Μια πρώτη αποτίμηση της επίσκεψης του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στην Τουρκία επιχειρεί ο στρατιωτικός αναλυτής και διεθνολόγος Σάββας Καλεντερίδης, μιλώντας στην εκπομπή της Naftemporiki TV «Newsroom» με τον Μιχάλη Ψύλο.
Σύμφωνα με τον κ. Καλεντερίδη, οι ΗΠΑ προσφέρουν μία διέξοδο στην Τουρκία από το αδιέξοδο που δημιούργησε μόνη της αντιδρώντας στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Παράλληλα, εκτιμάει ότι η Τουρκία θα κεφαλαιοποιήσει την στάση της Ελλάδας υπέρ της, ενώ παράλληλα προβλέπει εντάσεις στα ενεργειακά.
Συνοψίζοντας το παρασκήνιο της επίσκεψης, ο κ. Καλεντερίδης αναφέρει ότι το ταξίδι ήταν ήταν προγραμματισμένο, «όμως μετά τις ύβρεις που εκτόξευσε ο υπουργός Εξωτερικών (Σουλεϊμάν) Σοϊλού, εναντίον του Αμερικανού πρέσβη στην Άγκυρα (Τζεφ) Φλέικ, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε δηλώσει ότι δεν επαληθεύει την επίσκεψη Μπλίνκεν στην Άγκυρα. Ο σεισμός όμως έλιωσε τον πάγο και τελικά τον είδαμε να επισκέπτεται την Τουρκία».
Η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού στην Τουρκία είχε ορισμένα σημειολογικά χαρακτηριστικά, σημειώνει ο κ. Καλεντερίδης εξηγώντας:
- Δεν προσγειώθηκε σε πολιτικό αεροδρόμιο, αλλά στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ.
«Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το έκανε για να προσγειωθεί κοντά στις σεισμόπληκτες περιοχές», σχολιάζει ο στρατιωτικός αναλυτής σημειώνοντας ότι αν και στα Άδανα υπάρχει και πολιτικό αεροδρόμιο, ο ίδιος επέλεξε τη στρατιωτική βάση.
- Επέλεξε να κοιμηθεί το βράδυ σε ένα αμερικανικό χώρο μέσα στη βάση και όχι σε κάποιο ξενοδοχείο.
«Και αυτό έχει μια σημειολογία, σημαίνει ότι ο Μπλίνκεν πήρε αποστάσεις από την Άγκυρα», αναφέρει.
- Σύμφωνα με τον τουρκικό τύπο, οι ΗΠΑ, μέχρι στιγμής, έχουν δώσει 85 εκατ. δολάρια και θα δώσουν άλλα 100 εκατ. δολάρια για τον σεισμός. Τα χρήματα όμως θα δοθούν απευθείας στους σεισμόπληκτους, χωρίς την παρέμβαση του τουρκικού κράτους.
Αναφερόμενος στην αίτηση της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, την οποία μπλοκάρει η Τουρκία, ο κ. Καλεντερίδης σχολιάζει πως φαίνεται ότι τελεσφόρησαν οι πιέσεις των ΗΠΑ προς τη Σουηδία, καθώς στις 2 Μαρτίου ψηφίζεται ο νέος αντιτρομοκρατικός νόμος στη χώρα, ο οποίος θα περιορίζει τις δυνατότητες των αντιφρονούντων, είτε είναι γκιουλενιστές είτε Κούρδοι, να δρουν στο έδαφος της Σουηδίας.
«Αυτό είναι ένα δώρο στην Τουρκία, και μια δίοδος να της επιτρέψουν να δραπετεύσει από το αδιέξοδο που δημιούργησε η ίδια, διότι αντιλαμβάνεται ότι εάν συνεχίσει να ασκεί βέτο φορτώνεται στην πλάτη της ένα τεράστιο φορτίο ολόκληρης της συμμαχίας που έχει στόχο να βάλει τις δύο σκανδιναβικές χώρες στο ΝΑΤΟ», λέει χαρακτηριστικά εκτιμώντας ότι πιθανότατα θα λυθεί τώρα το ζήτημα της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Καλεντερίδη, δεν υπάρχει αντάλλαγμα στην Τουρκία, αλλά διέξοδος. Όπως σημειώνει, η Τουρκία αναζητά ένα τρόπο έντιμου συμβιβασμού να ξεφύγει από το αδιέξοδο, σημειώνοντας ότι μετά το «πράσινο φως» από την Ουγγαρία, θα μείνει μόνη της η Τουρκία.
