Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε υπέκυψε σήμερα στα τραύματά του μερικές ώρες αφού πυροβολήθηκε ενώ έκανε προεκλογική εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές, προκαλώντας σοκ σε μια χώρα στην οποία η πολιτική βία είναι κάτι σπάνιο και ο έλεγχος των όπλων αυστηρός.
Ένας άνδρας άνοιξε πυρ εναντίον του 67χρονου Άμπε από πίσω με ένα κατά τα φαινόμενα αυτοσχέδιο όπλο ενώ ο πρώην πρωθυπουργός εκφωνούσε ομιλία στη δυτική πόλη Νάρα, μετέδωσαν ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης.
Είναι η πρώτη δολοφονία εν ενεργεία ή πρώην πρωθυπουργού στην Ιαπωνία από τα χρόνια του 1930.
Το νοσοκομείο που προσπάθησε να τον σώσει ανακοίνωσε πως ο Σίνζο Άμπε απεβίωσε στις 5:03 μ.μ. (11:03 ώρα Ελλάδας), περίπου πεντέμισι ώρες αφού πυροβολήθηκε. Ένας γιατρός είπε πως ο Άμπε πέθανε από ακατάσχετη αιμορραγία από δύο βαθιά τραύματα, το ένα από τα οποία στη δεξιά πλευρά του λαιμού του. Όταν μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, δεν είχε ζωτικές ενδείξεις.
Η αστυνομία ανακοίνωσε πως για την επίθεση κατά του Άμπε συνελήφθη ένας 41χρονος. Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο NHK, ονομάζεται Τετσούγια Γιαμαγκάμι και είπε στην αστυνομία πως ήταν δυσαρεστημένος με τον Άμπε και ήθελε να τον σκοτώσει.
Ο Άμπε εκφωνούσε προεκλογική ομιλία έξω από σιδηροδρομικό σταθμό ήταν ήχησαν δύο πυροβολισμοί γύρω στις 11:30 (τοπική ώρα, 05:30 ώρα Ελλάδας). Μέλη της ασφάλειας εθεάθησαν να ακινητοποιούν ρίχνοντάς τον στο δρόμο έναν άνδρα που φορούσε γκρίζο μπλουζάκι και μπεζ παντελόνι.
«Ακούστηκε ένα δυνατό μπαμ και μετά καπνός», είπε στο Ρόιτερς ο επιχειρηματίας Μακότο Ιτσικάουα, ο οποίος ήταν αυτόπτης μάρτυρας. Πρόσθεσε πως το όπλο είχε μέγεθος τηλεοπτικής κάμερας. «Στον πρώτο πυροβολισμό κανένας δεν ήξερε τι γινόταν, αλλά μετά το δεύτερο πυροβολισμό, ειδικές αστυνομικές δυνάμεις τον έριξαν στο έδαφος».
Νωρίτερα το πρακτορείο ειδήσεων Kyodo μετέδωσε μία φωτογραφία του Άμπε να κείτεται μπρούμυτα στο δρόμο με αίμα στο λευκό πουκάμισό του. Κόσμος ήταν συγκεντρωμένος γύρω του και κάποιος του έκανε καρδιακές μαλάξεις.
Οι υπηρεσίες άμεσης βοήθειας της Νάρα ανακοίνωσαν πως είχε τραυματισθεί στο δεξί μέρος το λαιμού και στην αριστερή κλείδα. Ο αδελφός του, ο υπουργός Άμυνας Νομπούο Κίσι, είπε ότι γίνονταν στον Άμπε μεταγγίσεις αίματος.
Ο πρωθυπουργός Κισίντα «δεν βρίσκει τις λέξεις»
Ο ιάπωνας πρωθυπουργός Φουμίο Κισίντα είπε σήμερα ότι «δεν βρίσκει τις λέξεις» μετά τη δολοφονία με σφαίρες του 67χρονου πρώην πρωθυπουργού της χώρας Σίνζο Άμπε στη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στη Νάρα της δυτικής Ιαπωνίας.
