Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Βαρθολομαίος, βρισκόμενος στο Άμπου Ντάμπι στο διεθνές συνέδριο «Για έναν αρκετά ανοιχτό κόσμο», όπως σημειώνει η πύλη «Ρωσική λαϊκή γραμμή» (ruskline.ru), εκφώνησε «ένα είδος εκκλησιαστικής ομιλίας», στο πλαίσιο της οποίας άσκησε έντονη κριτική για την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και προσπάθησε να καλέσει τους δυτικούς πολιτικούς και πολιτικούς επιστήμονες που ήταν παρόντες στο φόρουμ να αντιταχθούν όχι μόνο στη «Ρωσία του Πούτιν», αλλά και στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία ως βάση του ρωσικού κόσμου».
Ο επικεφαλής του Φαναρίου είπε ότι το Πατριαρχείο Μόσχας «τάχθηκε στο πλευρό του Πούτιν», και ως εκ τούτου οι δυτικοί ειδικοί θα πρέπει να σκεφτούν τη θρησκευτική συνιστώσα της τρέχουσας αντιπαράθεσης με τη Ρωσία…
Ο Βαρθολομαίος αφιέρωσε την ομιλία του στη σύγκρουση στην Ουκρανία, χαρακτηρίζοντάς τη «τη χειρότερη ευρωπαϊκή γεωπολιτική και ανθρωπιστική κρίση από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».
Και δικαιολόγησε το ενδιαφέρον για αυτόν με το γεγονός ότι «πηγή των συμφορών μας είναι τα λάθη στις κρίσεις για θέματα που σχετίζονται με την πίστη».
Προώθηση του ρωσικού κόσμου
Τέτοια «λάθη» είδε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αποκλειστικά στη Ρωσία και στο Πατριαρχείο Μόσχας.
«Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τάχθηκε στο πλευρό του καθεστώτος του Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ειδικά μετά την εκλογή του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Κύριλλου το 2009», είπε ο Βαρθολομαίος.
«Συμμετέχει ενεργά στην προώθηση της ιδεολογίας του ρωσικού κόσμου, σύμφωνα με την οποία η γλώσσα και η θρησκεία επιτρέπουν να οριστεί ένα ενιαίο σύνολο, που καλύπτει τη Ρωσία, την Ουκρανία, τη Λευκορωσία, καθώς και άλλα εδάφη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της διασποράς.
Η Μόσχα (πολιτική και θρησκευτική δύναμη) θα γίνει το κέντρο αυτού του κόσμου, αποστολή του οποίου θα είναι να πολεμήσει τις παρακμιακές αξίες της Δύσης.
Αυτή η ιδεολογία είναι ένα εργαλείο για τη νομιμοποίηση του ρωσικού επεκτατισμού και η βάση της ευρασιατικής στρατηγικής της.
Η σύνδεση του εθνοφυλετισμού με το παρελθόν και το παρόν του ρωσικού κόσμου είναι προφανής.
Έτσι, η πίστη γίνεται η βάση της ιδεολογίας του καθεστώτος Πούτιν».
Δηλαδή, ο αγώνας κατά της Ρωσίας σύμφωνα με τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως είναι ένα είδος θρησκευτικού πολέμου και έχει κηρυχτεί μια νέα «σταυροφορία» κατά της Μόσχας.
Τα ‘εγκλήματα’ της Ρωσίας
Από την πλευρά του Φαναρίου, τα κύρια «εγκλήματα» της Ρωσίας είναι η «αίρεση του εθνοφυλετισμού», την οποία αντιλαμβάνεται ως «η ιδέα ότι οι Εκκλησίες πρέπει να οργανωθούν σύμφωνα με την αρχή της εθνότητας, κεντρικός δείκτης της οποίας θα είναι τη γλώσσα», με τη σχετική «ιδεολογία του ρωσικού κόσμου».
Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με το γαλλικό καθολικό portal Aleteia, αναπτύσσει τις διατριβές του Κέντρου Μελέτης του Ορθόδοξου Χριστιανισμού στο Πανεπιστήμιο Fordham (Νέα Υόρκη).
