Ο πρόεδρος Πούτιν προέβη στο διπλό βήμα για το οποίο είχαμε μιλήσει από καιρό πριν και ιδίως από τη στιγμή εκδήλωσης της ουκρανικής αντεπίθεσης: σε κινητοποίηση μεγαλυτέρου μέρους του ανθρωπίνου δυναμικού και σε (προειδοποίηση για) κλιμάκωση στο πεδίο.
Είχαμε εξηγήσει και παλαιότερα τους λόγους: ο πόλεμος είναι ολοκληρωτικός και δεν μπορεί να διεξάγεται με όρους αντίστοιχους για παράδειγμα, με την εισβολή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν. Αφορά την ύπαρξη της Ρωσικής Ομοσπονδίας ως τέτοιας και την επιβίωση του ρωσικού κόσμου εκτός Ρωσίας. Διεξάγεται σε ένα γιγάντιο μέτωπο με ελάχιστα συγκριτικά, στρατεύματα. Όπως η ίδια η ρωσική ηγεσία έχει επανειλημμένως δηλώσει, χρησιμοποιεί ένα μικρό μέρος των δυνατοτήτων της. Και από την άλλη πλευρά έχει συνασπιστεί το σύνολο της Δύσης, με όρους εχθρότητας απέναντι σε οτιδήποτε ρωσικό και με μοναδικό στόχο, την ήττα της Ρωσίας.
Από τις διαθέσιμες επιλογές, σε ό,τι αφορά την κινητοποίηση ανθρωπίνου δυναμικού, η ρωσική ηγεσία επέλεξε την πλέον μετριοπαθή. Πρόκειται για μια πολύ περιορισμένη επιστράτευση, η οποία θα καλύψει ένα μέρος των αναγκών στα μετόπισθεν. Πέραν όμως της σημασίας στο πεδίο, ώστε ισάριθμο μέγεθος δυνάμεων να κατευθυνθεί στο μέτωπο σε βάθος λίγων μηνών, η πολιτική σημασία της είναι τεράστια: πρόκειται για την πρώτη φορά που πυρηνική δύναμη αντιμετωπίζει κίνδυνο στα σύνορά της, τέτοιο ώστε να καθίσταται αναγκαία μια έστω μερική, επιστράτευση. Στέλνει το μήνυμα ότι η ρωσική κοινωνία αντιμετωπίζει μακροχρόνια εμπλοκή και ότι η ρωσική ηγεσία θα διέλθει κάθε μέσου προκειμένου να ανταποκριθεί επιτυχώς, χωρίς να φοβάται το εσωτερικό πολιτικό κόστος.
Το σημαντικότερο από όλα: αναβαθμίζει την στρατιωτική επιχείρηση, από έναν τύπο πολέμου όπως οι πόλεμοι των ΗΠΑ, χιλιάδες χιλιόμετραμακριά από τα σύνορά τους, σε μια νέα εκδοχή «μεγάλου, πατριωτικού, πολέμου».
Σε αυτή τη βάση ήρθε και η προειδοποίηση Πούτιν, για κλιμάκωση στο πεδίο: μετά τα δημοψηφίσματα, ο πόλεμος δε θα διεξάγεται για την προστασία του ρωσικού κόσμου αλλά για την εδαφική ακεραιότητα της Ρωσίας. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ενόψει τέτοιου κινδύνου, η Ρωσία διατηρεί το δικαίωμα χρήσης πυρηνικών όπλων. Ακόμα περισσότερο, όταν εκλαμβάνει η ρωσική ηγεσία, τους βομβαρδισμούς στο πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια, ως πυρηνική τρομοκρατία από την πλευρά της Ουκρανίας και της Δύσης.
Εντελώς αναμενόμενα αλλά και σχετικώς μετριοπαθώς, η Ρωσία επανέλαβε ότι δεν μπλοφάρει. Για την ακρίβεια πρέπει να πείσει ότι δεν μπλοφάρει, διότι οι κόκκινες γραμμές της έχουν πατηθεί ουκ ολίγες φορές, χωρίς ουσιαστική απάντηση από πλευράς της.
Βεβαίως, αν οι ΗΠΑ ήταν προσανατολισμένες στην ειρηνική επίλυση, θα μπορούσαν να βρουν στην πραγματικότητα μια διέξοδο δια των εν λόγω δημοψηφισμάτων: την σιωπηρή αποδοχή του μερικού ακρωτηριασμού της Ουκρανίας και την παγίωση των νέων συνόρων, με το Κίεβο, το Χάρκοβο και την Οδησσό, να τα διαπραγματεύονται υπέρ της Ουκρανίας. Όπως και το Μάρτιο ωστόσο, είναι προφανές ότι δεν θα επιτρέψουν καμία διαπραγμάτευση με τη Ρωσία.
Πόλεμος λοιπόν. Πόλεμος ολοκληρωτικός και παγκόσμιος. Πόλεμος μακρόχρονος. Πόλεμος ΝΑΤΟ και Ρωσίας, με την Ουκρανία να μετατρέπεται στο χώρο διεξαγωγής του, σε πρώτη φάση. Αν θα γίνει και πυρηνικός, μένει να το δούμε.
Θέμης Τζήμας απο το kosmodromio.gr
Ο Θέμης Τζήμας είναι δικηγόρος, διδάκτορας δημοσίου δικαίου και πολιτικής επιστήμης του ΑΠΘ και μεταδιδακτορικός ερευνητής. Έχει δημοσιεύσει μελέτες σε διεθνή συνέδρια και σε νομικές επιθεωρήσεις και έχει συμμετάσχει σε διάφορες διεθνείς αποστολές.