Η πολιορκία του Αιτωλικού (ή Ανατολικού όπως ονομαζόταν τότε το Αιτωλικό) υπήρξε πολεμικό γεγονός κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης (’21), που έλαβε χώρα την χρονική περίοδο από τις 20 Σεπτεμβρίου του 1823 έως τις 30 Νοεμβρίου του ίδιου έτους.
Αναφέρεται σε πολλά βιβλία και ως Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου επειδή το Μεσολόγγι αποτελούσε εξαρχής στόχο της συγκεκριμένης στρατιωτικής επιχείρησης, που τελικά αναλώθηκε στην πολιορκία του Αιτωλικού.
Μετά την Πρώτη αποτυχημένη πολιορκία του Μεσολογγιού το 1822 ο σουλτάνος επιστράτευσε τον Μουσταή πασά της πόλης Σκόδρα από τη Βόρεια Αλβανία. Ο πασάς ξεκίνησε από τη Λάρισα. Ο Μουσταής κατευθύνθηκε στα Τρίκαλα και κατόπιν στο Καρπενήσι. Έξω από το Καρπενήσι τον Αύγουστο του 1823 δέχθηκε νυχτερινή επίθεση από τους Σουλιώτες του Μάρκου Μπότσαρη στην Μάχη του Κεφαλόβρυσου. Τα χαράματα όμως μία εχθρική σφαίρα σκότωσε τον αρχηγό τους και οι Έλληνες υποχώρησαν.
Η Μάχη της Καλιακούδας
Μετά το θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη στη Μάχη του Κεφαλόβρυσου, επικεφαλής στους Σουλιώτες απόμεινε ο Ζυγούρης Τζαβέλας. Ο Τζαβέλας έπιασε την πλαγιά του βουνού Καλιακούδα στην Ευρυτανία. Μαζί με 400 άνδρες του Ροδόπουλου που φτάσανε για βοήθεια από το Μοριά η δύναμη των Ελλήνων ανέβηκε σε 2 χιλιάδες άντρες. Ο Μουσταής πασάς της Σκόδρας μετά τη μάχη του Κεφαλόβρυσου ανασύνταξε το στρατό του και στις 28 του Αυγούστου του 1823 φάνηκε στην Καλιακούδα.
Μετά από 3 άκαρπες επιθέσεις, την άλλη μέρα οι Τούρκοι, από δύσβατο μονοπάτι πέρασαν πίσω από την θέση των Ελλήνων. Οι Έλληνες σπάσανε τον κλοιό, αφήνοντας όμως πίσω τους 150 σκοτωμένους, ανάμεσά τους και τον Ζυγούρη Τζαβέλα. Ο δρόμος για το Μεσολόγγι έμεινε ανοιχτός για τον Μουσταή.
Η πολιορκία του Αιτωλικού
Ο Έπαρχος της Δυτικής Ελλάδας, Κωνσταντίνος Μεταξάς, προσκάλεσε να υπερασπίσουν το Μεσολόγγι τους Κίτσο Τζαβέλα, Ράγκο, Ίσκο, Κώστα Μπότσαρη κ.ά. 3.500 αγωνιστές βρίσκονταν μέσα στην πόλη. Ο Μουσταής φάνηκε στις 20 του Σεπτέμβρη, αλλά τράβηξε δυτικά, αντικρύ από το Αιτωλικό (τότε λεγόταν Ανατολικό).
Στο Αιτωλικό κλείστηκαν 500 αγωνιστές με αρχηγό τον Σουλιώτη Κίτσο Κώστα. Στις 5 του Οκτώβρη, οι Οθωμανοί με κανόνια άρχισαν να χτυπάνε το Αιτωλικό. Οι Έλληνες στέλνουνε από το Μεσολόγγι 6 κανόνια, πού τα έστησε ό σπουδασμένος στην Ευρώπη μηχανικός Μιχαήλ Κοκκίνης. Τα τουρκικά κανόνια αναγκάστηκαν να αποτραβηχτούν. Τέλος, οι Έλληνες κάψανε και τις Οθωμανικές πασάρες με κανόνια.
Στις 17 του Νοέμβρη ο Τζαβέλας, με 250 Σουλιώτες και 50 ντόπιους, στήνει ενέδρα στο Σκαλί, σε μεγάλη εφοδιοπομπή. Σκοτώθηκαν 137 Τούρκοι. Σε λίγο στο στρατόπεδο του Μουσταή άρχισαν οι δυσκολίες του ανεφοδιασμού και οι αρρώστιες.
Έπειτα από 70 μέρες που κράτησε η πολιορκία του Αιτωλικού, στις 30 του Νοέμβρη, οι Οθωμανοί φύγανε για την Άρτα και την Σκόδρα. Από την αρχή της εκστρατείας του Μουσταή μέχρι το λύσιμο της πολιορκίας οι Οθωμανοί χάσανε 4 χιλιάδες άνδρες. Οι Γκέκηδες της Σκόδρας δεν ξανα-εκστρατεύσαν στην δυτική Ελλάδα.