Γραφει ο Γιώργος Βενετσανος
Συνηθίζεται όταν κάποιος που έχει ανακατευτεί με την πολιτική και αποχωρεί από τούτο τον κόσμο να του πλέκουν το εγκώμιο του, άσχετος αν το αξίζει ή όχι και αν οι μισοί που παρευρίσκονται στο ξόδι του πάνε απλά για να τους δουν. Το άτομο όμως για το οποίο γραφώ αυτές τις γραμμές και που είχα την μεγάλη τιμή να τον γνωρίσω από κοντά, υπήρξε το είδος του ανθρώπου που ήθελε να προσφέρει και το προσφέρει το εννοούσε. Όσοι παρευρέθηκαν σήμερα στην τελετή της κηδείας του στο Α’ νεκροταφείο της Αθήνας, είδαν από κοντά τους ανθρώπους της βιοπάλης που είχε αγκαλιάσει και για τους οποίους πίστευε ότι το όποιο αξίωμα κατείχε, έπρεπε να είναι στην υπηρεσία τους.
Στον ύστατο χαιρετισμό προς την τελευταία του κατοικία, παραβρέθηκαν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας με μεγάλη ομάδα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Νίκος Βούτσης, ο Δημήτρης Στρατούλης από την ΛΑΕ, καθώς και εκπρόσωποι συνδικαλιστικών παρατάξεων. Εντυπωσιακό ότι παρά το πλήθος δεν ακούστηκε από πουθενά μια κακιά κουβέντα, αντίθετα είδα πολλούς να κλαίνε με μαύρο δάκρυ. Ποιος όμως ήταν ο Γιάννης Θεωνάς ή ο κυρ Γιάννης όπως τον έλεγαν όσοι τον γνώριζαν.
Γέννημα και θρέμμα των πανέμορφων Κυκλάδων από το Φιλότι Νάξου, (29 Οκτωβρίου 1940) που τόσο αγάπησε. Το βιογραφικό του γράφει Έλληνας πολιτικός, στέλεχος της Αριστεράς και πρώην ευρωβουλευτής και όντος έτσι είναι, ιστορικό στέλεχος της Ελληνικής αριστεράς και με έντονα πατριωτικά αισθήματα, ως ευρωβουλευτής του ΚΚΕ κάνει μια σημαντική παρέμβαση καλώντας το Συμβούλιο να πάρει θέση στο θέμα που είχε ανακύψει με την προμήθεια από την Κυπριακή Δημοκρατία των πυραυλικών συστημάτων S- 300, λέγοντας τους ότι: «…είναι αναφαίρετο δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας η οργάνωση της άμυνας της και η επιλογή των οπλικών της συστημάτων και ότι οι όποιες παρεμβάσεις συνιστούν προσβολή στην εθνική κυριαρχία ενός ανεξάρτητου κράτους, νομιμοποιούν και δικαιώνουν τις τουρκικές απειλές και έρχονται σε αντίθεση με τις κοινοτικές αποφάσεις».
Υπήρξε πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ και της Ανωτέρας Τηλεπικοινωνιακής Σχολής. Το 1964 προσλήφθηκε στον ΟΤΕ, όπου εργάστηκε έως το 1994. Υπήρξε δραστήριο συνδικαλιστικό στέλεχος από το 1974, μέλος του Δ.Σ. του ΟΜΕ-ΟΤΕ, του Εργατικού Κέντρου Αθήνας και της ΓΣΕΕ, της οποίας διετέλεσε και Γενικός Γραμματέας την περίοδο 1992-1994.
Το 1987 έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, στην οποία παρέμεινε έως το 1996, ενώ κατά την περίοδο 1990-1994 υπήρξε και μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Από το 1994 έως το 2000 ήταν ευρωβουλευτής του ΚΚΕ. Στο Ευρωκοινοβούλιο διετέλεσε μεταξύ άλλων και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής, Νομισματικής και Βιομηχανικής πολιτικής.