«Προσευχόμουν για να σωθεί η ζωή του, αλλά έμαθα την είδηση (του θανάτου του). Είναι αληθινά θλιβερό. Δεν βρίσκω τις λέξεις. Υποβάλλω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου και προσεύχομαι η ψυχή του να αναπαυθεί εν ειρήνη», δήλωσε πολύ συγκινημένος ο Κισίντα στους δημοσιογράφους.
Συγκλονισμένη η ιαπωνική κοινωνία
Σοκ και θλίψη προκάλεσε στην ιαπωνική κοινωνία η δολοφονία σήμερα του πρώην πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε σε μία χώρα όπου υπάρχουν αυστηροίπεριορισμοί στην οπλοκατοχή και όπου η πολιτική βία είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο.
Από τον προστατευόμενό του, εν ενεργεία πρωθυπουργό Φούμιο Κισίντα μέχρι τους απλούς πολίτες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπήρξε κύμα έκφρασης θλίψης σε μια χώρα όπου η πολιτική βία είναι σπάνια–ενδεικτικό ότι η τελευταία φορά που δολοφονήθηκε ένας πρώην ή ένας εν ενεργεία πρωθυπουργός ήταν πριν από σχεδόν 90 χρόνια.
«Είμαι υπερβολικά σοκαρισμένη», είπε η κυβερνήτης του Τόκιο Γιούρικο Κόικε στη διάρκεια τακτικής ενημέρωσης του Τύπου προτού ακόμη ανακοινωθεί ο θάνατος του Άμπε προσπαθώντας να συγκρατήσει τα δάκρυά της.
«Όποιος και αν είναι ο λόγος, μια τέτοια στυγερή ενέργεια είναι απολύτως ασυγχώρητη. Είναι προσβολή της δημοκρατίας», δήλωσε η Κόικε.
Ο Κόκι Τανάκα, ένας 26χρονος υπάλληλος στο τμήμα πληροφορικής μιας εταιρείας στο κέντρο του Τόκιο, εξέφρασε μια παρόμοια άποψη: «Έμεινα εμβρόντητος που κάτι τέτοιο συνέβη στην Ιαπωνία».
Στην Ιαπωνία, οι περιορισμοί που αφορούν την οπλοκατοχή δεν επιτρέπουν στους πολίτες να οπλοφορούν και οι κυνηγοί που διαθέτουν σχετική άδειαεπιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους μόνο κυνηγετικά όπλα.
Οι ιδιοκτήτες όπλων είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν μαθήματα, να περνούν από γραπτές εξετάσεις και να υποβάλλονται σε εξέταση της ψυχικής τους κατάστασης, ενώ ελέγχεται και το ποινικό μητρώο τους.
Οι επιθέσεις με όπλα, όταν συμβαίνουν, συνήθως περιλαμβάνουν κακοποιούς της μαφίας «yakuza», που χρησιμοποιούν παράνομα όπλα. Όταν σημειώνονται πολύνεκρες δολοφονίες, όπως το 2016 όταν είχαν δολοφονηθεί 19 άνθρωποι σε ένα ίδρυμα για άτομα με νοητική υστέρηση, συνήθως το φονικό όπλο είναι μαχαίρι.
Ασυνήθιστες είναι και οι επιθέσεις με στόχο πολιτικούς. Τα τελευταία 50 χρόνια είναι λιγοστές οι επιθέσεις που σημειώθηκαν, με προεξάρχουσα εκείνη το 2007, όταν δολοφονήθηκε ο δήμαρχος του Ναγκασάκι από έναν κακοποιό, ένα περιστατικό που είχε ως αποτέλεσμα την περαιτέρω αυστηροποίηση των περιορισμών κατά της οπλοκατοχής.
Ο αδελφός του Άμπε, ο υπουργός Άμυνας Νομπούο Κίσι, αρνήθηκε να σχολιάσει τα ρεπορτάζ αυτά.