Όσον αφορά τα F-16, η επίσκεψη Μπλίνκεν δεν μπορεί να αλλάξει κάτι στη στάση της αμερικανικής κυβέρνησης, σημειώνει ο στρατιωτικός αναλυτής εξηγώντας πως είναι ήδη υπέρ της παράδοσης, και μένει μόνο το Κογκρέσο. Μέσα σε όλα αυτά όμως, ο αδύναμος κρίκος είναι η Ελλάδα, σύμφωνα με τον κ. Καλεντερίδη. «Αυτό που φοβόμασταν, βλέπουμε δυστυχώς να γίνεται. Η Τουρκία θα θα κεφαλαιοποιήσει την στάση της Ελλάδας υπέρ της», λέει χαρακτηριστικά. «Εννοώ την άδολη στάση να συμπαρασταθεί και ο ελληνικός λαός, και το ελληνικό κράτος και η ελληνική κυβέρνηση στους σεισμόπληκτους», προσθέτει.
Όπως σημειώνει η τουρκική πλευρά εκμεταλλεύεται την τραγωδία του σεισμού, με τον Μαβλούτ Τσαβούσογλου να επαναφέρει τα έξι σημεία της συνάντησης Μπούρα-Καλίν (και το θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών στο βόρειο Αιγαίο και τα Δωδεκάνησα, ενώ μπαίνει στο τραπέζι και το ΝΑΤΟ κάνοντας λόγο για ορίζοντα πενταετίας που θα γίνει υπό την εποπτεία του ΝΑΤΟ).
Ο κ. Καλεντερίδης εκτιμάει ότι θα θέσουν πρώτα τα τρία αιτήματα (MOE στρατιωτικά, διερευνητικές επαφές και πολιτικό διάλογο) προχωρώντας σε μία διαδικασία εκτόνωσης που συμφέρει και τις ΗΠΑ, που στοχεύουν στην εκτόνωση της έντασης στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Μετά από αυτά τα τρία σημεία, η Τουρκία ελπίζει ότι στη συνέχεια θα έρθουν και τα άλλα, συνεχίζει ο κ. Καλεντερίδης σημειώνοντας ότι η τουρκική πλευρά δεν πρόκειται να κάνει πίσω στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, στη γαλάζια πατρίδα, στην αποστρατικοποίηση των νησιών, ή στην κατοχή της Κύπρου. Αυτά δεν θα αλλάξουν, «παρά μόνο αν βρεθεί σε κατάσταση απόλυτης αδυναμίας», λέει χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι η Ελλάδα πρέπει να κανονίσει την στρατηγική της για να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση.
Επιπλέον, αναφερόμενος στο δημοσίευμα της «Ν» για τις έρευνες για υδρογονάνθρακες, σύμφωνα με το οποίο η αμερικανική Exxon Mobil αναμένεται να ανακοινώσει ότι ολοκληρώθηκαν οι δισδιάστατες σεισμικές έρευνες, ο κ. Καλεντερίδης εκτιμάει ότι δεν είναι άσχετο με την παρουσία του Μπλίνκεν στη χώρα μας. «Είναι ένα μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, και την Τουρκία και την Λιβύη», σημειώνει προσθέτοντας πως η Τουρκία, ιδιαίτερα στο ζήτημα των υδρογονανθράκων, δεν πιστεύει ότι μπορεί να γίνει μεγάλη δύναμη, όπως είναι το όραμα του Ερντογάν, εάν δεν έχει τα δικά της ενεργειακά αποθέματα γι’ αυτό και προχωράει σε πυρηνικά εργοστάσια και οι συμφωνίες με τη Λιβύη.
«Ακόμα και αν δεχθούμε ότι υπήρχε πολιτική βούληση στην Άγκυρα να έχουμε μια διαδικασία εξομάλυνσης, στα ενεργειακά η Τουρκία όχι μόνο δεν θα κάνει πίσω αλλά να περιμένουμε ότι θα κάνει βήματα μπροστά», προβλέπει εκτιμώντας ότι στα υπόλοιπα ζητήματα θα πέσουν οι τόνοι «επειδή θα μπει σε μια διαδικασία εσωστρέφειας».