Αιχμές για την απονομή της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα και ως προς τον τρόπο επιλογής της ηγεσίας των δικαστηρίων της χώρας, επισημαίνει έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η έκθεση της Κομισιόν αφορά το 2020 και συντάχθηκε με βάση στατιστικά στοιχεία της διετίας 2017-2018 ως προς τον χρόνο εκδίκασης των υποθέσεων που έφτασαν στα ακροατήρια.
«Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σαφή κίνδυνο δημιουργίας νέων συσσωρευμένων υποθέσεων», επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης για την απονομή της Δικαιοσύνης στην χώρα μας.
«Οι στατιστικές για τη δικαιοσύνη δείχνουν ότι, ιδίως, το σύστημα των πολιτικών δικαστηρίων εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις όσον αφορά την αποδοτικότητά του, καθώς ο χρόνος που απαιτείται για την εκδίκαση των αστικών και των εμπορικών υποθέσεων αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας σε πρώτο βαθμό αυξήθηκε εκ νέου (559 ημέρες το 2018 σε σύγκριση με 479 ημέρες το 2017). Το 53 % του ευρέος κοινού θεωρεί ότι η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης είναι αρκετά καλή και πολύ καλή, ποσοστό που τα τελευταία χρόνια βαίνει μειούμενο», αναφέρουν.
Η Κομισιόν επισημαίνει τον κίνδυνο στο δικαστικό σύστημα της χώρας να συσσωρεύουν εκκρεμείς προς εκδίκαση υποθέσεις, καθώς η παραγωγικότητα των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων μειώθηκε όσον αφορά στο ποσοστό διεκπεραίωσης των αστικών και εμπορικών υποθέσεων (86,3 % το 2018 σε σύγκριση με 96,0 % το 2017).
Ως προς τα διοικητικά δικαστήρια, η έκθεση διαπιστώνει πως ο χρόνος που απαιτείται για την επίλυση των διοικητικών υποθέσεων σε πρώτο βαθμό (601 ημέρες το 2018) όσο και ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων παραμένουν συγκριτικά υψηλοί.
Αιχμές για την ανεξαρτησία της ηγεσίας της Δικαιοσύνης
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασκεί κριτική και ως προς τον τρόπο επιλογής της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας από το Υπουργικό Συμβούλιο.
«Έχει ασκήσει κριτική η ομάδα χωρών κατά της διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά μέχρι σήμερα η Ελλάδα δεν έχει τροποποιήσει το σχετικό πλαίσιο, καθώς ο τρόπος διορισμού στις εν λόγω θέσεις δικαστικών λειτουργών προβλέπεται στο Σύνταγμα, τυχόν αλλαγή του θα απαιτούσε συνταγματική αναθεώρηση», επισημαίνεται στην έκθεση.
Ηπιότερες ποινές στην Ελλάδα για δωροδοκία
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το αδίκημα της δωροδοκίας που είχε μετατραπεί σε πλημμέλημα με την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα επί ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η σχετική διάταξη τροποποιήθηκε στη συνέχεια αλλά πολλοί κατηγορούμενοι παραμένουν ευνοημένοι λόγω της μείωσης του χρόνου παραγραφής και των ηπιότερων ποινών που προέβλεπε ο προηγούμενος νόμος…
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει σχετικά:
«Πραγματοποιήθηκε πρόσφατη αναθεώρηση της ποινικής νομοθεσίας και σχεδιάζονται ορισμένες περαιτέρω τροποποιήσεις. Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα προέβη σε σειρά ενεργειών για την αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου της για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την ποινικοποίηση πράξεων διαφθοράς και την επιβολή αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων.
(…) Τον Νοέμβριο του 2019 καταργήθηκαν τροποποιήσεις που ψηφίστηκαν τον Ιούνιο του 2019, με τις οποίες το αδίκημα της ενεργητικής δωροδοκίας είχε υποβαθμιστεί σε πλημμέλημα και είχαν μειωθεί οι σχετικές κυρώσεις. Η κατάργηση αυτή ήρθε σε συνέχεια ανησυχιών που εκφράστηκαν από την ομάδα χωρών κατά της διαφθοράς (GRECO) και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που εξέδωσαν επίσης σειρά σχετικών συστάσεων.
Ωστόσο, λόγω της αρχής της lex mitior που εφαρμόζεται στο ελληνικό ποινικό δίκαιο, ορισμένες εκκρεμείς υποθέσεις θα επηρεαστούν λόγω της σύντμησης του χρόνου παραγραφής ή λόγω των ηπιότερων ποινών».
Η ασφάλεια των δημοσιογράφων στην Ελλάδα
Στην έκθεση γίνεται αναφορά και ως προς τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους στην Ελλάδα.
«Οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας και την ασφάλειά τους. Οι συνθήκες εργασίας παραμένουν προβληματικές και οι δημοσιογράφοι εξακολουθούν να υφίστανται επιθέσεις και απειλές κατά της σωματικής τους ακεραιότητας”.
Όπως αναφέρει η έκθεση, η κύρια απειλή για την ασφάλεια των δημοσιογράφων στην Ελλάδα προέρχεται από ακροδεξιούς εξτρεμιστές.
Το 2019 και το 2020, η πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προώθηση της προστασίας της δημοσιογραφίας και της ασφάλειας των δημοσιογράφων και η πλατφόρμα Mapping Media Freedom δημοσίευσαν εννέα προειδοποιήσεις που συνδέονται με εκστρατείες δυσφήμισης κατά δημοσιογράφων, με επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων που κάλυπταν μεταναστευτικά και προσφυγικά θέματα και με την κρατική χρηματοδότηση προς Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού.