Αργά το βράδυ της Πέμπτης 30 Ιουνίου, οι ειδοποιήσεις και τα «alert» στα κινητά τηλέφωνα άρχισαν να «σκάνε» μαζικά. Τα ενημερωτικά sites έκαναν σπριντ για να μεταδώσουν πρώτα, ως έκτακτη επικαιρότητα, την «είδηση» ότι «Παπαγγελόπουλος και Τουλουπάκη παραπέμπονται με βούλευμα στο Ειδικό Δικαστήριο για τη σκευωρία Novartis».
Από τον Βασίλη Γαλούπη
Η «είδηση» είχε όλα τα στοιχεία της αληθοφάνειας. Στις 09.48 μ.μ., το κρατικό Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων έβγαλε το θέμα και αμέσως αναπαρήχθη αστραπιαία από σάιτ, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κανάλια.
Από τις 9 Ιουλίου 2019, μόλις μερικά 24ωρα μετά τις εκλογές, οι αρμοδιότητες της ΕΡΤ και του ΑΠΕ υπάγονται απευθείας και προσωπικά στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ως εκ τούτου, μια τέτοιας βαρύτητας πολιτική και δικαστική «είδηση» έμοιαζε αδύνατον να είναι fake news.
Η «είδηση» απεδείχθη ψευδής. Η δίωξη Παπαγγελόπουλου και Τουλουπάκη δεν αφορούσε τη δήθεν σκευωρία Novartis. Για τη μαζική και αμάσητη αναπαραγωγή ενός τόσο κραυγαλέου fake news «συγγνώμη» ζήτησαν μόνο δύο δημοσιογράφοι. Και όχι, φυσικά, το ΑΠΕ. Το Μαξίμου, άλλωστε, δεν είναι της «συγγνώμης».
Η πραγματική είδηση, που ήρθε στο φως λίγες ώρες μετά, δεν έτυχε της ίδιας «θερμής» αναπαραγωγής. Αντιθέτως, θάφτηκε. Κι απ’ όσους δεν θάφτηκε, υποβαθμίστηκε και «δηλητηριάστηκε». Η ευθύνη για το φιάσκο έπεσε, βολικά, σε μια δικαστική πηγή-φαντομά που υποτίθεται ότι πήρε στον λαιμό της σύσσωμο τον δημοσιογραφικό κόσμο της χώρας. Μέσα σ’ ένα βράδυ, κάθε κανόνας δημοσιογραφίας πήγε περίπατο στην Ελλάδα. Αποδεικνύοντας ότι η 108η θέση στην παγκόσμια κατάταξη είναι, τελικά, γενναιόδωρη, όχι άδικη.
Ενα και μόνο γεγονός αποδεικνύει του λόγου το αληθές: Η είδηση περί βουλεύματος για τη σκευωρία που θα ήθελε η κυβέρνηση να «παιχτεί» δυνατά στα ΜΜΕ μεταδόθηκε αστραπιαία σχεδόν παντού και έγινε πρώτο θέμα. Η άμεση διάψευση της είδησης, όμως, που ακύρωνε τον κυβερνητικό θρίαμβο και τον μετέτρεπε σε «Βατερλό», πέρασε στα «ψιλά», όπως και τα ονόματα όσων απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες. Τα περισσότερα ΜΜΕ επέλεξαν να στερήσουν το οξυγόνο από την αληθινή είδηση. Ενα ολόκληρο σύστημα λειτούργησε με απόλυτο συγχρονισμό και στις δύο περιπτώσεις.
