Τις υψηλότερες τιμές χονδρικής ρεύματος ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ και από τις υψηλότερες στην Ευρώπη παρουσίασε η χώρα μας τη διετία 2021-2022. Αυτό επισημαίνει στην πολυσέλιδη έκθεσή του ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, κατακεραυνώνοντας ουσιαστικά την πολιτική της κυβέρνησης στον τομέα της ενέργειας.
Ο ΟΟΣΑ αποδίδει αυτό το φαινόμενο στην υψηλή εξάρτηση της ηλεκτροπαραγωγής από το φυσικό αέριο και κάνει λόγο για σειρά παραγόντων που μπορούν να διατηρήσουν τις τιμές σε υψηλά επίπεδα στο ορατό μέλλον, παρότι σε βάθος χρόνου μια επιτυχημένη ενεργειακή μετάβαση μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές ενέργειας. Μια άλλη αιτία είναι και το έλλειμμα ανταγωνισμού, που εντοπίζει ο οργανισμός στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, υποστηρίζοντας ότι πιο ανταγωνιστικές αγορές χονδρικής και λιανικής θα μπορούσαν να καταστήσουν την ηλεκτρική ενέργεια πιο προσιτή. Οπως υπογραμμίζει, οι λιανικές τιμές είναι γενικά χαμηλότερες σε χώρες με λιγότερο συγκεντρωμένες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που δεν συμβαίνει στην Ελλάδα, όπου παρατηρείται υψηλή συγκέντρωση στη λιανική αγορά.
Για να πετύχει η χώρα μας μείωση των τιμών, ο ΟΟΣΑ θεωρεί απαραίτητη τη βελτίωση του ανταγωνισμού στην ενεργειακή αγορά και τη μείωση του κόστους του συστήματος, μέσω της ευέλικτης ζήτησης και της διάθεσης ισχύος εξισορρόπησης. Οσον αφορά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ο οργανισμός αποδίδει μεν τα εύσημα στην Ελλάδα, γιατί τα τελευταία χρόνια αύξησε το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ταχύτερα από τον μέσο όρο της Ε.Ε., επισημαίνει όμως ότι εξακολουθεί να υστερεί συγκριτικά με τις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ. Χαρακτηρίζει αναγκαίο να πραγματοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις για την επέκταση του δικτύου μεταφοράς και διανομής ενέργειας, να εγκατασταθούν «έξυπνοι» μετρητές και να γίνουν περισσότερα διμερή συμβόλαια.
Παράλληλα, ο ΟΟΣΑ απορρίπτει την οριζόντια επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης, προτείνοντας την αντικατάστασή της με εισοδηματικές ενισχύσεις. Συγκεκριμένα, συστήνει την κατάργηση του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου και την αντικατάσταση του τρόπου ενίσχυσης κυρίως των ευάλωτων νοικοκυριών για τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας. Στην έκθεσή του υποστηρίζει ότι πρέπει να τερματιστεί το ισχύον σχήμα επιδότησης των ενεργειακών τιμών λιανικής, που γίνεται μέσω του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου.
Καλεί την κυβέρνηση να το αντικαταστήσει με την παροχή σε χρήματα στους δικαιούχους (άμεση επιδότηση εισοδήματος), και δη στα ευάλωτα νοικοκυριά, στους οποίους θα δίδεται και το κίνητρο μείωσης της κατανάλωσης. Στην επιχειρηματολογία που αναπτύσσει ο ΟΟΣΑ υποστηρίζει ότι στο Κοινωνικό Τιμολόγιο έχει ενταχθεί μόνο το 1/3 των δικαιούχων του ελάχιστου εισοδήματος, γεγονός που καταδεικνύει ότι δεν καλύπτονται σε μεγάλος εύρος τα ευάλωτα νοικοκυριά. Εξηγεί ότι, μέσω των στοχευμένων παροχών σε χρήματα, η ευρεία κάλυψη και στήριξη των ευάλωτων θα καταστεί εφικτή. Ο οργανισμός προτείνει, μάλιστα, ότι η άμεση ενίσχυση του εισοδήματος δεν πρέπει να συνδέεται με την ποσότητα ή το είδος του καυσίμου που χρησιμοποιείται, κάτι που θα αποδειχθεί ωφέλιμο για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη στροφή σε καθαρότερους τύπους καυσίμων.
Σημειώνεται ότι οι εισοδηματικές ενισχύσεις αποτελούν πρακτική που ακολουθούν τον φετινό χειμώνα αρκετές ευρωπαϊκές χώρες για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους.