ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ ΙΑΚΩΒΙΔΗ
Το Κυπριακό ΔΕΝ είναι δικοινοτικό ζήτημα. Είναι διεθνές πρόβλημα συνεχιζόμενης τουρκικής εισβολής, κατοχής, εποικισμού, εθνοκάθαρσης, κραυγαλέας και κατ’ εξακολούθησιν παραβίασης θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών.
Το Κυπριακό ΔΕΝ είναι Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), τα οποία ενισχύουν και αποθηριώνουν την τουρκική βουλιμία. Αντίθετα, είναι επιτακτικό ζήτημα εφαρμογής κανόνων και αρχών του Διεθνούς και Κοινοτικού Δικαίου και της Χάρτας των Ην. Εθνών.
Το Κυπριακό ΔΕΝ είναι κατευνασμός και εξημέρωση του τουρκικού θηρίου, αλλά ανένδοτη απαίτηση του κατακτημένου κυπριακού Ελληνισμού να ισχύσουν, επιτέλους, οι διακηρύξεις Διεθνών Οργανισμών, ξένων κυβερνήσεων και ημέτερων ηγετών.
Το Κυπριακό ΔΕΝ είναι συναγελασμός, κατάποση και αναγνώριση των κατοχικών τετελεσμένων, αλλά απαίτηση απελευθέρωσης και απαλλαγής από τον Τούρκο Αττίλα.
Συνεπώς: Η Αμμόχωστος ΔΕΝ είναι ΜΟΕ, που εξυπηρετούν κυρίως τους τουρκικούς στόχους και υποβαθμίζουν το Κυπριακό σε δικοινοτικό πρόβλημα.
Αλλοπρόσαλλες ενέργειες
Τι δεν καταλαβαίνουν, επιτέλους, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο νέος (ξανά) Υπουργός Εξωτερικών, Γ. Κασουλίδης, και το χειροκροτούν εξαπτέρυγό τους, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβ. Νεοφύτου; Για πολλοστή φορά, η Λευκωσία επαναφέρει το θέμα της διασύνδεσης του κατεχόμενου παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου με την επίσης κατεχόμενη Αμμόχωστο, ως ΜΟΕ.
Πρόκειται για ξαναζεσταμένο φαγητό, που ο Ν. Αναστασιάδης το θυμάται κάθε φορά που οι συνομιλίες, εξαιτίας της τουρκικής αδιστακτότητας, οδηγούνται σε αδιέξοδο. Όπως επισημαίνει ο εκλεκτός συνάδελφος, Κ. Βενιζέλος («Φιλελεύθερος», 23/1/2022):
«Η πρόταση της Λευκωσίας εστιάζεται στην Αμμόχωστο και η επιδίωξη είναι να τεθεί υπό την διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών και να επιστρέψουν οι νόμιμοι κάτοικοι. Παράλληλα, να λειτουργήσει υπό τον ΟΗΕ το αεροδρόμιο στην κατεχόμενη Τύμπου».
Η επιμονή του Προέδρου Αναστασιάδη να προτείνει ξανά διασύνδεση του κατεχόμενου αεροδρομίου της Τύμπου με την κατεχόμενη Αμμόχωστο:
> Πρώτον, επιβεβαιώνει την ανυπαρξία σταθερής και ξεκάθαρης, διεκδικητικής πολιτικής ειδικά για την Αμμόχωστο.
> Δεύτερον, καταδεικνύει το αλλοπρόσαλλο των ενεργειών της Λευκωσίας, αφού, άλλοτε προειδοποιεί την Τουρκία με κυρώσεις και μέτρα και άλλοτε είναι έτοιμη για νέες, οδυνηρές και επικίνδυνες παραχωρήσεις, ενώ αδιαφόρησε όταν μαθεύτηκαν οι πρώτες ενέργειες εκ μέρους της Τουρκίας.
