Βασίλης Δημ. Χασιώτης
Το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, μέχρι στιγμής αποδίδεται σε «ανθρώπινο λάθος», αυτό του σταθμάρχη Λάρισας, που έβαλε δύο τρένα πάνω στην ίδια τροχιά σε πορεία σύγκρουσης. Ο σταθμάρχης έχει ήδη συλληφθεί, φέρεται να έχει ομολογήσει το λάθος του και θα ακολουθηθεί από εδώ και πέρα η δικαστική διαδικασία.
Ακούγεται πως η δικαστική (εισαγγελική) έρευνα θα φτάσει «μέχρι το κόκκαλο». Σ’ αυτό το «κόκκαλο» θα εστιάσουμε τη προσοχή μας στο παρόν άρθρο.
Το ίδιο παραπάνω δυστύχημα, προκάλεσε επίσης την παραίτηση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Κ. Καραμανλής, ο οποίος δήλωσε μεταξύ άλλων : «…δηλώνω την παραίτησή μου από τη θέση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Είναι αυτό που νιώθω καθήκον μου να πράξω ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των ανθρώπων που έφυγαν τόσο άδικα και αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τα διαχρονικά λάθη του ελληνικού κράτους και του πολιτικού συστήματος».
Ως πολίτης, εκείνο που έχει για μένα σημασία, είναι, η ανεύρεση ευθυνών για το δυστύχημα και η απόδοση της δικαιοσύνης εκεί όπου εντοπίζονται τέτοιες ευθύνες.
«Εκεί όπου εντοπίζονται…»
Και οι ευθύνες για το παραπάνω τραγικό δεν εντοπίζονται μονάχα στο επίπεδο του σταθμάρχη, αλλά και σε όλους εκείνους τους αρμόδιους κρατικούς ή μη φορείς, που έχουν την ευθύνη της ασφαλούς λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου και τρένων. Κι αυτή η ασφάλεια των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών, όπως προκύπτει από τα πρώτα ρεπορτάζ, δεν υπάρχει τουλάχιστον στο συγκεκριμένο τμήμα της διαδρομής.
Η ίδια η δήλωση εξάλλου του παραιτηθέντος υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ανωτέρω, που μιλά για «…διαχρονικά λάθη του ελληνικού κράτους και του πολιτικού συστήματος», αποτελεί ουσιαστικά μια ομολογία (έτσι το εκλαμβάνω) της εμπλοκής στο άνω ατύχημα και άλλων ανθρώπων, στο «Κράτος» και το «πολιτικό σύστημα».
«…λάθη του ελληνικού κράτους…»
Ποια είναι τα «διαχρονικά λάθη του ελληνικού κράτους » για τα οποία μίλησε ο παραιτηθείς υπουργός;
Ποιοι είναι οι κρατικοί φορείς (τα πρόσωπα δηλαδή) που αρμοδίως εμπλέκονται στο ζήτημα της ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών;
Τα «λάθη» πρέπει να προσδιοριστούν και οι διαπράξαντες αυτά τα «λάθη» να εντοπιστούν ώστε να εξατομικευθούν οι τυχόν ευθύνες του καθενός.
Πέραν του εξατομικευμένου λάθους του σταθμάρχη, όπως προκύπτει από το μέχρι στιγμής ρεπορτάζ, αυτή καθαυτή η μη εγκατάσταση των αναγκαίων συστημάτων ασφαλείας, τα οποία όμως έχουν αγοραστεί από πολλών ετών, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, και που ποτέ δεν εγκαταστάθηκαν στη συγκεκριμένη τουλάχιστον διαδρομή που συνέβη το δυστύχημα, αποτελεί μια σοβαρή αιτία που δεν κατορθώθηκε να αποφευχθεί η τραγωδία, δοθέντος πως αν είχαν εγκατασταθεί και τεθεί σε λειτουργία, θεωρείται βέβαιο ότι θα είχαν αποτρέψει την θανατηφόρα συνέπεια του λάθους του σταθμάρχη.
Εάν για τον άνω υπάλληλο το ζήτημα της βαριάς αμέλειας θεωρείται κάτι το εξαιρετικά σοβαρό, και είναι, τι μπορεί τότε να πει κανείς για την (ομολογημένη από τον ίδιο τον παραιτηθέντα υπουργό ανωτέρω) διαχρονική, πώς να την ονομάσω τώρα; ας την πω (επί του παρόντος) εγκληματική «αμέλεια» όλων των αρμοδίων (κρατικών και μη) που έχουν την ευθύνη εγκατάστασης και λειτουργίας αυτών των συστημάτων ασφαλείας, ιδίως αν συνυπολογιστεί το γεγονός, πως εκ μέρους των συνδικάτων των σιδηροδρομικών υπαλλήλων υπήρχαν διαρκείς διαχρονικές οχλήσεις γι’ αυτό ακριβώς το ζήτημα, για τις ελλείψεις των συστημάτων ασφαλείας και τους κινδύνους που ελόχευαν εξαιτίας της απουσίας τους; Μάλιστα δε, όπως ακούστηκε, υπήρξε ακόμη και μηνυτήρια αναφορά εκ μέρους των συνδικάτων αρκετά χρόνια πριν για το ίδιο θέμα αλλά συνέχεια δεν υπήρξε.
