Αναδημοσίευση δημοσιευθέντων αποσπασμάτων.
Ησυχαστής.
Περί αδιαφορίας
+ Ος δ’ αν έχη τον βίον του κόσμου και θεωρή τον αδελφόν αυτού χρείαν έχοντα και κλείση τα σπλάγχνα αυτού απ’ αυτού, πως η αγάπη του Θεού μένει εν αυτώ; [Όποιος έχει τα αγαθά του κόσμου (που κάνουν άνετη την ζωή) και βλέπει τον αδελφό του να έχει ανάγκη, κλείσει όμως τα σπλάγχνα του και μείνει αδιάφορος στην δυστυχία εκείνου, πως είναι δυνατόν η αγάπη του Θεού να μένει μέσα του;] ~ Α’ Ιωάννου 3,17 ~
+ Ος φράσσει τα ώτα αυτού του μη επακούσαι ασθενούς, και αυτός επικαλέσεται, και ουκ έσται ο εισακούων. [Εκείνος που αδιαφορεί και κλείνει τα αυτιά του, για να μην ακούσει την παράκληση ενός πτωχού, ενός αδυνάτου και ασθενούς, θα βρεθεί και αυτός κάποτε στην ανάγκη να επικαλεστεί και να ζητήσει βοήθεια των άλλων και δεν θα υπάρξει κανείς να τον ακούσει.] ~ Παροιμίες 21,13 ~
+ Ο Χριστός δεν καταδικάζει μόνο την αμαρτία, αλλά και την απανθρωπιά και αδιαφορία που δείχνει κανείς, προς την δυστυχία του πλησίον. Ακόμα και αν ζεις ανώτερη πνευματική ζωή, δεν θα αποκτήσεις καμία παρρησία στο Θεό, εφόσον αδιαφορείς για τους αδελφούς σου που χάνονται. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~
+ Τίποτα δεν παροργίζει τόσο τον Θεό, όσο η αδιαφορία μας για τον πλησίον. Γι’ αυτό είπε ο Κύριος, πως οι μαθητές Του πρέπει να έχουν γνώρισμά τους την αγάπη. Γιατί η αγάπη φυσιολογικά οδηγεί, στο ενδιαφέρον για τον πλησίον. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~
+ Το να λέμε: ”Τί με ενδιαφέρει ο τάδε που χάνεται και ο τάδε που σκανδαλίζεται”, μοιάζει με την ωμότητα του Σατανά και το μίσος του κατά των ανθρώπων. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~
+ Να μην λες: ”Τι με ενδιαφέρει γι’ αυτούς…”. Σε τέτοια συμπεράσματα οδηγεί ο λόγος εκείνος του Κάϊν: ”Μήπως εγώ είμαι φύλακας του αδελφού μου;”. Έτσι γεννιούνται όλα τα κακά: το να θεωρούμε ξένους εκείνους που ανήκουν στο σώμα μας. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~
+ Πολλούς δρόμους μας έδωσε ο Θεός για να πετύχουμε τη σωτηρία μας, αρκεί μόνο να μην γινόμαστε αδιάφοροι. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~
+ Όποιος καταφρονεί τον ασθενή αδελφό του, δεν πρόκειται να δει το φως του Θεού. Και όποιος αποστρέφει το πρόσωπό του, από τον ευρισκόμενο σε στεναχώρια, η ημέρα του θα είναι σκοτεινή. ~ Άγιος Ισαάκ ο Σύρος ~
+ Εδώ ο Χριστός Σταυρώθηκε για ν’ αναστηθούμε και εμείς αδιαφορούμε… ~ Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης ~
+ Ποιός ενδιαφέρεται σήμερα για τον άλλον; Κανείς. Όλοι ενδιαφερόμαστε για τον εαυτό μας, για τον άλλον τίποτα. Γι’ αυτό θα δώσουμε λόγο. Γιατί ο Θεός που είναι όλος αγάπη, δεν θα μας συγχωρέσει αυτή την αδιαφορία για τον πλησίον μας. ~ Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης ~
+ Οι άνθρωποι δεν πιστεύουν και γι’ αυτό δεν θυσιάζονται. Όλη η αδιαφορία από εκεί ξεκινάει… ~ Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης ~
