Γεμάτη εντάσεις η δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη μαραθώνια συνεδρίαση για την ενεργειακή πολιτική που θα χαραχθεί να ολοκληρώνεται, με τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες να καταφέρνουν, τελικά, να καταλήξουν σε συμβιβασμό, παρά το γεγονός ότι τα αιτήματα που είχαν Ισπανία και Πορτογαλία παραλίγο να την τινάξουν στον αέρα!
Όταν ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ αποχώρησε από την αίθουσα, οι εργασίες της Συνόδου διακόπηκαν προσωρινά, αλλά μετά από λίγο και οι «27» επέστρεψαν στο τραπέζι, με τη συνεδρίαση να συνεχίζεται σε τεταμένοκλίμα. Σύμφωνα με την «El Pais», οι εργασίες της δεύτερης ημέρας της Συνόδου επαναλήφθηκαν σε κλίμα μεγάλης έντασης, καθώς η Γερμανία και άλλες χώρες δεν υποχωρούσαν στις απαιτήσεις της Ισπανίας.
Όπως δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου, οι «27» χορήγησαν στην Ισπανία και την Πορτογαλία ειδική άδεια να διαχειρίζονται τις δικές τους τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, με την ίδια να σημειώνει ότι αυτό είναι εφικτό, επειδή αυτές οι δύο χώρες έχουν σχετικά υψηλό μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό τους μείγμα και πολύ λίγες διασυνδέσεις με άλλα μέρη του δικτύου της Ε.Ε. «Συμφωνήσαμε για μια ειδική μεταχείριση που είναι δυνατή για την Ιβηρική χερσόνησο, έτσι ώστε η Ιβηρική χερσόνησος να μπορεί να αντιμετωπίσει αυτήν την πολύ συγκεκριμένη κατάσταση στην οποία βρίσκεται και να διαχειριστεί τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος», είπε σχετικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει την εντολή να προβαίνει σε κοινές αγορές ενέργειας, προκειμένου να επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει καλύτερο έλεγχο στον ενεργειακό εφοδιασμό της και στην αντιμετώπιση των τιμών της ενέργειας», ανακοίνωσε από την πλευρά του ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Ο Μακρόν είπε, επίσης, ότι υπάρχει ανάγκη να βελτιωθεί η αποσύνδεση μεταξύ της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από την τιμή του φυσικού αερίου, σημειώνοντας ότι οι τιμές ενέργειας αυξήθηκαν ραγδαία, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συζητήσει με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη επιλογές για να χαλαρώσει η κρίση στην αγορά ενέργειας, η οποία επιδεινώθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δήλωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, συμπεριλαμβανομένης μιας πρότασης για επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές φυσικού αερίου. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συζητήσει με τα ενδιαφερόμενα μέρη, τις μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας, εταιρείες διανομής και άλλους», είπε ο Ιταλός πρωθυπουργός και πρόσθεσε ότι οι «27» συμφώνησαν ότι οποιαδήποτε απαίτηση από τη Ρωσία να λάβει πληρωμές σε ρούβλια για τις εξαγωγές φυσικού αερίου της, θα αντιπροσωπεύει παραβίαση της σύμβασης.
«Η Πολωνία θα παρουσιάσει ένα σχέδιο στις αρχές της επόμενης εβδομάδας για να απομακρυνθεί γρήγορα η χώρα από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι χώρες όπως η Γερμανία χρειάζονται «περισσότερη παρότρυνση», για να απομακρυνθούν γρήγορα από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.
Όπως, εξάλλου, μετέδωσε νωρίτερα το Open, για πρώτη φορά οι Ευρωπαίοι ηγέτες μίλησαν για «εγκλήματα πολέμου», ενώ δεσμεύτηκαν πως η Ρωσία θα λογοδοτήσει για τον πόλεμο που έχει κηρύξει. Ήδη έχει ξεκινήσει επίσημη έρευνα για αυτά, ενώ οι αρμόδιες Αρχές έχουν συγκεντρώσει τους πρώτους φακέλους.
Προσερχόμενος στη δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προχώρησε σε δηλώσεις, στέλνοντας μήνυμα για κοινή ευρωπαϊκή αντιμετώπιση των ανατιμήσεων, ενώ αναφέρθηκε και στον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία εδώ και ένα μήνα, στέλνοντας μήνυμα για σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία.
