Στο Ελληνικό η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου το 2014 είχε ουσιαστικά δύο επιλογές: Είτε να το αξιοποιήσει υπέρ των πολιτών, είτε να το ξεπουλήσει για να βουλώσει δημοσιονομικές τρύπες. Παραδομένο στα Μνημόνια, το ελληνικό κράτος επέλεξε την εύκολη λύση. Και προχώρησε στην οικτρή αποτυχία του ξεπουλήματος.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Η Lamda του Λάτση «έβαλε πόδι» στο Ελληνικό με μόλις 915.000.000 ευρώ για τα 6.000 στρέμματα του παραλιακού φιλέτου. Το κάθε στρέμμα δόθηκε κοψοχρονιά, στα 152.000 ευρώ, ούτε καν όσο κοστίζει ένα οικόπεδο στις πιο «κοινές» περιοχές της Αθήνας. Κι όλα αυτά σε μια από τις πιο εντυπωσιακές ακτογραμμές της Ευρώπης…
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ολοκλήρωσε ό,τι άρχισαν Σαμαράς – Βενιζέλος. Τον Ιούλιο του 2020 οι μπουλντόζες μπήκαν στο Ελληνικό παρουσία του πρωθυπουργού, μέσα σε κλίμα πανηγυριού…
Βαφτίζοντας επένδυση μια αρπαχτή, οι κυβερνήσεις Σαμαρά και Μητσοτάκη μετέφεραν την τεράστια υπεραξία του Ελληνικού σε ιδιωτικές τσέπες, χωρίς να επιτευχθεί για το Δημόσιο κανένας από τους δύο στόχους: Ούτε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των κατοίκων της Αττικής ούτε να υπάρξει σοβαρή δημοσιονομική ανακούφιση, αφού το τίμημα γι’ αυτό ήταν σταγόνα στον ωκεανό του χρέους.
Το φιλέτο της Μεσογείου μετατρέπεται σε ένα «κλειστό», ελιτίστικο… λούνα παρκ για λίγους. Με ψευτοντιζαϊνάτους ουρανοξύστες, μπόλικο τσιμέντο για 1.400 κατοικίες, καζίνο και τουριστομάγαζα. Αισθητική Λας Βέγκας στην «αιώνια πρωτεύουσα» της Ευρώπης και του δυτικού κόσμου, την Αθήνα. Κι όλα αυτά με μηδαμινό όφελος, 915.000.000, πενιχρό ποσό, του οποίου οι «επενδυτές» ήδη κάνουν απόσβεση, αναμένοντας πια τα υπερκέρδη. Με το Δημόσιο απλά να παρακολουθεί με άδειες τσέπες.
Οχι μόνο δεν επεστράφη στον πολίτη το Ελληνικό, όπως θα έπρεπε, αλλά η «αξιοποίησή» του απέκλεισε οριστικά τον Έλληνα πολίτη. Αναδεικνύοντας και την υποκρισία για τα περί πράσινης ανάπτυξης, που δήθεν ενδιαφέρει την κυβέρνηση. Αντί για πράσινο πνεύμονα στην Αττική, οι πολίτες βλέπουν τσιμέντο και μπίζνες.
Το παλιό αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης η μέρα με τη νύχτα με το Ελληνικό
Την ίδια στιγμή τυχαίνει να βρίσκεται σε παρόμοια διαδικασία «αξιοποίησης» και το παλιό αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, στην Τουρκία. Η αντίθεση είναι, δυστυχώς, όσο η μέρα με τη νύχτα. Ακόμα και ο δακτυλοδεικτούμενος Ερντογάν, που κάνει όργια μοιράζοντας δουλειές δισεκατομμυρίων μέσω κατασκευαστικών που ελέγχονται από συγγενείς του, κατάλαβε ποιο είναι το δημόσιο συμφέρον στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ούτε καν η Τουρκία, δηλαδή, τόλμησε να κάνει τέτοια χοντράδα, όπως οι ελληνικές κυβερνήσεις με το φιάσκο του Ελληνικού.
Οταν το νέο, τεράστιο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης άρχισε να πρωτολειτουργεί, τον Οκτώβριο του 2018, το γνωστό αεροδρόμιο της Πόλης, το «Κεμάλ Ατατούρκ», βαφτίστηκε αυτόματα «το παλιό». Στις 6 Απριλίου του 2019 το αεροδρόμιο «Ατατούρκ», το οποίο θεωρούνταν ένα από τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια στον κόσμο, με 70.000.000 επιβάτες ετησίως, σταμάτησε επίσημα να λειτουργεί. Όλες οι εμπορικές πτήσεις μεταφέρθηκαν στο νέο εμβληματικό, διεθνές αεροδρόμιο της Τουρκίας, αξίας 12 δισ. δολαρίων. Το ζήτημα για την αξιοποίηση του παλιού αεροδρομίου είχε επίσημα ανοίξει.
Πριν από λίγες εβδομάδες, στις αρχές Μαΐου, ο Μουράτ Κουρούμ, υπουργός Περιβάλλοντος της Τουρκίας, ανακοίνωσε ότι το παλιό αεροδρόμιο θα μετατραπεί σε έναν τεράστιο χώρο πρασίνου, με το όνομα «Κήπος του Έθνους» (Millet Bahçesi). Θα είναι ένα πάρκο αντίστοιχο με πάρκα τύπου Χάιντ Παρκ, αλλά υπερδιπλάσιο. Για την ακρίβεια, θα γίνει το πέμπτο μεγαλύτερο αστικό πάρκο στον κόσμο και ένα από τα πιο πράσινα μέρη στη Γη, με 132.500 δέντρα!
Η συνολική έκταση για τον «Κήπο του Έθνους» στην Κωνσταντινούπολη είναι 5.000 στρέμματα. Περίπου όσο το Ελληνικό, που είναι 6.000 στρέμματα. Όπως ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση Ερντογάν, στόχος είναι το πάρκο που θα γίνει στη θέση του αεροδρομίου να συμβάλει στην ποιότητα ζωής των Τούρκων, με το να είναι ανοιχτό σε όλους τους πολίτες και να μειώσει σημαντικά το αποτύπωμα άνθρακα στην Πόλη.
Η δεύτερη χρήση του θα είναι να αποτελεί τον χώρο συγκέντρωσης των πολιτών έπειτα από τυχόν καταστροφές, όπως μεγάλους σεισμούς. Για τον ίδιο λόγο θα κατασκευαστεί και ένα νοσοκομείο για περιπτώσεις καταστροφών, πανδημίες κ.λπ. «Ο “Κήπος του Έθνους” θα μας βοηθήσει στον αγώνα μας ενάντια στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και θα είναι ο βασικός χώρος συγκέντρωσης της Κωνσταντινούπολης έπειτα από φυσικές καταστροφές», δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ο Τούρκος υπουργός Περιβάλλοντος.
Οι Τούρκοι ζύγισαν το όφελος όλων των διαθέσιμων επιλογών για την αξιοποίηση του παλιού αεροδρομίου και διάλεξαν τη δημιουργία υπεραξίας για δημόσιο σκοπό. Μιας «ολιστικής υπεραξίας», όπως θα έλεγε ο κ. Μητσοτάκης, που θα μεγιστοποιείται σταθερά για πολλές γενιές.
Στόχος 1.000.000 πολίτες και τουρίστες την ημέρα
Η τουρκική κυβέρνηση διευκρίνισε ήδη από τις αρχές Μαΐου ότι «δεν θα υπάρξουν κατασκευαστικά έργα για οικιστική και εμπορική χρήση στην περιοχή». Στις ερωτήσεις για την έκταση της πράσινης ζώνης στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου, η απάντηση είναι σταθερή: «Όλη η περιοχή θα είναι χώρος πρασίνου».
