Η ανακοίνωση την Τετάρτη 16/9/2021 της ίδρυσης του τριμερούς Συμφώνου Αυστραλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ (AUKUS) έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία αιφνιδιάζοντας την ηγεσία της ΕΕ και κυρίως το Παρίσι. Πρόκειται για ένα στρατιωτικό Σύμφωνο που από αρκετούς χαρακτηρίζεται πλέον ως το «ασιατικό ΝΑΤΟ» το οποίο αποσκοπεί στον περιορισμό της αυξανόμενης στρατιωτικής παρουσίας της Κίνας στην περιοχή του Ειρηνικού.
Όπως ανακοινώθηκε από τους ηγέτες των τριών χωρών, Τζο Μπάιντεν, Μπόρις Τζόνσον και Σκοτ Μόρισον, ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο θα συνδράμουν την Αυστραλία στον τομέα άμυνας και ασφάλειας προκειμένου η Καμπέρα να αποκτήσει οκτώ υποβρύχια πυρηνικής προώθησης εξοπλισμένα με συμβατικούς πυραύλους. Μια ιδέα που είχε αρχίσει να συζητείται με τις ΗΠΑ «σε συστημικό επίπεδο» εδώ και δύο χρόνια περίπου.
Έτσι οι ΗΠΑ για πρώτη φορά μετά το 1958, όταν και μοιράστηκαν πυρηνική τεχνολογία με το Ηνωμένο Βασίλειο, αποφασίζουν να το πράξουν πλέον και με την Αυστραλία. Και όλα αυτά όπως δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν προκειμένου να ενισχύσουν την ειρήνη και ασφάλεια στον Ειρηνικό. Η Συμφωνία περιλαμβάνει επιπλέον συνεργασία των τριών σε θέματα κυβερνοασφάλειας, τεχνητής νοημοσύνης και κβαντικών τεχνολογιών. Μέχρι στιγμής η πρωτοβουλία χαιρετίστηκε θετικά από την Ιαπωνία και την Ινδία.
Άλλωστε ΗΠΑ, Αυστραλία, Ινδία και Ιαπωνία αποτελούν την Ομάδα QUAD η οποία θα συνεδριάσει σε επίπεδο κορυφής στην Ουάσιγκτον στις 24 Σεπτεμβρίου (www.reuters.com 14/9/2021). «Εντελώς τυχαία» βέβαια Αυστραλία και Ινδία είχαν κληθεί μαζί με Νότια Κορέα και Νότια Αφρική στην Κορνουάλη στις 11-13 Ιουνίου κατά τη συνεδρίαση των G7.
Στην Κορνουάλη λοιπόν, όπως προκύπτει εκ των υστέρων, συμφωνήθηκε η ίδρυση του AUKUS (www.abc.net.au 16/9/2021 αλλά και www.dailymail.co.uk 16/9/2021). Άλλωστε για όλους εμάς που παρακολουθούμε εκ του σύνεγγυς τις διεθνείς εξελίξεις δεν είχε περάσει απαρατήρητη η τριμερής συνάντηση Μπάιντεν, Τζόνσον και Μόρισον στην Κορνουάλη στις 13 Ιουνίου (www.abc.net.au 13/6/2021). Και προφανώς μόνο εθιμοτυπική δεν ήταν τόσο η συνάντηση Μπάιντεν με τη Βασίλισσα Ελισάβετ στις 13 Ιουνίου (www.edition.cnn.com 13/6/2021) όσο και η κατ΄ ιδίαν συνάντηση της Βασίλισσας Ελισάβετ με τον Πρωθυπουργό της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον στις 15 Ιουνίου (www.apnews.com. 15/6/2021).
Άλλωστε η Βασίλισσα Ελισάβετ είναι Μονάρχης επίσης και της Αυστραλίας. Από την άλλη πλευρά η επίσκεψη στην Κορνουάλη του Αυστραλού Πρωθυπουργού συνέπεσε και με την υπογραφή συμφωνίας εμπορικής συνεργασίας Ηνωμένου Βασιλείου-Αυστραλίας (www.thenewdaily.com.au 15/6/2021).
