Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΤΑ ΜΑΚΑΒΑΙΟΙ, ΑΒΕΙΜ (ή ΑΒΙΒΟΣ), ΑΝΤΩΝΙΟΣ (ή ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ), ΓΟΥΡΙΑΣ, ΕΛΕΑΖΑΡΟΣ, ΕΥΣΕΒΩΝΑΣ, ΑΧΕΙΜ, ΜΑΡΚΕΛΛΟΣ (ή ΣΑΜΩΝΑΣ ή ΕΥΛΑΛΟΣ ή ΜΑΡΚΟΣ), η μητέρα τους ΣΟΛΟΜΟΝΗ και ο διδάσκαλός τους ΕΛΕΑΖΑΡΟΣ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΝΝΕΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ που μαρτύρησαν στην Πέργη της Παμφυλίας, ΛΕΟΝΤΙΟΣ, ΑΤΤΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΚΙΝΔΕΟΣ, ΜΝΗΣΙΘΕΟΣ, ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΜΗΝΑΙΟΣ, ΚΑΤΟΥΝΟΣ και ΕΥΚΛΕΟΣ (ή ΕΥΚΛΗΣ)
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΠΑΣ, ο νέος
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΛΕΑΖΑΡΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΗΡΥΚΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΛΥΕΥΚΤΟΣ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΗΝΗΣ (η Μηνός) και ΜΗΝΑΙΟΣ και οι λοιποί εν τω Βιγλεντίω, πλησίον του χαλκού Τετραπύλου.
Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΣΑ, η Οσιομάρτυς που μαρτύρησε στα Κύθηρα.
Ο ΑΓΙΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΣ, ο Θαυματουργός Αρχιεπίσκοπος Προκοννήσου (Προικοννήσου)
Αναλυτικά:
Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Δηλαδή η έξοδος του Τιμίου Σταυρού από το παλάτι (ή κατ’ άλλους από το σκευοφυλάκιο της μεγάλης εκκλησίας) στην Πόλη. Βλέπε σχετικά και προεόρτια την 31η Ιουλίου. Όμως ο Πατμιακός Κώδικας 266 αναγράφει ότι κατά την 1η Αυγούστου στη Μεγάλη εκκλησία ετελείτο “η Βάπτισις των τιμίων Ξύλων”.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΤΑ ΜΑΚΑΒΑΙΟΙ, ΑΒΕΙΜ (ή ΑΒΙΒΟΣ), ΑΝΤΩΝΙΟΣ (ή ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ), ΓΟΥΡΙΑΣ, ΕΛΕΑΖΑΡΟΣ, ΕΥΣΕΒΩΝΑΣ, ΑΧΕΙΜ, ΜΑΡΚΕΛΛΟΣ (ή ΣΑΜΩΝΑΣ ή ΕΥΛΑΛΟΣ ή ΜΑΡΚΟΣ), η μητέρα τους ΣΟΛΟΜΟΝΗ και ο διδάσκαλός τους ΕΛΕΑΖΑΡΟΣ
“Αυτοκράτωρ εστί των παθών ο ευσεβής λογισμός”1. Ο ευσεβής λογισμός είναι κυρίαρχος και εξουσιαστής επί των παθών. Αυτό με περίσσια ανδρεία απέδειξαν οι επτά αδελφοί Μακκαβαίοι με τη στάση τους απέναντι στο βασιλιά της Συρίας, Αντίοχο, όταν αυτός τους έταξε δόξες, τιμές και επίγειες απολαύσεις, αν αυτοί καταπατούσαν το Μωσαϊκό νόμο και έτρωγαν από τα απαγορευμένα φαγητά που τους πρόσφερε. Προηγήθηκε ο ενενηκονταετής διδάσκαλός τους, Ελεάζαρος, που εφάρμοσε στο έπακρο το νόμο που τους δίδασκε, με αποτέλεσμα ο Αντίοχος να τον ρίξει στη φωτιά. Εμπνεόμενα από τη θυσία του γέροντα διδασκάλου τους, τα επτά αδέλφια κράτησαν την ίδια γενναία στάση απέναντι στο βασιλιά, όταν τους κάλεσε μπροστά του. Στην αρχή ο Αντίοχος προσπάθησε να τους κολακεύσει με διάφορα εγκώμια για τη νιότη τους. Τους είπε ότι αν έτρωγαν από τα ειδωλόθυτα που τους πρόσφερε, θα απολάμβαναν μεγάλες τιμές και φυσικά θα τους έσωζε από το θάνατο. Τότε οι επτά αδελφοί απάντησαν στον Αντίοχο: “χαλεπώτερον γαρ αυτού του θανάτου νομίζομεν είναι σου τον επί τη παρανομώ σωτηρία ημών έλεον”. Δηλαδή, είναι περισσότερο επιβλαβής και απ’ αυτόν το θάνατο, νομίζουμε, η συμπάθειά σου για την παράνομη σωτηρία μας. Εξοργισμένος τότε ο Αντίοχος, με τροχούς, φωτιά και ακόντια, έναν-έναν τους σκότωσε όλους. Όταν είδε αυτό η μητέρα τους Σολομονή, ρίχτηκε μόνη της στη φωτιά και έτσι όλοι μαζί πήραν το στεφάνι του μαρτυρίου.
