Από «Σημερινή» 22.8.2021
Για το εμπάργκο ο Κίσινγκερ στην Άγκυρα το 1975 – Δεν υπήρξαν «Συμφωνίες Κορυφής» (Γ’)
Μέρος Γ’ τελευταίο
10 Σεπτεμβρίου 1974 – Κάλλαχαν προς Μακάριο «Γεωγραφική ομοσπονδία η επιδιωκόμενη λύση»
13 Σεπτεμβρίου –Βαλτχάιμ: ο Κίσινγκερ δεν φαινόταν να βιαζόταν να αναμειχθεί προσωπικά, ο Γλ. Κληρίδης προσέφερε ενδιάμεση λύση στη γραμμή «Γκιουνές» και νεκρές ζώνες.
2 Οκτωβρίου – Ο Μακάριος στη ΓΣ του ΟΗΕ: απάνθρωπη η τουρκική γεωγραφική ομοσπονδία. Την ίδια μέρα παρακαλεί τον Κίσινγκερ αν δεν κατάφερνε να πείσει τους Τούρκους να δεχόντουσαν γεωγραφική ομοσπονδία με περισσότερες από 5 περιοχές, να τους έπειθε να επέστρεφαν την Αμμόχωστο γιατί δεν είχαν τίποτα να χάσουν! …
6 Νοεμβρίου – Ο Γλ. Κληρίδης υποστηρίζει σε ομιλία του στην «Αργώ» γεωγραφική λύση.
17 Νοεμβρίου – Το Φόρειν ΄Οφις μεταφέρει Ε. Παπαιωάννου και Α. Φάντη στο Λονδίνο – Υπόμνημα ΑΚΕΛ στον Μακάριο να δεχθεί να συζητήσει γεωγραφική ομοσπονδία.
16 Νοεμβρίου – Ο Κίσινγκερ διαβεβαιώνει ξανά τον αγωνιούντα Κάλλαχαν ότι συνεχίζει να υποστηρίζει την βρετανο-τουρκική διζωνική.
20 Νοεμβρίου –Το Φόρειν ΄Οφις ανησυχεί ότι ο Κίσινγκερ απομακρυνόταν από την διζωνική. Οι Τούρκοι επαναβεβαίωσαν την επιμονή τους στην διζωνική.
22 Νοεμβρίου – Κάλλαχαν στους Μακάριο και Κληρίδη: οι Τούρκοι δεν αποχωρούν από Αμμόχωστο, η επίσκεψη Κίσινγκερ στην ΄Αγκυρα αναβλήθηκε. Δεν ήταν ρεαλιστικό για τους Τούρκους να υπαναχωρήσουν από την δι-περιφερειακή ομοσπονδία (βλέπε ΔΔΟ).
26 Νοεμβρίου – Ο Κληρίδης ενημερώνει Βρετανούς ότι η Διζωνική Ομοσπονδία παρέμενε ο τουρκικός στόχος. Θα προσπαθούσε για πρωτόκολλο από τον Μακάριο στην συνάντηση της Αθήνας αν όχι θα έβαζε μπροστά για πλήρη διζωνική. Την ίδια μέρα ο νέος Τούρκος πρωθυπουργός Sadi Irmak ζητεί ομόσπονδο γεωγραφικό διαχωρισμό.
28 Νοεμβρίου – Κληρίδης και Ντενκτάς συμφώνησαν στην μετακίνηση Τ/κ από τη Πόλη Χρυσοχούς, Ζύγι, Μαντριά και Πιταρκού.
30 Νοεμβρίου – Συνάντηση στην Αθήνα. Ο Κληρίδης δεν εξασφάλισε πρωτόκολλο αλλά εγκαταλείφθηκε η απελευθερωτική πολιτική, ξεκίνησε «αγώνας» νομιμοποίησης των τετελεσμένων των τουρκικών εισβολών.
10 Φεβρουαρίου 1975 – Ο Κληρίδης έδωσε στον Ντενκτάς δικοινοτικές πολύ-περιφερειακές ομόσπονδες προτάσεις.
