Εστιάζοντας στη υποψηφιότητα Παπανδρέου χάνουμε από το οπτικό μας πεδίο το ”Δάσος” των υπευθύνων για την χρεωκοπία. Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι στις πραγματικές Δημοκρατίες το ”άθλημα” της πολιτικής είναι συλλογικό. Αν, υποθετικά, για την χρεωκοπία ευθυνόταν η Ν.Δ. με ποια λογική τα ηγετικά –και με ηγετικές φιλοδοξίες στελέχη –Σαμαράς, Μπακογιάννη, Αβραμόπουλος, Μητσοτάκης- είναι άμοιροι ευθυνών; Αλλά και οι άρτι αφιχθέντες, είναι αμέτοχοι ευθυνών; Ή, όταν τότε η κυβέρνηση έκανε κράτει τις μηχανές, αυτοί φώναζαν: ”λεφτά υπάρχουν”;
Με απλά λόγια, στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, εκλέγουμε αντιπροσώπους υπεύθυνους και υπόλογουςόχι απλούς πραματευτάδες της ψήφου. Επειδή την ευθύνη για την χρεωκοπία την έχει το ΠΑΣΟΚ υπεύθυνα είναι όλα τα κορυφαία στελέχη του. Η χρεωκοπίασυντελέστηκε -με αδιανόητη ανοησία, αμέλεια ή εγκληματική επιμέλεια– το επτάμηνο που ακολούθησε της εκλογές της 4ης Οκτωβρίου. Είναι άμοιροι ευθυνών ο Βενιζέλος, ο Λοβέρδος, η Διαμαντοπούλου; Τι ήταν ο Γιώργος, Καίσαρας; Υπεύθυνος μόνον αυτός και οι «κηπουροί» του; Όλοι οι λοιποί «στρατιωτάκια αμίλητα, ακούνητα αγέλαστα»; Απλές επικοινωνιακές πομφόλυγες και διεκπεραιωτές πελατειακών εξυπηρετήσεων; Όταν ο κύριος Χρυσοχοΐδης δήλωνε: ”Η διετής κυβέρνηση η δική μας οδήγησε σε αδιέξοδα. Οικονομικά, εθνικά, κοινωνικά. Οδήγησε σε φτώχεια και αποσύνθεση, εθνική ταπείνωση και εθνική αναξιοπρέπεια και τέλος οδήγησε σε εθνική αποδιοργάνωση.” (MEGA, 4/12/2011) συνολικά στο ΠΑΣΟΚ δεν αναφερόταν;
Ήταν όμως θέμα μόνο της κυβέρνησης Παπανδρέου; Ήταν η χώρα σε θέση να αντιμετωπίσει την παγκόσμια οικονομική κρίση; Είναι αλήθεια ότι η χώρα είχε βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’80. Στις 10 Ιουνίου του ’88 ο Α. Λάζαρης έγραφε στον Αντρέα: ”μπήκε ήδη σε λειτουργία ο αυτόματος πιλότος του δημοσίου χρέους και άλλων ανελαστικών κονδυλίων, που επηρεάζουν αυτόνομα τη διαμόρφωση του προϋπολογισμού, ανεξάρτητα, δηλαδή, από την κυβερνητική βούληση ”. Στην έκθεση της ΕΟΚ (Η χαμένη δεκαετία του ‘80.) διαπιστωνόταν ότι: ”Η ελληνική οικονομία έχει περιέλθει σε πολύ δυσάρεστη θέση και οδηγείται σε έναν επικίνδυνο κατήφορο ” ενώ ο αρμόδιος επίτροπος έγραφε στην έκθεσή του: ”Το έλλειμμα του δημόσιου τομέα αναμένεται να φθάσει στο 14,5% του ΑΕΠ”. Στο τέλος του έτους ξεπέρασε το 17,5% του ΑΕΠ δίχως να συνυπολογίζονται τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ. Τον επόμενο χρόνο ο Ντελόρ, με επιστολή του, έκρουε την καμπάνα του κινδύνου ότι το Δημόσιο Χρέος: ”κινδυνεύει να υπονομεύσει μόνιμα την πορεία της χώρας σας προς την Ενιαία Αγορά, την Οικονομική και Νομισματική Ένωση και την ευρωπαϊκή ενοποίηση”. Ό ίδιος ο ”βασικός ένοχος” όταν ξαναέγινε πρωθυπουργός (1993) δήλωνε: ”ή το Έθνος θα δαμάσει την υπερχρέωση ή η υπερχρέωση θα καταστρέψει το Έθνος”. Τότε το ”ομολογημένο”χρέος είχε ”σκαρφαλώσει” από το 28% (1980) στο 99,2% του ΑΕΠ.
