Τέλος εποχής! Η Βασίλισσα Ελισάβετ δεν βρίσκεται πλέον ανάμεσά μας, καθώς άφησε την τελευταία της πνοή πριν από λίγα λεπτά.
Την δυσάρεστη είδηση ανακοίνωσε επίσημα το BBC, με ανάρτησή του στο Twitter:
Η κατάσταση της υγείας της μονάρχη του Ηνωμένου Βασιλείου επιδεινώθηκε ραγδαία σήμερα, με της υγειονομικές αρχές της χώρας να τίθενται σε κατάσταση συναγερμού, εκδίδοντας έκτακτο ανακοινωθέν.
Queen Elizabeth II, the UK’s monarch for the past 70 years, has died aged 96 https://t.co/nuFdc3PV49
— BBC Breaking News (@BBCBreaking) September 8, 2022
Η μακροβιότερη βασίλισσα
Η Ελισάβετ υπήρξε βασίλισσα της Βρετανίας και περισσότερων από 12 άλλων χωρών από το 1952. Μεταξύ άλλων είναι αρχηγός του κράτους του Καναδά, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας!
Ανέβηκε στον θρόνο μετά τον θάνατο του πατέρα της, βασιλιά Γεωργίου Στ’, στις 6 Φεβρουαρίου 1952. Ήταν μόλις 25 ετών. Στέφθηκε βασίλισσα τον Ιούνιο, στην πρώτη στέψη που μεταδόθηκε τηλεοπτικά και αποτέλεσε μια πρόγευση του πώς θα ήταν η ζωή των μελών των βασιλικών οίκων υπό τη συνεχή παρακολούθηση των μέσων ενημέρωσης.
Την εποχή εκείνη, η Βρετανία διατηρούσε ακόμη μεγάλο μέρος της αυτοκρατορίας της. Έβγαινε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά οι «τάξεις» και τα «προνόμια» κυριαρχούσαν ακόμη στην κοινωνία, ενώ τα δελτία στα τρόφιμα δεν είχαν ακόμη καταργηθεί.
Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός της βασιλείας της. Ο Ιωσήφ Στάλιν ήταν τότε ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, ο Χάρι Τρούμαν ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Πόλεμος της Κορέας μαινόταν.
Η Λιζ Τρας είναι η 15η πρωθυπουργός με την οποία συνεργάζεται η Ελισάβετ στη μακροχρόνια θητεία της.
Η Ελισάβετ έμεινε χήρα μετά τον θάνατο του συζύγου της, πρίγκιπα Φίλιππου, τον Απρίλιο του 2021, λίγο πριν συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής. Η επιδείνωση της δικής της υγείας εγείρει και πάλι ερωτηματικά για το μέλλον της μοναρχίας. Ο θεσμός έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια από μια σειρά σκανδάλων: πιο πρόσφατα, τις κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων από τον πρίγκιπα Άντριου, αλλά και κατηγορίες για ρατσισμό, τις οποίες εξαπέλυσαν ο πρίγκιπας Χάρι και η σύζυγός του, αφού ψυχράνθηκαν οι σχέσεις τους με την υπόλοιπη οικογένεια και εγκαταστάθηκαν στην Καλιφόρνια.
Η μετά την Ελισάβετ εποχή αναμένεται πιο περίπλοκη, με τον Κάρολο, η δημοτικότητα του οποίου δεν είναι αντίστοιχη με εκείνη της μητέρας του, στον θρόνο. Οι Βρετανοί, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, θα προτιμούσαν τον γιο του, πρίγκιπα Ουίλιαμ και τη σύζυγό του Κέιτ.
Η Βασίλισσα Ελισάβετ και οι απαγχονισμοί 1955-59 – Οι αποφάσεις παίρνονταν επ΄ονόματι της κυβέρνησής της
Της Φανουλας Αργυρου
Αναφέρομαι στο δημοσίευμα της κ. Άρτεμης Κουδουνάρη στο «Φιλελεύθερο», 24 Ιουνίου, 2022 με τίτλο: «Κακώς τα βάζουμε με τη Βασίλισσα Ελισάβετ».
Η κα Κουδουνάρη γράφει: «Η Cyprus Mail τον Οκτώβριο του 1993 έλεγε ότι σύμφωνα με υπάρχοντα στοιχεία, ΔΕΝ φαίνεται ότι η μονάρχης είτε υπέγραψε εντολές απαγχονισμού ή απέρριψε αιτήσεις για απονομή χάριτος». Και συνέχισε (η κ. Α. Κουδουνάρη) : «Όπως γνωρίζω, αυτά τα θέματα εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του υπουργού Εσωτερικών (Home Office)… Κακώς τα βάζουμε με τη Βασίλισσα, προσωπικά. Το μόνο δικαίωμα που έχει είναι να ζητήσει εξηγήσεις, όχι να αρνηθεί να υπογράψει, και να εκφράσει άποψη…»
Η “Cyprus Mail” είχε δίκαιο. Αλλά θα εξηγήσω εξ΄όσων γνωρίζω.
