Ανοχύρωτη μπροστά στο νέο πανδημικό κύμα βρίσκεται η χώρα, καθώς ακόμη μια φορά τα δημόσια νοσοκομεία μετατρέπονται σε «αχίλλειο πτέρνα», παραμένοντας σε καθεστώς λειτουργικής κατάρρευσης με ευθύνη της κυβέρνησης.
Εδώ και εβδομάδες οι υγειονομικοί εκπέμπουν SOS μιλώντας για τρομακτικές ελλείψεις σε γιατρούς και νοσηλευτές, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την υπολειτουργία κλινικών και νοσοκομείων. Αν σε αυτή την εξίσωση προστεθούν η μεταβλητή της υπερκόπωσης των γιατρών και των νοσηλευτών, αλλά και οι ελλείψεις σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, τότε εύκολα συμπεραίνει κάποιος ότι δημιουργείται ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ».
Δυστυχώς, 27 μήνες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, τα νοσοκομεία της επικράτειας βρίσκονται στη χειρότερη φάση που υπήρξαν ποτέ από ιδρύσεως του ΕΣΥ, αφού οι ελλείψεις σε γιατρούς και νοσηλευτές είναι μεγαλύτερες από αυτές που υπήρχαν στην έναρξη της πανδημίας.
Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση η ηγεσία του υπουργείου Υγείας συνεχίζει να λειτουργεί ως dealer ιδιωτικών συμφερόντων. Τα νοσοκομεία πλημμυρίζουν, οι ασθενείς δεν εξυπηρετούνται και ο ιδιωτικός τομέας γίνεται μονόδρομος για χιλιάδες πολίτες.
Στις εκκλήσεις για στήριξη των νοσοκομείων έστω και τώρα, ο Θάνος Πλεύρης επενδύει στην ίδια κακοφορμισμένη γραμμή της ωραιοποίησης, υποστηρίζοντας πως το νέο πανδημικό κύμα προκαλεί μειωμένο αριθμό βαριών νοσηλειών και ότι τα νοσοκομεία είναι οχυρωμένα και έτοιμα να αντιμετωπίσουν μια νέα έξαρση της πανδημίας.
Ομως, το κυβερνητικό αφήγημα προσκρούει στον ύφαλο της πραγματικότητας των δημόσιων νοσοκομείων, των επιδημιολογικών δεδομένων, αλλά και των μαρτυριών γιατρών και νοσηλευτών που παίρνουν πια μορφή χιονοστιβάδας. Η «κυριακάτικη δημοκρατία» αποκαλύπτει όλον τον χάρτη προβλημάτων που απειλούν τη δημόσια υγεία και την καθιστούν ανοχύρωτη απέναντι στο νέο κύμα της πανδημίας.
10.000 λιγότερο μόνιμο προσωπικό
Οταν η Ν.Δ. ανέλαβε την εξουσία, το σύνολο του μόνιμου προσωπικού που υπηρετούσε στα νοσοκομεία της χώρας ήταν 79.177. Σήμερα, τρία χρόνια μετά, στο Εθνικό Σύστημα Υγείας υπηρετούν 74.196 μόνιμοι υγειονομικοί υπάλληλοι.
Αν στους 5.000 υπαλλήλους που έχουν φύγει λόγω συνταξιοδότησης από το ΕΣΥ προστεθούν και οι 5.000 υγειονομικοί που βρίσκονται σε αναστολή λειτουργίας από τον περασμένο Σεπτέμβριο, τότε ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που εργάζονται σήμερα στο σύστημα υγείας είναι μειωμένος κατά 10.000.
Υπό κανονικές συνθήκες και μόνο αυτό το στοιχείο θα έπρεπε να κάνει τα κυβερνητικά στελέχη να μην αναπαράγουν την επαίσχυντη γραμμή περί πρωτοφανούς ενίσχυσης των νοσοκομείων και το εξίσου προκλητικό αφήγημα ότι «μέσα σε δυο χρόνια έγιναν στον χώρο της Υγείας όσα δεν είχαν γίνει για 20 χρόνια». Ομως, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, επιβεβαιώνοντας πως το μέτρο έχει θυσιαστεί στον βωμό της επικοινωνίας.
30.000 ελλείψεις νοσηλευτών
Ακόμη μια ανοιχτή πληγή για το σύστημα υγείας είναι οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό προσωπικό. Σήμερα υπολογίζεται πως στα νοσοκομεία υπηρετούν 27.000-30.000 νοσηλευτές μόνιμοι και επικουρικοί, όταν, σύμφωνα με τους εσωτερικούς οργανισμούς των νοσοκομείων, θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον διπλάσιοι.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΑΣΑ, η Ελλάδα έχει 3,2 νοσηλευτές, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πάνω από εννέα! Με λίγα λόγια, σύμφωνα με τους παγκόσμιους οργανισμούς, η Ελλάδα θα έπρεπε να διαθέτει περί τους 90.000 νοσηλευτές.
Το χειρότερο, μάλιστα, είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μεγάλο κύμα φυγής έμπειρων νοσηλευτών, οι οποίοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στους εξοντωτικούς ρυθμούς δουλειάς και στους χαμηλούς μισθούς. Ενδεικτικό είναι πως ο μέσος όρος συνταξιοδότησης των νοσηλευτών ήταν για χρόνια 1.000-1.500 άτομα τον χρόνο, ενώ τον τελευταίο χρόνο κατατέθηκαν 4.500 αιτήσεις για συνταξιοδότηση.
Κράτος «παρωδία»
Ακόμα και οι ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για την προκήρυξη 4.910 θέσεων νοσηλευτών και νοσηλευτριών στα δημόσια νοσοκομεία έχουν «βαλτώσει» εξαιτίας της επιπολαιότητας του «κράτους των αρίστων», το οποίο, 18 μήνες μετά, ανακάλυψε ότι δεν υπήρχαν οι αντίστοιχες οργανικές θέσεις ΠΕ – ΤΕ Νοσηλευτών και θα έπρεπε να τις… συστήσει για να εκδοθεί η προκήρυξη, μια και δεν μπορεί να προκηρυχθεί θέση χωρίς να περιγράφεται σε οργανισμό.
Αντί, όμως, να συστήσουν πρόσθετες οργανικές θέσεις, με δεδομένο τις καταγεγραμμένες ανάγκες για 20.000 νέες, κυρίως νοσηλευτών που λείπουν από τους παλιούς οργανισμούς, οι «άριστοι» της κυβέρνησης προχωρούν στη σύσταση νέων οργανικών θέσεων νοσηλευτών ΠΕ – ΤΕ, όχι όμως επιπλέον όσων υπάρχουν, αλλά καταργώντας από τους οργανισμούς εκατοντάδες θέσεις ΔΕ Νοσηλευτών και ΥΕ Βοηθητικού. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση επενδύει στη λογική της… δημιουργικής λογιστικής για να μη φαίνονται τα κενά στα νοσοκομεία.
Το κόλπο των μετακινήσεων
Τα κενά που έχουν δημιουργηθεί στα νοσοκομεία της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας είναι τεράστια. Απόρροια αυτής της κατάστασης είναι σε πολλά κεντρικά νοσοκομεία της Αττικής να κινδυνεύει η λειτουργία βασικών κλινών. Για να αποφευχθούν όμως η λειτουργική κατάρρευση και ο συνακόλουθος ντόρος, ο διοικητής της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Παναγιώτης Στάθης, σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, έχει επιδοθεί σε ένα κρεσέντο μετακινήσεων γιατρών και νοσηλευτών, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες εκ των έσω.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», ο αριθμός των μετακινήσεων γιατρών και νοσηλευτών από το ένα νοσοκομείο στο άλλο έχει χτυπήσει «κόκκινο» τα τελευταία δύο χρόνια. Οπως εξήγησε άνθρωπος που γνωρίζει καλά τον χώρο της υγείας, η κυβέρνηση επιχειρεί να καλύψει τα κενά που έχουν δημιουργήσει από το πάγωμα προσλήψεων με «μεταφερόμενους» υγειονομικούς.
«Κάτι τέτοιο, όμως, είναι ανέφικτο» είπε, εξηγώντας πως «η μετακίνηση γιατρών είναι λύση έκτακτης ανάγκης και ενδείκνυται μόνο σε ορισμένες έκτακτες περιπτώσεις, καθώς από τη μία εξουθενώνουν τον υγειονομικό, ενώ από την άλλη καλείται να λειτουργήσει ως «αλεξιπτωτιστής» σε ένα περιβάλλον που δεν γνωρίζει».
Το εντυπωσιακό, όπως μαθαίνουμε, είναι ότι στις αρχές Ιουνίου μετακινήθηκε από τον Ευαγγελισμό όπου υπηρετούσε ως γιατρός παθολόγος μια «γαλάζια» συνδικαλίστρια εκλεγμένη στην ΕΙΝΑΠ, για να κλείσει «τρύπα» στην… Κω!
Μεγάλη έλλειψη σε ειδικευόμενους γιατρούς
Τα χρόνια της πανδημίας έχει συντελεστεί ένα δεύτερο μεγάλο κύμα «brain drain» γιατρών προς το εξωτερικό. Νέοι γιατροί, οι οποίοι σπουδάζουν και αποφοιτούν από τα ελληνικά πανεπιστήμια, έχουν φύγει για το εξωτερικό, αναζητώντας εργασία που θα τους αποφέρει ικανοποιητικούς μισθούς.
Το υπουργείο Υγείας δεν διαθέτει συγκεντρωτικά στοιχεία για τους ειδικευόμενους γιατρούς που παραιτήθηκαν από τα δημόσια νοσοκομεία και έφυγαν στο εξωτερικό την τελευταία τριετία, όμως, σύμφωνα με την έρευνα που έκανε η «κυριακάτικη δημοκρατία», το ποσοστό των ειδικευόμενων γιατρών που παραιτήθηκαν από τα νοσοκομεία της Αττικής κυμαίνεται μεταξύ 20%-25%.
Το νέο κύμα φυγής των γιατρών σχετίζεται άμεσα με την πολιτική του υπουργείου Υγείας και της κυβέρνησης. Μια ειδικευόμενη γιατρός, η οποία θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία της και δούλευε σε κεντρικό νοσοκομείο της Αθήνας προτού βρεθεί στην Γερμανία, μας εξήγησε τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα, περιγράφοντας την κατάσταση που βιώνουν οι ειδικευόμενοι γιατροί.
«Από τους 20 ειδικευόμενους που εργαζόμασταν μαζί, οι οκτώ έχουμε ήδη φύγει», αποκάλυψε, εξηγώντας πως στο νοσοκομείο μετέτρεπαν τους γιατρούς σε παιδιά για τη λάντζα, χωρίς να παίρνουν θεωρητική και πρακτική γνώση.
«Ημασταν τα παιδιά για όλες τις δουλειές, καλύπτοντας κενά σε όλους τους τομείς, ακόμα και στις διοικητικές θέσεις! Μας είχαν πετάξει χωρίς καμία στοιχειώδη γνώση μέσα στις κλινικές Covid-19 και δεν ξέραμε πρακτικά τι να κάνουμε. Απλά, παίρναμε οδηγίες μέσω μηνυμάτων στο Viber για να διαχειριστούμε ανθρώπους που βρίσκονταν μεταξύ ζωής και θανάτου» μας είπε, σκιαγραφώντας ανάγλυφα τι βιώνει ένας νέος ειδικευόμενος σε ένα νοσοκομείο.
Η υποστελέχωση φέρνει υπολειτουργία
Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί έχει άμεση επίπτωση στη λειτουργία των νοσοκομείων σε όλη την επικράτεια και ιδιαίτερα των νοσοκομείων της περιφέρειας. Ενδεικτικά:
Ιπποκράτειο (Θεσσαλονίκη): Ως το τέλος του Ιουνίου θα μείνουν επτά αναισθησιολόγοι όταν οι οργανικές θέσεις είναι 27 και οι γιατροί λένε πως χρειάζονται 40. Το αποτέλεσμα είναι αυξημένες λίστες χειρουργείων, τεράστιες καθυστερήσεις και ουσιαστική υπολειτουργία του νοσοκομείου.
«Παπανικολάου» (Θεσσαλονίκη): Η ΩΡΛ κλινική, η οποία ήταν πρωτοπόρα με 30ετή πορεία, κινδυνεύει με «λουκέτο», καθώς από τις έξι οργανικές θέσεις είναι καλυμμένες μόλις δυο, ενώ είναι τεράστιος ο όγκος των ασθενών που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν.
Θεαγένειο (Θεσσαλονίκη): Στο μόνο αντικαρκινικό νοσοκομείο της βόρειας Ελλάδας οι ελλείψεις σε αναισθησιολόγους έχουν οδηγήσει στο κλείσιμο μιας χειρουργικής κλινικής, με αποτέλεσμα να μεγαλώνει η λίστα αναμονής και να υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις στα χειρουργεία. Οι ελλείψεις σε νοσηλευτές ξεπερνούν τις 100.
Γ.Ν. Χανίων: Τεράστιες ελλείψεις σε ιατρικό προσωπικό. Η Ορθοπεδική Κλινική από εννέα γιατρούς μένει με τρεις, η Β’ Χειρουργική από έξι γιατρούς έχει τρεις, η Β’ Παθολογική από επτά γιατρούς διαθέτει τρεις, ενώ η Ογκολογική έχει μόνο δύο γιατρούς, με αποτέλεσμα να μένουν πίσω περιστατικά που καταλήγουν στα ιδιωτικά νοσοκομεία.
Γ.Ν. Ρεθύμνου: Δεν γίνονται τακτικά χειρουργεία στο Νοσοκομείο Ρεθύμνου και όσοι δεν διαθέτουν χρήματα για ιδιωτικό νοσοκομείο απλώς… δεν χειρουργούνται! Οι γιατροί στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών είναι λιγότεροι από τους μισούς προβλεπόμενους, τις διακομιδές διασωληνωμένων αναλαμβάνουν ειδικευόμενοι χωρίς γνώσεις, το Αναισθησιολογικό έχει μόνο τρεις γιατρούς, ενώ για να λειτουργεί σωστά θα έπρεπε να υπάρχουν έξι και σημαντικά προβλήματα υπάρχουν και στη ΜΕΘ.
Γ.Ν. Λαμίας: Οι τοπικοί φορείς ξεσηκώθηκαν γιατί κινδυνεύουν με «λουκέτο» βασικές κλινικές. Τα τελευταία δύο χρόνια παραιτήθηκαν 40 γιατροί χωρίς να αναπληρωθούν. Τώρα παραιτείται ο ένας εκ των δύο ενεργών πνευμονολόγων, ο ένας εκ των δύο παιδιάτρων, ο ένας εκ των δύο ουρολόγων.
Τζάνειο: Από τις 10 Ιουνίου, οπότε συνταξιοδοτήθηκε μία γιατρός, στο Παθολογοανατομικό παραμένει μία και μοναδική συνάδελφός της, η διευθύντρια του τμήματος, χωρίς κανέναν επιμελητή ή ειδικευόμενο. Οπως γίνεται κατανοητό, για ένα τμήμα με τουλάχιστον 600 χειρουργικά παρασκευάσματα τον μήνα, η λειτουργία του με μία γιατρό καθίσταται αδύνατη.
Κρατικό Νίκαιας: Δεν υπάρχουν γιατροί για τον αξονικό τομογράφο, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να προστρέχουν στον ιδιωτικό τομέα.
Οι οργανισμοί των νοσοκομείων και στο βάθος συγχωνεύσεις
Πριν από περίπου 15 ημέρες, όταν επισκέφθηκε τον Ευαγγελισμό, η Μίνα Γκάγκα εξήγησε εμμέσως τους λόγους για τους οποίους το ΕΣΥ έχει περιέλθει σε αυτό το μαύρο χάλι. Μιλώντας στο σωματείο εργαζομένων, η αναπληρώτρια υπουργός παραδέχτηκε ότι το υπουργείο καθυστερεί να εκδώσει τους νέους οργανισμούς των νοσοκομείων (άρα, πόσες θέσεις γιατρών και νοσηλευτών θα υπάρχουν σε κάθε ίδρυμα) επειδή δεν έχει αποφασιστεί ακόμη ποια νοσοκομεία θα συγχωνευθούν. Συνεπώς, η κυρία Γκάγκα ομολόγησε πως, ενώ τα νοσοκομεία στενάζουν, στο υπουργείο διαβουλεύονται για τη συγχώνευσή τους και την εισβολή ιδιωτών στην «πίτα» της δημόσιας υγείας, επιβεβαιώνοντας πως οι νεοφιλελεύθερες εμμονές δεν έχουν εγκαταλειφθεί ακόμα και τώρα, που η πανδημία δείχνει ξανά τα δόντια της.