Κυριακή της Πεντηκοστής
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΘΟΔΙΟΣ ο Ιερομάρτυρας επίσκοπος Πατάρων
Η κατάθεσις λειψάνων και περιβολαίων των Αγίων Αποστόλων ΛΟΥΚΑ, ΑΝΔΡΕΟΥ και ΘΩΜΑ, του προφήτου ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ και του μάρτυρος ΛΑΖΑΡΟΥ, άτινα κατετέθησαν εν τω Ναώ των Αγίων Αποστόλων των μεγάλων
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΔΥΟ ΑΣΚΗΤΕΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΚΑΛΛΙΣΤΟΣ Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ
ΣΥΝΑΞΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ της ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ο θαυματουργός, ο Πεντασχινίτης, Κύπριος
Αναλυτικά:
Κυριακή της Πεντηκοστής
Εορτάζει 49 ημέρες μετά το Άγιο Πάσχα.
Πνοῇ βιαίᾳ γλωσσοπυρσεύτως νέμει,
Χριστὸς τὸ θεῖον Πνεῦμα τοῖς Ἀποστόλοις.
Ἐκκέχυται μεγάλω ἑνὶ ἤματι Πνεῦμ’ ἁλιεῦσι.
«Τη αυτή ημέρα, Κυριακή ογδόη από του Πάσχα, την αγίαν Πεντηκοστήν εορτάζομεν. Πνοή βιαία γλωσσοπυρσεύτως νέμει, Χριστός το θείον Πνεύμα τοις Αποστόλοις. Εκκέχυται μεγάλω ενί ήματι Πνεύμ’ αλιεύσι. Ταις των αγίων Αποστόλων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός ημών, ελέησον ημάς. Αμήν»
Μετά την Ανάληψη του Κυρίου στους ουρανούς, οι Απόστολοι και οι υπόλοιποι μαθητές του, καθώς και οι γυναίκες που από την αρχή τον είχαν ακολουθήσει, η Παναγία Παρθένος Μαρία η Μητέρα του, περίπου 120 άτομα, γύρισαν στο όρος των Ελαιών στην Ιερουσαλήμ και, μπαίνοντας στο υπερώο, δηλαδή στον πάνω όροφο του σπιτιού εκεί, περίμεναν με προσευχή την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, σύμφωνα με την υπόσχεση του Σωτήρα Χριστού. Στο μεταξύ εκεί, εξέλεξαν και τον Ματθία και τον συναρίθμησαν με τους ένδεκα Αποστόλους.
Τότε αυτοί πληρωθέντες από το Πνεύμα το Άγιο, άρχισαν να κηρύττουν και να καλούν τους ανθρώπους να βαπτισθούν και να λάβουν κι αυτοί την χάρη του Αγίου Πνεύματος. Ό,τι είχαν ακούσει και ζήσει κοντά στο Χριστό και δεν το είχαν τότε κατανοήσει, τώρα εν Αγίω Πνεύματι το γνώρισαν και το επαγγέλλονται στο λαό.
Τώρα γνωρίζουν ποια είναι η προοπτική της καινής ζωής και που πρέπει να οδηγήσουν το λαό, γι’ αυτό και τους πρώτους τρεις χιλιάδες που βαπτίστηκαν, τους οδηγούν στο Δείπνο της Ζωής, την Τράπεζα της Θείας Ευχαριστίας, όπου στο εξής θα βρίσκεται συναγμένη η Εκκλησία ως σώμα Χριστού, θα τρέφεται με το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου και θα συμμετέχει έτσι στην αιώνια ζωή της Βασιλείας του Θεού.
Με την Πεντηκοστή δεν γεννήθηκε η Εκκλησία ως απλός θεσμός, αλλά ως συνεχής παρουσία της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, και γι’ αυτό η Πεντηκοστή δεν είναι ένα γεγονός που συνέβη μια φορά κάποτε, αλλά είναι η ζωή της Εκκλησίας, ως αδιάκοπη κοινωνία του Αγίου Πνεύματος.
Η Πεντηκοστή, αποτελεί τη γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας.