Λίγα 24ωρα μετά το σοκ, η κυβέρνηση δεν μπορούσε να κρύψει τον εκνευρισμό της και πολλά παραπλανημένα ΜΜΕ ξεκίνησαν -ξανά σε συντονισμό- να χύνουν τοξικό μελάνι, αφήνοντας υπονοούμενα, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι κάτι παίχτηκε στη Δικαιοσύνη με τη συγκεκριμένη απόφαση, ότι κάτι ύποπτο συνέβη, ότι ήταν τελικά «στημένο» το παιχνίδι. Μερικά από τα πιο «ψεκασμένα» δημοσιεύματα θα τα δούμε στη συνέχεια – και όχι μόνο…
Οταν, όμως, ο πρωθυπουργός, ο ίδιος που μοιράζει χρήμα με τη λίστα Πέτσα και τις κρατικές επιχειρήσεις, ασκεί τρομοκρατία στον δημοσιογραφικό κόσμο από το βήμα της Βουλής, αποκαλώντας ευθέως αυτούς που ερευνούν ένα σκάνδαλο ως «συμμορία» και «υπόκοσμο», ενώ δεν έχει καμιά αναστολή να στοχοποιεί δύο εφημερίδες, τη «δημοκρατία» και την «Αυγή», μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο, η «κανονική» δημοσιογραφία φτάνει να αντιμετωπίζεται σχεδόν σαν έγκλημα που πρέπει να παταχθεί. Και να ασκείται απ’ όλο και λιγότερους…
Το μήνυμα της κυβέρνησης περί σκευωρίας έφτανε παντού καθημερινά, επί σχεδόν μία τριετία. Σε βαθμό πλύσης εγκεφάλου. Οι διαρροές και η άποψη της κυβέρνησης καταγράφονταν από τα ΜΜΕ, οι δημοσιογράφοι δεν ρωτούσαν πολλά και μετέδιδαν, είτε ηθελημένα είτε από δημοσιογραφική αμέλεια, τη «γραμμή». Ταυτόχρονα, το ενορχηστρωμένο συστημικό μπούλινγκ έκανε σκληρές επιθέσεις και κυνηγούσε νομικά όσους δημοσιογράφους, εκδότες και ΜΜΕ επέλεγαν τον δρόμο της έρευνας.
Η κυβέρνηση προσπάθησε να αντιμετωπίσει συνολικά το σκάνδαλο Novartis με τη λογική του «Τιτανικού». Οταν ξαφνικά ένα μεγάλο καράβι μπάζει νερά, το ζητούμενο είναι να περιοριστούν οι διαρροές και το νερό να κατευθυνθεί αλλού. Σε αυτή την προσπάθεια χρησιμοποιήθηκαν κυνικές τακτικές από την κυβέρνηση ώστε να ελεγχθεί η πληροφορία. Πολλά ΜΜΕ και κάποιοι δημοσιογράφοι επέτρεψαν στον εαυτό τους να χρησιμοποιηθούν ως «στεγανά» της κυβέρνησης.
Συνωμοσιολογία από Πρετεντέρη, Τέλλογλου, Καψή και σία
Κάποιους δημοσιογράφους μας η «μούσα» τούς επισκέφθηκε ταυτόχρονα, αμέσως μετά το βούλευμα-χαστούκι στα περί σκευωρίας. Οι ίδιες εμπνεύσεις, τις ίδιες μέρες, με παρόμοιο λεκτικό και ίδιο σκεπτικό.
Πώς αλλιώς να εξηγηθεί ότι, λίγα 24ωρα μετά την «κρυάδα», εμφανίστηκαν παρόμοια «ακροβατικά» δημοσιεύματα που, πατώντας στον αέρα, άρχισαν, δίχως ίχνος στοιχείου, να δίνουν συνωμοσιολογική ερμηνεία στην απόφαση της Δικαιοσύνης, η οποία κατέστρεψε το βασικό αφήγημα της κυβέρνησης; Μάλιστα, έπαιξαν πολύ οι λέξεις «ντιλ» και… «ισοπαλία».
Τέλλογλου: Ολοι μιλούν για ντιλ
Ο επί σειράν ετών δημοσιογράφος της «Καθημερινής» Τάσος Τέλλογλου ζήτησε αρχικά «συγγνώμη» με ανάρτησή του στον λογαριασμό facebook του site Inside Story για τη μετάδοση του fake news. Την περασμένη Δευτέρα, όμως, υπέγραψε άρθρο στο ίδιο site που αφήνει σκιές για το βούλευμα και τη Δικαιοσύνη, kάνοντας λόγο για δυσεξήγητο θαύμα και ντιλ! Δίχως, ωστόσο, να παρουσιάζει κάποιο στοιχείο. Επικαλείται αυτό που… όλοι λένε στα δικαστήρια… ανεπίσημα.
«Το “θαύμα” της περασμένης Παρασκευής, να παραπεμφθούν δηλαδή ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος και η Ελένη Τουλουπάκη για θέματα ήσσονος σημασίας και, αντιθέτως, να απαλλαγούν από τη μείζονα κατηγορία για κατάχρηση εξουσίας στον δικαστικό χειρισμό της υπόθεσης Novartis, πάει ενάντια στη λογική, ακόμα και για τους πιο έμπειρους από εμάς» γράφει ο κ. Τέλλογλου. Και συνεχίζει σε άλλο σημείο: «Επισήμως αποφάσισε η Δικαιοσύνη, αλλά το κείμενο της απόφασης του Συμβουλίου έχει ορισμένες κραυγαλέες αντιφάσεις. Ανεπίσημα, όλοι στα δικαστήρια και οι εμπλεκόμενοι μιλούν για ντιλ. Τι άλλο περιλαμβάνει εκτός από τη διαχείριση της κατάχρησης εξουσίας στην υπόθεση Novartis θα φανεί το αργότερο στο Ειδικό Δικαστήριο».