+ Όποιος αδιαφορεί για τον Θεό, αδιαφορεί και για όλα τ’ άλλα. Ο αδιάφορος άνθρωπος είναι και ανεπρόκοπος. ~ Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης ~
+ Όποιος αδιαφορεί για τον εαυτόν του (καλή αδιαφορία), από αγάπη προς τους άλλους, το μεγάλο ενδιαφέρον του Θεού βρίσκεται μαζί του και όλοι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται γι’ αυτόν. ~ Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης ~
+ Υπάρχει και η καλή αδιαφορία, που χρειάζεται σε έναν υπερευαίσθητο, τον οποίο ταλαιπωρεί το ταγκαλάκι με διάφορους λογισμούς. Τότε καλό είναι να γίνει λίγο αναίσθητος, με την καλή έννοια και να μην λεπτολογεί μερικά πράγματα. ~ Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης ~
+ Μερικές φορές παρατηρείται ακόμη και στις σχέσεις των πνευματικών ανθρώπων το εξής: Πάει να πει ένας τον πόνο του σε κάποιον και αυτός δεν θέλει να τον ακούσει, για να μην στερηθεί την χαρά του. Μπορεί να προσποιηθεί ότι είναι βιαστικός ή να αλλάξει κουβέντα, για να έχει την ησυχία του. Αυτό είναι τελείως σατανικό. Σαν να πεθαίνει ο άλλος δίπλα μου και εγώ να πηγαίνω πιο πέρα και να τραγουδώ. Πού είναι το ”κλαίειν μετά κλαιόντων” (Ρωμ. 12,15); ~ Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης ~
+ Το να δείχνουμε αδιαφορία σε ένα κακό που συμβαίνει γύρω μας και εμείς να θέλουμε, ο άλλος να βγάλει το φίδι από την τρύπα, για να έχουμε εμείς την ησυχία μας, αυτό δείχνει έλλειψη αγάπης. ~ Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης ~
+ Η αδιαφορία για το καλό, αποτελεί αρχή του κακού. ~ Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ~
+ Όσα δάκρυα θα χύσει ο φτωχός εξαιτίας της ψυχρότητας και αδιαφορίας σου, θα πέσουν στη ψυχή σου σαν φλόγα φωτιάς μπροστά στο θρόνο του Θεού. ~ Γέροντας Αρσένιος Μπόκα ~
+ Μαθαίνουμε τόσα και τόσα μάταια πράγματα, η περιέργειά μας δεν αφήνει τίποτα, χωρίς να το εξετάσει και μόνο τι λέει το Ευαγγέλιο για την σωτηρία μας δεν βρίσκουμε καιρό να το διαβάσουμε και να το μάθουμε. Για να γιατρέψουμε την πιο παραμικρή αρρώστεια του κορμιού μας, βρίσκουμε τον γιατρό και το γιατρικό, μα για το τι θα γίνει η ψυχή μας σαν πεθάνουμε και με τι τρόπο θα την γλυτώσουμε από την καταδίκη, νοιαζόμαστε καθόλου… ~ Φώτης Κόντογλου ~
+ Ο κόσμος είναι επικίνδυνος, όχι εξαιτίας αυτών που κάνουν το κακό, αλλά εξαιτίας αυτών που τους κοιτάζουν, χωρίς να κάνουν τίποτα. ~ Αϊνστάϊν ~
+ Δεν πρέπει να περάσεις στην απέναντι πλευρά του δρόμου, όταν η ανθρώπινη ανάγκη βρίσκεται μπροστά σου.
+ Η αγάπη βρίσκει πάντα ένα τρόπο. Η αδιαφορία βρίσκει πάντα μια δικαιολογία.
+ Όποιος δεν θέλει όταν μπορεί, δεν θα μπορεί όταν θα θέλει.
+ Αλλουνού τα γένια καίγονται και άλλος τσιγάρο θέλει να ανάψει.
+ Από το ένα αυτί μπαίνουν και από το άλλο βγαίνουν.
+ Εγώ τα λέω, εγώ τα ακούω.
+ Κάνει στραβά μάτια και κουφά αυτιά.
+ Ο “μπαινάκης” και ο “βγαινάκης”.
+ Και ο μήνας έχει εννιά.
+ Όλος ο κόσμος καίγεται και η γριά χτενίζεται.
+ Πέρα βρέχει…
+ Στου κουφού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα.
+ Χαιρέτα μου τον πλάτανο.
+ Τα φόρτωσε στον κόκορα.