Ας ξεκινήσω από το τελευταίο με το οποίο δεν συμφωνώ. H Βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ αν το θέλει, μπορεί να δώσει «royal pardon» («βασιλική χάρη») σε οποιονδήποτε καταδικαστεί για ένα έγκλημα. Όπως εξηγεί το δημοσίευμα του businessinsider.com, της Meghan Jones του Reader’s Digest, 25 Ιουνίου 2018, ο αρχικός σκοπός της «βασιλικής χάριτος» ήταν για να προσφέρει εξαίρεση από την θανατική ποινή (που έχει ήδη καταργηθεί από την δεκαετία του 1960). Και το έκανε η Βασίλισσα, όπως παραθέτει με παραδείγματα η Meghan Jones, στο εν λόγω άρθρο της, όπου αναφέρεται σε 9 πράγματα που μπορεί να κάνει η Βασίλισσα.
Ένα από αυτά είναι να «δίνει χάρη σε εγκληματίες». «Αν το βλέπει πρέπον, η Βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ μπορεί να δώσει «βασιλική χάρη» σε οποιονδήποτε καταδικαστεί για ένα έγκλημα. Αυτή είναι ακόμη μια εξουσία, παρόλο, που δεν την χρησιμοποιεί τις μέρες μας…»
Pardon criminals
If she sees fit, Queen Elizabeth II can grant “royal pardon” to anyone convicted of a crime. This is another power, though, that she doesn’t use much nowadays. The original purpose of “royal pardon” was to provide exemption from the now-abolished death penalty. The practice of royal pardon is less common today, but the Queen did use it to grant a posthumous pardon to World War II codebreaker Alan Turing in 2013. It can also reduce prison sentences, which it recently did in 2001. Two inmates in a South Wales prisonjumped into action to save a prison worker’s life after he was attacked by a wild boar. The monarch made the decision that their heroics had earned them a little time off their sentences.
https://www.businessinsider.com/things-queen-elizabeth-ii-has-the-power-to-do-2018-6?r=US&IR=T
Ευαγόρας Παλληκαρίδης
Τώρα, η ουσιώδης διαφορά στην περίπτωση του ήρωα μας, Ευαγόρα Παλληκαρίδη, είναι ότι ο Παλληκαρίδης ΔΕΝ ΕΚΑΝΕ ΕΦΕΣΗ παρόλο που κάποιοι ισχυρίζονταν ότι είχε κάνει. Και εδώ είναι που παρεξηγούνται τα πράγματα. Βλέπε άρθρο μου στο Sigmalive 9.5.2022 «Τα 70χρονα της Βασίλισσας Ελισάβετ στο Κούριο κι ο ήρωας Ευαγόρας Παλληκαρίδης».
Έγραψα μεταξύ άλλων:
«…Ο Παλληκαρίδης δεν είχε κάνει έφεση – Μέχρι το τελευταίο λεπτό…»
Δυστυχώς ο ήρωας Παλληκαρίδης δεν είχε κάνει έφεση. Αυτό θα πρέπει να ξεκαθαριστεί γιατί δίδεται λανθασμένη εντύπωση στο θέμα αυτό. Αν την είχε κάνει θα ξεκινούσε αναγκαστικά η διαδικασία της έφεσης και θα ανέμεναν μέχρι να βγει η απόφαση του Εφετείου και η περίοδος εκείνη με όλα όσα λάμβαναν χώρα στο Ηνωμένο Βασιλείου με τις προσπάθειες για κατάργηση της θανατικής ποινής, τη γενική κατακραυγή υπέρ του, θα γλύτωνε σίγουρα τον απαγχονισμό. Ακόμα, και σε περίπτωση που δεν είχε γίνει έφεση, όπως στην περίπτωσή του, η διαδικασία ήταν όπως περιμένουν (και έτσι έκαναν) μέχρι το τελευταίο λεπτό της περιόδου που παρείχετο για έφεση προτού δώσουν στην δημοσιότητα οποιεσδήποτε πληροφορίες για την εκτέλεση.
Η ημερομηνία λήξης της περιόδου για έφεση στην περίπτωση Παλληκαρίδη είχε λήξει στις 6 Μαρτίου 1957. Στις 7 Μαρτίου 1957 το Supreme Court στη Λευκωσία έστειλε 7 αντίγραφα της δικογραφίας και το ιατρικό δελτίο του Ε. Παλληκαρίδη στον Κυβερνήτη μαζί με τις Royal Instructions της 10ης Μαρτίου, 1925 για να αποφασίσει. Η έκθεση του Δικαστή της υπόθεσης, Justice Shaw, είχε ήδη σταλεί στον Κυβερνήτη. Όλα αυτά για να αποφασίσει ο Κυβερνήτης για τη ζωή ή θάνατο του 19χρονου Παλληκαρίδη…
Δικηγόροι του Παλληκαρίδη
Οι δικηγόροι του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, Φοίβος Κληρίδης και Λέλλος Δημητριάδης, έστειλαν τηλεγράφημα προς την Βασίλισσα, το οποίο φέρει σφραγίδα παραλαβής από το Παλάτι 13.3.1957 στο οποίο έλεγαν:
«Εκ μέρους του Ευαγόρα Παλληκαρίδη και του πατέρα του, o οποίος για χρόνια υπηρέτησε πιστά ως αστυνομικός και της μητέρας του, κάνουμε τελευταία έκκληση στην Μεγαλειότητά σας να μην απαγχονιστεί στις Κεντρικές Φυλακές στις 14.3.1957. Ήταν ένοχος μόνο για κατοχή όπλου δίχως σφαίρες και παραδόθηκε δίχως αντίσταση, παρακαλούμε την Μεγαλειότητά σας να εισηγηθείτε έλεος (mercy) ».
