γράφει η Φανούλα Αργυρού*
Με τα χρόνια να περνούν οι νεότεροι ίσως να μην γνωρίζουν ενώ οι παλαιότεροι είτε θελημένα είτε λόγω απώλειας μνήμης, είτε γιατί συγχύζουν χρονολογικά τα γεγονότα, ορισμένοι ισχυρίζονται λανθασμένα ότι την βρετανο-τουρκική Δι-κοινοτική, Δι-ζωνική Ομοσπονδία (ΔΔΟ) την δέχθηκε ο μ. πρόεδρος Σπύρος Κυπριανού. Επικαλούμενοι μια δήλωση το 1980 του τότε ΓΓ του ΟΗΕ Kurt Waldheim.
Αυτό είναι λάθος. Ο μ. Σπύρος Κυπριανού δεν δέχθηκε την ΔΔΟ σε καμία περίπτωση ενόσω ήταν Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και παρόλο που ο Αρχ. Μακάριος την είχε δεχθεί από το 1975 δεν υπέγραψε τίποτα σχετικό. Ούτε στις 4 κατευθυντήριες γραμμές στις 12/2/1977 με τον Ραούφ Ντενκτάς υπάρχει η λέξη διζωνική. Το παρασκήνιο γι΄αυτό, το βρήκαμε σε έγγραφο του ΟΗΕ. Παρακάλεσε τον Ντενκτάς να μην αναφερόταν η λέξη διζωνική (στις 4 κατευθυντήριες γραμμές) για να του διδόταν καιρός να προετοίμαζε το λαό. Και ο Ντενκτάς δέχθηκε. Ο Μακάριος πέθανε τον Αύγουστο του 1977. Γραπτώς δεν άφησε όμως τίποτα, εξ΄όσων γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Αλλά και να άφησε είναι άκυρο μέχρι παράνομο, νοουμένου έγινε στη ράχη του λαού, ο οποίος δεν έδωσε ποτέ τέτοια εξουσιοδότηση αναγνώρισης των τετελεσμένων δύο τουρκικών εισβολών.
Ο Σπ. Κυπριανού δεν δεχόταν την ΔΔΟ και οι Βρετανοί αποφάσισαν πλέον να καθίσουν στη «γωνιά», μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές, ευελπιστώντας ότι να βρεθεί νέος πρόεδρος, «ευέλικτος» με τον οποίο θα κατάφερναν να την περάσουν με την έγκρισή του. Και τον βρήκαν! Ονόματι Γιώργος Βασιλείου, τον εκλεκτό του ΑΚΕΛ. Τον οποίο και υποστήριξαν, το παραδέχθηκαν σε έγγραφά τους. Ο Γιώργος Βασιλείου, τον οποίο χαρακτήρισαν μάλιστα « precious asset» («πολύτιμο κεφάλαιο») αποδέχθηκε στις διαπραγματεύσεις το 99% των τουρκικών απαιτήσεων, σύμφωνα με τον άνθρωπο του ΟΗΕ, Gustav Feissel. Ο οποίος αποκάλυψε επίσης, ότι η βιασύνη για το ψήφισμα 649 ήταν για να διδόταν νομιμότητα (legitimacy) στις κατευθυντήριες γραμμές και έτσι να δέσμευαν αμφότερες τις πλευρές στη διαδικασία λύσης. Ακριβώς γιατί οι 4 κατευθυντήριες γραμμές που ήσαν οδηγίες για τους διαπραγματευτές για επανέναρξη του διαλόγου, όπως και εκείνες του Σπ. Κυπριανού με τον Ντενκτάς στις 19 Μαΐου 1979, δεν ΕΙΧΑΝ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ, δεν ήσαν «Συμφωνίες».
Η αφίσα του ΔΗΚΟ επί Σπύρου Κυπριανού
«Ο Βασιλείου έχει ουσιαστικά δεχθεί Συνομοσπονδία, τι άλλο αναμένετε από αυτόν. Ο Βασιλείου έκανε ότι του εισηγηθήκατε τώρα δεν μπορεί να πάει πιο πέρα». Είπε αποκαλυπτικά στις 11/6/1990 σε αξιωματούχο του το Φόρειν ΄Οφις ο μ. Τ. Παναγίδης, ο τότε ΄Υπατος Αρμοστής της Κύπρου στο Ηνωμένο Βασίλειο.