9 Ιανουαρίου – Ο Κίσινγκερ στον Βρετανό Πρέσβη στην Ουάσιγκτον «με όλο το σεβασμό στην ειδική θέση του Ηνωμένου Βασιλείου, η Κύπρος για τις ΗΠΑ είναι περιφερειακό θέμα σε σύγκριση με την σημασία της Τουρκίας…»
14 Ιανουαρίου – Ο νέος Τούρκος ΥΠΕΞ Εssenbel – δι-περιφερειακό ομόσπονδο σύστημα.
13 Φεβρουαρίου – Ο Ντενκτάς «απάντησε» με πρόθεση ανακήρυξης «τουρκικού ομόσπονδου κράτους της Κύπρου».
7 Μαρτίου – O Έλληνας αξιωματούχος Μπίτσιοςενημέρωσε τον Κίσινγκερ ότι και η ελληνική κυβέρνηση θα δεχόταν την διζωνική νοουμένου οι Τούρκοι θα επέστρεφαν εδάφη- αλλά για λόγους παζαρέματος δεν ήσαν έτοιμοι να το πουν ΄Ετσι ο Κίσινγκερ, τελικά πήγε στην Τουρκία αλλά όχι για να προωθήσει ως δική του την ΔΔΟ (όπως λανθασμένα γράφτηκε ισχυρισμός) αλλά ευελπιστώντας σε κάποια παραχώρηση των Τούρκων στα πλαίσια της ΔΔΟ έτσι ώστε να ικανοποιούσε το Κογκρέσο να άρει το εμπάργκο εναντίον της Τουρκίας. Στο οποίο ήταν αντίθετος αλλά δεν εισακούστηκε. Γνωρίζοντας τόσο τη θέση Γλ. Κληρίδη όσο και της Ελληνικής κυβέρνησης για ΔΔΟ, πήγε στην Τουρκία ικανοποιώντας και τον αγωνιούντα Κάλλαχαν για την θέση του έναντι της ΔΔΟ. Προτού εγκαταλείψει τη θέση του.
Ταξίδι Κίσινγκερ – βολυδοσκόπηση (probe)
10 Μαρτίου – Στα αμερικανικά έγγραφα καταγράφονται τα τρία μηνύματα Κίσινγκερ προς Αμερικανό Πρόεδρο Φόρτ μέσω του Αναπληρωτή Βοηθού για Θέματα Εθνικής Ασφαλείας Υποστράτηγο Scowcroft, εξηγώντας πως βολιδοσκόπησε τους Τούρκους χρησιμοποιώντας το Κυπριακό/ ΔΔΟ . Συναντήσεις 10,11,12 Μαρτίου, με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Εσεμπέλ, Πρωθυπουργό Ιρμάκ, Ετσεβίτ και άλλους.
«Βολιδοσκόπησα (διαμήνυσε 10 Μαρτίου) κατά πόσο η τουρκική κυβέρνηση θα συμφωνούσε να ελαττώσει σημαντικά τη ζώνη που σήμερα έχει υπό κατοχή αν μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε δέσμευση από την ελληνική κυβέρνηση για μια διζωνική ομοσπονδία… Όλοι οι Τούρκοι ηγέτες εμφαντικά ενδιαφέρονται για διζωνική διευθέτηση αλλά κανένας δεν δεσμεύεται για ελάττωση της ζώνης. Μου έκανε εντύπωση η προσήλωση του Ετσεβίτ σε μια διζωνική διευθέτηση όπως όλοι, αλλά άφησε την εντύπωση ότι θέλει να διατηρήσει αυτού του είδους τη λύση για τον εαυτό του. Εξηγήσαμε στους Τούρκους ότι όλοι θα κερδίσουν από μια διζωνική λύση και ότι ο Καραμανλής ενδιαφέρεται για μια γρήγορη λύση…»
21 Μαρτίου –Ο Υποστράτηγος Scowcroft ενώπιον του Αμερικανού Προέδρου Τζέραλτ Φορτ, ενημέρωσε τους Αντιπροσώπους Τζόν Πραδήμα, Πόλ Σαρπάνη και Πέντζαμιν Ρόσενχολ για τις προσπάθειες Κίσινγκερ στην Τουρκία. Τίτλος της συνάντησης «Turkish Aid Cutoff». Ο Κίσινγκερ απέτυχε. Έφυγε. Το εμπάργκο παρέμεινε. Αποσύρθηκε επί Προέδρου Τζίμμυ Κάρτερ τον Αύγουστο 1978. Οι Βρετανοί ακόμα προσπαθούν να επιβάλουν την βρετανο-τουρκική τους ΔΔΟ…
(27.9.2017 – Δρ. Βαγγέλης Κουφουδάκης στο Ράδιο Πρώτο «Το Κυπριακό δεν ήταν και δεν είναι προτεραιότητα της αμερικανικής πολιτικής…»)
17 Ιουνίου 1975 – Ο Βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής πιέζει Κληρίδη, Αρχιεπίσκοπο για προκαταρτική αποδοχή Διζωνικής.
2 Αυγούστου – Ο Κληρίδης υπακούει στο Λονδίνο, δέχεται ΔΔΟ στη 3η Βιέννης και ζητεί «άσυλο» από τους Βρετανούς. Δεν το χρειάστηκε, γιατί και ο Μακάριος την είχε δεχθεί στο παρασκήνιο νοουμένου ότι η τουρκική ζώνη δεν θα ξεπερνούσε το 25%.
3η Βιέννης –Δεν υπήρξε «Συμφωνία» αλλά ανακοινωθέν, με στόχο την ανταλλαγή πληθυσμών.
7 Αυγούστου – Κληρίδης: αξιωματούχοι του ΑΚΕΛ τάσσονται υπέρ της ΔΔΟ.
22 Οκτωβρίου – Ο Μακάριος επιβεβαίωσε ότι δέχεται την ΔΔΟ αλλά ΔΕΝ θα το αποκαλύψει δημοσίως μέχρι ικανοποιητικό στάδιο διαπραγματεύσεων.
1975 – 1977 Το Φόρειν Όφις συνεργάζεται με τους Αμερικανούς για σχέδια αναπροσαρμογής της γραμμής Αττίλα και με δική του εποπτεία επεξεργάζονται χάρτες…
Η ΑΛΗΘΕΙΑ – Μακάριος/Κυπριανού ΔΕΝ υπέγραψαν «Συμφωνία»
Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΔΕΧΘΗΚΕ την ΔΔΟ από το 1975 και το γνώριζαν Βρετανοί και Αμερικανοί αλλά δεν υπέγραψε. Στην συνεννόησή του στη Λευκωσία με τον Ραούφ Ντενκτάς, προεδρεύοντος συνεδρίας του τότε ΓΓ του ΟΗΕ Αυστριακού και πρώην Ναζί ΚούλτΒάλτχαιμ, (κατευθυντήριες γραμμές 12.2.1977 για επανέναρξη του ενδοκοινοτικού διαλόγου ) ζήτησε από τον Ντενκτάς να μην αναφερθεί η λέξη διζωνική, για να του διδόταν καιρός να προετοιμάσει το λαό. (Από έγγραφο του ΟΗΕ). Όμως δεν υπογράφτηκε καμία «Συμφωνία» (Το ίδιο και με τις κατευθυντήριες Κυπριανού/Ντενκτάς το 1979). Ήσαν αναφορές στα πρακτικά που κράτησαν τα Ηνωμένα Έθνη.