Σύμφωνα με το Ίδρυμα για τον «Κήπο του Έθνους», που επιβλέπει την αξιοποίηση του παλιού αεροδρομίου: «Θα διαμορφωθεί ένας τεράστιος και οικολογικός “πράσινος διάδρομος”, με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, που θα απολαμβάνουν 85.000.000 Τούρκοι, ενώ θα αποτελέσει αξιοθέατο για τουρίστες, αφού θα είναι από τα μεγαλύτερα πράσινα πάρκα στον κόσμο».
Το τουρκικό ίδρυμα εκτιμά ότι ο «Κήπος του Έθνους» θα δέχεται επισκέψεις από τουλάχιστον 1.000.000 πολίτες την ημέρα: «Να είστε σίγουροι, δεν ανοίγουμε αυτήν την περιοχή για στέγαση, ούτε για εμπόριο, ούτε για δημιουργία χωροταξικών ζωνών. Θα συνεχίσει να υπάρχει μόνο ένας διάδρομος προσγείωσης για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, ενώ θα κατασκευαστεί και το νοσοκομείο αντιμετώπισης καταστροφών».
Το πρώτο δέντρο φύτεψε ο Ερντογάν, σε μια μεγάλη φιέστα
Το παλιό αεροδρόμιο βρίσκεται στην περιοχή Γιεσίλκιοϊ, στην ευρωπαϊκή πλευρά της Πόλης, 15 χλμ. νοτιοδυτικά από το κέντρο. Ηδη στις 16 Μαΐου μπήκαν μπουλντόζες για την έναρξη των πρώτων έργων.
Στις 29 Απριλίου το έργο για τη μετατροπή του χώρου σε κήπο 5.000 στρεμμάτων ανατέθηκε από το κράτος στην εταιρία Yapı&Yapı, έπειτα από διαγωνισμό. Η εταιρία είχε υποβάλει προσφορά 113.000.000 ευρώ. Με μια μικρή δαπάνη, το τουρκικό κράτος θα προσφέρει στους πολίτες του ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα του κόσμου.
Μάλιστα, την περασμένη Κυριακή έγιναν και οι πρώτες επίσημες φυτεύσεις δέντρων σε μια μεγάλη φιέστα, στην οποία πρωτοστάτησε ο Ερντογάν. Η πρώτη φάση του έργου σχεδιάζεται να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο 2023. Στην τελική του μορφή, σύμφωνα με το πλάνο, θα περιλαμβάνει: Δημόσιο πάρκο σε ποσοστό 95% της συνολικής έκτασης. Θα υπάρχουν επίσης παιδικές χαρές και αθλητικός χώρος που θα μπορεί να δεχτεί 2.000 θεατές.
Κάποια από τα πρώην κτίρια αεροδρομίου και υπόστεγα θα γίνουν συνεδριακά κέντρα και χώροι για καλλιτεχνικές εκθέσεις. Επίσης, θα υπάρχει μουσείο και ένα κέντρο φροντίδας ηλικιωμένων.
Το Εθνικό Πάρκο Αεροδρομίου Ατατούρκ θα έχει επίσης πρόσβαση στη θάλασσα του Μαρμαρά, με προκυμαία μήκους 885 μέτρων, που πρόκειται να κατασκευαστεί. Ο υπουργός Περιβάλλοντος Κουρούμ υπογράμμισε ότι «θα είναι οι πνεύμονες της Κωνσταντινούπολης».
Να σημειωθεί ότι στις αρχές του 2020 έγιναν έκτακτες εργασίας σε δύο διαδρόμους προσγείωσης, προκειμένου να κατασκευαστεί ένα νοσοκομείο πεδίου για την πανδημία Covid-19. Το ίδρυμα δήλωσε ότι έχει σκεφτεί το έργο με κάθε λεπτομέρεια και το σχεδίασε για να δημιουργήσει έναν τεράστιο «πράσινο διάδρομο», όπου οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα μειωθούν στο μηδέν.
Η ιδιωτικοποίηση του Ελληνικού εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα της εταιρίας
Ο τρόπος που η ελληνική κυβέρνηση έκανε την ιδιωτικοποίηση του Ελληνικού δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα της εταιρίας που ανέλαβε το έργο με ένα ποσό ανάξιο λόγου.
