του Σπύρου Σουρμελίδη
Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις αρνητικές εντυπώσεις που δημιούργησαν οι δηλώσεις της για την εγκατάλειψη του σχεδίου κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου East Med, η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ επανήλθε, χαρακτηρίζοντας «Προκλητικές» τις παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου από τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα.
Γιατί εκτός όλων των άλλων πέρα από την αναφορά στον East Med, η κα Νούλαντ είπε ότι κανένα σχέδιο δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την συμμετοχή της Τουρκίας. Οι δηλώσεις της κας Νούλαντ και το συνολικό ύφος, που θυμίζει εποχές όπου οι ξένοι έδιναν εντολές στις ελληνικές κυβερνήσεις, ενόχλησαν την ελληνική κυβέρνηση. Είναι και αυτός ένας από τους λόγους που η Αμερικανίδα υφυπουργός προσπάθησε να διορθώσει το κλίμα επικρίνοντας την Τουρκία.
https://twitter.com/avgerinosx/status/1514221135113687043
Όμως δυστυχώς η εύνοια ή ανοχή που δείχνουν οι Αμερικανοί στην Τουρκία ξεπερνά κάθε αναλυτική πρόβλεψη. Διότι από τα μέτρα κατά του Ερντογάν που ανακοίνωνε κάθε μέρα ο Τζο Μπάιντεν, λόγω της προσέγγισης με τον Πούτιν φτάσαμε στο σημείο η Ουάσινγκτον να θεωρεί χρήσιμο σύμμαχο την Τουρκία και να κλείνει μάλιστα συμφωνίες για την πώληση F-16 στην Άγκυρα.
Το κλίμα αυτό επιβεβαιώνει πλήρως η ελληνική κυβέρνηση, η οποία δεν κρύβει την δυσκολία της να διαμαρτυρηθεί στο ΝΑΤΟ για τις τουρκικές προκλήσεις.
«Δεν είναι η καλύτερη εποχή να λες πράγματα εναντίον της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, γιατί οι σύμμαχοι θέλουν να εξασφαλίσουν ότι αυτή θα παραμείνει προσδεδεμένη στο ΝΑΤΟ, βεβαίως εμείς θα αιτιολογούμε πάντα τις ενστάσεις μας και θα ζητάμε να μεταβάλει η Τουρκία τη συμπεριφορά της», ανέφερε στη Βουλή, ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος στο πλαίσιο συζήτησης δύο συμφωνιών για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο υπό ίδρυση Κέντρο Αριστείας Ναυτικής Ασφάλειας του ΝΑΤΟ με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
Να σημειωθεί ότι η εν λόγω, ατυχής, δήλωση του Νίκου Παναγιωτόπουλου έχει γίνει δεκτή με ενθουσιασμό από τον τουρκικό Τύπο.
Όπως αρνητικά σχόλια έγιναν και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα. Γιατί η δήλωση Παναγιωτόπουλου δείχνει μια ηττοπάθεια ή αδυναμία άσκησης πιέσεων προς τους συμμάχους ώστε να εμποδιστεί η ασυγκράτητη εύνοια του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ προς την Τουρκία.
Η κυβέρνηση όμως καλείται να ανατρέψει την πραγματικότητα όσο δύσκολη και αν είναι. Ειδικά τώρα που βρισκόμαστε σε μια μεταβατική περίοδο. Τα προηγούμενα δεκα χρόνια, με την συμβολή όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, διαμορφώθηκε ένας άξονας, χωρίς την συμμετοχή της Τουρκίας, με την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο, τα ΗΑΕ και τη Σαουδική Αραβία. Όμως η Ουάσινγκτον λόγω Ρωσίας αλλαξε τακτική. Θέλουν την Τουρκία μέτοχο στην αρχιτεκτονική ασφάλειας, όπως και στην αξιοποίηση των πόρων της Μεσογείου.
Το καυτό εσωτερικό μέτωπο στη ΝΔ
Η αντιπαράθεση με την Τουρκία είναι ένα από τα μεγάλα αγκάθια για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Οι δυο πρώην πρωθυπουργοί, Καραμανλής και Σαμαράς, αλλά και αξιοσημείωτος αριθμός βουλευτών και στελεχών της, δεν κρύβουν τις επιφυλάξεις τους για την διαχείριση των ελληνοτουρκικών. Είναι πολλοί αυτοί που τονίζουν πως η κυβέρνηση δεν μπορεί να διαχειριστεί χωρίς τεράστιο κόστος την όποια προσέγγιση Ελλάδας-Τουρκίας σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου σε Αιγαίο-Μεσόγειο, και την διαμόρφωση των θαλάσσιων ζωνών (ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα).