Αλλά. σταδιακά και για να δίδεται έντεχνα άλλοθι στους υποστηρικτές της ΔΔΟ (δικούς μας και ξένους), άρχισαν να την ψελλίζουν ως «Συμφωνία Κορυφής» ακόμα και τα ΗΕ και οι Βρετανοί, που γνωρίζουν πρώτοι την αλήθεια. Και εφόσον οι υποστηρικτές της επωφελούνταν και ο κόσμος δεν υποψιάστηκε οτιδήποτε, εμπεδώθηκε δυστυχώς και αυτή η τρομερά μεγάλη παραπλάνηση του λαού. Όπως και άλλες δυστυχώς…
Η αλήθεια ξεπρόβαλε ειρωνικά με την αποδέσμευση των βρετανικών εγγράφων για το 1977 και δημοσίευσα στην «Σημερινή». Ο Μακάριος όμως με τις 4 κατευθυντήριες εγκατέλειψε την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ και μετατόπισε το Κυπριακό από έγκλημα εισβολής και κατοχής σε … δικοινοτική διαφορά! Ακόμα χειρότερα, με το διζωνικό χάρτη που έδωσε ο Τάσος Παπαδόπουλος στους Τούρκους τέλος Μαρτίου 1977 στη Βιέννη, θυσίασαν Κερύνεια, Λευκόνοικο, αεροδρόμιο Τύμπου και όχι μόνο… Ο Μακάριος υποστήριξε την ΔΔΟ και το χάρτη και στο Εθνικό Συμβούλιο.
Άλλη παραπληροφόρηση είναι ότι ο Αμερικανός ΚλάρκΚλίφφορτ ευθύνεται για την αποδοχή της ΔΔΟ για να κατηγορούνται οι Αμερικανοί εις βάρος της αλήθειας. Όπως εξήγησα η δική μας πλευρά την δέχθηκε και την προωθούσε Κληρίδης από το 1974 και Μακάριος τουλάχιστον στο παρασκήνιο από το 1975 όπως και η Αθήνα. Ο δε χάρτης ήταν έτοιμος στο συρτάρι του Μακαρίου προτού φθάσει ο Κλίφφορτ στην Λευκωσία. Ο Μακάριος τον έβγαλε και του τον έδειξε και ζήτησε να μην πει τίποτα σε κανένα. Ο Κλίφφορτ έφθασε στην Κύπρο στις 23 Φεβρουαρίου 1977 και έφυγε στις 26 Φεβρουαρίου 1977. Δηλαδή 11 μέρες μετά τις 4 κατευθυντήριες γραμμές Μακαρίου/Ντενκτάς στις 12 Φεβρουαρίου 1977.
Ο διζωνικός χάρτης δια χειρός Τάσου Παπαδόπουλου στους Τούρκους στη Βιέννη τέλος Μαρτίου 1977 Δημοσίευμα «Σημερινής». Ξεκάθαρος στόχος του χάρτη εν γνώσει των σχεδιαστών του ήταν πως πολλοί Ελληνοκύπριοι – ειδικά από τις περιοχές Κερύνειας και Λευκονοίκου – ποτέ δεν θα επέστρεφαν στα σπίτια τους.
Εκείνο που ίσως έκανε ο Κλιφφορτ ήταν να πείσει τον Μακάριο να τον δώσει.
Ο Μακάριος πέθανε στις 3 Αυγούστου 1977 και ο Σπύρος Κυπριανού που ανέλαβε Πρόεδρος της ΚΔ δεν δέχτηκε την ΔΔΟ. Επιβεβαίωση από το Φόρειν ΄Οφις. Η ΔΔΟ πέρασε τελικά στο βρετανικό ψήφισμα 649/90 (Σερ Κρίσπιν Τικελ) επί Γιώργου Βασιλείου. Ο οποίος έκανε ότι του ζητούσαν οι Βρετανοί δεχόμενος 99% των τουρκικών απαιτήσεων δίχως καμία εξουσιοδότηση από το λαό.
