Ψηφίστηκε το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου ο κρατικός προϋπολογισμός 2023 μέσα σε κλίμα έντονης κομματικής αντιπαράθεσης. Και ενώ διεθνώς το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων έχει έρθει στο προσκήνιο για άλλη μια φορά λόγω της πρότασης της Πολωνίας για σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για το θέμα αυτό, εντούτοις κυβέρνηση, κόμματα και Βουλή έχασαν μια σημαντική ευκαιρία προκειμένου να προχωρήσουν στην εγγραφή των γερμανικών αποζημιώσεων στον κρατικό προϋπολογισμό του 2023, πρόταση την οποία από την πλευρά μας επαναφέρουμε κάθε χρόνο εδώ και μία δεκαετία.
Και όλα αυτά τη στιγμή που το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σε σχετική ερώτηση από τη DW με αφορμή την πολωνική πρόταση για σύγκλιση διεθνούς διάσκεψης για τις πολεμικές επανορθώσεις απάντησε ότι «η θέση της ελληνικής κυβέρνησης για το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων δεν έχει αλλάξει, το ζήτημα παραμένει ανοιχτό». (www.capital.gr 8/12/2022). Μάλιστα συνέχισε τονίζοντας: «Η άποψη μας έχει αποτυπωθεί πολλές φορές. Πλέον πρόσφατα (5/10) ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ν. Δένδιας μετά το πέρας της συνάντησής του στη Βαρσοβία με τον Πολωνό ομόλογό του, Zbigniew Rau σημείωσε ότι “για την ελληνική κυβέρνηση και την ελληνική κοινωνία το θέμα αυτό παραμένει ανοιχτό- και η επίλυσή του, που είναι πρωτίστως θέμα αρχής, νομίζω ότι θα είναι επωφελής για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες, καθώς και για την ίδια την ΕΕ”» (www.capital.gr 8/12/2022).
Το ζήτημα της συγκρότησης μιας ενδεχόμενης Ελληνοπολωνικής Συμμαχίας για το θέμα των πολεμικών επανορθώσεων το είχαμε θέσει σε άρθρο μας που δημοσιεύσαμε τον Αύγουστο του 2017 με τίτλο «Ελλάδα-Πολωνία Συμμαχία για τις Γερμανικές αποζημιώσεις» (https://www.patris.gr 21/8/2017), άρθρο που όπως αποδεικνύεται από τις εξελίξεις τελικά παραμένει ακόμη και σήμερα εξαιρετικά επίκαιρο.
Επιπλέον από τη στήλη αυτή την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε την ευκαιρία να αναλύσουμε την πολωνική πρόταση για σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για τις πολεμικές επανορθώσεις επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι «η επίσημη έναρξη της διεκδίκησης των πολεμικών επανορθώσεων εκ μέρους της Πολωνίας επανάφερε στο προσκήνιο το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων που οφείλει να καταβάλει η Γερμανία λόγω των ναζιστικών θηριωδιών κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για μια εξέλιξη η οποία εξ αντικειμένου ενισχύει και την θέση της χώρας μας σε σχέση με τη διεκδίκηση των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, οφειλές που ως γνωστόν αφορούν τις πολεμικές επανορθώσεις, το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο, την αποζημίωση των συγγενών των θυμάτων που δολοφονήθηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, την επιστροφή των κλαπέντων από τους ναζί αρχαιολογικών θησαυρών καθώς και την καταβολή των πολεμικών επανορθώσεων λόγω του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου». Μάλιστα το άρθρο μας αυτό έτυχε ευρείας προβολής όχι μόνο σε αγγλόφωνα ΜΜΕ (https://newsunrolled.com 14/12/2022) αλλά και στην Ουκρανία (https://www.bagnet.org 15/12/2022) καθώς επίσης και στην Ρωσία με δημοσίευμα στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Ιζβέστια(https://iz.ru 14/12/2022,) καθώς και σε πολλούς ρωσόφωνους ιστότοπους(https://ria.ru 14/12/2022, https://www.gazeta.ru 14/12/2022) μιας και είναι γνωστό ότι πολλά μέλη της ρωσικής Δούμα έχουν θέσει επίσης ζήτημα πολεμικών επανορθώσεων.
Με βάση λοιπόν το ευνοϊκό διεθνές κλίμα που διαμόρφωσε η πολωνική πρόταση τους τελευταίους μήνες για σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για τις πολεμικές επανορθώσεις η κυβέρνηση είχε μια μοναδική ευκαιρία να κάνει ακόμη ένα βήμα παραπέρα προχωρώντας στην εγγραφή των γερμανικών αποζημιώσεων στον κρατικό προϋπολογισμό 2023, εις μάτην όμως.