(Διαβάστε «Σημερινή» 12.1.2020 « Τ. Παναγίδης – Ο Γ. Βασιλείου έκανε ό,τι του υπέδειξαν οι Βρετανοί – Ο Βασιλείου δέχθηκε συνομοσπονδία» – Από τα νέα έγγραφα μαθαίνουμε ακόμα περισσότερα για το πώς ετοίμασαν, και γιατί, το περιβόητο διζωνικό ψήφισμα 649 στις 12 Μαρτίου 1990 επί Προεδρίας Γιώργου Βασιλείου»)
https://simerini.sigmalive.com/article/2020/1/12/ekane-oti-tou-upedeixan-oi-bretanoi/
Αποδεχόμενος ο Γ. Βασιλείου ο «ευέλικτος» το διαβόητο ψήφισμα του Σ. Ασφαλείας που έγραψαν οι ίδιο (Βρετανοί) το 649/90, (13 Μαρτίου 1990), άνοιξε το δρόμο στο Φόρειν Όφις να φουλάρει τις μηχανές του για την λύση που είχαν αποφασίσει για μας δίχως εμάς από τις 16 Αυγούστου 1974: δι-περιφερειακή ομοσπονδία, (κοινώς Δι-κοινοτική, Δι-ζωνική Ομοσπονδία) που απαιτούσαν στη Γενεύη ΙΙ το 1974 Τούρκοι και Βρετανοί.
Το ψήφισμα πέρασε στο Συμβούλιο Ασφαλείας ο τότε Μόνιμος Αντιπρόσωπος του ΗΒ στο Συμβούλιο Ασφαλείας Sir Crispin Tickell (από το 1987-1990). Ο ίδιος που το 1964 ήταν επικεφαλής του Τμήματος Σχεδιασμού του Φόρειν ΄Οφις όταν ξεκίνησαν στις 3.1.1964 το σχέδιο ανασύστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε «δύο συνιστώντα κράτη – two constituent states». Ο ίδιος που ετοίμασε τον ίδιο χρόνο και το σχέδιο για το «Μέλλον της Κύπρου» βλέποντας 10 χρόνια μπροστά πως μπορούσαν να το κατορθώσουν… (Βλέπε βιβλίο της γράφουσας «Διζωνική vs Δημοκρατία» 2019.) Ο Sir Crispin Tickell αντικαταστάθηκε τον ίδιο χρόνο (1990) από τον γνωστότατο Sir David Hannay … (Βλέπε «Σχέδιο Ανάν»).
Ο μ. Σπύρος Κυπριανού όχι μόνο δεν δέχθηκε την ΔΔΟ αλλά όταν εκδόθηκε το ψήφισμα 649 το 1990 το ΔΗΚΟ επικρίνοντάς το κυκλοφόρησε και ειδική αφίσα εναντίον του με μια μάχαιρα να καρφώνει την Κύπρο!
Η Α. Gillon του Φόρεϊν Όφις: «The answer is no»
Ρητή διαβεβαίωση από άνθρωπο του Φόρειν ΄Οφις. Την 1η Νοεμβρίου 1983, και δεκατέσσερις μέρες πριν από τη μονομερή ανακήρυξη από τον Ραούφ Ντενκτάς του ψευδοκράτους, η κα Angela Gillon από το τμήμα έρευνας του Φόρεϊν Όφις ρωτήθηκε, αν οι Ελληνοκύπριοι είχαν δεχθεί την έννοια της διζωνικότητας, σε σχέση με την αναφορά του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στην πρώτη συνάντηση του νέου γύρου των συνομιλιών στις 9 Αυγούστου 1980. Απάντησε με ένα ξεκάθαρο ΟΧΙ. Γράφει μεταξύ άλλων το σχετικό έγγραφο υπό τον τίτλο «Κύπρος: Η ιδέα της διζωνικότητας».
