Στις 2 Φεβρουαρίου 1828 ιδρύθηκε η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα με διάταγμα του Ιωάννη Καποδίστρια και αποτέλεσε το πρώτο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα ήταν ο πρόδρομος της Εθνικής Τράπεζας που ιδρύθηκε το 1841.
Το 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας, σε μια προσπάθεια να οργανώσει τα… χαοτικά οικονομικά της Ελλάδας, προχώρησε στη δημιουργία του πρώτου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Ο Έλληνας κυβερνήτης ίδρυσε την τράπεζα με διάταγμα στην Αίγινα στις 2 Φεβρουαρίου 1828 και πρώτος διοικητής της ήταν ο Γεώργιος Σταύρου, έμπειρος στα οικονομικά και μέλος τη Φιλικής Εταιρείας. Μάλιστα, γνωρίστηκε με τον Ιωάννη Καποδίστρια την περίοδο της προπαρασκευής της επανάστασης. Η τράπεζα ιδρύθηκε και με τη συνδρομή του Ελβετού τραπεζίτη Ιωάννη Γαβριήλ Εϋνάρδου, που ήταν σημαντικός Φιλέλληνας.
Τα κεφάλαια της τράπεζας συνεισέφεραν ο Ιωάννης Γαβριήλ Εϋνάρδος, ο Λουδοβίκος της Βαυαρίας, ακόμη και ο ίδιος ο Ιωάννης Καποδίστριας. Ως επιτόκιο ορίστηκε 8% με σκοπό την προσέλκυση κεφαλαίων για καταθέσεις. Η επιτυχία της ήταν περιορισμένη, καθώς παρά τις προβλέψεις και τις υποσχέσεις, δεν υπήρξαν οι ανάλογες καταθέσεις. Ωστόσο, με τα χρήματά της προχώρησε η ανασυγκρότηση του στρατού, η κίνηση του στόλου και η καταστολή της πειρατείας, η πρώτη οργάνωση της κεντρικής διοίκησης, ενώ συντηρήθηκαν αρκετές άπορες οικογένειες.
Επόμενη κίνηση του Ιωάννη Καποδίστρια, μετά την ίδρυση της Τράπεζας, ήταν η αλλαγή εθνικού νομίσματος και η καθιέρωση του φοίνικα αντί των τουρκικών γροσιών.
Λόγω των σημαντικότατων χρηματικών αναγκών της Ελλάδας, τα κεφάλαια καταναλώθηκαν γρήγορα από το κράτος με αποτέλεσμα να χάσουν οι μέτοχοί της. Η τράπεζα φαίνεται να αφέθηκε να πέσει σε υπολειτουργία το 1834, ενώ δεν υπάρχει καμία αναφορά σε απόφαση ή ΦΕΚ της Αντιβασιλείας για την κατάργησή της.
Το Ψήφισμα της 2/2/1828 περί «Συστάσεως της Εθνικής Χρηματιστικής Τραπέζης»:
Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ακούσας και την γνώμην του Πανελληνίου
Ψηφίζει
Άρθρον 1. Συσταίνεται Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα (Banque).
Άρθρον 2. Τα κεφάλαια της Εθνικής Χρηματιστικής ταύτης Τραπέζης σύγκεινται από τας διαφόρους ποσότητας, τας οποίας οι μέτοχοί της (actionnaires) θέλουν καταθέσει εις αυτήν, δια να λαμβάνουν τους τόκους ανά οκτώ τα εκατόν κατ’ έτος.
Άρθρον 3. Όσοι εκ των πολιτών μέτοχοι δεν δύνανται άλλως να συμμεθέξουν εις την Εθνικήν Χρηματιστικήν Τράπεζαν, ειμή προσφέροντες εις αυτήν προϊόντα, τα οποία ημπορούν να πωληθούν εις ξένους τόπους, θέλουν τα παραδίδει εις τους διευθυντάς της Τραπέζης και ούτοι θέλουν δίδει τα πιστά εις τους μετόχους δι’ αποδεικτικών ποσότητος αναλογούσης με την τιμήν των προϊόντων.
Άρθρον 4. Αι εις την Εθνικήν Χρηματιστικήν Τράπεζαν εμπιστευόμεναι ποσότητες δίδονται δι’ έν ολόκληρον έτος.
Άρθρον 5. Μετά την προθεσμίαν ταύτην οι θέλοντες έχουν το δικαίωμα να λάβουν οπίσω τα κεφάλαιά των ή ολικώς ή εν μέρει. Αλλ’ οφείλουν να διευθύνουν την περί τούτου αίτησίν των εις τους διευθυντάς ένα μήνα πρότερον.
Άρθρον 6. Μετά την συμπλήρωσιν της αυτής προθεσμίας τα αποδεικτικά, τα οποία οι διευθυνταί αυτής ήθελαν δώσει εις τους μετόχους, θέλουν είσθαι δεκτά χωρίς ξεπεσμόν εις αγοράν προσόδων της Επικρατείας, εις λήψιν εθνικών κτημάτων εις υποθήκην, κατά το περί υποθήκης εκδοθησόμενον ψήφισμα, βάσιν έχον τον υπ’ αριθμ. ΝΑνόμον, και προσέτι εις αγοράν εθνικών γαιών, εάν η προσεχώς συγκαλεσθησομένη Συνέλευσις αποφασίση την εκποίησιν μέρους αυτών.
Άρθρον 7. Ο Πρόβουλος του επί της Οικονομίας τμήματος του Πανελληνίου με δύο συνεργάτας διωρισμένους από τον Κυβερνήτην, είναι οι διευθυνταί της Εθνικής Χρηματιστικής Τραπέζης.
Άρθρον 8. Χωριστόν διάταγμα διορίζει τον οργανισμόν της Εθνικής Χρηματιστικής Τραπέζης και όλων των κλάδων της διευθύνσεως αυτής.
Ο Κυβερνήτης
Ι.Α. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
[pontos-news.gr]