Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι μια γυναίκα με πανίσχυρη θέση αλλά μέτριες ικανότητες. Η άνοδός της στον θρόνο της Ε.Ε. οφείλεται στους δεσμούς της οικογένειάς της και στις δικές της προσωπικές σχέσεις.
Από τον Βασίλη Γαλούπη
Ηδη από τον περασμένο Οκτώβριο η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία που είναι αρμόδια για την καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς και δύο ελεγκτικές επιτροπές της Ε.Ε. ερευνούν αν τα προσωπικά παζάρια της Φον ντερ Λάιεν ευθύνονται και για τα σκανδαλώδη συμβόλαια εμβολίων της Ε.Ε.
Μέχρι σήμερα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέφευγε να λογοδοτήσει για τα γιγάντια συμβόλαια, πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, που υπογράφτηκαν στην πανδημία. Η αρμόδια επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου που ερευνά την υπόθεση περνάει από κόσκινο το τρίτο και μεγαλύτερο συμβόλαιο που υπέγραψε η Κομισιόν με τη Pfizer. Είχε καλέσει για κατάθεση τον Μπουρλά, ο οποίος αρνήθηκε, προκλητικά, να παραστεί. Εστειλε αντ’ αυτού μια υπάλληλο, η οποία δεν απάντησε στις ερωτήσεις.
Τώρα η επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εμφανιστεί δημόσια ενώπιόν τους για να εξηγήσει ποιον ακριβώς ρόλο έπαιξε στο κλείσιμο του αστρονομικού deal για τα εμβόλια και να λογοδοτήσει για τα προσωπικά γραπτά μηνύματα που αντάλλασσε επί εβδομάδες με τον Μπουρλά της Pfizer, όσο διαπραγματεύονταν τη σύμβαση.
«Το κάναμε με τον σωστό τρόπο γιατί το κάναμε με τον ευρωπαϊκό τρόπο» είχε αναγγείλει ενθουσιασμένη η Φον ντερ Λάιεν τον Σεπτέμβριο του 2021 σε ομιλία για την επιτυχία του εμβολιαστικού προγράμματος της Ε.Ε. Μόνο που ο «ευρωπαϊκός τρόπος» της Ούρσουλα είχε αποτέλεσμα να υπερπληρώσουν οι φορολογούμενοι 31 δισεκατομμύρια ευρώ πάνω από το κόστος παραγωγής.
Σύμφωνα με μελέτη του Imperial College του Λονδίνου, τα εμβόλια mRNA μπορούσαν να παραχθούν μαζικά για 1,18 δολάρια έως 2,85 δολάρια η δόση. Ομως εμείς αγοράσαμε τα εμβόλια με τιμή 22,86 δολάρια τη δόση (Pfizer) και 25,5 δολάρια (Moderna). Οι σχετικές συμφωνίες αγοράς υπεγράφησαν με την Ε.Ε. τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2021 για συνολικά έως και 2,1 δισεκατομμύρια δόσεις μέχρι το 2023. Ουδέποτε κοινοποιήθηκαν στους πολίτες αυτές οι συμβάσεις.
Η συμφωνία κλείστηκε με προσωπικά τηλεφωνικά μηνύματα και κλήσεις
Τον Απρίλιο του 2021, λίγο πριν υπογραφούν τα deals της Pfizer με την Ε.Ε., οι «New York Times» αποκάλυπταν ότι η συμφωνία κλείστηκε με προσωπικά τηλεφωνικά μηνύματα και κλήσεις μεταξύ Φον ντερ Λάιεν – Μπουρλά. Τέτοιες «προσωπικές» και Ι.Χ. συμφωνίες, όμως, δεν μπορούν να γίνονται ανεκτές.
Οι «New York Times» έγραψαν τότε ότι ο καθηγητής Πίτερ Πάιοτ, σύμβουλος της Φον ντερ Λάιεν, είχε πει: «Θα προειδοποιούσα να μην πάτε σε συμφωνία μόνο με τη Pfizer. Αυτό είναι πολύ υψηλός κίνδυνος κατ’ εμέ». Ομως, για τουλάχιστον έναν μήνα η Φον ντερ Λάιεν και ο Μπουρλά αντήλλασσαν μηνύματα και τηλεφωνήματα, για τα οποία κανείς δεν γνωρίζει το περιεχόμενο, προτού κλείσουν το deal, που ήταν αποτέλεσμα της προσωπικής… διπλωματίας μεταξύ των δύο. «Ηταν η μεγαλύτερη σύμβαση που έχει υπογραφεί ποτέ για εμβόλια», είχε δηλώσει η ίδια η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Κομισιόν υπέγραψε τελικώς πολλαπλές συμβάσεις με τη Pfizer για δισεκατομμύρια δόσεις (τουλάχιστον 4,2 δισ. δόσεις), ενώ σε πολλές χώρες-μέλη καταγράφηκε αδικαιολόγητο πλεόνασμα δόσεων, που άρχισαν να λήγουν και να πετιούνται.