Πρετεντέρης: «Κάποιος έστησε κάποιον…»
Ο Γιάννης Πρετεντέρης έχει ασχοληθεί εκτενώς τα τελευταία χρόνια με την υπόθεση Novartis μέσα από την αρθρογραφία του στα «Νέα» και στο «Βήμα». Σε ένα από τα τελευταία του πονήματα επιδίδεται σε φαντασιακό σενάριο, ώστε να καταλήξει στο ουρανοκατέβατο… συμπέρασμα ότι το βούλευμα «μπάζει κι από τους φωταγωγούς».
Εγραψε την περασμένη Τρίτη στα «Νέα»:
«Υπάρχει και η θεωρία του στησίματος. Κάποιος έστησε κάποιον. Ακούω πολλά. Εκ των πραγμάτων, όμως, παρατηρώ ένα πράγμα. Ολη η διαδικασία οδηγούσε σταδιακά σε ένα αποτέλεσμα: Να πέσει στα μαλακά η Τουλουπάκη. Με τα τελικά δεδομένα θα φάει ενδεχομένως μια τυπική ποινή, άντε να απολυθεί κι από το σώμα. Αλλά, για να πέσει στα μαλακά η Τουλουπάκη, έπρεπε να φύγει από τη μέση η Novartis και οι 10 πολιτικοί που θα παρίσταντο ως πολιτική αγωγή στο Ειδικό Δικαστήριο. Ετσι βγήκε ένα βούλευμα που μπάζει κι από τους φωταγωγούς. […] Δεν ξέρω ποιος επινόησε το συμψηφιστικό σκεπτικό, αν κι έχω μερικές υποψίες. Μεταξύ μας, δεν ξέρω ούτε καν τι εξυπηρετούσε. Πάντως, όχι την απονομή δικαιοσύνης. […] Σίγουρα, πάντως, οι μεθοδεύσεις έπληξαν και τη Δικαιοσύνη και τη δημοκρατία. Διότι η ισοπαλία δεν είναι δίκαιο αποτέλεσμα, μόνο και μόνο επειδή κανείς δεν κερδίζει».
Οικονομόπουλος: Η ισοπαλία βολεύει το σύστημα
Ο Θάνος Οικονομόπουλος έκανε λόγο κι αυτός, όπως ο Πρετεντέρης, για ισοπαλία με το κείμενό του την Τρίτη στο iefimerida: «Δεν ξέρω πόση τιμή περιποιεί στο Δικαστικό Συμβούλιο το γεγονός ότι του πήρε… κοντά τρία χρόνια να εξετάσει το παραπεμπτικό πόρισμα για την υπόθεση της σκευωρίας, που του έστειλε η Ειδική Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, αλλά… βιάστηκε να συντάξει το βούλευμά του (που ανέτρεπε όλα τα προηγούμενα!) μέσα σε 10 μέρες. Και αφού πολλά ελέχθησαν για δικαστικούς που πρόκειται να βγουν στη σύνταξη, αλλά έπρεπε πρώτα να υπογράψουν το βούλευμα. […] Και, πάντως, αν σκέφθηκαν τις εντυπώσεις που δημιουργούνται, σχεδόν πάντα, στην κοινή γνώμη όταν η Δικαιοσύνη καλείται να ασχοληθεί με πολιτικό σκάνδαλο, και στο τέλος η “απόφαση” είναι κάτι σαν “ναι μεν, αλλά”, η… ισοπαλία “βολεύει” το σύστημα!».
Μανώλης Καψής: Κάποιοι μιλάνε για ντιλ
Σειρά την Πέμπτη πήρε ο Μανώλης Καψής, που… αποκάλυψε στο thetoc ότι κάποιοι μιλάνε για ντιλ. Οι «κάποιοι» -αποκαλύπτουμε με τη σειρά μας εμείς- είναι ο Τέλλογλου.
Γράφει ο Καψής: «Υπάρχει η θεωρία, την οποία συμμερίζονται και πολλοί από τους πρώην κατηγορουμένους, ότι η κυβέρνηση δεν ήθελε να οξύνει την αντιπαράθεση με τον Αλέξη Τσίπρα και δεν ήθελε να δοθεί συνέχεια στα Ειδικά Δικαστήρια. Ορισμένοι έγραψαν ακόμα και για ντιλ. Υπάρχει και η θεωρία ότι οι δικαστές δεν ήθελαν να δουν στη φυλακή έναν πρώην δικό τους. Το esprit de corps των δικαστών. Οποια και να είναι η σωστή ερμηνεία προκαλεί όχι αμηχανία, αλλά θυμό. Γιατί και σκευωρία υπήρξε και τώρα υπάρχει πλέον και δικαστικό σκάνδαλο».
