Το 1930 όταν ο Κεμάλ συνάντησε τον Βενιζέλο το πρώτο πράγμα που του είπε ήταν: ‘’Είδα πολλούς στρατούς. Απ’ όλους όμως όσους είδα, θεωρώ το δικό σας ανώτερο. Εξετίμησα τον Ελληνικό Στρατό, την ανδρεία του, την αντοχή του. Γιατί για να κάμει όσα έκαμε και να υποστεί όσα υπέστη, να έλθει δηλαδή να μας βρει και να μας προσβάλει στην καρδιά της Μικράς Ασίας, ήταν μεγάλο κατόρθωμα. Αδιάφορο αν ύστερα, από κακή διοίκηση, ήλθε η αποσύνθεση και νικήθηκε. Τον εξετίμησα και τον θαύμασα, το στρατό σας.’’ Αργότερα ο Ισμέτ Ινονού είπε στο Βενιζέλο: ‘’Μη νομίζετε πως σας τα είπε αυτά ο Κεμάλ από κοπλιμέντο, τα εννοεί. Και σε όλες τις εκθέσεις του τουρκικού επιτελείου που μιλεί για τον Ελληνικό Στρατό, το λέγει πως είναι λαμπρός στρατός.’’ Ας σημειώσουμε και το μικρό μέγεθος του Ελληνικού Στρατού για μια τέτοια αποστολή. Τόσο μακριά από τις βάσεις ανεφοδιασμού του. Με τους τσέτες δολιοφθορείς στα μετόπισθεν. Τις πολύ δυσμενείς συνθήκες που έγινε η εκστρατεία μέσω της Αλμυράς Ερήμου και τη καταπόνηση των τμημάτων πριν από τη μάχη. Για εκείνη τη δίψα θυμάμαι το παππού μου ο οποίος έλαβε μέρος (εθελοντής από Κύπρο) που τραγουδούσε: ‘’Εκεί ψηλά σ’ ένα βουνό θ’ ανοίξω ένα πηγάδι να τρέξει άφθονο νερό να πιούνε οι φαντάροι’’. Ακόμα σημαντική ήταν η αναλογία επιτιθέμενων Ελλήνων προς αμυνομένους Τούρκους που ενώ έπρεπε να ήταν 3:1 ή τουλάχιστον 2:1 ήταν 1:1. Αυτό που είπε ο Κεμάλ έχει μεγάλη σημασία. Οι Τούρκοι από το 1911 μέχρι το 1922 αντιμετώπισαν πολλούς στρατούς. Ιταλούς, Σέρβους, Βούλγαρους, Ρώσους, Γάλλους, Βρεττανούς και άλλους. Βεβαίως η τελική ήττα δεν επήλθε στη μάχη του Σαγγάριου, τον Αύγουστο του 1921, αφού ο Ελληνικός Στρατός συμπτύχθηκε συγκροτημένος προς το Αφιόν Καραχισάρ – Εσκί Σεχίρ. Η ήττα επήλθε ένα χρόνο αργότερα τον Αύγουστου του 1922.
Τάσος Καρασαρλής