Για 5 ώρες οι Τούρκοι έπλεαν δυτικά της Λέσβου. Η σοβαρή πρόκληση κρατήθηκε μυστική, δεν υπήρξε αντίδραση ούτε διάβημα.
Μείζον ζήτημα προκύπτει από την επιλογή της κυβέρνησης να αποκρύψει τουρκικές προκλήσεις στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, αφού δεν πληροφόρησε τον ελληνικό λαό ότι τις προηγούμενες ημέρες τουρκικό ερευνητικό έκανε βόλτες επί αυτής. Βόλτες που σίγουρα δεν ήταν αναψυχής, αλλά είχαν συγκεκριμένο σκοπό.
Σύμφωνα με απολύτως ασφαλείς πληροφορίες της «δημοκρατίας», το περασμένο Σάββατο, 1η Οκτωβρίου, το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Yunus» παραβίαζε την ελληνική υφαλοκρηπίδα επί πέντε ολόκληρες ώρες βόρεια της Χίου και δυτικά της Λέσβου.
Πρόκειται για μια πρόκληση επί του πεδίου την οποία η κυβέρνηση προσπάθησε να κουκουλώσει, αφού το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, που καθημερινά διαβεβαιώνουν την κοινή γνώμη ότι τηρούν αποφασιστική στάση έναντι της Τουρκίας, απέκρυψαν το γεγονός, και μέχρι χθες δεν είχαν προβεί σε διάβημα διαμαρτυρίας προς την Αγκυρα και σε ενημέρωση της ηγεσίας του ΝΑΤΟ.
Βάσει της ναυτιλιακής οδηγίας NAVTEX, που εκδόθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου, το «Yunus» θα πραγματοποιούσε έρευνες μέχρι και χθες, Τετάρτη, κοντά στη Λέσβο, αλλά εγκατέλειψε την περιοχή το Σάββατο για άγνωστο λόγο. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η τουρκική πρόκληση σημειώθηκε δύο ημέρες πριν από τη βαριά εθνική ήττα της υπογραφής του νέου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Όσον αφορά, πάντως, τη συγκεκριμένη εξέλιξη, τη σαφή όσο και ξεκάθαρη στήριξή του στην Αθήνα εξέφρασε χθες το Βερολίνο, διά στόματος του εκπροσώπου του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών. Οπως είπε, μάλιστα, χαρακτηριστικά ο Κρίστοφερ Μπούργκερ, το μνημόνιο που υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη δεν έχει καμία νομική ισχύ και δεν δεσμεύει την Αθήνα.
«Επί της αρχής θα ήθελα να πω ότι αρχή του Διεθνούς Δικαίου είναι ότι δεν μπορούν κράτη μεταξύ τους να κάνουν συναλλαγές σε βάρος τρίτων. Δεν μπορούν δύο μέρη να συνεννοηθούν ότι κάτι τους ανήκει και δεν ανήκει σε κάποιον τρίτο. Εάν σε αυτή την περίπτωση δύο χώρες συνάπτουν μια συμφωνία εις βάρος της Ελλάδας, τότε σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν δεσμεύεται από αυτήν και υπό αυτή την έννοια δεν έχει καμία νομική επίπτωση. Αυτό είναι μια αρχή του Διεθνούς Δικαίου, ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα δύο κράτη να συνάψουν συμφωνία εις βάρος ενός τρίτου κράτους» είπε συγκεκριμένα.
Η ανακοίνωση των ΗΠΑ
Για το ίδιο ζήτημα τοποθετήθηκαν και οι ΗΠΑ, με μια προβληματική, όμως, ανακοίνωση. Εκπρόσωπος της αμερικανικής κυβέρνησης ερωτώμενος για την τουρκολιβυκή συμφωνία υπογράμμισε ότι όλα τα μέρη πρέπει να απέχουν από ενέργειες που κινδυνεύουν να αυξήσουν τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο. Τόνισε, δε, ότι η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης υποχρεούται σύμφωνα με τις διατάξεις του οδικού χάρτη του Φόρουμ για τον Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη να μην εξετάζει νέες συμφωνίες που βλάπτουν τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων του λιβυκού κράτους ή του επιβάλλουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις».