Οι αντιδράσεις στην επίθεση κατά του Άμπε-πριν ακόμη δημοσιοποιηθεί ο θάνατός του- κατέκλυσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το θέμα που κυριάρχησε μέχρι το μεσημέρι στο ιαπωνικό Twitter ήταν το “Abe-san”(Σ.τ.Σ: στα ιαπωνικά, το san είναι ένας τίτλος σεβασμού που προστίθεται στο τέλος ενός ονόματος).
«Δεν μπορώ να σταματήσω να τρέμω. Αυτό ήταν το τέλος της ειρηνικής Ιαπωνίας», έγραψε στο Twitter ένας χρήστης του, ο Nonochi. «Υπάρχουν πολλοί πολιτικοί που θα ήθελα να εξαφανιστούν, αλλά η δολοφονία είναι αδιανόητη. Αυτή είναι η αρχή του τέλους για την δημοκρατία μας», σχολίασε ο ίδιος.
«Σοκαρισμένος, εξοργισμένος και βαθύτατα θλιμμένος» δηλώνει ο Μπάιντεν
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εξέφρασε την οργή του για τον θανάσιμο πυροβολισμό σήμερα του πρώην πρωθυπουργού της Ιάπωνας Σίνζο Άμπε, αποκαλώντας τον πρωταθλητή της συμμαχίας ΗΠΑ-Ιαπωνίας ο οποίος νοιαζόταν βαθιά για τον ιαπωνικό λαό και τη δημοκρατία.
«Είμαι σοκαρισμένος, εξοργισμένος και βαθύτατα λυπημένος από την είδηση ότι ο φίλος μου Σίνζο Άμπε, πρώην πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια προεκλογικής εκστρατείας. Αυτή είναι μια τραγωδία για την Ιαπωνία και για όλους όσους τον γνώριζαν», ανέφερε ο Μπάιντεν σε ανακοίνωσή του. «Ακόμη και τη στιγμή που δέχθηκε επίθεση, ασχολούνταν με το έργο της δημοκρατίας», πρόσθεσε.
Ποιος ήταν ο Σίνζο Άμπε
Ο Σίνζο Άμπε, ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας με τη μεγαλύτερη θητεία στο αξίωμα, ο οποίος επιχείρησε να βγάλει την οικονομία από τον χρόνιο αποπληθωρισμό με την τολμηρή πολιτική του, που έμεινε γνωστή ως “Abenomics”, να ενισχύσει τον στρατό και να αντιπαρατεθεί στην αυξανόμενη ισχύ της Κίνας, πέθανε σήμερα σε ηλικία 67 ετών.
Ο ‘Αμπε, ο οποίος παραιτήθηκε το 2020, δέχτηκε σήμερα επίθεση από ένοπλο στη διάρκεια μιας προεκλογικής του ομιλίας, μια επίθεση την οποία ο προστατευόμενός του και εν ενεργεία πρωθυπουργός Φουμίο Κισίντα χαρακτήρισε «απολύτως ασυγχώρητη».
Από βουλευτής έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός το 2006 και παρέμεινε στον θώκο μόλις ένα χρόνο, αλλά μετά διεκδίκησε και πάλι την πρωθυπουργία–κάτι σπάνιο για τη χώρα– το 2012 με την δέσμευση να αναζωογωνήσει την στάσιμη οικονομία, να χαλαρώσει τα όρια του ειρηνιστικού μεταπολεμικού Συντάγματος και να αποκαταστήσει τις παραδοσιακές αξίες.
Είχε καθοριστικό ρόλο στην ανάληψη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο το 2020 διατηρώντας επί μακρόν την επιθυμία να προεδρεύσει των Αγώνων. Εμφανίστηκε ακόμη και ως ο χαρακτήρας του βιντεοπαιχνιδιού Nintendo Σούπερ Μάριο, όταν το Τόκιο πήρε τη σκυτάλη από το Ρίο, που φιλοξένησε τους Αγώνες το 2016.
Ο Άμπε έγινε ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας με τη μεγαλύτερη θητεία στο αξίωμα τον Νοέμβριο του 2019, αλλά μετά το καλοκαίρι του 2020 η στήριξη προς το πρόσωπό του υποχώρησε εξαιτίας των χειρισμών του στην πανδημία της COVID-19, αλλά και μιας σειράς σκανδάλων, ανάμεσα στα οποία και η σύλληψη του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης.
