Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 61 χρόνων από την ανακήρυξη και εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, απευθύνομαι στον κυπριακό λαό για να του εκφράσω τα βαθύτατα αισθήματα εκτίμησης, σεβασμού και τιμής. Αποτίω φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης σε όσους αγωνίστηκαν και έδωσαν τη ζωή τους για απαλλαγή από τον αποικιακό ζυγό, προς όσους αγωνίστηκαν για την υπεράσπιση της Κυπριακής Δημοκρατίας και της δημοκρατικής νομιμότητας στη χώρα μας.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, αποτελεί δημιούργημα των Αγωνιστών της ελευθερίας. Γι’αυτό όλοι μαζί θα εργαστούμε για την απελευθέρωση και την προκοπή της πατρίδας μας.
Η δική μας επιμονή δεν κάμπτεται, γιατί η μοίρα της κατοχής δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι η μοίρα των Κυπρίων. pic.twitter.com/lmZXE7W0cw— Nicos Anastasiades (@AnastasiadesCY) October 1, 2021
Ανασκοπώντας τη μέχρι σήμερα διαδρομή που ακολουθήσαμε, μπορεί να νιώθουμε περήφανοι για όσα έκτοτε έχουμε πετύχει, αλλά ταυτόχρονα και δυστυχείς γιατί εδώ και 47 χρόνια, η μικρή μας πατρίδα παραμένει υπό καθεστώς κατοχής με κίνδυνο οριστικής διχοτόμησης. Νιώθουμε περήφανοι, γιατί ως αποτέλεσμα της εργατικότητας της φιλοτιμίας των Κυπρίων πολιτών και των εκάστοτε κυβερνητικών πρωτοβουλιών, κατορθώσαμε να μετατρέψουμε μια φτωχή και υποανάπτυκτη αποικία σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Στα 61 χρόνια ζωής καταγράψαμε άλματα, αλλά διαπράξαμε και μοιραία λάθη. Και η αναφορά μου δεν περιορίζεται στη μία, αλλά και στις δύο κοινότητες. Δυστυχώς οι εμμονές και αντιλήψεις που διαχρονικά εμπεδώθηκαν, δεν επέτρεψαν την πίστη στο νεοσύστατο κράτος. Σε τούτο συνέβαλαν και οι παρεμβάσεις των όσων ανέλαβαν την εγγύηση της συνταγματικής τάξης και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τέσσερα χρόνια μετά την ανεξαρτησία, η Κυπριακή Δημοκρατία δεχόταν το πρώτο πλήγμα. Ως αποτέλεσμα των αιματηρών τουρκικών σχεδιασμών και προκλήσεων οδηγηθήκαμε στην αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων αξιωματούχων από την Κυβέρνηση, αλλά και στις πρώτες διακοινοτικές ταραχές. Οι προσπάθειες κατάλυσης του κράτους από την Τουρκία και όσους εκτελούσαν τις εντολές της απέτυχαν, αφού τα Ηνωμένα Έθνη αναγνώρισαν τη νομιμότητα του κράτους και της Κυβέρνησής του. Δυστυχώς τα όσα ακολούθησαν, οι συνεχιζόμενες παρεμβάσεις απέτρεψαν τη βελτίωση του Συντάγματος και την επάνοδο των Τουρκοκυπρίων στις δομές του κράτους, ενώ η διχόνοια μεταξύ των Ελληνοκυπρίων οδήγησε στην παρανομία και στο πραξικόπημα της χούντας των Αθηνών με αποτέλεσμα την εισβολή και τη συνεχιζόμενη έκτοτε κατοχή.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες, εδώ και 47 χρόνια, οι προσπάθειες της ελληνοκυπριακής πλευράς με οδυνηρές μάλιστα υποχωρήσεις, δεν κατάφεραν να μεταβάλουν τους τουρκικούς σχεδιασμούς, που μέχρι σήμερα παραμένουν αμετάβλητοι με στόχο τη διχοτόμηση και τη δημιουργία τουρκικού προτεκτοράτου στην Κύπρο. Παρά ταύτα, η δική μας επιμονή δεν κάμπτεται, γιατί η μοίρα της κατοχής δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι η μοίρα των Κυπρίων. Συνεχίζοντας την προσπάθεια των προκατόχων μου, από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου, επεδίωξα με κάθε δυνατό τρόπο, αξιοποιώντας όλες τις παρεχόμενες