Σαφή, όμως, θέση πήρε και το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών. Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων, το Foreign Office ξεκαθάρισε ότι δεν τελεί υπό αμφισβήτηση η κυριαρχία των νησιών της Ελλάδας. Σημαντική και η τοποθέτηση του Γερμανού πρέσβη στην Αθήνα, ο οποίος σε ομιλία του δήλωσε ότι η Γερμανία στέκεται αλληλέγγυα στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας ότι όσο πιο απειλητική η ρητορική εξ Ανατολών και όσο πιο ανοιχτά η τουρκική ηγεσία αμφισβητεί το Διεθνές Δίκαιο και την ελληνική κυριαρχία τόσο πιο σαφής θα είναι η δημόσια απόρριψη των θέσεων αυτών εκ μέρους του Βερολίνου.
Οι τοποθετήσεις αυτές, ωστόσο, δεν εμπόδισαν τον υπουργό Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ από το να προβεί σε ακόμα ένα ξέσπασμα κατά της χώρας μας. «Αποκλείεται να κάνουμε πίσω, να υποχωρήσουμε, ούτε στο πεδίο ούτε στο τραπέζι. Δεν υπάρχει οπισθοδρόμηση χιλιοστού. Ό,τι πρέπει να γίνει γι’ αυτό έχει γίνει και γίνεται» είπε χαρακτηριστικά. Δεν έμεινε, όμως, σε αυτά, αλλά έγινε απειλητικός, κάνοντας λόγο για σαφείς οδηγίες που έχουν δοθεί στο τουρκικό ναυτικό και την αεροπορία, συνοψίζοντάς τις στο «είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο με τη λογική του όρκου των κομάντο “ας πεθάνω, ας γίνω μάρτυρας”».
Την ίδια ημέρα, πάντως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, ερωτώμενος σχετικά με το τι ακριβώς θα πράξει η χώρα μας, εάν σταλούν τουρκικά πλοία νοτίως της Κρήτης, απέφυγε να απαντήσει, προτιμώντας για ακόμα μία φορά να γενικολογήσει αναφερόμενος στο Διεθνές Δίκαιο, στις συμφωνίες και στην αποτρεπτική ικανότητά μας.
«Τουρκικά ερευνητικά θα βγουν στη λιβυκή ΑΟΖ»
Μπορεί η κυβέρνηση να έκανε σαν να πιάστηκε στον ύπνο με την υπογραφή του νέου ενεργειακού μνημονίου Τουρκίας – Λιβύης, όμως ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κώστας Υφαντής εξέθεσε την έλλειψη σοβαρής προετοιμασίας της ελληνικής πλευράς, λέγοντας χθες ότι «αυτό το οποίο συνέβη ήταν ένα από τα πιο προβλέψιμα σενάρια μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού (το 2019)».
Εξηγώντας τη θέση του είπε πως «η επιβίωση της προσωρινής κυβέρνησης με την οποία η Τουρκία υπέγραψε το πακέτο αυτών των συμφωνιών κρέμεται σε μια κλωστή, είναι πάρα πολύ εύθραυστα τα πράγματα και όλο αυτό προκάλεσε μια αίσθηση επείγοντος στην Τουρκία».
Επίσης τόνισε ότι η Τουρκία θα βγάλει ερευνητικά σκάφη στην περιοχή νότια της Κρήτης. «Δεν είναι καθόλου εξωπραγματικό το σενάριο αυτό, γιατί, αν ισχύει ότι υπάρχει μια αγωνία στην τουρκική πλευρά να κεφαλαιοποιήσει το μνημόνιο εν όψει εξελίξεων στο εσωτερικό της Λιβύης, τότε στα όρια του τουρκολιβυκού θα δούμε την Τουρκία να προσπαθεί de facto να “νομιμοποιήσει” το μνημόνιο του ’19» είπε και πρόσθεσε: «Δεν αποκλείεται πολύ γρήγορα να δούμε έρευνες. Η Τουρκία θα ξεκινήσει αρκετά νότια έτσι ώστε να μετρήσει αντιδράσεις, να μην προκαλέσει αμέσως, αλλά ανάλογα με τη συγκυρία θα προχωρά προς τα πάνω».
Ερωτηθείς (στα Παραπολιτικά όπου μίλησε) για τους τρόπους αντίδρασης της Ελλάδας σημείωσε πως «όλες αυτές οι συντονισμένες αντιδράσεις είναι αποτέλεσμα των ελληνικών διπλωματικών ενεργειών και στο επίπεδο της Ε.Ε. και στο επίπεδο της Ουάσινγκτον», και τόνισε πως «είναι κρίσιμο το ελληνοαιγυπτιακό μέτωπο να παραμείνει αρραγές, και υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι δεν θα παραμείνει».