Η πρωτοβουλία Μπάιντεν και Τζόνσον να αξιοποιήσουν την Αυστραλία στον αντικινεζικό άξονα και η συνακόλουθη πρόσκληση Αυστραλίας και Ινδίας στην Κορνουάλη στην συνάντηση των G7 είχε έγκαιρα στηλιτευθεί από το Πεκίνο το οποίο φρόντισε με δημοσιεύματα της εποχής εκείνης (www.globaltimes.cn 6/6/2021) να επισημάνει ότι Ινδία και κυρίως Αυστραλία ρυμουλκούνται από Ουάσιγκτον και Λονδίνο στον αντικινεζικό άξονα (www.globaltimes.cn 10/6/2021).
Για τον λόγο αυτόν και το Πεκίνο ίσως αιφνιδιάστηκε λιγότερο από το Παρίσι με την ανακοίνωση της ίδρυσης του AUKUS. Στο πλαίσιο αυτό η κινεζική ηγεσία κατήγγειλε το AUKUS ως ψυχροπολεμικό εργαλείο που εντείνει την περιφερειακή αστάθεια συμπληρώνοντας με νόημα ότι ο εξοπλισμός της Αυστραλίας με πυρηνοκίνητα υποβρύχια την καθιστά πλέον πυρηνικό στόχο εκ μέρους της Κίνας (www.globaltimes.cn 16/9/2021).
Αλλά και η Γαλλία θα έπρεπε ίσως να είχε έγκαιρα υποψιαστεί την «πισώπλατη μαχαιριά» των ΗΠΑ καθώς ήδη από τον Μάρτιο είχαν αρχίσει έντονες συζητήσεις στην Αυστραλία (www.abc.net.au 2/3/2021) με αιχμές ότι «μπάζει νερά» η προμήθεια εκ μέρους της Καμπέρας των 12 γαλλικών συμβατικών υποβρυχίων που αποτελούσαν αντικείμενο της αγοράς του αιώνα, όπως είχε χαρακτηριστεί, συνολικού ύψους 31 δις ευρώ (www.lesechos.fr. 16/9/2021). Μάλιστα καθώς η γαλλική πλευρά καθυστερούσε τον σχεδιασμό των υποβρυχίων η Καμπέρα άρχισε να ετοιμάζεται για Plan B (www.abc.net.au 26/5/2021).
Στο πλαίσιο αυτό έγινε συζήτηση και στο Κοινοβούλιο της Αυστραλίας στις 2 Ιουνίου (www.abc.net.au 2/6/2021), ενώ στη συνάντηση Μακρόν-Μόρισον στο Παρίσι στις 16/6/2021, τρεις ημέρες μετά την κρίσιμη συνάντηση Μπάιντεν-Τζόνσον-Μόρισον στην Κορνουάλη, οι Αυστραλοί όλως προσχηματικά έθεσαν στους Γάλλους προθεσμία μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου να λύσουν τις εκκρεμότητες (www.abc.net.au 16/6/2021).
Σε κάθε περίπτωση οι Γάλλοι διαμαρτύρονται για την συμπεριφορά του Μπάιντεν τον οποίο χαρακτηρίζουν ως νέο Τραμπ καθώς πλέον όχι μόνο τους άδειασε πολιτικά και γεωστρατηγικά αλλά επέφερε στη Γαλλία και ένα τεράστιο οικονομικό πλήγμα πολλών δις ευρώ.
Έτσι η Γαλλία μένει σε πρώτη φάση εκτός παιχνιδιού στον Ινδο-Ειρηνικό και αυτό μάλιστα σε μια εποχή που στον Γαλλικό τύπο είχε αρχίσει σχετική φιλολογία για τον ρόλο του ΝΑΤΟ στον Ινδο-Ειρηνικό και την ενδεχόμενη γαλλική θέση στο όλο εγχείρημα (www.monde-diplomatique.fr juin 2021)
Και ας τρέχει μετά απ΄ όλα αυτά η Γαλλία να ανακαλέσει τους πρέσβεις της από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία (www.edition.cnn.com 17/9/2021).
Νότης Μαριάς, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ,πρώην Ευρωβουλευτής, [email protected]