> Τρίτον, αποδεικνύει ότι ο Κύπριος Πρόεδρος δεν έχει στρατηγική αλλά εποχικούς τακτικισμούς, οι οποίοι παραμερίζουν συγκεκριμένα ψηφίσματα και αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας
> Τέταρτον, αποκαλύπτει ξανά την ασύγγνωστη τουρκοφοβία της Λευκωσίας και την ανεπίτρεπτη αδυναμία της να απαιτήσει από τους εταίρους μας, με την υποστήριξη μιας Αθήνας που βολεύεται με όσα ο Ν. Αναστασιάδης δεν απαιτεί, επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας.
Κυριαρχία=ελευθερία
Τον περ. Ιούλιο (2021), σε συζήτηση στον κυπριακό τηλεοπτικό σταθμό ΣΙΓΜΑ, μεταξύ Γ. Κασουλίδη και του υπευθύνου του ΑΚΕΛ για το Κυπριακό, Τουμάζου Τσελεπή, ο τελευταίος διατύπωσε έντονα τη διαφωνία το κόμματός του. Είπε:
«Η νομιμοποίηση του αεροδρομίου (της Τύμπου) δημιουργεί κίνδυνο για το πώς θα αξιοποιηθεί από την τουρκοκυπριακή ηγεσία. Αν ήταν εκεί ο Ακιντζί ή ο Ταλάτ, δεν θα ήμουν τόσο κατηγορηματικός, αλλά ο Τατάρ θα μπορούσε να σκεφτεί ότι έχει όλα τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσε να έχει ένα κράτος παράνομα».
Η πρόταση Αναστασιάδη, χωρίς κανένα εχέγγυο σεβασμού συμφωνηθέντων από μια Τουρκία που δεν σέβεται απολύτως τίποτε, αν γίνει αποδεκτή, θα προσφέρει αμέσως αναγνώριση σε ένα παράνομο μόρφωμα, με κυριαρχικά δικαιώματα.
Ο Γάλλος Πρόεδρος, Macron, μιλώντας την περ. Τετάρτη (19/1/2022), στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να καταθέσει τους στόχους της γαλλικής Προεδρίας, αναφερόμενος στις αρχές και αξίες της ΕΕ υπογράμμισε: «Η κυριαρχία είναι μια ελευθερία. Βρίσκεται στην καρδιά του ευρωπαϊκού σχεδιασμού μας».
Την τελευταία δεκαετία, πολύ συχνά οι Τούρκοι εκδήλωσαν τις προθέσεις τους για εποικισμό και ανάπτυξη της Αμμοχώστου. Είναι γεγονός ότι ο Ν. Αναστασιάδης κατά καιρούς και στο πλαίσιο ΜΟΕ πρότεινε ιδέες πρώτα για να σπάσει αδιέξοδα στις συνομιλίες και ύστερα για να ανακόψει τουρκικούς σχεδιασμούς.
Μελέτη 168 σελίδων
Στις 28/4/2019, ο Ν. Αναστασιάδης δέχτηκε στο Προεδρικό αντιπροσωπία Αμμοχωστιανών, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για την ανυπαρξία κινητικότητας στο θέμα της κατεχόμενης πόλης. Ο Πρόεδρος απαρίθμησε, από το 2014 μέχρι το 2019, πόσες φορές έστειλε επιστολές, υπομνήματα ή κατέθεσε προτάσεις για την Αμμόχωστο. «Θα συνεχίσω να πράττω ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν, ώστε και λύση να επιτύχουμε και η επιστροφή της Αμμοχώστου να γίνει κατορθωτή», διαβεβαίωσε τους Αμμοχωστιανούς.
Η απάντηση ήρθε από τον Τούρκο ΥπΕξ, Τσαβούσογλου. Με δηλώσεις του (12/9/2019) στο δίκτυο CNN Turk, είπε: «Κάνουμε προετοιμασίες. Ναι, θα ανοίξουμε την Αμμόχωστο». Αυτές οι προετοιμασίες δεν ξεκίνησαν το 2019.