+ Δεν μου καίγεται καρφί.
+ Δεν ιδρώνει το αυτί του.
+ Αγρόν ηγόρασε.
FRAPRESS.GR
Η αδιαφορία του κόσμου – η πιο επίκαιρη μορφή “επικοινωνίας”
Εγκλωβισμένοι στην αρένα της επιτυχίας, οι άνθρωποι αποξενώνονται από τον εαυτό τους και από τους γύρω τους. Η απάθεια, η αδιαφορία και η ανωνυμία, οι χαρακτηριστικότερες μορφές του σύγχρονου κόσμου. Εσύ ποια στάση κρατάς απέναντι σ’ αυτά;
, 21ος αιώνας, πολιτισμένη κοινωνία
Εκατομμύρια άνθρωποι περπατούν προς δεκάδες διαφορετικές κατευθύνσεις. Άνθρωποι δίχως πρόσωπο, δίχως συγκεκριμένη μορφή και ταυτότητα. Μία μάζα. Όλοι ίδιοι, όλοι μ ό ν ο ι.
Βιαστικοί, προσπαθούν να γραπώσουν μερικές στιγμές από την αιωνιότητα, μήπως τυχόν αισθανθούν περισσότερο σημαντικοί. Πολεμούν με τον χρόνο, μήπως τυχόν κατορθώσουν να υπερβούν την αφοπλιστική αίσθηση της ανυπαρξίας τους.
Η επιτυχία. Ο απόλυτος σκοπός. Η ζωή τους κινείται αποκλειστικά από την ανάγκη ικανοποίησης αυτής της αξίας. Δεν χωρούν αναβολές, καθυστερήσεις και περιττοί συναισθηματισμοί. Κάθε μέρα, μετρά αντίστροφα…
CAPITAL.GR
Αδιαφορία, ανομία, αναξιοκρατία: τα τρία κακά της μοίρας μας
Του Μιχάλη Μάρκου
Το 1983, ο γνωστός κωμικός Χάρρυ Κλυνν (Βασίλης Τριανταφυλλίδης), είχε πει, σε μια παράστασή του σε μια μπουάτ στην Πλάκα: “Aν οι μισοί Έλληνες ξέρανε πώς ζουν οι άλλοι μισοί, θα ήταν κι αυτοί απατεώνες. Tι να πεις για τους Έλληνες. Κάθονται δυο ολόκληρες ώρες, για να πιουν στιγμιαίο καφέ! Στην Ελλάδα την άγνοια τη λέμε ψυχραιμία. O νεοέλληνας είναι το άτομο εκείνο που έχει δυο τηλεοράσεις στο σπίτι του, δυο αυτοκίνητα στο πεζοδρόμιό του και δυο κατοστάρικα στην τσέπη του. Τα δυο μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο Έλληνας, είναι πώς θα χάσει δέκα κιλά και πού θα βρει πάρκινγκ. Με αυτοκόλλητο στο κούτελο θα κυκλοφορούμε όλοι, για να φαίνεται ποιος έκανε φορολογική δήλωση και ποιος όχι. Εδώ και δύο χρόνια (από το 1981 που το ΠΑΣΟΚ έγινε κυβέρνηση) έχει αρχίσει το μεγάλο κακό, που θα μετατρέψει σιγά-σιγά τους Έλληνες σε λαό πιθήκων, σε λαό ψηφοφόρων, δημοσίων υπαλλήλων, καταναλωτών, κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών, κομπιναδόρων και συνδικαλισταράδων. Σε είκοσι-τριάντα χρόνια από σήμερα ηθικές αξίες μπορεί να μην υπάρχουν… Θα υπάρχει όμως μια Ελλάδα πτωχευμένη και ένας λαός στα όρια της οικονομικής και της ηθικής εξαθλίωσης”.
H παγκόσμια οικονομική κρίση που βίωσε ο πλανήτης στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, βρήκε την Ελλάδα παντελώς απροετοίμαστη και επηρέασε τη χώρα μας τόσο σε οικονομικό, όσο και σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Απόρροια της οικονομικής κρίσης ήταν και η κρίση των θεσμών και αξιών που βιώνει ο τόπος εδώ και μια οκταετία. Η διαφθορά, η διαπλοκή, η φοροδιαφυγή, η ανομία, τα ρουσφέτια, η αναξιοκρατία, η αδιαφορία, η ευνοιοκρατία, κλπ. ήταν οι κυριότεροι γενεσιουργοί παράγοντες της διαφθοράς και της χαμηλής οικονομικής απόδοσης της Ελλάδας όχι μόνο κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αλλά εδώ και σαράντα χρόνια τουλάχιστον. ….