Το τηλεγράφημα (που δεν ήταν Έφεση) προς την Βασίλισσα, όμως, έρχεται σε αντίθεση με την πρόθεση των δικηγόρων του όπως την εξέφρασαν, κατά την έναρξη της δίκης στις 25 Φεβρουαρίου 1957 ενώπιον του Δικαστή B. V. Shaw, J.:
«κ. Κληρίδης: Καθώς ο κατηγορούμενος αποφάσισε να παραδεχθεί ενοχή, και η μόνη καταδίκη είναι ο θάνατος, δεν υπάρχουν περιθώρια να παρακαλέσουμε οποιαδήποτε επιείκεια εκ μέρους του κατηγορουμένου. Ζητώ την άδεια του συναδέλφου μου, κ. Δημητριάδη και εμού να αποχωρήσουμε.»
«κ. Δημητριάδης: Συμφωνώ με τον κ. Κληρίδη. Συμβουλεύσαμε τον κατηγορούμενο και τους συγγενείς του ότι δεν έχει άμυνα έναντι του νόμου. Ζητήσαμε από τον κατηγορούμενο αν μας ήθελε να πούμε κάτι εκ μέρους του, και είπε ότι θα δήλωνε ένοχος, και ότι δεν πρέπει να εμφανιστούμε στο Δικαστήριο, καθώς θα πει ότι θέλει ο ίδιος…. Δεν ξέρω πώς να παρακαλέσω για επιείκεια γιατί μόνο μία ποινή προνοείται. Πριν ξεκινήσει η υπόθεση είχαμε μια μάλλον άτυπη συζήτηση με τον δημόσιο κατήγορο ο οποίος συμφώνησε ότι θα έλεγε ορισμένα πράγματα τα οποία μπορούσαν να θεωρηθούν ως επιείκεια όταν θα αναφερθεί το θέμα».
«Δικαστήριο: Κατά τη κρίση μου οι Δικηγόροι που εμφανίζονται για τον Κατηγορούμενο δεν πρέπει να αποσυρθούν με τη δικαιολογία ότι ο Κατηγορούμενος έχει παραδεχθεί ενοχή».
«Σημείωση: Αμφότεροι Δικηγόροι δέχθηκαν την απόφαση».
Λέχθηκε επίσης, ότι οι δικηγόροι του δεν έκαναν έφεση γιατί ο ίδιος ο Παλληκαρίδης δεν ήθελε. Και όμως, ως δικηγόροι του όφειλαν να την κάνουν, όπως ακριβώς όταν ζήτησαν να αποσυρθούν από την υπεράσπισή του στη δίκη ο Δικαστής απέρριψε το αίτημά τους, και τους είπε, «Κατά τη κρίση μου οι Δικηγόροι που εμφανίζονται για τον Κατηγορούμενο δεν πρέπει να αποσυρθούν με τη δικαιολογία ότι ο Κατηγορούμενος έχει παραδεχθεί ενοχή».
Στις 22 Φεβρουαρίου 1957 ο Υπουργός Αποικιών, όταν ρωτήθηκε στη Βουλή ποια βήματα προτίθετο να προτείνει για τον τερματισμό της θανατικής ποινής και στις αποικίες υπό το φως της απόφασης της Βουλής για τερματισμό ή την αναστολή της, απάντησε: «Οι τοπικοί νόμοι και πρακτικές είναι ευθύνη των αποικιακών κυβερνήσεων». Και ότι η κυβέρνησης της Αυτής Μεγαλειότητας θα κρατούσε ενήμερες τις κυβερνήσεις (αποικιακές) για όποια απόφαση έπαιρνε για το θέμα.
Με άλλα λόγια όταν ο Κυβερνήτης, και εφόσον δεν είχε κατατεθεί ΕΦΕΣΗ που θα άλλαζε άρδην τα πράγματα υπέρ του Παλληκαρίδη, προχώρησε με τον απαγχονισμό, το έκανε ΕΠ’ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΤΟΣ.
Αυτό είναι το γεγονός που στην ουσία επιβαρύνει την Βασίλισσα. Όταν ο κόσμος στη θυμοσοφία του λέγει ότι η Βασίλισσα «υπέγραψε» τον απαγχονισμό του, το λέγει απλουστευμένα, γιατί όντας οι αποφάσεις στις αποικίες, όπως και στο Ηνωμένο Βασίλειο, παίρνονταν από τους κατά τόπους Κυβερνήτες ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ OF HER MAJESTY’S GOVERNMENT. Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Εσωτερικών (Home Office).
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος – Λονδίνο