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΘΟΔΙΟΣ ο Ιερομάρτυρας επίσκοπος Πατάρων
Ο Άγιος Μεθόδιος έζησε κατά τον 6ο αιώνα μ. Χ. Η σπάνια αρετή του και η μεγάλη μόρφωση που τον διέκρινε, τον ανέβασαν στον επισκοπικό θρόνο των Πατάρων. Σαν επίσκοπος επεδίωκε να επιτελεί τέλεια τα καθήκοντά του. Ο φωτιστικός λόγος του, σε συνδυασμό με το άγιο παράδειγμα του, έτρεφε τις ψυχές των ανθρώπων του ποιμνίου του. Ήταν ακοίμητος φρουρός του ορθοδόξου δόγματος και αποφασισμένος σε όλη του τη ζωή “φυλάσσειν τα δόγματα τα κεκριμένα υπό των αποστόλων”1. Να φυλάττει, δηλαδή, τις αποφάσεις, που είχαν οριστικά κριθεί ως μόνες ορθές από τους Αποστόλους. Γι’ αυτό και πέτυχε μετά από συστηματικό αγώνα να περιορίσει σημαντικά στην επαρχία του τους οπαδούς των λανθασμένων δοξασιών του Ώριγένη. Όμως, αυτοί οι λίγοι που έμειναν, για να εκδικηθούν, κατάφεραν να βάλουν δικό τους υπηρέτη κοντά στο Μεθόδιο. Και κάποια μέρα που ο επίσκοπος αρρώστησε, τον σκότωσε με μαχαίρι. Άλλα ενώ τον μαχαίρωνε, ο Μεθόδιος άκουσε το δολοφόνο να λέει: “έτσι σκοτώνουν οι Ώριγενιστές”. Τότε μειδίασε ελαφρά και έγειρε το κεφάλι του ευχαριστημένος, παραδίδοντας το πνεύμα του στον Κύριο. Ήταν η χαρά, διότι έπεφτε θύμα του καθήκοντός του να διαφυλάττει τα ορθά δόγματα της Εκκλησίας.Ο Σ. Εύστρατιάδης, όμως, στο Αγιολόγιό του, έχει άλλη γνώμη περί των βιογραφικών στοιχείων του Αγίου αυτού και την παραθέτουμε ως έχει:
Ήκμασε περί τα τέλη του γ’ και τας αρχάς του δ’ αιώνος· κατά τον Ίερώνυμον (De Vir. ill. 83) και τον Ιστορικόν Σωκράτην (Έκκλ. Ίστ. 6,13) ην ουχί Πατάρων επίσκοπος, αλλά Ολύμπου του εν Λυκία και είτα επίσκοπος Τύρου (της Φοινίκης), κατ’ άλλην δε γνώμην, επίσκοπος Φιλίππων της Μακεδονίας. Ή τοιαύτη πλάνη, του να λέγεται Πατάρων επίσκοπος προήλθεν εκ του ότι ο περί αναστάσεως διάλογος αυτού εκτυλίσσεται εις τα Πάταρα. ο Μεθόδιος ην διαπρεπής άρχιερεύς και πλατωνικός φιλόσοφος, αντίπαλος σφοδρός των Ώριγενιστών και ποιητής δόκιμος, ως φαίνεται εκ του περισωθέντος έργου αύτοϋ “Συμπόσιον των δέκα παρθένων ή περί άγνείας”. Κατά τον επί Διολητιανού διωγμόν υπέστη τον μαρτυρικόν θάνατον εν Χαλκίδι (της Συρίας).
1. Πράξεις των Αποστόλων, ιστ’ 4
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείαν μέθοδον, της ευσέβειας, έθησαύρισας, τη Εκκλησία, ως Ιεράρχης και Μάρτυς Μεθόδιε’ συ γαρ σοφίας τον πλούτον δρεψάμενος, άθλητικώς τον σον τάλαντον ηύξησας’ Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν Ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Ή κατάθεσις λειψάνων και περιβολαίων των Αγίων Αποστόλων ΛΟΥΚΑ, ΑΝΔΡΕΟΥ και ΘΩΜΑ, του προφήτου ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ και του μάρτυρος ΛΑΖΑΡΟΥ, άτινα κατετέθησαν εν τω Ναώ των Αγίων Αποστόλων των μεγάλων
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΔΥΟ ΑΣΚΗΤΕΣ
Απεβίωσαν ειρηνικά στην έρημο.
Ο ΟΣΙΟΣ ΚΑΛΛΙΣΤΟΣ Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Ήταν λόγιος ιερομόναχος Αγιορείτης που ασκήτευε στη Μονή Ιβήρων και τον όποιο ο αυτοκράτορας Ιωάννης ο Κατακουζηνός ανύψωσε στον οικουμενικό θρόνο το 1350, διάδοχο του Ισιδώρου. Μετά τέσσερα χρόνια πατριαρχείας, αναγκάσθηκε να παραιτηθεί και αποσύρθηκε στη Μονή του Αγίου Μάμαντα και από ‘κει στην Τένεδο. Αλλά τον κάλεσαν για δεύτερη φορά στον οικουμενικό θρόνο (1355-1363) μετά την πτώση του Πατριάρχη Φιλόθεου. Όταν όμως ήταν απεσταλμένος στην ηγεμονίδα της Σερβίας Ελισάβετ και πήγε στις Φερρές της Θεσσαλίας, αρρώστησε βαρειά και πέθανε εκεί το 1363.
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1322 και θείος του ήταν ο Νείλος Καβάσιλας, που υπήρξε Αρχιεπίσκοπος Θεσ/νίκης. Το πατρικό επώνυμο του Νικολάου ήταν Χαμαετός, κράτησε όμως το μητρικό επώνυμο Καβάσιλας, προφανώς λόγω της ισχυρής παρουσίας του θείου του. Σπούδασε στη Θεσ/νίκη και στην Κων/πολη ρητορική, θεολογία και φυσικές επιστήμες. Διετέλεσε σύμβουλος του Κατακουζινοϋ και στα τελευταία χρόνια της ζωής του πρέπει να υπήρξε μοναχός και έμενε στο μοναστήρι των Μαγγάνων. Ο Άγιος ήταν οπαδός του ανατολικού μυστικισμού και ησυχαστικού πνεύματος, όπως το διαμόρφωσε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Υπήρξε πληθωρικός συγγραφέας θεολογικών, λειτουργικών και ερμηνευτικών έργων, καθώς επίσης, πανηγυρικών λόγων, επιστολών, επιγραμμάτων και κειμένων πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου. Πέθανε λίγο μετά το 1391 και αγιοποιήθηκε στις 19 Ιουλίου 1983.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ως θείος διδάσκαλος, και υποφήτης και σοφός, δογμάτων της πίστεως, και αρετών ιερών, Νικόλαε Όσιε, έλαμψας εν τω κόσμω, δια βίου και λόγου. Όθεν Θεσσαλονίκη τη ση δόξη καυχάται, και πόθω εορτάζει, την πάνσεπτον μνήμην σου.
ΣΥΝΑΞΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ της ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ
Η εικόνα της βρίσκεται στη Μονή Ξενοφώντος του Αγίου Όρους.
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ο θαυματουργός, ο Πεντασχινίτης, Κύπριος