Βέβαια, κύριος παρονομαστής σε αυτή την κατάσταση ήταν και είναι ο ανθρώπινος παράγοντας. Ο ανθρώπινος παράγοντας, ο όποιος αποδέχεται στάσεις και συμπεριφορές όπως η ανομία, η αδιαφορία και η αναξιοκρατία. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο λοιπόν, κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία και μας οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Και εμείς μείναμε απαθείς είτε επειδή μας βόλευε, είτε επειδή αδιαφορούσαμε, είτε επειδή είχαμε πλήρη άγνοια. Και παρ’ όλο που όλοι είχαμε μια άποψη για το τι φταίει, τι πρέπει να γίνει για να απαλλαγούμε από τέτοιες συμπεριφορές, ποτέ τίποτα δεν γινόταν, διότι, όπως συνηθίζουμε να πιστεύουμε, όλοι οι άλλοι φταίνε εκτός από τους ίδιους τους εαυτούς μας. Όλοι κοιτάμε το παρόν, αδιαφορώντας για το μέλλον. Όλοι μας έχουμε ακούσει ή χρησιμοποιήσει τη φράση “αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία…”. Αλλάζει όμως η νοοτροπία και η συμπεριφορά των ανθρώπων εύκολα και μάλιστα αυτόνομα ως ανεξάρτητη μεταβλητή για να επακολουθήσουν τα επιθυμητά αποτελέσματα; Ο Καντ είχε πει ότι η μεροληψία, η τάση του ανθρώπου να κάνει εξαιρέσεις επ’ ονόματι του εαυτού του, είναι η κεντρική ανθρώπινη αδυναμία από την οποία πηγάζουν όλες οι υπόλοιπες.
Αδιαφορία
Από τη στιγμή που γεννιέται ένας άνθρωπος, βρίσκεται, χωρίς να το επιλέγει, ενταγμένος σε ένα κοινωνικό πλαίσιο. Και είναι υποχρεωμένος να μάθει να ζει και να συμπεριφέρεται σύμφωνα με αυτά που επιτάσσει και ορίζει η κοινωνία στην οποία ανήκει. Κάθε άνθρωπος, λοιπόν, είναι αποτέλεσμα της κοινωνίας, μέσα στην οποία εκκολάφθηκε και ζει. Ζούμε σε έναν κόσμο, ο οποίος υποφέρει από τον πόνο και τη δυστυχία των ανθρώπων. Ζούμε σε μία κοινωνία που αντί να πασχίζει να μας ευαισθητοποιήσει ολοένα και περισσότερο, μας σκληραγωγεί καθημερινά, καθιστώντας μας απαθείς μπροστά σε απαράδεκτες εικόνες και καταστάσεις.
Η αδιαφορία δεν σχετίζεται μόνον με την πολιτική απάθεια, αλλά αφορά, επίσης, στην ηθική συμπεριφορά και τις κοινωνικές σχέσεις. Σε πολιτικό επίπεδο, διανύουμε μια εποχή έντονης κοινωνικής δυσαρέσκειας (ειδικά τα τελευταία 4 χρόνια) και αβεβαιότητας. Η αγανάκτηση είναι διάχυτη ανάμεσα στις τάξεις των πολιτών για το υπάρχον πολιτικό σκηνικό, μια αγανάκτηση που αγγίζει τα όρια της κοινωνικής αδιαφορίας και της απέχθειας για την πολιτική. Πολλά έχουν γραφτεί για τους λόγους της στάσης αυτής (αναξιοπιστία κυβέρνησης, αναξιοπιστία πολιτικών, οικονομική κρίση, κρίση θεσμών και αξιών, αναξιοκρατία εντός και εκτός κομμάτων, κ.ά.). Οι πολίτες με την αδιαφορία όμως και την απαξίωση προς τους πολιτικούς, άθελά τους ενισχύουν την ολοένα και αυξανόμενη παρακμή του πολιτικού συστήματος και την εμφάνιση και την κυριαρχία πολιτικών που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους. Όσοι περισσότεροι πολίτες εκφράζουν την απογοήτευσή τους μέσα από την αποχή, την απαξίωση και την αδιαφορία, τόσο πιο εύκολο είναι για τους πολιτικούς και τα κόμματα να συμπεριφέρονται ακόμα πιο ανεύθυνα και να προωθούν τα συμφέροντα των λίγων. Όσο περισσότερο αδιαφορούν οι πολίτες, τόσο πιο εύκολη είναι η εκκόλαψη και ενδυνάμωση πολιτικών προσώπων με βασικές ελλείψεις πολιτικής παιδείας, που βρίσκουν την ευκαιρία να ενταχθούν σε ένα πολιτικό σκηνικό χωρίς επιτυχημένους επαγγελματίες, εμπειρογνώμονες, ακαδημαϊκούς, επιστήμονες και ηγετικές φυσιογνωμίες. Ο Πλάτωνας είχε πει ότι μια από τις τιμωρίες, για το γεγονός ότι δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική, είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροί σου.