Tην πρόταση για εγγραφή των γερμανικών αποζημιώσεων στον κρατικό προϋπολογισμό είχα την ευκαιρία να θέσω στη Βουλή το 2012 και 2013 ως Εισηγητής της Ελάσσονος Μειοψηφίας κατά την συζήτηση του σχεδίου κρατικού προϋπολογισμού των ετών 2013 και 2014 αντίστοιχα.
Αναλύοντας την πρότασή μου αυτή ήδη από το 2011 στο Βιβλίο μου το Μνημόνιο της Χρεοκοπίας και ο Άλλος Δρόμος (σελ. 561) είχα επισημάνει: «Επομένως σε πρώτη φάση η κυβέρνηση οφείλει να εγγράψει το «αντίστοιχο γερμανικό χρέος προς την Ελληνική Δημοκρατία» στις ανείσπρακτες οφειλές προς το Ελληνικό Δημόσιο και κατ΄ επέκταση στον κρατικό προϋπολογισμό, αφού πρόκειται για άμεσα απαιτητό ληξιπρόθεσμο χρέος. Στη συνέχεια θα πρέπει να δοθεί σχετική εντολή από το Υπουργείο Οικονομικών στις υπηρεσίες του να προβούν σε άμεσες ενέργειες για την είσπραξή του εν λόγω ληξιπρόθεσμου γερμανικού χρέους.
Η εγγραφή στον κρατικό προϋπολογισμό του «αντίστοιχου γερμανικού χρέους προς την Ελληνική Δημοκρατία» θα έχει ως αποτέλεσμα ο προϋπολογισμός της χώρας μας να μεταβληθεί σε πλεονασματικό με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την έξοδο της Ελλάδας από την δημοσιονομική εποπτεία της ΕΕ, την εκπλήρωση των κριτηρίων του Μάαστριχτ, την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, τα spreads κλπ.
Ταυτόχρονα σύμφωνα με τους κανόνες της Eurostat η Γερμανία θα πρέπει να υποχρεωθεί να εγγράψει το δημόσιο χρέος της προς την Ελλάδα στο δικό της κρατικό προϋπολογισμό και έτσι να τεθεί πλέον το Βερολίνο στη βάσανο της πιθανής δημοσιονομικής επιτήρησης από την ΕΕ αφού είναι πλέον σαφές ότι δεν θα εκπληρώνει τα κριτήρια του Μάαστριχτ αλλά ούτε και τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας».
Και συνέχιζα στην από 3/12/2013 Εισήγησή μου στη Βουλή επισημαίνοντας ότι «εάν μετά την εγγραφή στον προϋπολογισμό των παραπάνω κονδυλίων για τις γερμανικές αποζημιώσεις υπάρξει σχετική αμφισβήτηση από την πλευρά της Κομισιόν ή από την πλευρά της Γερμανίας τότε θα ανοίξει εντός της Ε.Ε. ένας σχετικός θεσμικός διάλογος από τον οποίο δεν θα μπορεί πλέον να απέχει η Γερμανία. Έτσι θα αναγκαστεί η γερμανική πλευρά να προσέλθει και να αποδείξει ότι δήθεν δεν οφείλει» τα ποσά των πολεμικών επανορθώσεων και του αναγκαστικού κατοχικού δανείου στην Πατρίδα μας. Και κατέληγα: «Άλλωστε είναι γνωστό ότι μέχρι τώρα η Γερμανία αρνείται να προσέλθει στο τραπέζι του διαλόγου για το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων και του αναγκαστικού κατοχικού δανείου. Εγγράφοντας όμως τα παραπάνω κονδύλια στον προϋπολογισμό δημιουργούμε σημαντικές προϋποθέσεις για την δρομολόγηση διαδικασιών που θα οδηγήσουν τελικά στην εξόφληση του αναγκαστικού κατοχικού δανείου και στην καταβολή των πολεμικών επανορθώσεων εκ μέρους της Γερμανίας» (www.notismarias.gr 3/12/2013).
Δυστυχώς η ελληνική πολιτική τάξη με αφορμή την ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού 2023 για άλλη μια φορά πέταξε τη μπάλα στην εξέδρα σε σχέση με τις γερμανικές αποζημιώσεις. Αντίθετα θα μπορούσε να αυξήσει την πίεση κατά της γερμανικής κυβέρνησης αν είχε εγγράψει τις γερμανικές αποζημιώσεις στον κρατικό προϋπολογισμό 2023 προχωρώντας ταυτόχρονα και σε άμεση τιτλοποίηση του αναγκαστικού κατοχικού δανείου.
Γιατί είναι δεδομένο και δεν αμφισβητείται ότι το Κατοχικό Δάνειο και οι γερμανικές πολεμικές επανορθώσεις είναι «νομικώς ενεργές και δικαστικώς επιδιώξιμες» όπως τόνιζε επανειλημμένα και ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.
Νότης Μαριάς, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com