Τούρκος ΥΠΕΞ στη Συνεδρία του ΣΕΝΤΟ 12.10.1977
“ Μια δι-περιφερειακή ομοσπονδία (βλέπε ΔΔΟ) αποτελούμενη από ένα Ελληνοκυπριακό και ένα Τουρκοκυπριακό ομόσπονδο κράτος με συμφωνημένες περιορισμένες εξουσίες κεντρικής ομόσπονδης κυβέρνησης αναγκαιότητα, οι δύο κοινότητες να ζήσουν πλάι – πλάι …»
Έτσι προχώρησαν οι Βρετανοί στην ετοιμασία των βρετανικών συνομόσπονδων υποτιθέμενων «Ιδεών Γκάλι» το 1992, περνώντας στο απορριφθέν «Σχέδιο/Ανάν/Χάνει» στο Μοντ Πελεράν και Κράν Μοντανά και στο τραγικό σήμερα να χωρέσουν τα δύο κράτη στη ΔΔΟ τους.
Ο Δρ. Κίσινγκερ δεν είχε καμία σχέση με την αρχιτεκτονική της ΔΔΟ. Φέρει όμως ευθύνες για την συνηγορία του με τους αυτουργούς Βρετανούς τον Ιούλιο και Αύγουστο 1974 που προωθούσαν τα θεμέλια των θέσεων Ντενκτάς/Γκιουνές της 13ης Αυγούστου 1974 και τα οποία δεν ήσαν άλλα από εκείνα του Βρετανού Σερ Ίβον Κιρκπάτρικ (Φ.Ο) και Δρ. Νιχάτ Ερίμ 1956! Αντίθετα με το 1964 όταν η αμερικανική κυβέρνηση προσπάθησε να ξεπεράσει τη βρετανική πολιτική αλλά απέτυχε…
Ο Κίσινγκερ κύριος ομιλητής στα 200χρονα του Φόρειν΄Οφις 10/5/1982 με αποκαλυπτική ομιλία για την ειδική σχέση ΗΠΑ/ΗΒ. Τιμήθηκε από την Βασίλισσα Ελισάβετ20/6/1995 με τον Μεγαλόσταυρο. Honorary Knight Commander of the Order of Saint Michael and Saint George (KCMG).
Μήνυμα Κίσινγκερ μέσω Scowcroft στον Πρόεδρο Φόρτ 10.3.1975 εξηγώντας πως βολιδοσκοπούσε να εξασφάλιζε κάποια τουρκική παραχώρηση μέσω ΔΔΟ για να ικανοποιούσε το Κογκρέσο να άρει το εμπάργκο.
Η συνάντηση των Αντιπροσώπων με Πρόεδρο Φόρτ και Scowcroft 21.3.1975 με τον τελευταίο να ενημερώνει τους Αντιπροσώπους για το ταξίδι Κίσινγκερ στην Τουρκία. Αποτυχία η επίσκεψη, οι Αντιπρόσωποι δεν ικανοποιήθηκαν.
(Από την αποδέσμευση αμερικανικών εγγράφων το 2007 «Foreign Relations of the UnitedStates, 1969-1976 Volume XXX Greece; Cyprus; Turkey; 1973-1976).
Το τηλεγράφημα του Ειδικού αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο Galindo Pohl, 7.3.1979 εξηγώντας γιατί η λέξη «διζωνική» δεν περιελήφθη στις 4 κατευθυντήριες γραμμές.( Αρχείο ΟΗΕ «Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019» Ευχαριστίες στον Δρ. Κλέαρχο Α. Κυριακίδη για τον εντοπισμό του εγγράφου.
“… HE (Denktash), FEELS STRONGLY ABOUT KEEPING EXPRESSIONS BI-ZONAL AND ZONES, ALHTOUGH HE REALISES TERMS ARE NOT USED IN FEBRUARY 1977 GUIDELINES. THERE WAS FULL UNDERSTANDING, HE STRESSES, BETWEEN HIM AND MAKARIOS THAT BI-COMMUNAL HAD ALSO THE MEANING OF BI-ZONAL, BUT LATTER TERM WAS NOT INSERTED AT MAKARIOS’ SPECIFIC REQUEST SO HE COULD FIRST PREPARE HIS PUBLIC OPINION…”
Πηγές – «Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019» και αμερικανικές αποδεσμεύσεις.
Φανούλα Αργυρού
Ερευνήτρια/δημοσιογρ