Σε κοινωνικό επίπεδο, αδιαφορούμε για τον διπλανό μας και πολλές φορές τον βλέπουμε και ανταγωνιστικά, με κλασικότερο παράδειγμα την οδηγική μας συμπεριφορά. Παρκάρουμε όπου βρούμε, παρκάρουμε σε διαβάσεις πεζών, σε διαβάσεις ΑΜΕΑ, σε parking ΑΜΕΑ, σε στροφές, αδιαφορώντας για τους συνανθρώπους μας. Οδηγούμε όπως γουστάρουμε, αδιαφορώντας για τον συνάνθρωπό μας είτε είναι οδηγός δικύκλου ή οδηγός άλλου οχήματος και χρησιμοποιεί τον ίδιο δρόμο με εμάς, είτε είναι πεζός και θέλει να διασχίσει τον δρόμο σε διάβαση πεζών. Περπατάμε σε δρόμους γεμάτους από κορμιά σωριασμένα σε βρώμικες γωνίες, ψυχές στοιβαγμένες κοντά σε κάδους σκουπιδιών και χάρτινες κούτες. Και τι κάνουμε γι’ αυτό; Συνεχίζουμε να περπατάμε. Βιαζόμαστε. Γιατί είμαστε πολυάσχολοι. Γιατί οι ρυθμοί της καθημερινότητάς μας δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε λίγο χώρο στη ζωή μας για αυτούς. Πόσες φορές δεν έχουμε δει συνανθρώπους μας να ψάχνουν τους κάδους σκουπιδιών; Πόσες φορές δεν έχουμε δει αστέγους να κοιμούνται κάπου στο δρόμο; Όλοι βρίσκουμε το θέαμα αποτρόπαιο ή σοκαριστικό, αλλά με το καιρό το “συνηθίσαμε”. Έκφραση της αδιέξοδης αυτής κατάστασης, ανάμεσα σε άλλα, αποτελούν οι ουρές συμπατριωτών μας στα κοινωνικά συσσίτια και παντοπωλεία, οι τραγικές συνθήκες επιβίωσης των συνταξιούχων, των μισθωτών και των ανέργων, η μετανάστευση χιλιάδων νέων ανθρώπων, η έλλειψη προοπτικής για την αυριανή μέρα, κα. Ενδεικτικό της απάθειας, της αδιαφορίας και της ασέβειας με την οποία αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος τον διπλανό του ήταν το πρόσφατο περιστατικό που συνέβη στο Ελληνικό με το θάνατο μιας γυναίκας (που ζήτησε βοήθεια) από έναν οδηγό ταξί.
Ζούμε σε έναν κόσμο ο οποίος υποφέρει από τον πόνο και τη δυστυχία των ανθρώπων. Έχουμε χάσει τη συναισθηματική νοημοσύνη μας. Υπάρχουν πάρα πολλά περιστατικά αδιαφορίας που μπορεί ο καθένας μας να θυμηθεί και να περιγράψει στους γύρω του. Υπάρχει αδιαφορία για το bullying, αδιαφορία για τον κοινωνικό ρατσισμό, αδιαφορία για τα πάντα. Φροντίζουμε για τις απολαύσεις μας, για την επιβίωσή μας, και, πάνω απ’ όλα, φροντίζουμε με σχολαστικότητα για την ψηφιακή και κοινωνική μας εικόνα (μέσω των social media). Και εξακολουθούμε να προχωρούμε αδιάφορα και να κοιτάμε δίχως να βλέπουμε και να μιλάμε, δίχως να ακούμε και να πράττουμε, δίχως να νοιαζόμαστε. ….
