Μόνο με τις ψήφους της Νέας Δημοκρατίας έγινε δεκτό υπέρ της αρχής του το νομοσχέδιο για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, το οποίο σήμερα ψηφίστηκε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ να το καταψηφίζουν, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και την Ελληνική Λύση να δηλώνουν ότι επιφυλάσσονται για την Ολομέλεια και το ΜέΡΑ25 να δηλώνει «παρών».
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού εναρμονίζει την ελληνική με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, σχετικά «με την άσκηση των δικαιωμάτων πνευματικής και συγγενικής ιδιοκτησίας, μεταδόσεις ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών και αναμεταδόσεις τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων», με την υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, να τονίζει ότι διαβάστηκαν με προσοχή όλες οι παρατηρήσεις που κατατέθηκαν τόσο από τα κόμματα όσο και από τους αρμόδιους φορείς και ένα μεγάλο μέρος τους συμπεριλήφθηκαν στο νομοσχέδιο με νομοθετικές βελτιώσεις. «Για πρώτη φορά οι δικαιούχοι δημιουργοί και εκδότες έργων λαμβάνουν δίκαιη αποζημίωση για τις ψηφιακές χρήσεις των έργων τους ή άλλων αντικειμένων προστασίας. Και για πρώτη φορά θεσπίζεται ο δημόσιος δανεισμός ως δικαίωμα εύλογης αμοιβής. Η ανάθεση της διαπραγμάτευσης στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων είναι φανερό ότι λειτουργεί υπέρ των εκδοτών, οι οποίοι κατέθεσαν και το σχετικό αίτημα για τον προσδιορισμό της εύλογης αμοιβής», σχολίασε η υπουργός.
«Ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τόσο μεγάλο νομικό διακύβευμα, σε ένα περιβάλλον ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων. Η καταψήφιση του νομοσχεδίου σημαίνει καταψήφιση των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων. Με απλά λόγια: ή είμαστε υπέρ των εκδοτών τύπου, των δημοσιογράφων, όλων των δημιουργών έργων, που ενσωματώνονται σε έκδοση τύπου, των ψηφιακών πλατφορμών, των παραγωγών οπτικοακουστικών έργων, των δημιουργών, των φωτογράφων, των τραγουδιστών, των ηθοποιών ή των χορευτών και τους στηρίζουμε έμπρακτα ενσωματώνοντας τις ευρωπαϊκές Οδηγίες ή είμαστε κατά της προστασίας των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, για αυτό καταψηφίζουμε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο», κατέληξε η κα Μενδώνη.
«Ανώνυμη ιδιωτική εταιρία, μη ελεγχόμενη έμμεσα ή άμεσα»
Ολότελα αντίθετη άποψη εξέφρασε ο γενικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνος Σκουρολιάκος, ο οποίος κατηγόρησε την υπουργό Πολιτισμού ότι «απαξιώνει με το νομοσχέδιο τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας και δημιουργεί μία νέα Ανώνυμη ιδιωτική εταιρία, την Ανεξάρτητη Αρχή Διαχείρισης, η λειτουργία της οποίας θα είναι μη ελεγχόμενη έμμεσα ή άμεσα». «Η συγκεκριμένη εταιρία, χωρίς να εμπίπτει σε κανένα έλεγχο, χωρίς να είναι υποχρεωμένη να έχει συμβάσεις με Έλληνες δημιουργούς, μπορεί να δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά για να εισπράξει από τους χρήστες πνευματικά δικαιώματα», πρόσθεσε.
Κατόπιν κάλεσε την υπουργό να κάνει δεκτή την τροπολογία που κατέθεσε το κόμμα του, καθώς, όπως είπε μέσω αυτής, «προβλέπονται συγκεκριμένοι κανόνες διαφάνειας για τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης, για τη μη καταστρατήγηση του νόμου 1993 σε ότι αφορά την εύλογη αμοιβή ιδιωτικής αντιγραφής και εξασφαλίζεται λύση για το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί ως προς την οριστική κατανομή της εύλογης αμοιβής ιδιωτικής αντιγραφής και με την δυνατότητα δικαστικής προστασίας των δικαιούχων». «Αυτό το νομοσχέδιο είναι ενάντια και στους δημιουργούς και στους καλλιτέχνες και για αυτό το καταψηφίζουμε», κατέληξε ο κος Σκουρολιάκος.
Από την πλευρά του, ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Δημήτρης Κωνσταντόπουλος, χαρακτήρισε «αναγκαίο και σημαντικό το νομοσχέδιο καθώς περιλαμβάνει σημαντικές διατάξεις», τονίζοντας, παράλληλα, «την ανάγκη βελτιωτικών διορθωτικών αλλαγών για τους δημιουργούς και την προστασία τους, ώστε να μην υφίστανται πιέσεις». Επιφυλάχθηκε δε να τοποθετηθεί στην Ολομέλεια για την ψήφιση του επί της αρχής και επί των άρθρων.