«Η απάντηση είναι όχι. Αυτή η αναφορά στη διζωνικότητα είχε εμποδίσει την επανέναρξη των ενδοκοινοτικών συνομιλιών για περισσότερο από ένα χρόνο. Hελληνοκυπριακή πλευρά ήθελε να εκφράσει τις επιφυλάξεις της για την τουρκική ερμηνεία του όρου, θεωρώντας ότι η τουρκική πλευρά εννοούσε τη διζωνικότητα σε ένα ομόσπονδο σύνταγμα ως ισοδύναμη με διχοτόμηση. Και η τουρκική πλευρά δεν ήταν διατεθειμένη να δεχθεί ελληνικές επιφυλάξεις στην εναρκτήρια δήλωση.
Ο Ειδικός Αντιπρόσωπος του ΟΗΕ Δρ Gobbi τελικά κατάφερε να ξεπεράσει το αδιέξοδο αυτό, εκμεταλλευόμενος τον συναγερμό που δημιουργήθηκε και στις δύο πλευρές το καλοκαίρι του 1980 με την προοπτική επέμβασης στο κυπριακό πρόβλημα από τη Λιβύη. Κατάφερε να πείσει τους Ελληνοκύπριους να δεχθούν την εναρκτήρια δήλωση, με την προϋπόθεση ότι όλα τα σημεία θα τύγχαναν εξαντλητικής συζήτησης…»
Ουσιαστικά ο τότε ΓΓ του ΟΗΕ Αυστριακός πρώην ναζιστής, Kurt Waldheim δεν έλεγε την αλήθεια στην αναφορά του στις 9 Αυγούστου του 1980 στην πρώτη συνάντηση του νέου γύρου των συνομιλιών.
Το έγγραφο A. Gillon.
Η Άγκυρα επιβεβαίωσε – η κυπριακή κυβέρνηση δεν δέχθηκε διζωνική
Εκείνο που είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον με διαχρονική ισχύ (μέχρι σήμερα) είναι η θέση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Τον Οκτώβριο του 1979 Ο E. Karasapan, ο οποίος είχε πρόσφατα διοριστεί ως γενικός διευθυντής για πολιτικές σχέσεις στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είπε σε αξιωματούχο της βρετανικής πρεσβείας στην Άγκυρα: «Οι Ελληνοκύπριοι δεν θα δεχθούν ποτέ διζωνικές διευθετήσεις». Τον ρώτησαν κατά πόσο είχαν δεχθεί την αρχή (της διζωνικότητας) στο παρελθόν και ο Karasapanαρνήθηκε κάτι τέτοιο και είπε ότι οι Ελληνοκύπριοι το μόνο που είχαν δεχθεί ήταν τον δικοινοτισμό.
Πόσο κέντρο έπεσε ο Τούρκος αξιωματούχος E. Karasapan! Όταν με το μεγάλο μας ΟΧΙ στο δημοψήφισμα στις 24.4.2004 απορρίψαμε το «Σχέδιο Ανάν» και μαζί και την ΔΔΟ. ΄Όπως είχε εντοπίσει και η International Crisis Group και το έγραψε σε ανάρτηση στην ιστοσελίδα της. ΄Όμως, ο τότε Πρόεδρος μ. Τάσσος Παπαδόπουλος εντός εβδομάδων -αντί να εκμεταλλευθεί την κατάσταση για αλλαγή πορείας σεβόμενος την λαϊκό απόφαση – έστειλε πολυσέλιδη επιστολή προς τον ΓΓ του ΟΗΕ μέσω του σημερινού υποψήφιου Ανδρέα Μαυρόγιαννη (τότε Πρέσβη- Μονίμου Αντιπροσώπου της ΚΔ στον ΟΗΕ) στην οποία του τόνισε ότι δεν αλήθευαν τα όσα σχετικά λέγονταν. Και ότι «ο ίδιος και ο λαός του» συνέχιζαν να την θεωρούν βάση για λύση…
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 2/10/2022 onisilos.gr