Σε όλα τα προβλήματα, υπάρχει πάντοτε μια λύση. Δυστυχώς όμως εδώ μιλάμε για αλλαγή νοοτροπίας του ίδιου του Έλληνα. Φταίει η έλλειψη παιδείας στη χώρα. Είμαστε ένας λαός σε παρακμή, που η κρίση μας έκανε ακόμα χειρότερους. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε τη βαθιά ανωριμότητά μας, με την οποία πορευτήκαμε τα τελευταία 40 χρόνια. Η ανωριμότητα αυτή εκφράζεται καταρχήν με την αποποίηση των ευθυνών μας. “Δεν φταίμε για τα ελλείμματα, δεν φταίμε για τα δάνεια, δεν φταίμε για την ανομία, δεν φταίμε για την αδιαφορία, δεν φταίμε για τα χρέη, δεν φταίμε για το πελατειακό κράτος, για την αναξιοκρατία, για την κατάσταση της παιδείας” και ούτω καθεξής. Οι Έλληνες δεν φταίμε ποτέ και για τίποτα. Θεωρούμε ότι δεν φταίμε γιατί όλα τα προηγούμενα χρόνια είχαμε αφήσει τις τύχες μας σε άλλους. Είχαμε παραχωρήσει την ευθύνη μας στο κόμμα, στο κράτος, και γενικότερα σε οποιαδήποτε άλλη εξωτερική αρχή και θεωρήσαμε ότι αυτοί ήξεραν τι να κάνουν. Ήταν πολύ βολικό να αφήσουμε τις τύχες μας σε άλλους. Δεν χρειαζόταν ούτε σκέψη, ούτε κόπος, ούτε δουλειά. Όμως, η λειτουργία των θεσμών και συνολικά του κοινωνικού συστήματος, εξαρτάται από τις αξίες, τους κανόνες και τις πρακτικές που χρησιμοποιούν οι πολίτες μιας κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα της καθημερινής επικοινωνίας και δραστηριοποίησής τους.
Χωρίς αλλαγή νοοτροπίας της ελληνικής κοινωνίας και αλλαγή αντίληψης, δεν υπάρχει περίπτωση να βγούμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο. Σε ατομικό επίπεδο θα πρέπει να αλλάξουμε τον εαυτό μας και τον τρόπο σκέψης μας. Θα πρέπει να αναπτύξουμε τη συναισθηματική μας νοημοσύνη και να ενδιαφερθούμε για τον συνάνθρωπό μας. Η ιστορία έχει να μας δείξει πάρα πολλά παραδείγματα σύμφωνα με τα οποία, όταν οι άνθρωποι επεδίωκαν την προαγωγή του ατομικού τους συμφέροντος μέσα από την προαγωγή του κοινωνικού, οι πολιτείες ακμάζανε. Επίσης, πρέπει να υπάρξει αλλαγή της στάσης των πολιτών απέναντι στην αδιαμφισβήτητα κακή άσκηση της πολιτικής εξουσίας (ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια). Η πρόταση για αλλαγή στάσης των πολιτών δεν εμπεριέχει φωνές, ύβρεις και συντεχνιακές επαναστάσεις. Επενδύει στην ωρίμανση της πολιτικής σκέψης του πολίτη και στην αναβάθμιση της πνευματικής του καλλιέργειας, η οποία θα αναγκάσει το πολιτικό προσωπικό να αλλάξει τόσο σε πρόσωπα όσο και σε φιλοσοφία. Χρειαζόμαστε μια δομική μεταβολή της πολιτικής κουλτούρας και αυτό είναι ένα ζήτημα κινήτρων και δυνατοτήτων που θα δοθούν σε ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας ώστε να ξεφύγουμε επιτέλους από τη σύζευξη “κόμμα-κράτος”. Ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης δεν είναι ουτοπία. Θα προκύψει από την εφαρμογή των κανόνων, τη χρήση καλών πρακτικών, την αλλαγή της νοοτροπίας των κομματικών στελεχών και τη στελέχωση των διοικητικών δομών με καταξιωμένα στελέχη, με ουσιαστικά και τυπικά προσόντα, δίχως κομματικές εξαρτήσεις και συσχετισμούς….
