Η κυρία Νούλαντ και γενικά ο αμερικανικός παράγοντας δεν παραλείπουν διαρκώς να μας υπενθυμίζουν ότι ο EastMed είναι ένα ακριβό και μη βιώσιμο ενεργειακό πρότζεκτ.
Το κόστος επένδυσης με βάση τις οικονομοτεχνικές μελέτες που εκπόνησαν οι συμμετέχοντες εταιρίες στην κοινοπραξία IGI Ποσειδών, με την συμμετοχή της ΔΕΠΑ και της ιταλικής Edison εκτιμήθηκε κάτω από 8 δις ευρώ για να μεταφέρει 15 δισ κυβικά μέτρα αερίου από τα οικόπεδα των ΑΟΖ της Αιγύπτου, του Ισραήλ και Νότια της Κύπρου με μήκος αγωγού περίπου 1900 χιλιόμετρων που θα συνδέει τα κοιτάσματα της ΝΑ λεκάνης της Μεσογείου μέσω Ελλάδος προς τις χώρες της Ε.Ε.
Οι μέχρι τώρα, μελέτες έχουν χρηματοδοτηθεί από τα ευρωπαϊκά ταμεία με 35 εκατ. €, το πρότζεκτ είχε ενταχθεί στην λίστα ενεργειακών έργων της Ε.Ε κοινού ενδιαφέροντος. Επιπλέον έχουν λάβει μέρος για την κατάρτισή τους, συνεργαζόμενα σχήματα υψηλού κύρους (INTECSEA, C&M Engineering, IHS-Cera, ΑF, και η JP Kenny), ενώ ήδη η σχετική Περιβαλλοντική Μελέτη έχει παρουσιαστεί πριν ένα έτος στους συσχετιζόμενους ελληνικούς διοικητικούς και κοινωνικούς φορείς, με θετικές εκτιμήσεις και πάντα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, αλλά χωρίς ακόμα να έχει υπάρξει σχετική έγκριση από τους αρμόδιους φορείς για κάποιο λόγο που εκείνοι μάλλον γνωρίζουν.
Ας πάρουμε λίγο τα μετρητικά δεδομένα από τις τεχνικοοικονομικές μελέτες και τις εκτιμήσεις των ειδικών, αναφορικά με την βιωσιμότητα του έργου. Τα κοιτάσματα με βάση τις μελέτες, στα ανοικτά του Ισραήλ μιλούν για 900 δισεκατομμύρια κυβικάμέτρα (bcm) προερχόμενα κυρίως από 3 κοιτάσματα, το «Tamar» με περίπου 300 δισ. κ.μ., το «Leviathan» με περίπου 500 δισ. κ.μ. και το σύμπλεγμα των μικρότερων κοιτασμάτων «Karish– Tanin» με επιβεβαιωμένα αποθέματα της τάξεως των 100 δισ. κ.μ.
Τα αιγυπτιακά κοιτάσματα του <<Ζορ>> υπολογίζονται πάνω από ένα τρισ κυβικά μέτρα. Το κυπριακό κοίτασμα Αφροδίτη έχει άλλα τουλάχιστον 128 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Ωστόσο και τα δύο κοιτάσματα εκτιμάται ότι στην πραγματικότητα είναι μεγαλύτερα. Στην πιο μετριοπαθή εκτίμηση μιλάμε συνολικά από όλα τα οικόπεδα της ΝΑ Μεσογείου για 2 τρισ κυβικά μέτρα.
Σχήμα 1: Στοιχεία από την ΡΑΕ
Η μεταφορά των υπολογιζόμενων 15 δισ κυβικών μέτρων φυσικού αερίου τον χρόνο μέσω του αγωγού, παρέχουν 158 εκατομμύρια θερμικές MWh, ενώ αν λάβουμε υπόψιν μας τις μεσοσταθμικές τιμές εισαγωγής φυσικού αερίου στην Ελλάδα τα τελευταία 3 έτη και πριν την Ρωσο–Oυκρανική κρίση (Σχήμα 1,στοιχεία από την ΡΑΕ), θεωρώντας από το εν λόγω γράφημα μια μέση τιμή στα 15 ευρώ την θερμική MWh. Αυτό σημαίνει 15€/MWh επι 158.000.000 MWh τον χρόνο, μιλάμε για 2,37 δις ευρώ, μείον 90 εκατ. ευρώ τα λειτουργικά έξοδα του αγωγού, τα κέρδη εμπορίας ανέρχονται στα 2,28 δις ευρώ ετησίως. Δηλαδή απόσβεση σε λιγότερο από 4 έτη.
Επίσης αν λάβουμε υπόψιν τα συνολικά αποθέματα των κοιτασμάτων των οικοπέδων που προαναφέραμε, δηλ τα 2 τρισ κυβικά μέτρα από τα οποία θα μεταφέρονται μέσω του αγωγού στην Ελλάδα και εν συνεχεία στις χώρες της Ε.Ε με μία απλή διαίρεση προκύπτει εκμετάλλευση για 133 έτη. Βέβαια στους υπολογισμούς θεωρήσαμε ότι όλες οι ποσότητες των αναφερομένων κοιτασμάτων θα μεταφέρονται στην Ε.Ε. Στηνπραγματικότητα δεν θα μεταφέρεται το 100%, διότι και το Ισραήλ και η Αίγυπτος θα κρατάει το μεγαλύτερο μέρος για την κάλυψη των δικών τους ενεργειακών αναγκών. Αν δεχτούμε όμως ότι θα εξάγεται μόνο το 35% στην Ευρώπη, δηλαδή τα 700 δισκυβικά μέτρα, αυτό σημαίνει ότι πάνω από 45 έτη ο αγωγός είναι οικονομικά βιώσιμος για να παροχετεύει την Ε.Ε. Αρα λοιπόν για ποια μη βιωσιμότητα μας λέει η κ.Νούλαντ;
Η κατασκευή του αγωγού είναι επιβεβλημένη, θα λειτουργεί ανταγωνιστικά στους Ρώσικους αγωγούς, θα απεξαρτήσει την Ε.Ε κατά 20-25% από τις ρώσικεςπρομήθειες, θα είναι ένα ευρωπαϊκό έργο και δεν θα πρέπει οι ΗΠΑ να έχουν κανένα λόγο στο να μην θέλουν την ολοκλήρωση τους, είτε γιατί θέλουν την Τουρκία να μην την στεναχωρήσουν, είτε γιατί θέλουν να ελέγχουν ενεργειακά την Ε.Ε μέσω του δικού τους υγροποιημένου αερίου LNG.
Όπως και να έχει, πρέπει να σταματήσει το παραμύθι περί της μη βιωσιμότητας του αγωγού, γιατί απλά υπάρχουν και άνθρωποι στον πλανήτη που γνωρίζουν μαθηματικά δημοτικού.
Μιχάλης Χριστοδουλίδης
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ
Ενεργειακός Επιθεωρητής Γ τάξης