Όπως ο Γιάννος Χαραλαμπίδης αποκάλυψε («Σημερινή», 15/9/2019), οι Τούρκοι από το 2015 ξεκίνησαν τις προεργασίες για ανάπτυξη της Αμμοχώστου – και της κατεχόμενης χερσονήσου της Καρπασίας. «Το αναπτυξιακό πρόγραμμα», έγραφε ο Γ. Χαραλαμπίδης, «είναι λεπτομερές και φτάνει τις 168 σελίδες. Τόσο ο (Τ/κ ηγέτης) Ακιντζί όσο και ο (Τ/κ αξιωματούχος) Οζερσάι ήταν κοινωνοί».
Ο συνάδελφος Κ. Βενιζέλος («Φιλελεύθερος», 14/8/2020), σε εκτενές ρεπορτάζ επισήμανε πως η Τουρκία αναζητούσε νομικούς τρόπους, για να προχωρήσει στο άνοιγμα της Αμμοχώστου. Αποκάλυψε πως:
«Το Σάββατο, 15 Φεβρουαρίου 2020, στην περίκλειστη περιοχή (Αμμοχώστου), στην παρουσία του Τούρκου αντιπροέδρου και του υπουργού Δικαιοσύνης, πραγματοποιήθηκε συνέδριο, στη διάρκεια του οποίου εξετάσθηκαν νομικοί και πολιτικοί τρόποι υλοποίησης του σχεδίου εποικισμού». Ο συνάδελφος πρόσθεσε:
«Έγγραφο του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών (13/3/2012, που αποκάλυψε η ‘‘Μιλιέτ’’), το οποίο αποτελούσε ‘‘οδηγό’’ για τις συνομιλίες του Αχμέτ Νταβούτογλου και άλλων Τούρκων αξιωματούχων, με ξένους, δίνει την εικόνα για τη στάση της Άγκυρας στο ειδικό θέμα της Αμμοχώστου αλλά και ευρύτερα του Κυπριακού. Εκείνο το οποίο προκύπτει ευθέως είναι πως δεν τίθεται θέμα επιστροφής τής πόλης και η τουρκική πλευρά δεν αναγνωρίζει τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων. Η τουρκική θέση αναφέρει πως, ‘‘η Αμμόχωστος είναι μέρος της ΄ΤΔΒΚ΄’’, η οποία ‘‘έχει τον πλήρη έλεγχο και ασκεί την εξουσία στην πόλη’’».
Διακοπή ευρωπαϊκής πορείας
Στις 15/8/2020, σε δηλώσεις του μετά τη Θεία Λειτουργία στο Μοναστήρι της Παναγίας της Τρικουκκιάς, και ερωτηθείς για το θέμα της Αμμοχώστου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε: «Η Τουρκία θα πρέπει να υπολογίσει πρώτα το κόστος, αφού η απόφασή της αυτή θα είναι αιτία όχι μόνο προσφυγής στο Συμβούλιο Ασφαλείας ή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά και αιτία να διακοπεί η όλη ευρωπαϊκή πορεία της».
Άσφαιρες απειλές χωρίς καμία στρατηγική, χωρίς αντίκρισμα. Ούτε καν ελήφθησαν υπόψη από την Τουρκία και τους κατοχικούς εγκαθέτους της. Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ερντογάν, στην παρουσία του υποτελούς Τατάρ, σε δηλώσεις του (6/10/2020), προανήγγειλε ότι στις 8/10/2020 θα ανοίξει το παραλιακό μέτωπο της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου.
Την ίδια μέρα, η Λευκωσία αντέδρασε με τον γνωστό, ανέξοδο τρόπο: Καταδίκασε την απόφαση των Τούρκων με την… οργίλη επισήμανση ότι «αυτή η προκλητική και παράνομη ενέργεια θα καταγγελθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ, στην ΕΕ και σε όλα τα διεθνή φόρα ως μια πράξη που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ και έρχεται σε αντίθεση με τα τελευταία Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Την ίδια ανέξοδη, φλύαρη αντίδραση είχαν το Εθνικό Συμβούλιο, το ελληνικό ΥπΕξ, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, ο ΓΓ του ΟΗΕ, με τον τότε Κυβ. Εκπρόσωπο, Κυριάκο Κούσιο, να διερωτάται ολοφυρόμενος: «Αν συνεχίσουν τους σχεδιασμούς τους με την Αμμόχωστο, ποια λύση του Κυπριακού θα συζητήσουμε;».