Μίλησα παραπάνω για εγκληματική «αμέλεια» των «αρμοδίων» πάνω από το επίπεδο του σταθμάρχη.
Όμως, εδώ, με βάση την δική μου ερμηνεία των πραγμάτων, με δυσκολία μπορώ να διαγνώσω «βαριά αμέλεια» των παραπάνω φορέων.
Εκείνο που προσωπικά διαγιγνώσκω, εφόσον βεβαίως τα στοιχεία του ρεπορτάζ τα σχετικά με τις διαχρονικές και διαρκείς οχλήσεις των συνδικάτων προς τους αρμόδιους φορείς ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και τεκμαίρω ελλείψει κάθε αντίθετης διάψευσης πως ανταποκρίνονται, είναι η πλήρης αδιαφορία, κάτι δηλαδή πολύ χειρότερο και από τη βαριά αμέλεια. Διότι στην αδιαφορία, είναι παρούσα η αναγκαία πληροφόρηση για τον κίνδυνο που προέρχεται εκ μέρους της μη δράσης προς αποτροπή του, εκ μέρους εκείνων που αντικειμενικά έχουν την εξουσία και αρμοδιότητα να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, τα οποία όμως δεν έλαβαν και επομένως πρέπει να κληθούν να δώσουν εξηγήσεις γιατί δεν τα έλαβαν.
Δοθέντων δε των συνεπειών από την μη ανάληψη δράσης εκ μέρους τους προς αποφυγή των κινδύνων που προκύπτουν από την έλλειψη των άνω συστημάτων ασφαλείας, τα οποία μάλιστα έχουν αγοραστεί, (αυτό το τελευταίο το επαναλαμβάνω, διότι καθιστά την αδιαφορία, ή την «βαριά αμέλεια» εν πάση περιπτώσει ακόμη πιο δυσεξήγητη που πρέπει να διερευνηθεί), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η συνέπεια της απουσίας τους οδήγησε στον θάνατο δεκάδων επιβατών και του προσωπικού βεβαίως των δύο αμαξοστοιχιών που συγκρούσθηκαν, της επιβατικής και της εμπορικής, προσωπικά, ως απλός πολίτης, εκτιμώ πως η ποινική ευθύνη είναι παρούσα σ’ αυτό το επίπεδο των «αρμοδίων» (πάνω από τον σταθμάρχη), σε όλη την κλίμακα της ιεραρχίας, από τις διοικήσεις των σιδηροδρομικών εταιρειών ανωτέρω, έως την αρμόδια Ανεξάρτητη Αρχή και την πολιτική ηγεσία, που γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν τον κίνδυνο και θα πρέπει να διερευνηθεί τι έπραξαν (αν έπραξαν κάτι) για την αποτροπή του.
Θα κλείσω το παρόν άρθρο με την ευχή, να μην αναζητηθούν εξιλαστήρια θύματα (ασφαλώς ο σταθμάρχης δεν ευθύνεται παρά έως εκεί που του αναλογεί η κατά το νόμο προσωπική του αντικειμενική ευθύνη), ούτε αφήνοντας στο απυρόβλητο όσους βρίσκονται στα υψηλότερα κλιμάκια της ιεραρχίας (κρατικής ή μη), τα «λάθη» των οποίων (δηλαδή οι πράξεις ή οι παραλείψεις τους) οδήγησαν κι αυτά (μαζί με το ανθρώπινο λάθος του σταθμάρχη) στις τραγικές συνέπειες του άνω δυστυχήματος.
Τίμια;
Δεν το ελπίζω…
(Καθώς τέλειωσα το παρόν άρθρο μου, στην τηλεόραση φαίνεται ότι ανοίγουν διαρκώς στόματα, που ένα πράγμα αναδεικνύουν : τις παραδοσιακές επιδόσεις του πολιτικού μας συστήματος, και αναφέρομαι ειδικά σ’ αυτό που άσκησε διαχρονικά εξουσία, που με μια λέξη μπορεί να περιγραφεί ως – Μπάχαλο. Ουδεμία ασφαλώς έκπληξη. Το αντίθετο θα αποτελούσε έκπληξη)