Αναλυτικά οι δηλώσεις του:
Δημοσιογράφος: Θεωρείτε πως αν ο Πρόεδρος Πούτιν χρησιμοποιούσε χημικά όπλα στην Ουκρανία, αυτό θα αποτελούσε κόκκινη γραμμή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ελπίζω ότι κάτι τέτοιο δε θα συμβεί. Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και για αυτό το ενδεχόμενο. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι θα στείλουμε ένα πολύ ξεκάθαρο μήνυμα σήμερα ότι η Συμμαχία μας είναι απόλυτα ενωμένη στο ζήτημα της στήριξης της Ουκρανίας, σε αυτόν τον αγώνα για την ύπαρξή της. Και θεωρώ επίσης πολύ σημαντικό το γεγονός ότι πολλά κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνειδητοποίησαν, ως αποτέλεσμα αυτής της κρίσης, ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει το γεωπολιτικό της αποτύπωμα και τις αμυντικές της δαπάνες. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που δαπανά πάνω από το 2% του ΑΕΠ της για την άμυνα εδώ και καιρό. Η Ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία είναι απόλυτα συμπληρωματική με τη Συμμαχία. Κι αναμένω ότι αυτή η ισχυρή σχέση θα λάβει συγκεκριμένη μορφή στη Σύνοδο της Μαδρίτης, τον Ιούνιο.
Δημοσιογράφος: Πιστεύετε ότι κυρώσεις που αφορούν το φυσικό αέριο είναι αναγκαίες;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θεωρώ πως θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ώστε να διασφαλίσουμε πως όποια μέτρα εφαρμόσουμε δε θα καταλήξουν να είναι πιο επώδυνα για τους Ευρωπαίους πολίτες από ό,τι για τη Ρωσία. Πιστεύω πως η δέσμη των κυρώσεων που έχουμε επιβάλει είναι ισχυρή. Πιστεύω πως τώρα θα πρέπει να εστιάσουμε στο να μην υπάρξουν «διαρροές» όσον αφορά στην εφαρμογή των κυρώσεων, ότι όλες οι χώρες που είναι μέλη αυτής της συμμαχίας συμμετέχουν στις κυρώσεις. Παράλληλα, σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ενεργήσουμε το ταχύτερο δυνατό ώστε να μειώσουμε την εξάρτησή μας από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αυτή είναι η απόφαση που λάβαμε στις Βερσαλλίες. Και, φυσικά, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε τη συλλογική δύναμη της Ευρώπης στις αγορές ώστε να πετύχουμε τη μείωση των τιμών φυσικού αερίου. Διότι το πραγματικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε τώρα στην Ευρώπη είναι η σύνδεση μεταξύ των πολύ υψηλών τιμών του φυσικού αερίου και των πολύ υψηλών τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτό το ζήτημα θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σήμερα το απόγευμα. Η Ελλάδα έχει διατυπώσει πολύ συγκεκριμένες προτάσεις όσον αφορά τη χρήση της συλλογικής δύναμης που έχουμε στην αγορά για να ρίξουμε τις τιμές του φυσικού αερίου, γιατί πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι πολίτες μας, οι επιχειρήσεις μας, δε θα αντιμετωπίσουν δυσανάλογο κόστος από την εφαρμογή αυτών των κυρώσεων.
Δημοσιογράφος: Πιστεύετε ότι μια ύφεση είναι πιθανή ως αποτέλεσμα της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αναμένω ότι σίγουρα θα επηρεαστεί η ανάπτυξη, με βάση τις προβλέψεις μας. Και αυτό είναι το τίμημα που θα πληρώσουμε για να αντισταθούμε σε μια επιθετική συμπεριφορά. Όχι, δεν πιστεύω ότι είναι πιθανή μια ύφεση. Αλλά -επαναλαμβάνω- εναπόκειται σε μας, κυρίως στις ευρωπαϊκές χώρες, να είμαστε δημιουργικοί, να σκεφτούμε λύσεις έξω από το συνηθισμένο πλαίσιο, προκειμένου να βάλουμε ένα όριο στην αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου που αυτή τη στιγμή προκαλεί πραγματικά μεγάλη ζημιά σε ολόκληρη την Ευρώπη.