Η αξιοποίηση του Ελληνικού με γνώμονα τη μεγιστοποίηση της αξίας του θα μπορούσε να κάνει θαύματα. Να συμβάλλει σε μια τεράστια αλλαγή στο κλίμα και στην ποιότητα ζωής 5.000.000 κατοίκων, στη χρηματοδότηση υποδομών, στην ουσιαστική «πράσινη» ανάπτυξη, στην ενίσχυση της οικονομικής αποτελεσματικότητας, αλλά να αποτελέσει πόλο έλξης επισκεπτών από όλο τον κόσμο.
Θα μπορούσαμε να έχουμε έναν από τους μεγαλύτερους και σπανιότερους χώρους πρασίνου στον κόσμο, πάνω ακριβώς στο πολυτιμότερο κομμάτι της Μεσογείου. Μια αισθητική, πρακτική και οικονομική αναβάθμιση όχι μόνο του παραλιακού μετώπου, αλλά ολόκληρης της πόλης και της χώρας. Η Ιστορία, όμως, δεν γράφεται με «θα».
Οι κυβερνήσεις που ξεπούλησαν το Ελληνικό φαίνεται πως ούτε αντιλαμβάνονταν ούτε ενδιαφέρονταν για την αξία του. Το καθήκον τους ήταν να επιλέξουν την πιο συμφέρουσα για τους πολίτες λύση. Προτίμησαν,όμως, μια φτηνιάρικη και γρήγορη λύση για κιτς real estate. Η κατάντια των επιλογών τους είναι ότι ακόμα και ο Ερντογάν κάνει αυτό που πρέπει.
Γιατί αντιδρά η τουρκική αντιπολίτευση
Στην Τουρκία ξέσπασε πολιτική θύελλα από τη μέρα που μπήκαν μπουλντόζες στο παλιό αεροδρόμιο. Το πρόβλημα της αντιπολίτευσης, όμως, δεν είναι η δημιουργία του πράσινου πάρκου. Και πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να αντιδρά σε κάτι τέτοιο;
Η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι το σχέδιο για την κατεδάφιση των εγκαταστάσεων στο αεροδρόμιο «Ατατούρκ» έχει σκοπό να ικανοποιήσει τους Άραβες επενδυτές, που ενδιαφέρονται να μπουν στο παιχνίδι, για να λειτουργήσουν το καινούργιο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης.
Η αντιπολίτευση έχει δηλώσει ότι, αν χάσει τις εκλογές ο Ερντογάν, θα περάσουν από «κόσκινο» όλα τα μεγάλα πρότζεκτ της κυβέρνησής του για νεποτισμό, διαφθορά και κατασπατάληση δημόσιου χρήματος. Η προσφιλής πρακτική Ερντογάν είναι να μοιράζει κατασκευαστικά πρότζεκτ σε εταιρίες που ανήκουν σε φίλους του ή εμπλέκονται τα σόγια του.
Ετσι η βιασύνη Ερντογάν να χαρακτηρίσει την περιοχή εθνικό πάρκο και να βάλει μπουλντόζες εξυπηρετεί, σύμφωνα με την αντιπολίτευση, τα συμφέροντα των επενδυτών του νέου αεροδρομίου, που θέλουν να είναι βέβαιοι ότι δεν θα προκύψει μελλοντικά μια άλλη κυβέρνηση, η οποία τελικά θα αποφασίσει να κρατήσει σε λειτουργία και το παλιό αεροδρόμιο.