«Ο Ερντογάν δεν συνετίζεται»
Αλλ’ εδώ υπάρχουν τα δύο ψηφίσματα για την Αμμόχωστο, το 550 (11/5/1984) και το 789 (25/11/1992), καθώς και η κοινή δήλωση Κυπριανού-Ντενκτάς (19/3/1979). Γιατί η Λευκωσία τα θυμάται ή τα ξεχνά ανάλογα με τις όποιες προοπτικές συνομιλιών; Στις 8/10/2020, ο μεν Πρόεδρος Αναστασιάδης κατήγγειλε την έκνομη ενέργεια της Τουρκίας ο δε Κυβ. Εκπρόσωπος, Κ. Κούσιος, διαβεβαίωσε:
«Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενημερώσει τους εταίρους μας και θα θέσει ωμά ερωτήματα. Η περίοδος χάριτος και για άσκηση διπλωματίας που έχει ζητηθεί, πώς επενέργησε; Η Τουρκία μπορεί να τιθασευτεί με λόγια μόνο; Η Τουρκία έχει ακούσει τις εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της προεδρεύουσας χώρας; Πρέπει, λοιπόν, οι εταίροι μας να αντιληφθούν ότι ο κ. Ερντογάν δεν συνετίζεται μόνο με παρακλήσεις».
Και λοιπόν; Η Λευκωσία θα απαιτήσει κυρώσεις και μέτρα κατά της Τουρκίας; Όχι, βέβαια! Την ίδια μέρα, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβ. Νεοφύτου, ξεκαθάρισε το τοπίο: «Ο μόνος τρόπος να στείλουμε το σωστό μήνυμα στη διεθνή κοινότητα, παρά την προκλητικότητα της Τουρκίας, είναι να δηλώνουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ την ετοιμότητά μας να επιστρέψουμε σήμερα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Μάλιστα! Μερικές ημέρες, όμως, προηγουμένως (24/9/2020), ο Ν. Αναστασιάδης, σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα, «Le Figaro», υπογράμμισε όσα κατ’ επανάληψιν είχε διακηρύξει ευθύς μετά την τουρκική εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ (4/5/2019):
«Θέλουμε να της στείλουμε ένα σαφές μήνυμα: Η συμπεριφορά της δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη και χωρίς συνέπειες. Θα απαντήσουμε με έργα, όχι μόνο με λόγια. Η Τουρκία έχει γίνει ένας ταραχοποιός στην περιοχή, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια και την ειρήνη, καθώς και την ΕΕ σε κίνδυνο».
Από το 1978 αρχίζει ο Γολγοθάς και συνεχίζεται το περιπαίξιμο για την Αμμόχωστο. Οι Τούρκοι δεν πρόκειται να την επιστρέψουν, ούτε να επιτρέψουν έστω μερική επιστροφή Αμμοχωστιανών. Ποια είναι η ξεκάθαρη πολιτική και στρατηγική της Λευκωσίας για την αντιμετώπιση αυτής της εφιαλτικής προοπτικής; Απάντηση: Ανέξοδες καταγγελίες σε διεθνή φόρα, κατευνασμός και εξημέρωση του Τούρκου κατακτητή, με την φρούδα ελπίδα ότι θα συναινέσει σε λειτουργική, βιώσιμη και ευρωπαϊκών προδιαγραφών λύση στο Κυπριακό. Είναι τραγικό: Οι ηγέτες της Κύπρου επιμένουν να ζουν σε άλλους κόσμους.
*Πρώην Αρχισυντάκτης-Διευθυντής, Αρθρογράφος-αναλυτής στην κυπριακή εφημερίδα “Η Σημερινή”. ΜΑ στις Διεθνείς Σχέσεις και Ευρωπαϊκές Σπουδές του Πανεπιστημίου Λευκωσίας- Πτυχιούχος της Ανωτάτης Σχολής Δημοσιογραφίας της Lille – Universite Catholique de Lille – France