Εν κατακλείδι, ένας καινούργιος Διαφωτισμός χρειάζεται, για να κερδίσουμε αυτή τη μάχη. Σύμφωνα με τον Καντ, “Διαφωτισμός είναι η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του, για την οποία ο ίδιος είναι υπεύθυνος. Ανωριμότητα είναι η αδυναμία να μεταχειρίζεσαι το νου σου χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου”. Χρειάζεται, επομένως, να συνειδητοποιήσουμε ότι ο μορφωμένος άνθρωπος επενδύει συστηματικά στην πνευματική και συναισθηματική του καλλιέργεια, η οποία προκρίνεται ως η μοναδική λύση στην κρίση που βιώνουμε. Η μάχη αυτή δεν κερδίζεται εύκολα. Χαράσσει, όμως, έναν δρόμο που θα οδηγήσει σε μία καλύτερη κοινωνία και ένα καλύτερο μέλλον.
Αδιαφορώ, αδιαφορείς, αδιαφορεί…
Τάσος Τσακίρογλου
•
•
•
•
Πόση περισσότερη αδιαφορία; Αυτό είναι το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολεί στις σημερινές δημοκρατίες, αφού η κρίσιμη μάζα του πληθυσμού που είναι απαραίτητη για τη διάσωση των ανθρωπιστικών ιδεωδών και της κοινωνικής αλλαγής φαίνεται ότι διακρίνεται από μια βασική –ίσως και μοναδική– ιδιότητα: αυτή της αδιαφορίας για κάθε τι που σχετίζεται με το σύνολο, με την κοινωνία, με το περιβάλλον και, τελικά, με το ίδιο μας το μέλλον.
Ο Ιρλανδός πολιτικός επιστήμονας Πίτερ Μέιρ χαρακτηρίζει αυτή την «αποδυνάμωση» της δημοκρατίας ως μια πορεία προς τη «δημοκρατία χωρίς δήμο», μια κατάσταση που συνοδεύεται από αδιαφορία και απαξίωση των θεσμών, των κοινοτήτων, των συλλογικοτήτων, των κομμάτων, αλλά και του ίδιου του λαού ως τέτοιου.
• ▪ Αδιαφορούμε για το κλίμα που υποβαθμίζεται ραγδαία μπροστά στα μάτια μας, προμηνύοντας καταστροφές και πόνο.
• ▪ Αδιαφορούμε για τα χιλιάδες είδη ζωής που εξαφανίζονται κάθε χρόνο από τον πλανήτη.
• ▪ Αδιαφορούμε για τη δημοκρατία που γίνεται όλο και περισσότερο υποχείριο των ισχυρών του πλούτου.
• ▪ Αδιαφορούμε για τα συλλογικά αγαθά που γίνονται λάφυρα των αρπακτικών του ιδιωτικού τομέα.
• ▪ Αδιαφορούμε για την Παιδεία που μετατρέπεται σε ένα αγοραίο τομέα, χάνοντας κάθε τι ανθρωπιστικό.
• ▪ Αδιαφορούμε για τον ανερχόμενο φασισμό και το μίσος και τον θάνατο που φέρνει μαζί του.
Αδιαφορούμε γενικώς και ειδικώς. Ολο και πιο συχνά συναντάμε την έκκληση διαφόρων ακτιβιστών και ομάδων διεθνώς «Don’t be indifferent» («Μην είστε αδιάφοροι») είτε για τη διάσωση του Αμαζονίου, είτε για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, είτε για την προστασία των δημόσιων χώρων, είτε…
Ισως θα ταίριαζε το «Κάνετε ησυχία, ο πλανήτης κοιμάται!». Για την ακρίβεια υπνοβατεί ή μοιάζει σαν κάποιο ξόρκι να τον έχει μαγέψει και οδεύει σταθερά προς την καταστροφή. Το μέγιστο βεληνεκές του ενδιαφέροντός μας είναι τα τετραγωνικά του σπιτιού μας και η εμβέλεια της καταναλωτικής μας επιφάνειας.