Πολιτικός που δεν δίσταζε να βαρέσει «μπουνιά στο μαχαίρι» όταν πίστευε ότι έκανε το σωστό, το αποδεικνύει έμπρακτος το 2000, ύστερα από τη διαγραφή του Μήτσου Κωστόπουλου από το ΚΚΕ, τότε έρχεται σε ανοιχτή σύγκρουση με την ηγεσία του Κόμματος, αποδοκιμάζοντας ανοιχτά τη διαγραφή του Κωστόπουλου, υποστηρίζοντάς τον και λέγοντας πως το Κόμμα βρίσκεται σε λάθος πορεία. Κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών του 16ου Συνεδρίου, ανακοίνωσε την αποχώρηση του από το Κόμμα. Σε αυτή την συγκύρια γίνεται κάτι που δεν το βλέπεις στην σημερινή πολιτική σκηνή ή εξαιρετικά σπάνια. Ανακοίνωσε την αποχώρησή του από το ΚΚΕ, αλλά ταυτόχρονα παραιτείται από τη θέση του στο Ευρωκοινοβούλιο, επιστρέφοντας την έδρα στο κόμμα που τον εξέλεξε (ενώ είχε δυνατότητα να γίνει ανεξάρτητος και να συνεχίζει να εισπράττει αντιμισθία). Την οποία καταλαμβάνει ο Γιάννης Παττάκης. Είναι μια κίνηση που αν γνωρίζω καλά δεν έχει προηγούμενο στα χρονικά του ευρωκοινοβουλίου και δείχνει το ήθος και το ύφος του πολιτικού Θεωνά. Αμέσως μετά, μαζί με τον Κωστόπουλο και άλλα πρώην στελέχη του ΚΚΕ, ίδρυσε την Κίνηση για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς (ΚΕΔΑ), και πρωταγωνίστησε στη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ. Στις 30 Ιουνίου 2015 έγινε διοικητής του ΙΚΑ, όμως παραιτήθηκε δύο μήνες μετά, λόγω των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα.
Η σταθερή πίστη του σε αρχές και αξίες, του στοιχίζει και μια δολοφονική απόπειρα όταν την Παρασκευή 3 Ιουνίου 1994, δέχεται τρεις απανωτές μαχαιριές στην πλατεία Αριστοτέλους σε πολιτική συγκέντρωση του ΚΚΕ μόλις εννέα ημέρες πριν από τις ευρωεκλογές.
Στην σημερινή ζωή δεν είναι εύκολο να βρεις τέτοια άτομα, πόσο μάλλον να τα γνωρίσεις. Όλοι όσοι είχαν την τύχη να τον ζήσουν από κοντά, είδαν στο πρόσωπο του αυτό που απουσιάζει από την σημερινή επαφή: ανθρωπιά, καλοσύνη, εξυπνάδα, προθυμία, γνώση ανοιχτό μυαλό και έναν ανιδιοτελή αγωνιστή, που δεν ξεχώριζε τους ανθρώπους από τις θέσεις και τα αξιώματα τους και είχε σταθεί πάντα στο πλευρό των εργαζομένων. Ο Γιάννης Θεωνάς, απεβίωσε σε ηλικία 81 ετών στις 12 Σεπτεμβρίου 2021 φέρνοντας τον τιμητικό τίτλο «ο δικός μας άνθρωπος», που του έδωσαν οι εργαζόμενοι ανεξαρτήτου κομματικού χρώματος και ο οποίος παρά την ηλικία του ήταν στο μυαλό ένας νέος άνθρωπος και όχι δεν ήταν πολιτικός, (με την κακή χροιά που δίνει ο λαός) ήταν άνθρωπος με το Α κεφαλαίο.
Θα μπορούσα από αυτά που έγραψα σήμερα και λίγο πολύ είναι γνωστά να αφιέρωνα κατεβατά ολόκληρα για φανερές ή κρυφές πτυχές της ζωής του αφιερωμένες στους συνανθρώπους του και όλες θετικές. Δεν θα το κάνω σεβόμενος την μνήμη του και το ότι δεν ήθελε να αυτοπαρουσιάζεται. Έκανε την δουλειά του αποτελεσματικά και χωρίς πομφόλυγες, αυτό οφείλω να το σεβαστό. Όπως οφείλουν και τα κόμματα που τίμησε με την παρουσία του, να σεβαστούν την αγωνία του και επιθυμία του να ενώσουν την αριστερά, είναι η καλύτερη τιμή στην μνήμη του.