Οταν μετά τον σάλο ζητήθηκε από τη Φον ντερ Λάιεν να δοθεί δημόσια πρόσβαση στα μηνύματα που αντήλλασσε με τον Μπουρλά, η «βασίλισσα των Βρυξελλών» απάντησε ότι δεν μπορεί να τα βρει! «Η Κομισιόν επιβεβαιώνει ότι η έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το συμβούλιο της προέδρου για σχετικά γραπτά μηνύματα που αντιστοιχούν στο αίτημα για πρόσβαση σε έγγραφα δεν έδωσε κανένα αποτέλεσμα», ήταν η επίσημη επιστολή προς το ελεγκτικό όργανο της Ε.Ε.
Δικαιολογήθηκαν ως εξής: «Τα μηνύματα κειμένου δεν χρειάζεται να καταχωρίζονται και να αποθηκεύονται επειδή αντιμετωπίζονται ως “μικρής διάρκειας, εφήμερα έγγραφα”». Ο Διαμεσολαβητής της Ε.Ε. (το ελεγκτικό όργανο) κατηγόρησε πέρυσι την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κακοδιοίκηση στο ζήτημα των «εξαφανισμένων» γραπτών μηνυμάτων.
Ως υπουργός Άμυνας της Γερμανίας
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εμπλέκεται σε σκάνδαλο πληρωμών και τηλεφώνων που βολικά «καθαρίστηκαν» από στοιχεία. Το 2019 το όνομά της βρέθηκε στο επίκεντρο υπόθεσης διαφθοράς όσο ήταν υπουργός Αμυνας της Γερμανίας. Αφορούσε συμβάσεις για διοχέτευση δημόσιου χρήματος άνω των 100.000.000 ευρώ σε εξωτερικούς συμβούλους, ορισμένοι από τους οποίους λειτουργούσαν ως υψηλόβαθμοι δημόσιοι υπάλληλοι.
Αποκαλύφθηκε τότε ότι όλα τα sms είχαν διαγραφεί από τα δύο smartphones της Φον ντερ Λάιεν, με Γερμανούς βουλευτές να υποστηρίζουν ότι κατέστρεψε αποδεικτικά στοιχεία. Τελικώς δεν βρέθηκαν ποτέ αποδείξεις ότι η ίδια ήταν υπεύθυνη για τις παράνομες συμβάσεις και το θέμα έκλεισε, αφότου η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παραδέχτηκε: «Κάναμε λάθη και υπήρξαν παραβιάσεις των κανόνων».
Πριν από δύο ημέρες η επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου που καλεί επισήμως την πρόεδρο της Κομισιόν για εξηγήσεις ανακοίνωσε ότι θα εισηγηθεί να απαγορευτεί η πρόσβαση των εκπροσώπων της Pfizer από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λόγω της άρνησης του αφεντικού της φαρμακευτικής, Μπουρλά, να καταθέσει.
Η Ε.Ε. πάσχει από τον μόνιμο φόβο να αποκαλύπτει τη διαφθορά στους κόλπους της. Στο σκάνδαλο των εμβολίων αναμένεται να αποδειχθεί αν και πόσο καθαρή είναι και η… βασίλισσά της.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε το 1958 στο Βέλγιο. Είναι κόρη ενός Χριστιανοδημοκράτη πρώην υπουργού-προέδρου της Κάτω Σαξονίας και σπούδασε Ιατρική στο Ανόβερο. Το 2015 αποδείχθηκε ότι έκανε λογοκλοπή στο διδακτορικό της. Πήρε διάφορους κυβερνητικούς ρόλους ως προστατευόμενη της Ανγκελα Μέρκελ. Το 1986 παντρεύτηκε τον ιατρό Χάικο φον ντερ Λάιεν, μέλος της ιστορικής οικογένειας φον ντερ Λάιεν, και απέκτησαν επτά παιδιά. Είναι πολύγλωσση και της αρέσει η ιππασία. Το 2005 διορίστηκε ομοσπονδιακή υπουργός Οικογενείας και το 2010 εξελέγη αντιπρόεδρος του CDU. Το 2013 διορίστηκε υπουργός Αμυνας της Γερμανίας, πόστο στο οποίο παρέμεινε ως τον Ιούλιο του 2019. Στις 16 Ιουλίου 2019 εξελέγη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με ισχνή πλειοψηφία.