Παραιτήθηκε τον Σεπτέμβριο εκείνου του χρόνου χωρίς να επιτύχει τους στόχους που είχε επί μακρόν να αναθεωρήσει το Σύνταγμα ή να προεδρεύσει των Αγώνων, μια διοργάνωση που μεταφέρθηκε για το 2021 εξαιτίας της πανδημίας. Παρέμεινε όμως μια κυρίαρχη προσωπικότητα στο κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα, ελέγχοντας μια από τις βασικές παρατάξεις του.
Τα “Abenomics”
Ο Άμπε ανέλαβε καθήκοντα πρωθυπουργού για πρώτη φορά το 2006 και ήταν ο νεότερος πρωθυπουργός της χώρας μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Έπειτα από ένα χρόνο που σημαδεύτηκε από πολιτικά σκάνδαλα, οργή των ψηφοφόρων για συνταξιοδοτικά αρχεία που χάθηκαν και από την ήττα που σημείωσε στις εκλογές το κυβερνών του κόμμα, ο Άμπε παραιτήθηκε επικαλούμενος προβλήματα υγείας.
«Αυτό που τώρα με απασχολεί περισσότερο είναι ότι εξαιτίας της παραίτησής μου, τα συντηρητικά ιδεώδη που η κυβέρνηση Άμπε καλλιέργησε θα σβήσουν», έγραψε ο ίδιος στο περιοδικό Bungei Shunju. «Από εδώ και στο εξής, θέλω να θυσιαστώ ως ένας βουλευτής που θα κάνει τον αληθινό συντηρητισμό να ριζώσει στην Ιαπωνία», σημείωνε.
Πέντε χρόνια μετά την παραίτησή του, την οποία απέδωσε σε μια εντερική πάθηση, την ελκώδη κολίτιδα, ο Άμπε οδήγησε στην εξουσία το συντηρητικό κόμμα του, το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο την είχε χάσει το 2009.
Στη συνέχεια παρουσίασε το τρίπτυχο της στρατηγικής του, τα «Abenomics», για την καταπολέμηση του αποπληθωρισμού και για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης με μια απλή νομισματική πολιτική και με δημοσιονομικές δαπάνες σε συνδυασμό με μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση για την αντιμετώπιση του ταχέως γηράσκοντος και συρρικνούμενου πληθυσμού.
Ο αποπληθωρισμός ωστόσο αποδείχτηκε επίμονος και η στρατηγική ανάπτυξης του Άμπε δέχτηκε πλήγμα το 2019 από μια αύξηση του φόρου κατανάλωσης και από έναν σινοαμερικανικό εμπορικό πόλεμο. Τον επόμενο χρόνο η πανδημία του κορονοϊού πυροδότησε την μεγαλύτερη ύφεση που έχει ποτέ υποστεί η οικονομία της Ιαπωνίας.
Στις αρχές της πανδημίας ο Άμπε έκλεισε τα σύνορα της Ιαπωνίας και επέβαλε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη χώρα καλώντας τους πολίτες να μένουν μέσα στα σπίτια τους και κλείνοντας τα εμπορικά καταστήματα. Οι επικριτές του χαρακτήρισαν αρχικά αδέξια την διαχείριση του Άμπε και αργότερα κατηγόρησαν τον ίδιο για έλλειψη ηγεσίας. Όταν παραιτήθηκε, επικαλούμενος το ίδιο πρόβλημα υγείας, το ποσοστό θανάτων στη χώρα από την COVID-19, ήταν πολύ χαμηλότερο σε σχέση με πολλές άλλες αναπτυγμένες χώρες.
