Το έπος των Τεμπών: Σαν σήμερα οι Έλληνες μαχητές της αντίστασης ταπείνωσαν τα SS

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

“Oι γερμανικές φρουρές δεν ήθελαν να πιστέψουν πως ήταν δυνατόν ν’ ανατιναχθεί η ταχεία! Tα τηλέφωνα όμως απ’ όλα τα φυλάκια επιβεβαίωναν:”χάθηκε η 53”: Σαν σήμερα, 23 Φεβρουαρίου 1944,μια επίλεκτη ομάδα των Ες Ες και αξιωματικοί της Βέρμαχτ, που υπηρετούν στην Ελλάδα, ταξιδεύουν με το τρένο “SF-ZUG ταχεία 53” με προορισμό το Ανατολικό Μέτωπο, που είναι έτοιμο να καταρρεύσει ύστερα από μεγάλη αντεπίθεση των Σοβιετικών.

Το τρένο κατευθύνεται προς την Ουκρανία αλλά δεν θα φτάσει ποτέ στον προορισμό του. Τμήμα του μηχανικού ΕΛΑΣ Νοτίου Ολύμπου με υπεύθυνο τον κορυφαίο σαμποτέρ Αντώνη Βρατσάνο (πραγματικό όνομα Αντώνης Αγγελούλης) τοποθέτησαν εκρηκτικά 25 μέτρα από τη σιδηροδρομική γραμμή των Τεμπών.

88D1E878 378A 4195 983E 31CC5A40F812

Στη συνέχεια κατευθύνθηκαν στα γύρω βουνά, ώστε να επιτεθούν μετά την έκρηξη. Την πυροδότηση θα έκανε ο Βρατσάνος μαζί με τον βοηθό του Φαρμάκα.

C9FEB029 8AB4 4424 8D20 F66B05680C8A13847539 3A7B 4E96 BECE 73BF518CF23C

Όταν πήρε σήμα ότι το τρένο πλησίαζε, άναψε το φιτίλι και μια μεγάλη έκρηξη το έβγαλε εκτός πορείας, ρίχνοντας το στον Πηνειό. Στη συνέχεια οι αντάρτες έδωσαν μάχη με τα πολυβόλα. Το αποτέλεσμα ήταν η καταστροφή του τραίνου και ο θάνατος εκατοντάδων ναζί, πολλοί απο τους οποίους ήταν αξιωματικοί.

E2F52672 80E1 4FBE B6C2 3A0B48E359E4

Η επιχείρηση αυτή θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα σαμποτάζ στην Ευρώπη κατά των ναζί. Ήταν το κορυφαίο επίτευγμα της αντιστασιακής σαμποταριστικής δράσης του Αντώνη Βρατσάνου και της ομάδας του.

CAE26671 2895 45BC A303 3AAAEC585786

Ο συνολικός απολογισμός του τάγματος μηχανικού Ολύμπου του ΕΛΑΣ-σε όλη τη διάρκεια του πολέμου-ήταν η ανατίναξη 48.000 μέτρων σιδηροδρομικών γραμμών, 36 γεφυρών, 47 σιδηροδρομικών εγκαταστάσεων, η καταστροφή 20 αμαξοστοιχιών γεμάτες έμψυχο δυναμικό και πολεμικό υλικό και 12 ατμομηχανών,ενώ διέκοψε τη σιδηροδρομική συγκοινωνία για 1.324 ώρες και προκάλεσε στον εχθρό απώλειες 3.065 στρατιωτών και αξιωματικών .

486F5C63 79C3 49E2 8A3A 335390AF7E93

Ο Αντώνης Αγγελούλης (Βρατσάνος), γεννήθηκε στη Λάρισα το 1919. Την πρώτη του επαφή με τα εκρηκτικά και τις ανατινάξεις την απόχτησε σε πολύ νεαρή ηλικία δουλεύοντας δίπλα στον πατέρα του στα φουρνέλα στο άνοιγμα δρόμων.

