρκώς ασφαλισμένη ή να έχει προβεί σε ανάλογες ρυθμίσεις, ώστε να καλύπτεται κατ’ εφαρμογήν της εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας από πλευράς αστικής ευθύνης ατυχημάτων, ιδίως όσον αφορά τους επιβάτες, τις αποσκευές, το φορτίο, το ταχυδρομείο και τους τρίτους».
Στο πλαίσιο αυτό, η Ε.Ε. εξέδωσε και κανονισμό λίγα χρόνια αργότερα σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών, την 23η Οκτωβρίου 2007 (αριθ. 1371/2007), και στο άρθρο 12 σημειώνει κατηγορηματικά: «Στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις θα πρέπει να επιβάλλεται η υποχρεωτική ασφάλιση ή η εφαρμογή ισοδύναμων ρυθμίσεων για την ευθύνη τους έναντι επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών σε περίπτωση δυστυχήματος. Το ελάχιστο ασφάλιστρο για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις θα πρέπει να υπόκειται σε μεταγενέστερη εξέταση».
Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία πως όλα αυτά ισχύουν στο ακέραιο και για τη χώρα μας, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), που έχει την ευθύνη για τις περιπτώσεις αυτές, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η ΡΑΣ, ως εθνικός φορέας επιβολής της εφαρμογής του Κανονισμού (Ε.Κ.) 1371/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2007, παρακολουθεί τη λειτουργία των σιδηροδρομικών επιβατικών μεταφορών με σκοπό τη συστηματική καταγραφή και μέτρηση της απόδοσης του παρεχόμενου μεταφορικού έργου».
Μάλιστα, στη δεύτερη μελέτη εφαρμογής του Κανονισμού (Ε.Κ.) 1371/2007 που εκπόνησε κατά το διάστημα 2018-2019 η ΡΑΣ επισημαίνει: «Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 4 του Κανονισμού, κάθε κράτος-μέλος μπορεί, με διαφάνεια και αμεροληψία, να χορηγεί εξαίρεση, για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη (η οποία μπορεί να ανανεωθεί για μέγιστο χρονικό διάστημα πέντε ετών κάθε φορά) από την εφαρμογή των διατάξεων του Κανονισμού σε υπηρεσίες σιδηροδρομικής μεταφοράς επιβατών στο εσωτερικό και, κυρίως, σε αστικές, προαστιακές και περιφερειακές υπηρεσίες.
Ωστόσο, όπως ρητώς ορίζει ο Κανονισμός (α.2 παρ. 3 αυτού), σε κανένα κράτος-μέλος δεν δύναται να χορηγηθεί εξαίρεση από την εφαρμογή των άρθρων 9, 11, 12, 19, 20, παρ. 1 και 26, τα οποία αφορούν τη διάθεση εισιτηρίων, τις κρατήσεις, την ευθύνη των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων για τους επιβάτες και τις αποσκευές τους, θέματα ασφάλισης, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα κατά τη χρήση σιδηροδρομικών υπηρεσιών εκ μέρους τους».
Δηλαδή, τα άρθρα 9, 11, 12, 19, 20, που αφορούν τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, και ειδικά τα άρθρα 9 και 12, που αφορούν τα σιδηροδρομικά δυστυχήματα, δεν εξαιρούνται με κανέναν τρόπο και οι εταιρίες οφείλουν να πράξουν τα δέοντα σε αυτές τις περιπτώσεις. Οπως ακριβώς δεν κάνει η Hellenic Train…
Περισσότερα σχόλια δεν χρειάζονται, αναμένουμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τη Δικαιοσύνη να αναλάβουν δράση…
Οι τραυματίες
Στα νοσοκομεία Λάρισας, Κατερίνης και Θεσσαλονίκης νοσηλεύτηκαν το τελευταίο διάστημα πάνω από 80 επιβάτες. Σήμερα από τους 13 τραυματίες οι 11 νοσηλεύονται στα δύο νοσοκομεία της Λάρισας.
Από αυτούς οι εννέα νοσηλεύονται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, τέσσερις στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και πέντε σε κλινικές (από ένας στην Ορθοπεδική, στην Καρδιοχειρουργική, στη Νευροχειρουργική και στην Α’ και Β’ Χειρουργική Κλινική), ενώ οι δύο στο Γενικό Νοσοκομείο.
Ενας είναι στη ΜΕΘ σε βαριά κατάσταση και μία κοπέλα από τη Θήβα στην Ορθοπεδική Κλινική. Την ίδια στιγμή, στη Θεσσαλονίκη νοσηλεύεται ένας στη ΜΕΘ του «Παπαγεωργίου» και ακόμα ένας στη ΜΕΘ του «Παπανικολάου», στην Ειδική Μονάδα Εγκαυμάτων.