«Δεν παρέχει καμία προστασία στους πνευματικούς δημιουργούς»
Κατά του νομοσχεδίου τάχθηκε και ο εισηγητής του ΚΚΕ, Γιάννης Δελής, αμφισβητώντας τους πραγματικούς στόχους του νομοσχεδίου και αντέτεινε ότι «καμία προστασία στους πνευματικούς δημιουργούς δεν παρέχει». «Ο πρώτος και ολοφάνερος στόχος είναι η γρήγορη προώθηση της συγκέντρωσης κεφαλαίου, της λεγόμενης πολιτιστικής αγοράς και φυσικά η ενοποίηση κατά προτεραιότητα, της ευρωπαϊκής ψηφιακής αγοράς. Ο δεύτερος είναι η ρύθμιση του ανταγωνισμού άμεσα στους παρόχους περιεχομένου και στους παραγωγούς του. Στην ουσία είναι ένας ανταγωνισμός εξαιρετικά άγριος και αδυσώπητος ανάμεσα στους διαδικτυακούς μονοπωλιακούς ομίλους των ΗΠΑ με τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις παραγωγής», υπογράμμισε ο κ. Δελής και κατέληξε σχολιάζοντας ότι «το νομοσχέδιο έρχεται να επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την αντικειμενικά πιο αδύναμη θέση των πραγματικών παραγωγών του πνευματικού και πολιτιστικού πλούτου, ευνοώντας με προκλητικότατο τρόπο τους επιχειρηματικούς ομίλους οι οποίοι εκμεταλλεύονται το έργο τους».
Στην ανάγκη βελτιωτικών τροποποιήσεων για την κατοχύρωση των πνευματικών δικαιωμάτων των ίδιων των δημιουργών, αναφέρθηκε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Μπούμπας, δίνοντας έμφαση στην δίκαιη κατανομή των δικαιούχων καθώς, όπως είπε, «η ιστορία είναι αμαρτωλή σε αυτό το πεδίο». «Όσες ευρωπαϊκές Οδηγίες και αν ψηφίσουμε προκειμένου να εγκλιματιστούμε και να εναρμονιστούμε στο νέο ενωσιακό Δίκαιο, αν δεν υπάρχει η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, με τα χαράτσια και τα “νταβατζιλίκια” που έχουν πληρώσει απέναντι σε κάποιους Οργανισμούς Διαχείρισης. στους οποίους δεν έχει ασκηθεί κανένας εποπτικός έλεγχος, η προσπάθεια θα είναι Σισύφειος και θα φτάσουμε στο ίδιο σημείο ανεξέλεγκτης δράσης τους», επεσήμανε ο κ. Μπούμπας.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25, Σοφία Σακοράφα τόνισε την ανάγκη βελτιωτικών αλλαγών και διορθώσεων ώστε, όπως είπε, «να μην αφήνουν κανένα περιθώριο παρερμηνείας», ενώ έδωσε έμφαση –μεταξύ άλλων– στα ερευνητικά ιδρύματα, τονίζοντας «ότι δεν πρέπει να είναι κερδοσκοπικά ή τουλάχιστον να επαναεπενδύουν όλα τους τα κέρδη στην έρευνα». Επίσης, στάθηκε ιδιαίτερα στο θέμα της συλλογικής διαχείρισης, σημειώνοντας ότι «στις σημερινές συνθήκες δεν θα είχε ουσιαστικό περιεχόμενο η ιδιοκτησία και δεν θα ήταν δυνατή η προστασία της χωρίς τους φορείς συλλογικής διαχείρισης». «Όπως διατυπώνεται, όμως, το άρθρο δείχνει να παραβιάζει το συνταγματικό δικαίωμα στην ιδιοκτησία των δικαιούχων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και το συνταγματικό δικαίωμα των ΑΟΔ στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Πρέπει να είναι σαφές ότι οποιοσδήποτε μηχανισμός διευρυμένων συλλογικών αδειών υποχωρεί, όταν υπάρχει διαχείριση δικαιωμάτων από ΑΟΔ με βάσει συμβατική ανάθεση», υπογράμμισε.
Ο εισηγητής της ΝΔ, Ανδρέας Κουτσούμπας έκανε λόγο για «επιβεβλημένη και αναγκαία νομοθετική πρωτοβουλία», σημείωσε ότι «κατορθώνει να βρει τη χρυσή τομή και να ικανοποιήσει αιτήματα των αρμόδιων φορέων», ενώ εξέφρασε τον προβληματισμό του «στις έννοιες του δημιουργού και του δικαιούχου, όπως και της ιδιοκτησίας δικαιωμάτων που πιθανόν να υπάρξουν νομικά προβλήματα στο μέλλον», όπως είπε.