AB29818B D59F 443B B324 1CBBE9FF84FE

Στο Αλβανικό Μέτωπο πολέμησε τους Ιταλούς και Γερμανούς φασίστες ως έφεδρος ανθυπολοχαγός του Μηχανικού – δυναμιτιστής καταστροφών.Με την κατάρρευση του μετώπου περνάει στις γραμμές της ΕΑΜικής Αντίστασης,εντάσσεται στον ΕΛΑΣ και γίνεται μέλος του ΚΚΕ.

ACC02B69 A153 4158 81E6 0B261A93BC4F

Στον ΕΛΑΣ αποκτά το ψευδώνυμο Βρατσάνος. Το Βρατσάνος το διάλεξε από τον συνονόματό του μπουρλοτιέρη της επανάστασης του 1821, Αντώνη Βρατσάνο.

Για την ανατίναξη της “Ταχείας 53” και τα άλλα στρατιωτικά κατορθώματά του, ο Αντώνης Βρατσάνος παρασημοφορήθηκε από τον στρατάρχη Χάρολντ Αλεξάντερ, διοικητή των δυνάμεων της Μέσης Ανατολής και Ανώτατο Διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων της Μεσογείου.

Όμως, τα μετάλλια ο Βρατσάνος τα επέστρεψε στην αγγλική πρεσβεία μετά την απελευθέρωση, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη βρετανική επέμβαση και τη δίωξη των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, αφού και ο ίδιος κινδύνεψε να δολοφονηθεί από τους παρακρατικούς και το μεταβαρκιζιανό αστυνομικό κράτος.

5C99F537 A7E2 431A AB8E FE3CA035EBE7

Αναγκάστηκε να καταφύγει στα βουνά και αργότερα έγινε Διοικητής Μηχανικού-Σαμποτέρ στον Δημοκρατικό Στρατό.

6 Οκτώβρη του 1947, ιδρύεται η Σχολή Αξιωματικών Μηχανικού-Σαμποτέρ του Γενικού Αρχηγείου (ΣΑΜΓΑ) του ΔΣΕ. Με την ίδια διαταγή ο Βρατσάνος, που ήταν μέλος του Γενικού Αρχηγείου, τοποθετείται διευθυντής της Σχολής.

1E1E451E B578 4496 982A AA0819255D55

Οι ίδιοι οι στρατηγοί του κυβερνητικού στρατού στις αναφορές τους στο Γενικό Επιτελείο αναγνώρισαν την αποτελεσματική δράση των σαμποτέρ του ΔΣΕ (που είχαν ηγέτικη μορφή τον Βρατσάνο) και ότι το 50% των απωλειών των δυνάμεων του κυβερνητικού στρατού οφειλόταν στο ναρκοπόλεμο. Εκτός από καταξιωμένος διοικητής ήταν και ένας ακούραστος συγγραφέας.

D5E3F290 EA33 4AA7 8A47 37932F8338C53E46B36F 8D06 441F 8C70 0E9D5F5DF7CE

Μετά την απελευθέρωση, το 1945, εκδίδεται το βιβλίο του “Βροντάει ο Όλυμπος”, το οποίο είναι η πρώτη έκδοση απομνημονευμάτων στην Ελλάδα που αναφέρεται στην Εθνική Αντίσταση, και στο οποίο δεν περιγράφει μόνο τη δράση του Τάγματος Μηχανικού Ολύμπου αλλά καταγγέλλει και την τρομοκρατία του μεταβαρκιζιανού καθεστώτος και την παραχάραξη της ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης από την αντίδραση και τους Άγγλους ιμπεριαλιστές.

9548E4DE 47E3 4F8F B064 E388F481E0A5

Στον ΔΣΕ, ανάμεσα στις συνεχείς πορείες και μάχες πάντα εκμεταλλευόταν τον λιγοστό χρόνο για να γράψει εγχειρίδια και άρθρα που έδιναν πολύτιμη βοήθεια στους αξιωματικούς και μαχητές σαμποταριστές του ΔΣΕ. Τον Γενάρη του 1948 κυκλοφόρησε η μπροσούρα του με τίτλο “Βοήθημα Καταστροφών-Ναρκοπολέμου”.