Τι έγινε όμως στην συνέχεια και ιδιαίτερα την οκταετία του ”νοικοκύρη” Σημίτη; Οι συνθήκες στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως ήταν ευνοϊκές ενώ το ΠΑΣΟΚ διαχειρίστηκε την οικονομία για 11 συνεχή χρόνια μετά την τριετή ”Δεξιά Παρένθεση” (σύμφωνα με το ”προοδευτικό” και ”κεντροαριστερό” ΠΑΣΟΚ) της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Εκτός από τις ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες να θυμίσουμε ότι το ”Κίνημα” απολάμβανε την προστατευτική θαλπωρή της ”Διαπλοκής”. Το 1995, 12 από τις 15 χώρες της Ε.Ε. είχαν επιλέξει να ενταχθούν στην πορεία της νομισματικής ενοποίησης. Οι 5 από αυτές είχαν σημαντικό Δημόσιο Χρέος το οποίο όφειλαν να μειώσουν. Συγκεκριμένα Βέλγιο 130,2% – Ιταλία 120,9% – Ελλάδα 108,7% – Ιρλανδία 80,1% – Ολλανδία 76,1%. Οι τέσσερις από αυτές, με εξαίρεση την Ελλάδα, έως το 2003 είχαν μειώσει αντίστοιχα το χρέος τους κατά: 31,8% το Βέλγιο, 16,9% η Ιταλία, 49,1% η Ιρλανδία και 24,1% η Ολλανδία. Στη χώρα μας το χρέος αυξήθηκε. Έτσι από το 99,2% του 1993 σκαρφάλωσε στο 109,9% του ΑΕΠ το 2003. Δίχως να υπολογίζονται σε αυτό τα κρυφά χρέη ΔΕΚΟ, Swaps, εξοπλιστικά, κ.λπ..
Σε αντίθεση με το ”αφήγημα” των ”νταβατζήδων”την περίοδο της παγκόσμιας οικονομικής κρίση η χώρα δεν αποτέλεσε αρνητικό παράδειγμα. Παρά τις αλχημείες της δημιουργικής λογιστικής και του νέου υπολογισμού που, με εκτελεστικό όργανο τον Γεωργίου,επιβλήθηκε στην Ελλάδα δεν αποτελέσαμε την αρνητική εξαίρεση σε έναν θετικό κανόνα. Αντίθετα η αύξηση του Δ.Χ. σε δύο από τις προαναφερθείσες 12 χώρες ξεπέρασε αυτήν της Ελλάδος ενώ σε άλλες 3 ήταν παραπλήσια. Συγκεκριμένα στο διάστημα 2003-2009 η αύξηση του χρέους ήταν: Ιρλανδία 25,5%, Πορτογαλία 24,3%, Ελλάδα 20,1%, Γερμανία 17,5%, Γαλλία 16,3%, Ιταλία 12%.
Αναμφίβολα ο κύριος Παπανδρέου και οι συνεργάτες του έριξαν το καράβι στα βράχια. Από ανικανότητα ή σκοπιμότητα ίσως στο μέλλον αποσαφηνιστεί. Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα για την χώρα και τους πολίτες δεν αλλάζει. Είναι βέβαιο όμως ότι η χρεωκοπία δεν ήταν αναπόφευκτη όπως θέλουν οι πραγματικοί υπαίτιοι να μας πείσουν. Όπως είναι επίσης δεδομένο ότι υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες γι’ αυτούς που οδήγησαν την χώρα σε αυτήν την κατάσταση. Ποίος φταίει για την υπερχρέωση της χώρας; Ποιος έκανε την οικονομία της καρυδότσουφλο που σε κάθε τρικυμία κινδύνευε να βυθιστεί; Ποιος, έβαλε στο πηδάλιο έναν κακό καπετάνιο; Ναι αναμφίβολα φταίει ο Γιώργος. Αλλά δεν ήταν μόνος του. Πίσω του ήταν το ”Δάσος”.
Αντώνης Αντωνάκος
21-11-2021
[email protected]http://www.antonakos.edu.gr