Ενώ η πρωτοφανής «κρατική αεροπειρατεία», όπως χαρακτηρίστηκε από τα ΜΜΕ έχει λάβει τέλος και σε εξέλιξη βρίσκεται διπλωματική σύγκρουση μεταξύ Ε.Ε. και Λευκορωσίας, παραμένουν αρκετές σκοτεινές πτυχές στην υπόθεση του εντοπισμού και της σύλληψης του Ρομάν Προτάσεβιτς.
-γράφει ο Γιάννης Μπάκος, στο «Νόστιμον Ήμαρ»
Ο 26χρονος ακτιβιστής και δημοσιογράφος, όπως χαρακτηρίζεται από σύσσωμα τα δημοσιογραφικά δίκτυα, είναι μεγάλος πολέμιος του προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο.
Όπως ανακοίνωσε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, ο Προτάσεβιτς βρισκόταν στην Αθήνα ως μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόσφκαγια, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών πρόσφατα. Ο Προτάσοβιτς φέρεται να έμεινε λίγες ημέρες στην Αθήνα για διακοπές, χωρίς, όμως να γνωρίζει κάποιος για το ταξίδι αυτό. Ο δημοσιογράφος έχει αναγκαστεί να φύγει από την πατρίδα του εδώ και αρκετούς μήνες, καθώς κινδύνευε με πολυετή φυλάκιση από τις κατηγορίες του καθεστώτος για υποκίνηση σε βία, μίσος και διασάλευση της τάξης
Το περιστατικό της αναγκαστικής προσγείωσης του αεροπλάνου που μετέφερε των Προτάσεβιτς προκάλεσε τις αντιδράσεις της ΕΕ, με το θέμα να μπαίνει στην ατζέντα της συνόδου κορυφής που θα συζητηθεί η πιθανότητα κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας.
Λίγες ώρες πριν ξεκινήσει η συνεδρίαση, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ ζήτησε την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτάσεβιτς που παραμένει άγνωστη η τύχη του μετά τα όσα συνέβησαν χθες στο αεροδρόμιο του Μινσκ.
Η Ρωσία βρίσκεται στο πλευρό του πρώην Σοβιετικού κράτος, χαρακτηρίζοντας “σοκαριστικές” τις κατηγορίες της Δύσης εναντίον της Λευκορωσίας:
“Είναι σοκαριστικό που η Δύση χαρακτηρίζει ‘σοκαριστικό’ το περιστατικό στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας”, σχολίασε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας Μαρία Ζαχάροβα, καταγγέλλοντας ότι στο παρελθόν δυτικές χώρες έχουν επιδοθεί “σε απαγωγές, αναγκαστικές προσγειώσεις αεροσκαφών και παράνομες συλλήψεις”.
“Είτε θα πρέπει να θεωρούν τα πάντα σοκαριστικά: από την αναγκαστική προσγείωση το αεροπλάνου του προέδρου της Βολιβίας στην Αυστρία έπειτα από αίτημα των ΗΠΑ, ως την αναγκαστική προσγείωση λευκορωσικού αεροσκάφους που μετέφερε ακτιβιστές κατά των κινητοποιήσεων στην πλατεία Μαϊντάν στην Ουκρανία μόλις 11 λεπτά μετά την απογείωσή του. Είτε δεν θα πρέπει να σοκάρονται από αντίστοιχες συμπεριφορές άλλων”, πρόσθεσε η Ζαχάροβα.
Ποιος είναι ο Προτάσεβιτς
Ο επί 27 σερί χρόνια ηγέτης της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο είναι ο νικητής έξι διαφορετικών εκλογικών διαδικασιών, που σύμφωνα με την αντιπολίτευση δεν ήταν απολύτως νόμιμες. Σήμερα θεωρείται από την Δύση ως ο τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης.
Από την άλλη, ο Προτάσεβιτς υπήρξε μέλος του Νέου Μετώπου, μιας κεντροδεξιάς φιλοευρωπαϊκής οργάνωσης που οργάνωνε διαδηλώσεις κατά του Λουκασένκο, ενώ αγωνίστηκε επίσης για την επέκταση της χρήσης της λευκορωσικής γλώσσας (φυσικά, εις βάρος των ρωσικών). Έχει διατελέσει δημοσιογράφος του Euroradio που χρηματοδοτείται από την Πολωνία-Λιθουανία, καθώς και του Radio Liberty.
Το εθνικιστικό, αντι-κομμουνιστικό και αντι-Λουκασένκο «Νέο Μέτωπο» (Малады Фронт, Malady Front) ιδρύθηκε το 1997, ως συνέπεια των διαδηλώσεων της περιόδου 1996-1997 στη Λευκορωσία.
Η Νεολαία είναι γνωστή για την δράση της εναντίον του Λουκασένκο και ενθαρρύνει τα μέλη της να προχωρήσουν σε στρατιωτική εκπαίδευση. Το 2015 ίδρυσε αθλητικό-πατριωτικό σύλλογο με την ονομασία “Warrior”, που πραγματοποιεί εκπαίδευση με αεροβόλα όπλα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Radio Liberty.
Ο Προτάσεβιτς συμμετείχε στις διαδηλώσεις του Μαϊντάν στο Κίεβο 2013/2014, ενώ σε φωτογραφία που βρίσκει κανείς στο Facebook, με τη σημαία του Λαϊκού Κράτους της Λευκορωσίας, συμμετέχει στην καταστροφή αγάλματος του Λένιν.
Το προφίλ του Ρομάν Προτάσεβιτς έχει νεοναζιστικό και αντικομμουνιστικό υπόβαθρο. Συμμετέχει στην οργάνωση “Pahonia”, μια πολιτοφυλακή της Λευκορωσίας που έχει προχωρήσει σε δράσεις μαζί με το νεοναζιστικό τάγμα “Azov” στον εμφύλιο πόλεμο της Ουκρανίας. Η “Pahonia” αυτοχαρακτηρίζεται ως μη κυβερνητική εθελοντική οργάνωση που βοηθά τους Λευκορώσους της Ουκρανίας.
Από το 2017 μέχρι σήμερα συμμετέχει σε σειρά διαδηλώσεων εναντίον του Λουκασένκο, πάντα ως κομμάτι του “μαύρου” μπλοκ των νεοναζί, ενώ έχει δώσει το παρών και συμβολικό κάψιμο βιβλίων από εθνικιστές.
Τον τελευταίο χρόνο εργάζεται στο κανάλι Belsat του Nexta Telegram network, ενός Πολωνολευκορωσικού δικτύου, που φιλοξενεί και εκπομπές των νεοναζί.