82BF003E C3C5 4AF8 AFA0 966C80817AB2

Εξειδικευμένα άρθρα του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό “Δημοκρατικός Στρατός” την περίοδο 1948-49. Με την υποχώρηση του Δημοκρατικού Στρατού ο Βρατσάνος βρίσκεται πολιτικός πρόσφυγας στην Τασκένδη. Εκεί, μετά την οπορτουνιστική στροφή του ΚΚΣΕ στο 20ο Συνέδριο και την 6η Ολομέλεια το 1956 διαγράφεται από το ΚΚΕ. Μεταβαίνει στη Ρουμανία.

23A302C2 E19F 4B1D 94D8 2852144B0EB0

Θα ζήσει συνολικά 33 χρόνια στην αναγκαστική υπερορία, χωρίς να αποχωριστεί τις ιδέες του και τους συναγωνιστές του. Από τη Ρουμανία αγωνίστηκε ακατάπαυστα για τον ελεύθερο,χωρίς όρους, επαναπατρισμό όλων των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων που είχαν καταφύγει στις Λαϊκές Δημοκρατίες μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου.

Συνεχίζει την έρευνα για την ιστορία της αντίστασης και ταξιδεύει σε ξένες χώρες για να ερευνήσει τα αρχεία του πολέμου. Με επιστολές και δημόσιες παρεμβάσεις καταγγέλλει, όταν χρειάζεται, την παραπληροφόρηση και αποκαθιστά την στρεβλή παρουσίαση των ιστορικών γεγονότων από “σύγχρονους” δημοσιολογούντες.

998A8F5D 149E 4861 8B41 839B3289FC2F

Σε μια ακόμα συμβολική πράξη διαμαρτυρίας και καταγγελίας, όταν επαναπατρίστηκε, αρνήθηκε να υποβάλλει αίτηση για την αναγνώριση της ιδιότητας του αντιστασιακού – και την πενιχρή σύνταξη– αφού άλλοι συναγωνιστές του δεν είχαν την ίδια δυνατότητα.

37D9C2C5 590F 4BEB BAAA ED73196EBD2C

Μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν παρών σε εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις και διατηρούσε σχέσεις και επαφή με παλαιούς και νεότερους συντρόφους του.

6E5BF453 A176 4B22 B4D9 4C34F78354E7

Ο Αντώνης Αγγελούλης, ο θρυλικός αρχιμπουρλοτιέρης Βρατσάνος, έφυγε από τη ζωή χωρίς να δει και να ζήσει ο ίδιος την ουσιαστική αναγνώριση και αποκατάσταση των αγωνιστών της ΕΑΜικής αντίστασης και του ΔΣΕ από τη μεριά της πολιτείας. Ένας απο τους κορυφαίους σαμποτέρ που έδρασαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο παρασημοφορήθηκε στην χώρα του μόλις έναν χρόνο πριν τον θάνατο του, το 2007.

56824621 F7D9 402E 8E4D EA7C47F8BCAC

Πέθανε το 2008, πάμπτωχος, σε θεραπευτήριο στα Μελίσσια, παραμένοντας ως το τέλος ένας αταλάντευτος και περήφανος επαναστάτης.

C5233B72 1F55 48A4 91E3 961657BB4DFE

Το 2012 έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στο μουσείο Εθνικής Αντίστασης της Λάρισσας. Το 2017 το ονόμα του δόθηκε σε σήραγγα των Τεμπών.

086D0F81 D04A 4DEB 8547 5D9A14F05665

ΥΓ Ο Βρατσάνος περιγράφει ανατινάξεις και τις επιχειρήσεις της ομάδας του κατά των κατακτητών σε εκπομπή της ΕΡΤ (Απο το Ντοκιμαντέρ “Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης”, 1985)

https://twitter.com/praxis_review/status/1496407105204596738?s=21

ΔΗΜΟΦΙΛΗ