Η Πολιτική και Οικονομική Αναλύτρια Ιωάννα Λιούτα στο FORMedia Radio 99,8 fm και στον Αποστόλη Γκόγκα για την προστασία της πρώτης κατοικίας από το 2010 έως σήμερα.
Το 2010 ο νόμος Κατσέλη εισήγαγε για πρώτη φορά την έννοια της πτώχευσης των φυσικών προσώπων και τον δικαστικό διακανονισμό χρεών.Ο δανειολήπτης είχε την δυνατότητα να ζητήσει την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς
Το 2015 έγιναν τροποποιήσεις στο νόμο Κατσέλη και η πρώτη κατοικία (με αντικειμενική αξία έως 280.000 και οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ) εξαιρέθηκε από τους πλειστηριασμούς μέχρι τις 31/12/ 2018.Το 2015 με νόμο εισήχθησαν και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί
Στη συνέχεια, το 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ νομοθετεί νέο πλαίσιο προστασίας πιο περιορισμένο και για έναν χρόνο.Δόθηκαν δύο παρατάσεις από τη σημερινή κυβέρνηση, μέχρι τον Ιούλιο του 2020.
Με τον πτωχευτικό νόμο του 2020 δεν υφίσταται προστασία της πρώτης κατοικίας σύμφωνα με τον νόμο Κατσέλη.Η δικαστική οδός για την διευθέτηση και την προστασία οφειλέτη και πιστωτή,όπως γινόταν με τον νόμο Κατσέλη δεν υπάρχει πλέον.
Οι οφειλέτες για την πρώτη κατοικία τους ,σήμερα, πρέπει να αιτηθούν ηλεκτρονικά ρύθμιση των οφειλών τους μέσω της πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού.Μέσω ενός αλγόριθμου πλέον θα προκύπτει το ποσό και η διάρκεια της αποπληρωμής κάθε δανειολήπτη. Το αποτέλεσμα θα γίνεται αποδεκτό από τους πιστωτές χωρίς δικαστική προσφυγή.
Στους αδύναμους υπάγονται ένας μικρός αριθμός δανειοληπτών λόγω των εισοδηματικών κριτηρίων (το ετήσιο εισόδημα να μην ξεπερνά τα 7.500 ευρώ) .Οι ευάλωτοι πρέπει να «πιστοποιηθούν» από το Υπουργείο Οικονομικών για να δικαιούνται στεγαστικό επίδομα από 75 έως 210 ευρώ για μια 5/ετία
Σήμερα μετά από έναν ατελέσφορο πλειστηριασμό,η τιμή του ακινήτου μειώνεται αυτόματα, ενώ μετά από αλλεπάλληλες ματαιώσεις των πλειστηριασμών, μπορεί να μειωθεί και 65%.
Η σημερινή Κυβέρνηση με τον νέο πτωχευτικό νόμο που νομοθέτησε κατάργησε τα έστω και αποδυναμωμένα πλαίσια προστασίας της πρώτης κατοικίας που ίσχυαν και έδωσε φορολογική ασυλία στα funds.
Η ολομέλεια του Αρείου Πάγου δίνει τη δυνατότητα στους servicers, που είναι οι εντολοδόχοι των funds στην Ελλάδα, να προβαίνουν οι ίδιοι σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, εναντίον των οφειλετών
Τι θα μπορούσε να γίνει
Άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν θεσπίσει διαδικασίες και πλαφόν όπου δίνεται η δυνατότητα στους οφειλέτες να προσπαθήσουν να σώσουν το σπίτι τους:
Στην Ισπανία πχ η Κυβέρνηση έχει νομοθέτησε ένα πλαφόν κέρδους για την τράπεζα ή το fund από κάθε πλειστηριασμό, δεν μπορεί δηλαδή ένα σπίτι που πλειστηριάζεται για χρέος πχ. 15..000 ευρώ να πλειστηριάζεται με αρχική τιμή τα 60.000 ευρώ.
Στην Κύπρο έχει θεσπιστεί ότι σε ενδεχόμενο πλειστηριασμού, ο μέχρι σήμερα ιδιοκτήτης έχει προτεραιότητα να διεκδικήσει στον πλειστηριασμό το σπίτι του, και εν συνεχεία μόνο Κύπριοι πολίτες (συγγενείς )και μόνο στην τρίτη φάση του πλειστηριασμού έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν εταιρείες και κτηματομεσιτικά γραφεία