Θα οδηγήσει σε αντιπαράθεση με τη Δύση…
Ο Andrei Sakharov, ένας Σοβιετικός αντιφρονών και φυσικός, συνήθιζε να υποστηρίζει ότι η καταστολή στο εσωτερικό γίνεται πάντα αστάθεια στο εξωτερικό. Η ίδια του η ζωή ήταν απόδειξη αυτού. Η εσωτερική του εξορία άρθηκε το 1986 από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, τον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, ο οποίος ως αρχιτέκτονας της glasnost απελευθέρωσε πολιτικούς κρατούμενους και ανέχτηκε την ελευθερία του λόγου. Δεν ήταν τυχαίο ότι η απόρριψη της καταστολής από τον κ. Γκορμπατσόφ συνέπεσε με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Σήμερα η θέση του Ζαχάρωφ επιδεικνύεται για άλλη μια φορά — αντίστροφα. Σύμφωνα με το Memorial, μια ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Ρωσία έχει περισσότερους από διπλάσιους πολιτικούς κρατούμενους από ότι στο τέλος της σοβιετικής εποχής. Το Memorial , το οποίο ο Ζαχάρωφ βοήθησε να δημιουργηθεί για να τεκμηριώσει τις σοβιετικές καταχρήσεις, χαρακτηρίστηκε το ίδιο «ξένος πράκτορας» και δέχτηκε επίθεση από κακοποιούς που χρηματοδοτούνται από το κράτος.
Την ίδια στιγμή, οι σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση έχουν επίσης εισέλθει σε μια δύσκολη περίοδο. Προκειμένου να δικαιολογήσει την καταστολή στο εσωτερικό, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν λέει στον λαό του ότι, η δυτική πολιτική έχει σχεδιαστεί για να εξαλείψει τον ρωσικό τρόπο ζωής. Ο κ. Πούτιν χτίζει τώρα μια ψυχροπολεμική αντιπαράθεση στις σχέσεις του με τη Δύση. Οι ηγέτες της πρέπει να προετοιμαστούν για αυτό που θα ακολουθήσει.
Η τελευταία φάση καταστολής ξεκίνησε το 2020 με τη δηλητηρίαση του Alexei Navalny, του πιο διάσημου πολιτικού κρατούμενου της Ρωσίας και νικητή τον περασμένο μήνα του βραβείου Ζαχάρωφ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ελευθερία της σκέψης. Ο κ. Ναβάλνι επέζησε της επίθεσης, μόνο για να φυλακιστεί και να κακοποιηθεί στην Ποινική Αποικία Νο 2, μια από τις πιο σκληρές φυλακές της χώρας.
Από τότε, η οργάνωση του κ. Ναβάλνι έχει τεθεί εκτός νόμου και μεγάλο μέρος της ομάδας του εκδιώχθηκε από τη χώρα. Αυτοί που έμειναν καταδιώκονται. Στις 9 Νοεμβρίου η Lilia Chanysheva συνελήφθη και τώρα αντιμετωπίζει δέκα χρόνια φυλάκιση επειδή εργάστηκε για τον κ. Navalny ενώ η οργάνωσή του ήταν ακόμη νόμιμη. Το δίχτυ απλώνεται πέρα από την πολιτική. Την ίδια μέρα, ο Σεργκέι Ζούεφ, ο 67χρονος επικεφαλής του κορυφαίου φιλελεύθερου πανεπιστημίου στη Ρωσία, ο οποίος αναρρώνει από καρδιακή θεραπεία, οδηγήθηκε από τον κατ’ οίκον περιορισμό σε κελί φυλακής, ίσως για να εξαναγκάσει μια ψευδή ομολογία σε μια κατασκευασμένη υπόθεση.
Το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ρωσικής κυβέρνησης δαπανάται για την ασφάλεια και την άμυνα. Πολλά από αυτά τα χρήματα στρέφονται προς τα μέσα, στα είδη των ανθρώπων που ο Economist παρουσιάζει αυτή την εβδομάδα σε μια ταινία ντοκιμαντέρ….Ανθρώπους που έχουν χορτάσει από την εξουσία του κ. Πούτιν και τη διαφθορά του καθεστώτος του. Καθώς τα εισοδήματα μειώθηκαν και η δυσαρέσκεια μεγάλωσε, τόσο η αστυνομία και οι υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας έχουν διογκωθεί. Με 10% περισσότερο προσωπικό από ότι το 2014, ξεπερνούν πλέον σε αριθμό τις εν ενεργεία στρατιωτικές δυνάμεις της Ρωσίας.
Για τον κ. Πούτιν, η καταστολή δεν έχει όπισθεν. Δεν θα μπορέσει να αποκαταστήσει την ευημερία που βοήθησε να ενισχύσει τη βαθμολογία του κατά την πρώτη δεκαετία στην εξουσία. Είναι αλήθεια ότι η οικονομία του “φρουρίου” που έχει αναπτύξει το Κρεμλίνο από το 2014 μπορεί να αντέξει τις κυρώσεις, ειδικά όταν οι τιμές της ενέργειας είναι υψηλές, όπως τώρα. Αλλά η Ρωσία, που μοιάζει ίσως περισσότερο με το Ιράν παρά με την Κίνα, δεν έχει τον δυναμισμό για να δημιουργήσει μια σταθερή, ισχυρή ανάπτυξη.
Εξ ου και η λογική της αντιπαράθεσης. Οι Σοβιετικοί ηγεμόνες διεξήγαγαν τον ψυχρό πόλεμο από την κορυφή της ιδεολογίας του κομμουνισμού. Οι ασφαλιστές της Ρωσίας ισχυρίζονται ότι οι παραδοσιακές αξίες της οικογένειας, του πολιτισμού και της ιστορίας διαφθείρονται από τη φιλελεύθερη και άσεμνη Δύση και ότι μόνο αυτοί μπορούν να τις υπερασπιστούν. Η καταπολέμηση της Δύσης επιτρέπει στο Κρεμλίνο να απεικονίσει όλους εκείνους που την αντιτίθενται -δημοσιογράφους, δικηγόρους για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ακτιβιστές- ως ξένους πράκτορες. Με αυτόν τον τρόπο, το καθεστώς του κ. Πούτιν εξαρτάται από την αντιδυτική ιδεολογία για την πολιτική του, όπως ακριβώς εξαρτάται από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο για την ευημερία του.
Οι δικτάτορες επιμένουν ότι το πώς αντιμετωπίζουν τους υπηκόους τους είναι ζήτημα κυριαρχίας. Στην πραγματικότητα, η καταστολή είναι υπόθεση όλων. Ένας λόγος είναι ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι καθολικά. Το άλλο είναι ότι η βία στο εσωτερικό εξαπλώνεται πέρα από τα σύνορα μιας χώρας.
Τόσο η Ρωσία όσο και η Λευκορωσία, όπου ο δικτάτορας Alexander Lukashenko υποστηρίζεται από το Κρεμλίνο, κατηγορούνται πως έχουν δολοφονήσει αντιφρονούντες στο εξωτερικό. Η Πολωνία και η Λιθουανία έχουν καταφύγει στην αυτοεξορία της Λευκορωσικής αντιπολίτευσης. Υποστηριζόμενος από το Κρεμλίνο, ο κ. Λουκασένκο εκδικείται προωθώντας πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή και παρασύροντάς τους στα σύνορά της για να δημιουργήσει μια ανθρωπιστική κρίση.
Σε μεγαλύτερη κλίμακα, ο κ. Πούτιν αναμειγνύεται στις δυτικές εκλογές, κάνει προπαγάνδα κατά των εμβολίων και πολεμά με την Αμερική στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Χρησιμοποιεί την υπόσχεση για επιπλέον προμήθειες φυσικού αερίου για να αποδυναμώσει τους δεσμούς μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χωρών όπως η Ουκρανία και η Μολδαβία. Συγκέντρωσε για άλλη μια φορά στρατεύματα στα ουκρανικά σύνορα…
Τα καλά νέα είναι ότι όπως οι περισσότεροι από τους σοβιετικούς λαούς δεν πίστευαν στα πλεονεκτήματα του κομμουνισμού έναντι του καπιταλισμού, έτσι και οι περισσότεροι Ρώσοι δεν πιστεύουν στα πλεονεκτήματα της αντιπαράθεσης. Παρά την προπαγάνδα του κ. Πούτιν, τα δύο τρίτα έχουν θετική άποψη για τη Δύση. Σχεδόν το 80% λέει ότι η Ρωσία πρέπει να τη δει ως εταίρο και φίλο. Αυτό είναι πιο έντονο μεταξύ των νέων, οι οποίοι απορρίπτουν την κρατική βία και αντ’ αυτού ευνοούν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Οι δυτικοί πολιτικοί θα πρέπει να σημειώσουν αυτήν την απόκλιση μεταξύ του Κρεμλίνου και του ρωσικού λαού. Μια απάντηση είναι να εναρμονιστούν οι κυρώσεις και να επικεντρωθούν στους ισχυρούς Ρώσους που λεηλατούν το κράτος και κακομεταχειρίζονται τον λαό. Αυτό συνεπάγεται ότι οι δυτικές χώρες αντιστέκονται στο λόμπι των δικών τους βιομηχανιών υπηρεσιών, οι οποίες πλουτίζουν βοηθώντας τους φίλους του κ. Πούτιν να ξεπλύνουν τη φήμη τους, να επιδιώξουν τις νόμιμες βεντέτες τους και να προστατεύσουν τον παράνομο πλούτο τους.
Σκεφτείτε το μέλλον
Θα πρέπει επίσης να αρχίσουν να βάζουν τα θεμέλια για μια Ρωσία μετά τον Πούτιν. Κανείς δεν ξέρει αν αυτό θα συμβεί σε χρόνια ή δεκαετίες
Η Δύση πρέπει επομένως να επενδύσει σε ανθρώπους που μοιράζονται τις αξίες της. Θα πρέπει να μιλήσει ενάντια στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία. Η πλημμύρα των Ρώσων φοιτητών, δημοσιογράφων και διανοουμένων που αναζητούν μια καλύτερη ζωή θα αυξηθεί. Οι δυτικές κυβερνήσεις θα πρέπει να τους εξυπηρετήσουν. Η Λετονία και η Λιθουανία φιλοξενούν ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και αντιφρονούντες. Οι Ρώσοι φοιτητές πρέπει να είναι ευπρόσδεκτοι στα δυτικά πανεπιστήμια. Κάνοντας αυτό η Δύση δεν θα βοηθούσε μόνο τα θύματα της καταστολής του κ. Πούτιν, αλλά θα βοηθούσε και τον εαυτό της.
Σημείωση του εκδότη: Στις 11 Νοεμβρίου, μετά τη δημοσίευση του The Economist , το Memorial , η ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αναφέρεται σε αυτό το άρθρο, ανακοίνωσε ότι οι Ρώσοι εισαγγελείς ζήτησαν να κλείσει.