«Πετύχαμε να ενταχθεί στο κείμενο συμπερασμάτων η επιλογή για πλαφόν στο φυσικό αέριο»
Στην ένταξη στο κείμενο συμπερασμάτων της επιλογής να υπάρξει πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, στάθηκε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά τη συνεδρίαση της επεισοδιακής Συνόδου Κορυφής. «Καταφέραμε και πετύχαμε μετά από επίπονη προσπάθεια να συμπεριληφθεί μία ρητή αναφορά στα πλαφόν των τύπων του φυσικού αερίου ανάμεσα στις άλλες επιλογές. Καλούμε την ευρωπαϊκή επιτροπή να εξετάσει την πρόταση, προκειμένου να συμπιέσουμε τις τιμές», τόνισε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Παράλληλα, επιβεβαίωσε ότι υπήρξαν αρκετές δυσκολίες και εντάσεις, εντούτοις μίλησε για δραματοποίηση εκ μέρους των ΜΜΕ. «Παρά τις δυσκολίες και τις μικρές εντάσεις που υπήρξαν σήμερα κατά τη διάρκεια της συζήτησης μερικές φορές δραματοποιούνται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά μπορώ να σας πω ότι είναι αρκετά συνηθισμένα. Το κλίμα είναι πάντα πολιτισμένο και οι διαφωνίες μας μπορεί να εκφράζονται με τρόπο τεκμηριωμένο, αλλά καταλήξαμε σε κοινό συμπέρασμα», σημείωσε επίσης.
«Παραμένει ανοιχτό το ζήτημα του τρόπου με τον οποίον η τιμή του φυσικού αερίου επηρεάζει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Και η ευρωπαϊκή επιτροπή έχει δεσμευτεί ότι μέχρι το Μάιο θα καταθέσει προτάσεις για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, για το πως θα διαμορφωθεί αυτή η στρέβλωση μία παράνομη υπέροχη τιμή του φυσικού αερίου θα καθορίζει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, ασχέτως αν αυτή παράγεται από πολύ χαμηλότερες τιμές», προσέθεσε.
Ακόμα ανακοίνωσε ότι προσφέρθηκε σε συνεννόηση με άλλες χώρες, με πρώτη τη Γαλλία, «να οργανώσουμε μία ανθρωπιστική αποστολή για τη Μαριούπολη», η οποία, όπως είπε, δοκιμάζεται από την πρωτοφανή ρωσική επίθεση. Άφησε, δε, αιχμές προς την Τουρκία, προσθέτοντας ότι ορισμένες χώρες του ΝΑΤΟ δεν έχουν συνταχθεί με την κοινή γραμμή σε ό, τι αφορά στις κυρώσεις. «Εκφράσαμε τις δυσφορία μας ότι ορισμένες χώρες κάποιες, είναι και μέλη του ΝΑΤΟ, δεν έχουν αυτή τη στιγμή συνταχθεί με την υπόλοιπη δύση, ως προς την εφαρμογή των κυρώσεων, και έτσι μειώνουν την αποτελεσματικότητα τους», είπε με νόημα.
Ειδική αναφορά έκανε, επίσης, στο ενδεχόμενο μιας επισιτιστικής κρίσης, ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα μας δεν αντιμετωπίζει τέτοιο ζήτημα, αν και ήδη έχει συγκαλέσει τη Δευτέρα σχετική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να προετοιμαστεί για το χειρότερο σενάριο. «Έχω συγκαλέσει σύσκεψη τη Δευτέρα με όλους τους αρμόδιους φορείς του υπουργείου αγροτικής ανάπτυξης, για να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια τροφίμων στην πατρίδα μας. Δεν υπάρχει κάποιο ζήτημα που αφορά την Ελλάδα, θα υπάρχει όμως πολύ μεγάλο ζήτημα για χώρες όπως η Αίγυπτος», δήλωσε.
Κατόπιν, συμπλήρωσε ότι θα πρέπει σε παγκόσμιο επίπεδο να δούμε από τώρα πως θα προετοιμαστούμε για μία επερχόμενη επισιτιστική κρίση, η οποία δεν πρέπει να μας βρει απροετοίμαστους. «Θα είναι μία τραγωδία αν μετά τον κορωνοϊό και την παγκόσμια ενεργειακή κρίση ακολουθήσει επισιτιστική κρίση», επισήμανε.