1. Δ. Μακκαβαίων, α’ 7, θ’4.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ό υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Των Μακκαβαίων τον έπτάριθμον δήμον, συν τη μητρί Σολομονή τη αγία, και Ελεάζαρ άμα εύφημήσωμεν ούτοι γαρ ήρίστευσαν, δι’ αγώνων νομίμων, ως φρουροί και φύλακες, των του Νόμου δογμάτων και νυν ως καλλιμάρτυρες Χριστού, υπέρ του κόσμου, άπαύστως πρεσβεύουσι.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΝΝΕΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ που μαρτύρησαν στην Πέργη της Παμφυλίας, ΛΕΟΝΤΙΟΣ, ΑΤΤΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΚΙΝΔΕΟΣ, ΜΝΗΣΙΘΕΟΣ, ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΜΗΝΑΙΟΣ, ΚΑΤΟΥΝΟΣ και ΕΥΚΛΕΟΣ (ή ΕΥΚΛΗΣ)
Οι Άγιοι αυτοί μαρτύρησαν στην Πέργη της Παμφυλίας, που βρίσκεται κοντά στις όχθες του Κέστρου ποταμού. Τα ονόματά τους ήταν τα εξής: “Αττος, Αλέξανδρος, Εϋκλεος, Κατούνος, Κινδέος, Κυριάκος, Λεόντιος, Μνησίθεος και Μηναίος. Όλοι στο επάγγελμα ήταν γεωργοί, εκτός από τον Μηναίο που ήταν μαραγκός. Κατά τους διωγμούς εναντίον των χριστιανών που έκανε ο Διοκλητιανός, στην Παμφυλία συνέβαινε να είναι έπαρχος κάποιος Φλαβιανός (300 μ. Χ.) που εφάρμοζε με σκληρότητα τα αυτοκρατορικά διατάγματα. Τότε, από τους πιο θαρραλέους πιστούς, που μόνοι τους φανέρωσαν τη χριστιανική τους ιδιότητα μπροστά στον έπαρχο, ήταν και οι εννέα αυτοί Άγιοι. Αφού έκαναν το σημείο του σταυρού και κοινώνησαν των αχράντων μυστηρίων, όρμησαν όλοι μαζί στη φλόγα του κινδύνου. Παρουσιάστηκαν στον Φλαβιανό, ομολόγησαν τον Χριστό και τον παρακάλεσαν να πάψει επιτέλους να κακοποιεί τους χριστιανούς. Εξοργισμένος ο Φλαβιανός, διέταξε να τους σύρουν στο ναό της Αρτέμιδος για να θυσιάσουν στους θεούς. Εκείνοι, όχι μόνο αρνήθηκαν να θυσιάσουν, αλλά με την προσευχή τους συνέτριψαν και μερικά από τα είδωλα του ναού. Ο έπαρχος γεμάτος μανία, αφού ξέσκισε τις σάρκες τους με σιδερένια νύχια και έκαψε τις πληγές τους με αναμμένες λαμπάδες, τους φυλάκισε. Αλλά επειδή και οι εννέα επέμεναν να ομολογούν τον Χριστό, τελικά τους αποκεφάλισε.
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΠΑΣ, ο νέος
“Εις σάκκον βληθείς, και θίβη εγκλεισθείς, και εις θάλασσαν ριφθείς, τελειοϋται”.
