Ένα νέο κύκλο έντονων διαπραγματεύσεων ξεκινούν Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρωπαϊκή Ένωση την ερχόμενη εβδομάδα, για να βρεθεί λύση στο μεγάλο πρόβλημα της Βόρειας Ιρλανδίας. Οι προθέσεις της βρετανικής πλευράς είναι γνωστές. Το Γούεστμινστερ απαιτεί την ελεύθερη μετακίνηση προϊόντων ανάμεσα στη Β.Ιρλανδία και το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και την κατάργηση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην επιτήρηση της συμφωνίας.
Από την Τρίτη κιόλας, σε ομιλία που θα πραγματοποιήσει σε διπλωμάτες στη Λισσαβόνα, ο υπουργός αρμόδιος για το Brexit, Λόρδος Φρόστ, θα υπερτονίσει την ανάγκη να αποδεχτεί η ΕΕ «ουσιαστικές αλλαγές», ώστε να επιβιώσει το πρωτόκολλο, που είχε όμως συμφωνηθεί μόλις πριν δύο χρόνια. Το 2019 οι δύο πλευρές υπέγραψαν το πρωτόκολλο της Β.Ιρλανδίας, που ουσιαστικά αποτρέπει τη δημιουργία αυστηρών συνόρων στο νησί της Ιρλανδίας με την παραμονή της Β.Ιρλανδίας στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Αυτό δημιούργησε ένα νέο τελωνειακό σύνορο μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου.
Η «κόκκινη γραμμή» του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Κύριο σημείο τριβής είναι η απαίτηση του Λόρδου Φρόστ να τεθεί το πρωτόκολλο υπό την επίβλεψη μιας ανεξάρτητης δικαστικής αρχής, καθώς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξακολουθεί να αποτελεί κόκκινο πανί για την βρετανική κυβέρνηση. Βέβαια, η ενδεχόμενη απόσυρση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι «κόκκινη γραμμή» για την ευρωπαϊκή πλευρά, όπως τόνισε και ο Ιρλανδός υπουργός εξωτερικών Σάιμον Κόβνι, ενώ αναρωτήθηκε μέσω Twitter αν «η βρετανική κυβέρνηση θέλει όντως συμφωνία ή θέλει να διαλύσει περισσότερο τις σχέσεις». Απαντώντας ο Λόρδος Φροστ κατηγόρησε την ΕΕ ότι «ουσιαστικά δεν ακούει τις απαιτήσεις» της χώρας του για τη Β.Ιρλανδία, για να προθέσει πάντως ότι δεν σκοπεύει «να κάνει διαπραγματεύσεις μέσω Twitter».
Η Telegraph δημοσίευσε την πεποίθηση κορυφαίου υπουργού της βρετανικής κυβέρνησης, ο οποίος όμως δεν κατονομάζεται, ότι η στάση της ΕΕ επηρεάζεται έντονα από ένα «αντι– Brexit» και «αντι– βρετανικό» αίσθημα που προέρχεται από την Γαλλία και την εχθρότητα του Εμμανουέλ Μακρόν για τη Βρετανία. Και οι δυο πλευρές δηλώνουν πάντως ότι θέλουν το ζήτημα να κλείσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Άλλωστε ο Λόρδος Φροστ έχει ήδη απειλήσει ότι υπάρχει και η λύση του Άρθρου 16 του Πρωτοκόλλου που προβλέπει την μονομερή κατάργηση της συμφωνίας. Η λύση αυτή όμως ενδέχεται να δημιουργήσει άλλα προβλήματα στο εσωτερικό της Βρετανίας, καθώς μπορεί να παρεμποδιστεί από τη Βουλή των Λόρδων, όπου ο Μπόρις Τζόνσον δεν κατέχει την πλειοψηφία. Μένει να δούμε τι ακριβώς έχει να προτείνει η ευρωπαϊκή πλευρά που θα δημοσιεύσει τις προτάσεις της την Τετάρτη, μία μέρα μετά από την ομιλία του Φροστ.
Ζωή Κατζαγιαννάκη, Λονδίνο, DW