Η κατάσταση γίνεται πιο επικίνδυνη διότι η αντιπαράθεση με την Ρωσία, οδηγεί Αμερική και Ευρώπη να πιέζουν για άμεσες λύσεις σε ό,τι αφορά την εξασφάλιση πηγών ενέργειας για την ΕΕ, εκτός Ρωσίας. Εκφράζεται αυτό και με τις δηλώσεις Νούλαντ, όπως και με την διαπίστωση του κ. Παναγιωτόπουλου.
Ο Ερντογάν ετοιμάζεται για νέες συμμαχίες και… ανατροπές
Τα τελευταία 24ωρα το δεξί χέρι του Ερντογάν, ο εκπρόσωπος Τύπου, Ιμπραίμ Καλίν, έκανε δύο αναφορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η πρώτη διαπίστωση του είναι ότι «μπήκαμε σε μια νέα ψυχροπολεμική περίοδο». Και η δεύτερη (σημαντική εκτίμηση που έκανε) είναι ότι «θα δημιουργηθούν
νέες ισορροπίες», συμπεριλαμβανομένων των «περιφερειακών συμμαχιών». Η πρώτη δεν είναι κάτι καινοτόμο, όλοι το βλέπουμε.
Σημασία έχει η δεύτερη, δηλαδή η αξιοποίηση της κατάστασης από την Αγκυρα.
Για Τούρκους αναλυτές οι διαπιστώσεις αυτές μπορούν να χαρακτηρισθούν ως μανιφέστο για λογαριασμό της Τουρκίας.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η Αγκυρα προετοιμάζεται για μια πιο ολοκληρωμένη αλλαγή στην εξωτερική της πολιτική, συμπεριλαμβανομένων των πτυχών ασφάλειας και άμυνας.
Ο Καλίν δεν είναι απλώς ο εκπρόσωπος Τύπου του Ερντογάν, είναι ο Επικεφαλής Σύμβουλος του Ερντογάν για την Ασφάλεια και
την Εξωτερική Πολιτική, είναι ο μόνος πραγματικός σύμβουλος του. Είναι επίσης μέλος
του υπουργικού συμβουλίου και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ερντογάν.
Είναι γνωστό ότι ο Ερντογάν είχε συναντήσεις με τους ηγέτες ορισμένων χωρών μόνο με τον Καλίν, χωρίς να χρειάζεται διερμηνέας.
Και το έχουμε δει αυτό και σε συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρ.Τ. Ερντογάν.
Οι διαπιστώσεις Καλίν δείχνουν λοιπόν ότι η Άγκυρα είναι έτοιμη να αξιοποιήσει την νέα πραγματικότητα (ψυχροπολεμική εποχή) για να προχωρήσει σε νέες προσεγγίσεις. Το βλέπουμε ήδη τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Αίγυπτο, ακόμα και με την
Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα. Η Άγκυρα είναι σταθερά (χωρίς πλέον να την ενοχλεί κανείς) στην Συρία και στην Λιβύη. Και στις δύο αυτές χώρες, η κατάσταση φαίνεται παγιωμένη με την Τουρκία να κατέχει εδάφη και να ασκεί επιρροή.
Η ενασχόληση της Ρωσίας στα μέτωπα της Ουκρανίας, έχει μειώσει την δυνατότητα του Πούτιν να προχωρήσει άμεσα σε κινήσεις και σ αυτές τις δυο χώρες. Κάτι που ευνοεί την Τουρκία και δίνει ελπίδες στην Δύση για ανατροπή της κατάστασης. Η Άγκυρα διαδραματίζει ρόλο στον Καύκασο, μεγάλο δε ρόλο στο ουκρανικό. Και είναι αυτό που τις δίνει ακόμη μεγαλύτερες δυνατότητες να διαπραγματευθεί.
17Είναι αυτό λοιπόν που εννοεί ο κ. Καλίν. Για τον Ερντογάν δε, ένα από τα βασικότερα ζητήματα είναι οι ενεργειακοί πόροι της Ανατολικής Μεσογείου. Κάτι που του αναγνωρίζουν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι. Η στάση τους φυσικά αντιστρατεύεται τα ελληνικά και κυπριακά συμφέροντα.