δυνατότητες, να ανατρέψομε την παρούσα κατάσταση και να πετύχουμε την επανένωση της πατρίδας μας. Μία λύση που δεν θα αφήνει νικητές ή ηττημένους, θα σέβεται τις ανησυχίες και τις ιδιαιτερότητες και των δύο κοινοτήτων, θα προστατεύει τις θεμελιώδεις ελευθερίες και θα τιμά τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των Κυπρίων πολιτών. Μία λύση που θα βασίζεται στις συμφωνίες υψηλού επιπέδου, τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Που δεν θα καταλύει την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά μέσα από τη μετεξέλιξη της θα οδηγεί σε ένα ομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης, μακριά από αναχρονιστικά συστήματα εγγυήσεων ή την όποια μορφή εξάρτησης από τρίτους. Προς αποφυγή των οδυνηρών εμπειριών του παρελθόντος, αυτό που επιδιώκουμε είναι τη διασφάλιση της λειτουργικότητας του κράτους που θα εγγυάται ένα σίγουρο και δημιουργικό μέλλον, για όλους τους νόμιμους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με αυτές τις θέσεις συμμετείχα στην τριμερή συνάντηση που συγκάλεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη. Δυστυχώς για πολλοστή φορά διαπιστώθηκε η αδιαλλαξία και η αναξιοπιστία της τουρκικής και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας. Επιμονή στην άρνηση να επαναρχίσουν οι συνομιλίες, εκτός αν εκ των προτέρων τους αναγνωριστεί κυριαρχία και ισότιμο με την Κυπριακή Δημοκρατία καθεστώς. Το εξίσου προκλητικό, ήταν η υπαναχώρηση από όσα συμφωνήθηκαν ύστερα από πρόταση του Γενικού Γραμματέα για διορισμό Ειδικού Απεσταλμένου.
Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες, ο σεβασμός μου στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, καταδεικνύεται από τις πολιτικές της Κυβέρνησης έναντι των Τουρκοκυπρίων, αλλά και τις προτάσεις που κατέθεσα και καταθέτω προκειμένου η λύση να ανταποκρίνεται και στις δικές σας ανησυχίες και προσδοκίες. Ακραίες θέσεις που στοχεύουν στα δύο κράτη, με τη διχοτόμηση της πατρίδας μας, δεν είναι και δεν πρέπει να είναι η επιλογή κανενός Κύπριου πατριώτη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέλος της οποίας είναι η κοινή μας πατρίδα, είναι η μόνη που μπορεί να διασφαλίσει την ειρηνική συμβίωση, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προοπτική για ένα σίγουρο μέλλον για εμάς, αλλά και τις μέλλουσες γενιές.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες, ύστερα από 61 χρόνια ζωής, είμαι περήφανος γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία κατόρθωσε όχι μόνο να επιβιώσει αλλά, το πιο σημαντικό, να αποτελεί σήμερα ένα σύγχρονο καλά συντεταγμένο ευρωπαϊκό κράτος. Ένα κράτος οικονομικά εύρωστο που αντιμετωπίζει τις υπαρκτές αδυναμίες με υιοθέτηση μέτρων πάταξης της διαφθοράς, βελτιώνοντας τα συστήματα υγείας, πρόνοιας, δικαιοσύνης, δημόσιας διοίκησης, τοπικής αυτοδιοίκησης, με εκσυγχρονιστικές τομές. Ένα κράτος που μέσα από το πλέγμα διακρατικών συμμαχιών αποτελεί, πυλώνα σταθερότητας και ειρήνης.
Φίλες και φίλοι, η Κυπριακή Δημοκρατία, αποτελεί το δημιούργημα των αγωνιστών της ελευθερίας, των προασπιστών της νομιμότητας και της δημοκρατίας. Είναι το αποτέλεσμα, της σκληρής δουλειάς, της δημιουργικότητας και των θυσιών του καθενός από εσάς, για αυτό και όλοι μαζί θα πρέπει να εργαστούμε για την απελευθέρωση και την πάρα πέρα προκοπή του.
Χρόνια Πολλά.