Πύρινο μηνυμα του πατριάρχη Βαρθολομαιου για την 66η επέτειο από τα Σεπτεμβριανά του 1955, των βίαιων, θλιβερών και τραγικών γεγονότων εις βάρος της Ομογενείας, στην Πόλη:
Θεωρούμε ότι πίσω από την καταστροφή των θρησκευτικών μνημείων ευρίσκεται η ίδια εκείνη κακή αλλοίωσις της ελευθερίας μας, η οποία προκαλεί και τα οικολογικά προβλήματα. Ο θρησκευτικός φανατισμός, αυτή η νοσηρή έκφραση της θρησκευτικής πίστης, και το «σύμπλεγμα του ανθρωποθεού», ο νέος προμηθεισμός, ο οποίος δεν αναγνωρίζει μέτρα και όρια, αλλά θέλει τον άνθρωπο απόλυτο κυρίαρχο της φύσης, αποτελούν σήμερα την μεγάλη πρόκληση και την φοβερή απειλή για την φύση και τον πολιτισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη 2016) αναφέρθηκε με έμφαση στην σύγχρονη οικολογική κρίση και στην καταστροφή των θρησκευτικών μνημείων, και κατεδίκασε τον ανθρωποθεισμό και τον φονταμενταλισμό σε όλες τους τις μορφές.
Πάμπολλα και ουσιαστικά για το μέλλον της ανθρωπότητος εξαρτώνται από το εάν και κατά πόσον η εκπαίδευση θα καταφέρη να μεταδώση στην νέα γενεά τις αρχές του οικολογικού ήθους, την κατανόηση της διαφορετικότητας και τον σεβασμό της ανθρωπίνης αξιοπρεπείας και των πνευματικών αξιών. Επαναλαμβάνουμε, ότι μία παιδεία χωρίς οίκολογικό, ανθρωπιστικό και πνευματικό προσανατολισμό είναι παρωδία παιδείας. Το μέλλον ανήκει σε μια αυθεντική παιδεία υπεύθυνης ελευθερίας, στην υπηρεσία του Είναι και όχι του Έχειν, του μετοχικού και όχι του κτητικού πολιτισμού, της αλληλεγγύης και όχι της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων του περικλείστου ατόμου.
Χαιρόμαστε για την παρουσία σας εδώ στην Πόλη των Πόλεων. Είμαστε βέβαιοι, ότι και όσοι από εσάς ήλθαν εδώ ως απλοί επισκέπτες, θα έχουν ανακαλύψει ήδη ότι έγιναν προσκυνητές, ότι εδώ ευρίσκεται ένα ουσιαστικό κομμάτι της ταυτότητός τους. Στο σημείο αυτό δρα η λογική της καρδιάς, η οποία μας ικανώνει να βλέπουμε αυτά που αδυνατεί να ιδή και να κατανοήση η τετράγωνη λογική. Εμείς είμαστε εδώ, φυλάσσουμε Θερμοπύλες, αμετακίνητοι, ποτέ από το χρέος μη κινούντες, θαραλλέοι, ατενίζοντες «τον Χριστόν μόνον», εν πλήρει επιγνώσει ότι «χωρίς Αυτού ου δυνάμεθα ποιείν ουδέν.