Δυναστεία
Ο Άμπε ήταν γόνος μιας πλούσιας οικογένειας πολιτικών, που περιλαμβάνει πατέρα υπουργό Εξωτερικών και έναν αδελφό του παππού του που είχε διαταλέσει πρωθυπουργός. Αλλά σε ό,τι αφορά πολλές πολιτικές, ο παππούς του, ο αείμνηστος πρωθυπουργός Νομπουσούκε Κίσι, φαίνεται ότι είχε την μεγαλύτερη αξία. Ο Κίσι ήταν υπουργός της κυβέρνησης την περίοδο του πολέμου και είχε φυλακιστεί, αλλά ουδέποτε δικάστηκε ως εγκληματίας πολέμου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπηρέτησε ως πρωθυπουργός από το 1957 ως το 1960 και παραιτήθηκε εξαιτίας της λαϊκής κατακραυγής με αφορμή την επαναδιαπραγμάτευση μιας αμερικανοϊαπωνικής συμφωνίας ασφαλείας. Ο Κίσι επιχείρησε ανεπιτυχώς να αναθεωρήσει το σύνταγμα του 1947 που είχαν συντάξει η Ιαπωνία με τις ΗΠΑ ώστε να γίνει η χώρα ένας ισότιμος εταίρος ασφαλείας με τις ΗΠΑ και να υιοθετήσει μια πιο δυναμική διπλωματία–ζητήματα τα οποία ήταν κεντρικά και στην πολιτική ατζέντα του Άμπε.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ, ο Άμπε ενίσχυσε τις αμυντικές δαπάνες και προσέγγισε άλλα ασιατικά κράτη για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη ισχύ της Κίνας. Η βάση της πολιτικής του ατζέντας ήταν να ξεφύγει από το μεταπολεμικό καθεστώς, όπως το αποκαλούσε, μια κληρονομιά της αμερικανικής κατοχής που, σύμφωνα με τους συντηρητικούς, στερεί από την Ιαπωνία την εθνική της υπερηφάνεια. Η μεταρρύθμιση της παιδείας για την αποκατάσταση παραδοσιακών ηθών ήταν ένας ακόμη στόχος του. Ο Άμπε υιοθέτησε επίσης μια λιγότερο απολογητική στάση ως προς της ενέργειες της Ιαπωνίας κατά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο λέγοντας ότι οι μελλοντικές γενιές θα πρέπει να σταματήσουν να απολογούνται για λάθη του παρελθόντος.
Σκληρή στάση
Εξελέγη για πρώτη φορά στη βουλή το 1993 μετά τον θάνατο του πατέρα του και απέκτησε φήμη στη χώρα για την υιοθέτηση σκληρής στάσης προς τον απρόβλεπτο γείτονα, την Βόρεια Κορέα, σε μια διαμάχη σχετικά με ιάπωνες πολίτες που είχαν απαχθεί από την Πιονγκγιάνγκ δεκαετίες πριν.
Παρότι ο ‘Αμπε επιδίωξε επίσης να βελτιώσει τους δεσμούς με την Κίνα και τη Νότια Κορέα, όπου οι πικρές πολεμικές αναμνήσεις παραμένουν, προκάλεσε την ενόχληση και των δύο γειτόνων του το 2013, όταν επισκέφθηκε το μνημείο Γιασουκούνι, το οποίο θεωρείται από αυτές τις δύο χώρες σύμβολο του ιαπωνικού μιλιταριστικού παρελθόντος.
Τα επόμενα χρόνια απέφυγε να επισκεφθεί προσωπικώς το μνημείο και επέλεγε να στέλνει στεφάνι. Ο Άμπε συνήψε στενούς δεσμούς με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, με τον οποίο έπαιζε γκολφ, είχε συχνά τηλεφωνική επικοινωνία και συναντήσεις.
Επανεξελέγη πρόεδρος του κόμματός του για τρίτη συναπτή τριετή θητεία το 2018 έπειτα από μια αλλαγή στο καταστατικό του κόμματος και μέχρι πουεμφανίστηκε ο κορονοϊός κάποιοι μέσα από τους κόλπους του κόμματος εξέταζαν μια ακόμη αλλαγή στο καταστατικό ώστε να μπορέσει ο Άμπε να εκτίσει και τέταρτη θητεία.