Θα μου πείτε πως δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Σωστό! Ομως και εκείνα τα στρώματα που ενδεχομένως εξακολουθούν να μην είναι «αδιάφορα» για όλα τα παραπάνω δείχνουν αποπροσανατολισμένα, λόγω ενός βέρτιγκο που έχουν προκαλέσει η απαξίωση της πολιτικής, η έλλειψη σχεδίου για το μέλλον και ο καιροσκοπισμός των κομμάτων.
Η συγκρότηση νέων συλλογικοτήτων, η διαφύλαξη των αξιών που συγκρότησαν τη νεωτερικότητα, η μαχητική διεκδίκηση όπου χρειάζεται, η εκπόνηση ενός προγράμματος και ενός οδικού χάρτη για το πού θέλουμε να πάμε και πώς είναι στοιχεία απαραίτητα για να βγούμε από το σημερινό πολιτικό, πολιτισμικό και συνεπώς ψυχολογικό αδιέξοδο.
Κυρίως, βέβαια, απαιτείται η συμμετοχή, το ρίσκο και η διαθεσιμότητα. Α, και η ευθύνη. Η σημερινή παθητικότητα της κρίσιμης μάζας του πληθυσμού δίνει το περιθώριο στις δυνάμεις του πλούτου και της εξουσίας να οργανώνουν τη διαιώνιση της υπάρχουσας κατάστασης και να διασφαλίζουν την καταστροφή όλων μας.
Οι κοινωνίες του ανταγωνιστικού ολοκληρωτισμού εγκλωβίζουν τους νέους σε εικονικές πραγματικότητες, τους αλλοτριώνουν και τους καλλιεργούν το αποκλειστικό ενδιαφέρον για την προσωπική τους και όχι την κοινωνική ευημερία.
Εάν δεχτούμε το δόγμα της κυρίας Μέρκελ για μια «δημοκρατία συμβατή με την αγορά», τότε βάζουμε αυτή τη δημοκρατία στην προκρούστειο κλίνη των αγορών και ό,τι περισσεύει το ακρωτηριάζουμε.
Εκεί ακριβώς βρισκόμαστε σήμερα και η αδιαφορία είναι ο χειρότερος σύμβουλος για το μέλλον. Γι’ αυτό, «don’t be indifferent!».
Αντώνης Σκαμνάκης
Είναι γεγονός ότι μεγάλες ομάδες του πληθυσμού είναι αποστασιοποιημένες από την ενεργή πολιτική και διεκδίκηση. Η τάση αυτή αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 σε ολόκληρη την Ευρώπη και ενισχύθηκε την τελευταία δεκαετία. Στην εκλογική διαδικασία εκδηλώνεται με την αποχή. Οι παράγοντες που οδηγούν στην πολιτική αποξένωση είναι αρκετοί. Μεταξύ αυτών και η αποτυχία του κυρίαρχου κομματικού συστήματος να επιφέρει σημαντικές αλλαγές οι οποίες θα μπορούσαν να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών.
Η παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία ως η κατά βάση μεταρρυθμιστική δύναμη της μεταπολεμικής, περιόδου σε συνθήκες κρίσης αδυνατεί να διαδραματίσει πλέον τον ίδιο ρόλο. Τούτο διότι υπήρξε μια ριζική στροφή με τη σταδιακή προσχώρηση και τελικά ενσωμάτωσή της στις πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού. Αυτό οδηγεί σε μία νέα ιστορική συναίνεση μεταξύ των συντηρητικών και μεταρρυθμιστικών πολιτικών δυνάμεων αυτή τη φορά όχι στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως έγινε τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, αλλά αντιθέτως στην αποδόμηση και των δύο.
Το γεγονός αυτό οδηγεί σε μία προϊούσα απεμπλοκή των πολιτών από την πολιτική εφόσον οι δύο παραδοσιακοί πόλοι του κομματικού συστήματος είναι πλέον σχεδόν ταυτόσημοι αναπαράγοντας την ίδια πολιτική, η οποία όμως είναι διαμετρικά αντίθετη από αυτήν που προσδοκούν οι πολίτες.
Όταν νίπτει κανείς τας χείρας του σε μια σύγκρουση μεταξύ ισχυρών και αδυνάτων, δεν σημαίνει ότι μένει ουδέτερος, σημαίνει ότι παίρνει το μέρος των ισχυρών. Paulo Freire
Ο ΣΙΩΠΩΝ ΔΟΚΕΙ ΣΥΝΑΙΝΕΙΝ.