Όλοι γνωρίζουμε τα «καράτια του χρυσού». Ελάχιστοι όμως από εμάς συνειδητοποιούμε ότι η συγκεκριμένη μονάδα μέτρησης προέρχεται από την Αρχαία Ελλάδα και η παράφραση του όρου που χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα, εγώ και χιλιάδες χρόνια, προέρχεται από την… χαρουπιά!
Το ξυλοκέρατο ή χαρούπι είναι ο καρπός της χαρουπιάς (Ceratonia siliqua). Οι αρχαίοι Έλληνες λοιπόν είχαν ανακαλύψει ότι οι σπόροι του ξυλοκέρατου, ανεξάρτητα του μεγέθους τους, έχουν σχεδόν πάντα το ίδιο βάρος (0,20 γρ.). Η σταθερότητα του (πολύ μικρού) βάρους των σπερμάτων ήταν η αιτία που το χρησιμοποιούσαν για να μετρήσουν το βάρος των πολύτιμων μετάλλων.
Το καράτι των πολύτιμων μετάλλων και λίθων
Οι περισσότερες συνδιαλλαγές των Ελλήνων για πολύτιμα μέταλλα ήταν με τους Άραβες και για αυτές τις συνδιαλλαγές χρησιμοποιούσαν τα ξυλοκεράτια. Οι Άραβες για λόγους ευκολίας τα αποκαλούσαν «κεράτια» και ακολούθως «καράτια» και έτσι, αιώνες αργότερα καθιερώθηκε η λέξη “καράτια” για τα πολύτιμα μέταλλα και τους πολύτιμους λίθους. Οι συνδιαλλαγές και το ζύγισμα πολύτιμων αγαθών με σπόρους ξυλοκέρατου γινόταν μέχρι και τη δεκαετία του ‘60.
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από την διεθνή βιβλιογραφία, που μάλιστα έχει αποτυπώσει το εντυπωσιακό ταξίδι της λέξης, από την αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα: Η λέξη «καράτι» εισήλθε για πρώτη φορά στην αγγλική γλώσσα στα μέσα του 15ου αιώνα. Προήλθε από τη γαλλική λέξη carat που με τη σειρά της προήλθε από την ιταλική carato. Η λέξη σχεδόν σίγουρα προέρχεται από το αραβικό qīrāṭ που προήλθε από το ελληνικό Κεράτιον που σημαίνει σπόρος χαρουπιού. Στην ελληνική και ρωμαϊκή εποχή χρησιμοποιήθηκε ως μονάδα βάρους. Μάλλον δεν χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση του χρυσού εκείνη την εποχή