Οπως διαπιστώνει κανείς, τόσο ο Πρετεντέρης όσο και ο Καψής ξεκινούν τους συλλογισμούς τους αναφερόμενοι σε κάποιες «θεωρίες» στα κείμενά τους.
Μάνδρου: Τώρα ανακάλυψε ότι είναι «σε αποσύνθεση το δικαστικό σύστημα»
Η έμπειρη δημοσιογράφος του Σκάι Ιωάννα Μάνδρου πρώτα έσπευσε να «μαζέψει» το fake news, ζητώντας «συγγνώμη», όμως στη συνέχεια αποφάσισε να ανακαλύψει -ύστερα από τόσες δεκαετίες στο επάγγελμα- τις αδυναμίες, τα τρωτά και τις αργοπορίες του δικαστικού μας συστήματος που έβγαλε αυτό το βούλευμα.
Εγραψε η Μάνδρου την 1η Ιουλίου και μετά την απόφαση στον Σκάι: «Οταν δεν μπορούν ανώτατοι δικαστικοί για 2,5 χρόνια να εκκαθαρίσουν μια σοβαρή υπόθεση με πολιτικά χαρακτηριστικά, που διχάζει τα πολιτικά κόμματα, δηλητηριάζει την κοινωνία και ασκεί επιρροή σε κάποιους ψηφοφόρους, είναι δυνατόν να γίνεται λόγος για δικαστικό σύστημα ευρωπαϊκής χώρας;».
Και συνέχισε: «Eίναι δυνατόν το Δικαστικό Συμβούλιο να φθάσει να κρίνει ένα τόσο σημαντικό -από πολλές πλευρές- θέμα κυριολεκτικά στο παρά πέντε, λίγη ώρα πριν αποχωρήσουν λόγω συνταξιοδότησης μέλη του Συμβουλίου και η ανακρίτρια Κωνσταντίνα Αλεβιζοπούλου; Eίναι δυνατόν να εκδίδεται βούλευμα τα μεσάνυχτα, μετά από ανάκριση 2,5 ετών;».
Στη συνέχεια, μάλιστα, έθεσε και θέμα ποιότητας δικαστών, ζητώντας… παρεμβάσεις, ενώ αφήνει αιχμές για «ανίκανους που έχουν επιλέξει άλλους δρόμους επιβίωσης και ανόδου στην ιεραρχία: «Τα οξύτατα προβλήματα της ελληνικής Δικαιοσύνης, η ποιότητα των δικαστών σε όλα τα επίπεδα και η υποχώρηση του αισθήματος για πολλούς ότι κάνουν λειτούργημα δυστυχώς έχουν αφεθεί για χρόνια χωρίς σημαντικές παρεμβάσεις. […] Επίσης, οι κατά καιρούς επιλογές των κυβερνήσεων για την ηγεσία της Δικαιοσύνης με κριτήρια πολιτικής σκοπιμότητας έχουν δώσει τη χαριστική βολή σε ένα βαρύ από θεσμικής πλευράς δικαστικό σώμα, που πλέον, παρά το ότι έχει πολλούς και αξιόλογους δικαστικούς, εντούτοις παραπαίει από επιλογές ανίκανων και άλλων, που έχουν επιλέξει άλλους δρόμους επιβίωσης και ανόδου στην ιεραρχία».
Και καταλήγει: «Κάποτε όμως, αν θέλουμε να είμαστε πραγματικά κράτος δικαίου και ευρωπαϊκού τύπου χώρα, πρέπει να μπει ένα τέρμα στην αποσύνθεση της Δικαιοσύνης, για να μην είναι λόγια ότι αποτελεί πυλώνα της δημοκρατίας».
Έγραψαν για τη «σκευωρία Novartis»
Ι. ΜΑΝΔΡΟΥ (Σκάι), 23/06/2020: «Η υπόθεση με τον πρώην υπουργό Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, που ξεκίνησε να ερευνάται στη Βουλή με αφορμή την ενοχοποίηση 10 πολιτικών χωρίς στοιχεία για τη Novartis, πλέον έχει φθάσει και σε άλλες καταγγελίες, αναδεικνύοντας κρίσιμα θέματα δημοκρατίας, όπως οι παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη, η ενοχοποίηση αθώων για εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων, διαδικασίες παράνομου πλουτισμού κάποιων και πολλά άλλα. Ολα θέματα βαριά από θεσμικής πλευράς και από πλευράς δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος».
«ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ», 05/05/2020: «Υπόθεση Novartis: Συμμορία, δωροληψία, εκβιασμοί και στο βάθος Ειδικό Δικαστήριο για τον Παπαγγελόπουλο. Η πρόταση της πλειοψηφίας βασίζεται στα έως τώρα ανατριχιαστικά ευρήματα της προανακριτικής επιτροπής για τη δράση του μηχανισμού Ρασπούτιν την περίοδο 2016-2019. Από τις ισχυρές ενδείξεις και τις επώνυμες καταθέσεις ανώτατων δικαστικών λειτουργών και επιχειρηματιών ο κ. Παπαγγελόπουλος φαίνεται ότι είχε στήσει μηχανισμό που παραπέμπει σε παραδικαστικό κύκλωμα με τη συμμετοχή συγκεκριμένων δημοσιογράφων και εισαγγελέων».
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ («ΤΑ ΝΕΑ»), 29/06/2020: «Ενα παρακρατικό κύκλωμα πολιτικών, δικαστικών και δημοσιογράφων είχε στρατευτεί να πείσει ότι η Novartis δεν ήταν στήσιμο του “Ρασπούτιν” και της παρέας του, αλλά δικαστικό θρίλερ αμερικανικής παραγωγής. […] Τελικά σκάρωσαν μια ιστορία. Η ιστορία πέθανε. Και τώρα περιφέρουν το πτώμα της».
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ (Σκάι), 21/06/2022: «Να ανοίξει δημόσιος διάλογος για μια παράμετρο που άλλωστε εμπίπτει στα ενδιαφέροντα της κοινής γνώμης. Και είναι το σκέλος της ονομαζόμενης “ερευνητικής δημοσιογραφίας”, το προϊόν της οποίας, κατά καιρούς, απορροφά το ενδιαφέρον των πολιτών, ακόμη κι αν αγγίζει τα όρια της υστερίας. Τίθεται ζήτημα δημοσίου ενδιαφέροντος όταν η “ερευνητική δημοσιογραφία” καταγγέλλεται επωνύμως ότι έχει μετατραπεί σε εγκληματική για ιδιοτελή συμφέροντα;».
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ («ΤΑ ΝΕΑ»), 24/02/2022: «Η χώρα εμφανίζεται έρμαιο στα χέρια μιας παραδικαστικής συμμορίας. Το παζλ συμπληρώνεται πειστικά. Λίστα Λαγκάρντ, Μιωνή, Φαλσιανί, Βγενόπουλος, Novartis. Οι ίδιοι άνθρωποι σε άλλες υποθέσεις ανακυκλώνονται στα ίδια κόλπα. Οι μεθοδεύσεις, οι στόχοι και οι σκοπιμότητες παραείναι εκκωφαντικοί για να κουκουλωθούν».
«ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ», 01/07/2022: «Το πενταμελές Δικαστικό Συμβούλιο του Ειδικού Δικαστηρίου με ένα πρωτοφανές βούλευμα των 210 σελίδων αργά χθες το βράδυ αφαίρεσε όλο το κεφάλαιο του σκανδάλου της Novartis (πολιτικά πρόσωπα, κουκουλοφόρους μάρτυρες, κ.λπ.) και παραπέμπει τον κ. Παπαγγελόπουλο και την κυρία Τουλουπάκη για δευτερεύοντα ζητήματα σε σχέση με το βασικό».
Β. ΧΙΩΤΗΣ (ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Σκάι 100,3), 28/11/2019: «Τώρα ανοίγει το πιο ενδιαφέρον κεφάλαιο της υπόθεσης. Αυτό που πιθανότατα θα αποκαλύψει κι εκείνους που συνεργάστηκαν, όχι για να λάμψει η αλήθεια, όπως έλεγαν, αλλά για να σπιλώσουν και να εξοντώσουν 10 πολιτικούς τους αντιπάλους. Ηρθε η ώρα να εξακριβώσουμε και επισήμως αν το κατηγορητήριο με το οποίο στήθηκαν 10 κάλπες στη Βουλή αποτελούσε το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως ελληνικού κράτους, όπως είχε δηλώσει ο Δ. Παπαγγελόπουλος, ή τη μεγαλύτερη σκευωρία των τελευταίων ετών, που δεν μπορούσε να εξυφανθεί χωρίς την ύπαρξη ενός υπόγειου, παραδικαστικού κυκλώματος. Τώρα που έρχεται η ώρα των δικαστών θα αποκαλυφθούν όλα…».