Σύμφωνα με το Καλό Κόμμα (Iyi Parti): «Ο πραγματικός λόγος για τον οποίο θέλουν να κατεδαφίσουν βιαστικά το παλιό αεροδρόμιο “Ατατούρκ” είναι οι διαπραγματεύσεις για την πώληση του νέου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης. Ο πιο σοβαρός πιθανός επενδυτής είναι ο διαχειριστής του αεροδρομίου του Αμπού Ντάμπι (Abu Dhabi Airport), αλλά για να αγοράσει το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, θέλει να διαβεβαιωθεί φυσικά ότι κανένα άλλο αεροδρόμιο δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει στην ευρωπαϊκή πλευρά της Πόλης. Γι’ αυτό συγκεντρώθηκαν βιαστικά στο παλιό αεροδρόμιο βαριά μηχανήματα». Μάλιστα, οι Άραβες πιθανολογείται ότι ενδιαφέρονται να αγοράσουν και τον εθνικό αερομεταφορέα, την Turkish Airlines.
Και το CHP (Ρεπουμπλικανικό Κόμμα) λέει ότι η κυβέρνηση του Ερντογάν βιάζεται να κατεδαφίσει το παλιό αεροδρόμιο «Ατατούρκ» για να κάνει τις αραβικές επενδύσεις στο νέο αεροδρόμιο πιο ασφαλείς και κερδοφόρες. Σύμφωνα με το CHP, η κυβέρνηση Ερντογάν επιδιώκει «να πουλήσουν το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης στους συνεργάτες της από το Κατάρ ή τη Σαουδική Αραβία το συντομότερο δυνατό».
Και προσθέτει ότι η κυβέρνηση κατεδαφίζει το παλιό αεροδρόμιο, «σύμφωνα με τις επιθυμίες και τα εμπορικά συμφέροντα των επίδοξων αγοραστών του καινούργιου αεροδρομίου. Ετσι, προσπαθούν να εξαπατήσουν το έθνος, λέγοντας ότι θα χτίσουν έναν εθνικό κήπο».
Βιάστηκε να κλείσει το «Ατατούρκ»
Η αντιπολίτευση έχει επίσης επικρίνει την κυβέρνηση Ερντογάν για το ότι βιάστηκε να κλείσει το «Ατατούρκ» και γι’ αυτό πλήρωσε αποζημίωση 389.000.000 ευρώ στον διαχειριστή του παλιού αεροδρομίου, TAV, του οποίου η σύμβαση ακυρώθηκε δύο χρόνια πριν από τη λήξη. Επιπρόσθετα, το καινούργιο αεροδρόμιο έχει προβλήματα προσβασιμότητας για τον κόσμο, αλλά και θέματα ασφάλειας πτήσεων, αφού τον χειμώνα είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένο σε ομίχλη και κακοκαιρία.
Ο τωρινός διαχειριστής του νέου αεροδρομίου, η IGA, ιδρύθηκε το 2013 για την κατασκευή και τη λειτουργία του για 25 χρόνια, και αποτελείται από πέντε εταίρους, τις Kolin, Kalyon, Cengiz, Mapa και Limak, όλες τους κατασκευαστικές εταιρίες κοντά στον Ερντογάν, τις οποίες η αντιπολίτευση αποκαλεί «η συμμορία των πέντε», λόγω της αμφιλεγόμενης, πανταχού παρουσίας τους σε μεγάλα δημόσια έργα.
Οι εταίροι επιδιώκουν τώρα να αποδεσμευτούν από το αεροδρόμιο, κυρίως λόγω ανησυχιών για αλλαγή κυβέρνησης μετά τις εκλογές. Όμως, για να πουληθεί η διαχείριση του νέου αεροδρομίου σε επενδυτές από χώρες του Κόλπου, με τις οποίες ο Ερντογάν έχει εσχάτως επιδοθεί σε επίθεση φιλίας, οι πιθανοί αγοραστές πρέπει να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρχει ανταγωνισμός και ότι το παλιό αεροδρόμιο είναι οριστικά εκτός λειτουργίας.
Η τουρκική κυβέρνηση έχει προσφέρει και εγγυήσεις για τους επιβάτες στον φορέα εκμετάλλευσης του νέου αεροδρομίου, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να πληρώσει τη διαφορά, εάν ο αριθμός των επιβατών που αναχωρούν πέσει κάτω από τον αριθμό που εγγυάται η σύμβαση.