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΛΕΑΖΑΡΟΣ
Μαρτύρησε, αφού του έκαψαν το κεφάλι.
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΗΡΥΚΟΣ
Μαρτύρησε δια αποκεφαλισμού.
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ
Μαρτύρησε δια ξίφους.
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΛΥΕΥΚΤΟΣ
Μαρτύρησε, αφού τον έχωσαν μέσα σε κοπριά.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΗΝΗΣ (ή Μηνός) και ΜΗΝΑΙΟΣ και οι λοιποί εν τω Βιγλεντίω, πλησίον του χαλκού Τετραπύλου.
Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΣΑ, η Οσιομάρτυς που μαρτύρησε στα Κύθηρα.
Καταγόταν από την Πελοπόννησο και ήταν κόρη ενός πλούσιου Έλληνα που ονομαζόταν Ελλάδιος. Η μητέρα της, Ευγενία, ήταν στείρα αλλά θεοσεβής χριστιανή. Έτσι δια της προσευχής απόκτησε θαυματουργικά την Ελέσα, που ανέθρεψε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου και κάτω από τις δυσκολίες του ειδωλολάτρη άντρα της. Σε ηλικία 14 χρονών η Ελέσα έμεινε ορφανή από μητέρα και έτσι έμεινε αυτή κυρία του πλούσιου σπιτιού του πατέρα της. Αμέτρητες τότε οι ευεργεσίες και οι ελεημοσύνες που έκανε στους στερημένους και πάσχοντες συνανθρώπους της. Κάποτε όμως ο πατέρας της την παρακίνησε να παντρευτεί κάποιον από τους ειδωλολάτρες άρχοντες, αυτή όμως αρνήθηκε διότι η κλήση της ήταν άλλη, αυτή της αγγελικής πολιτείας. Έτσι όταν κάποτε ο πατέρας της έφυγε για κάποιο ταξίδι, η Έλέσα μοίρασε όλα της τα υπάρχοντα στους φτωχούς και με τις πιο πιστές δούλες της, διέφυγε στα Κύθηρα. Εκεί δια της προσευχής, έκανε πολλά θαύματα. Όταν όμως ο πατέρας της επέστρεψε από το ταξίδι και έμαθε τα γεγονότα, θύμωσε πολύ και αφού ανακάλυψε πού βρισκόταν η Ελέσα, αναχώρησε για να τη φέρει πίσω. Όμως η γνώμη της Ελέσας ήταν αντίθετη αυτής του ειδωλολάτρη πατέρα. Τότε αυτός, αφού ανελέητα τη βασάνισε, τελικά την αποκεφάλισε και έτσι πανάξια έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου. (Η μνήμη της συγκεκριμένης Αγίας δεν αναφέρεται πουθενά στους Συναξαριστές, τη βρίσκουμε σαν μάρτυρα μόνο στα Κύθηρα).
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Γόνος άγιος, Πελοποννήσου, γέρας ένθεον, νήσου Κυθήρων, ανεδείχθης, Έλέσα πανεύφημε· υπέρ Χριστού γαρ νομίμως άθλήσασα, χειρί πατρώα έτμήθης την κάραν σου, Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ήμϊν το μέγα έλεος.
Ο ΑΓΙΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΣ, ο Θαυματουργός Αρχιεπίσκοπος Προκοννήσου (Προικοννήσου)
Έζησε στα μέσα του 6ου αιώνα επί βασιλέων Ιουστίνου του θράκας και ανεψιού του Ιουστινιανού του Μεγάλου. Λόγω τη μεγάλης του αρετής, έγινε επίσκοπος Προκοννήσου ή Προικοννήσου, και που σήμερα λέγεται Μαρμαράς. Τα ποιμαντικά του καθήκοντα εξάσκησε άριστα δια της πραότητάς του και δια της προσευχής. Κάποτε μάλιστα θεράπευσε και την κόρη του βασιλιά Ιουστινιανού από δαιμόνιο. Απεβίωσε ειρηνικά την 1η Αυγούστου. Αργότερα η βασίλισσα Θεοδώρα, προς ένδειξη ευγνωμοσύνης στον Άγιο, έκτισε Μονή στο όνομά του, εκεί όπου βρέθηκε το άγιο λείψανό του. Εκεί κοντά, μάλιστα, βρέθηκε και πηγή αγιάσματος.