του Χρυσόστομου Τσιρίδη
Γίγνεται-Γεννάται. Χριστούγεννα ή Χριστούγενα.
.
Στον Όμηρο κυρίαρχο είναι το ρήμα “γιγνεται”.
.
Ρήμα “γεννάται”, στον Όμηρο πάντα, δεν υπάρχει (!).
(Σημείωση: Ποιες λέξεις- εκφράσεις όμως χρησιμοποιούσε ο Όμηρος για την “γέννηση”. Σε ξεχωριστό σύντομο σημείωμα).
.
Το “γεννάται” το συναντάμε αργότερα, ως συγγενικό του γίγνεται, στην κλασική περίοδο και καθιερώνεται κυρίως στην ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΚΟΙΝΗ.
.
Με την εμφάνιση του “γεννάται”, αρχίζει το παιχνίδι, με πολλές φάσεις,
που ΠΛΟΥΤΙΣΕ το ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ και την εκφραστικότητα της γλώσσας μας.
.
ΕΛΑΧΙΣΤΑ (απλώς) ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ:
.
“γεννήτορες”, αλλά “γονείς” / “εκ γενετής” αλλά όχι (και) “εκ γεννήσεως”,
“από την γέννησή του” /συγκεκριμένη ημερομηνία “γέννησης”, αλλά “γενέθλια” / “η γέννηση ενός Έθνους”, αλλά “αγώνας παλιγγενεσίας” Και όχι “παλιγγέννησης”… Και πλήθος άλλα.
.
Λ.χ λέμε
“Στην ΓΕΝΙΑ (γίγνεται) του ’30, ανήκουν όσοι ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΝ (γεννάται) στις αρχές του 20ού αιώνα”.
.
Πότε και γιατί λέμε “γίγνονται”; / Πότε και γιατί λέμε “γεννώνται”;
.
Δύσκολη έως αδύνατη η απάντηση.
.
Το ΘΕΙΟ δώρο, το θεϊκό δώρο της ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗΣ Γλώσσας και οι
μυστηριώδεις, ανεξιχνίαστες ενίοτε, ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ της, βρήκαν ισότιμες θέσεις
για τα παράγωγα και των δύο ρημάτων,
.
προσθέτοντας στο ΜΕΓΑΛΕΙΟ της ΕΛΕΥΘΕΡΑ εξελισσόμενης ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.
.
Δείτε και το βίντεο “περίεργες διαδρομές της γλώσσας” Με υπότιτλους.