Το ίδιο το Κέντρο, περιγράφοντας τον «ρωσικό κόσμο», λέει ότι η ουσία του είναι η ιδέα της ύπαρξης «μιας υπερεθνικής ρωσικής σφαίρας επιρροής ή πολιτισμού, που ονομάζεται επίσης «Αγία Ρωσία», η οποία περιλαμβάνει τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία (μερικές φορές επίσης Μολδαβία και Καζακστάν), καθώς και Ρώσοι και ρωσόφωνοι σε όλο τον κόσμο».
Προσπάθεια αναγωγής της Ορθοδοξίας σε ελληνισμό
Όμως ο υπερεθνικισμός έρχεται σε αντίθεση με την έννοια του εθνοφυλετισμού.
Επιπλέον, το ίδιο το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, που υπερασπίζεται την ιδιότητά του ως «οικουμενικού», δεν κρύβει ότι είναι ο αγωγός του ελληνισμού στην παγκόσμια Ορθοδοξία, επιθυμώντας να την αναγάγει (την Ορθοδοξία) σε ελληνισμό.
Επομένως, οι προσπάθειες του Φαναρίου να παίξει το θέμα του εθνοφυλετισμού εναντίον της Ρωσίας είναι απίθανο να βρουν νέους υποστηρικτές στον ορθόδοξο κόσμο.
Σύγκρουση ρωσικών και δυτικών αξιών
Ωστόσο, στην ομιλία του, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως έβαλε «παρενθέσεις» τόσο στους Δυτικούς Καθολικούς όσο και στους Προτεστάντες, για τους οποίους δεν είναι ο εθνοφυλετισμός οδυνηρός, αλλά «ο αγώνας ενάντια στις παρακμιακές αξίες της Δύσης», αφού, για να αναφέρω το Πανεπιστήμιο Fordham, αυτό «επιλέχτηκε τόσο από καθολικούς όσο και από προτεστάντες φονταμενταλιστές».
Η Γερμανία αντιδρά ιδιαίτερα νευρικά στην κριτική των σύγχρονων «δυτικών αξιών» από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Έτσι, ο Reinhard Flogaus, διδάκτωρ θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου, βλέπει αυτό ως μια διαδικασία όταν «η επιθετική Ρωσία γίνεται σιωπηρά θύμα Ρωσία, η οποία αναγκάζεται να υπερασπιστεί την ιερή της ενότητα, βασισμένη στο βάπτισμα, ενάντια στην υποτιθέμενη άθεη και παρακμιακή Δύση».
Ταυτόχρονα παρουσιάζονται στον Πατριάρχη Κύριλλο ισχυρισμοί που είναι κατανοητοί στον «προοδευτικό» δυτικό πιστό.
Όμως ο ίδιος ο «γερμανικός καθολικισμός», σύμφωνα με τον Αμερικανό συντηρητικό συγγραφέα Τζορτζ Βάιγκελ, στη «συνοδική του πορεία» όχι μόνο βρέθηκε σε «εικονικό σχίσμα» με την Εκκλησία, αλλά «βρίσκεται σε αποστασία».
Αυτό δυνητικά διευρύνει τον κύκλο των Καθολικών που μπορούν να συμμεριστούν τη γνώμη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για την «παρακμιακή Δύση», χωρίς να την περιορίζει αποκλειστικά σε «φονταμενταλιστές».
Προφανώς, όχι μόνο οι αντι-Ρώσοι δυτικοί πολιτικοί θα ήθελαν να αποτρέψουν την εξέλιξη ενός τέτοιου σεναρίου, αλλά και οι ιεράρχες της εκκλησίας που θέλουν να προσαρμόσουν την Εκκλησία στο «πνεύμα των καιρών».
Με αυτό το πνεύμα ενεργεί σήμερα ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος. Ας δούμε ποιος θα τον συνοδεύσει, γράφει το ρωσικό δημοσίευμα.
rusk.ru, regnum.ru, ruskline.ru
—
© Βαλκανικό Περισκόπιο –Γιῶργος Ἐχέδωρος