Γράφει ο Γιώργος Βενετσανος
Η Σουηδία προχώρησε σε μια προοδευτική κίνηση: εισήγαγε ένα νέο μοντέλο, που θέλει τους εργαζομένους να δουλεύουν μόνο 6 ώρες την ημέρα βάζοντας τέλος στο 8ωρο.
Πριν από ένα χρόνο η κυβέρνηση της Σουηδίας προχώρησε στην χρηματοδότηση για την διεξαγωγή ενός εργασιακού πειράματος σε γηροκομείο, βάζοντας τους εργαζόμενους νοσηλευτές να δουλεύουν για έξι ώρες την ημέρα. Όταν η ομάδα ελέγχου έκανε την σύγκριση μεταξύ των δυο οραρίων, τα αποτελέσματα ήταν υπέρ του 6ώρου.
Αποδείχτηκε λοιπόν στην πράξη ότι οι εργαζόμενοι του 6ωρου ήταν σαφώς πιο παραγωγικοί σε σύγκριση με εκείνους που δούλευαν περισσότερο.
Όσοι δούλευαν 6ωρο ήταν:
• Τρεις φορές λιγότερο πιθανό να πάρουν άδεια δύο εβδομάδων.
• Μειώθηκαν κατά 50% όσοι ζητούσαν αναρρωτική άδεια.
• Έδειχναν να είναι και πιο υγιείς και πιο ευτυχισμένοι.
Τελικά μεγάλος αριθμός από επιχειρήσεις στην Σουηδία ξεκίνησαν να εφαρμόζουν ήδη το εργασιακό μοντέλο του 6ωρου, του οποίου τα οφέλη είχαν γίνει γνωστά πριν από χρόνια μιας και η αυτοκινητοβιομηχανία Toyota το είχε εφαρμόσει πριν από 14 χρόνια στο Γκέτεμποργκ, όπου έχει τα κέντρα ελέγχου και σέρβις. Το αποτέλεσμα ήταν η εταιρεία να έχει ποιο ευτυχισμένο προσωπικό και κέρδη που αυξήθηκαν κατά 25%.
Στην σημερινή Ελλάδα η τωρινή κυβέρνηση θέλει στην ουσία κατάργηση του 8ωρου, και απελπισμένους και μίζερους εργαζομένους, μόνο έτσι μπορώ να εξηγήσω το νομοσχέδιο το οποίο έρχεται και θέλει να επιβάλει ατομικές, αντί συλλογικές συμβάσεις εργασίας και κατάργηση των υπερωριών, αλλά για να γινούν ποιο κατανοητά όλα αυτά, ας τα δούμε ένα προς ένα:
1. Κατάργηση του Οκτάωρου
Τι λέει η κυβέρνηση; «Η όλη συζήτηση περί κατάργησής του 8ώρου είναι μια ανόητη συζήτηση. Αυτό θα φανεί ακόμη περισσότερο από την ειδική διάταξη που θα υπάρχει στο νομοσχέδιο και η οποία θα κατοχυρώνει όχι μόνο το 8ωρο, αλλά και το 40ωρο και το 5ήμερο την εβδομάδα».
Ποια είναι η πραγματικότητα: Το νόμιμο ωράριο εργασίας δεν χρήζει καμίας επιπλέον κατοχύρωσης από την σημερινή κυβέρνηση. Καθορίζεται ήδη από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας. Το πλήρες νόμιμο ωράριο του εργαζομένου ανέρχεται στις 40 ώρες την εβδομάδα, εδώ και περισσότερα από 100 χρόνια και δεν επιτρέπεται με ατομική σύμβαση εργασίας, να καθορίζεται ανώτερο ωράριο απ’ αυτό.
2. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας
Τι λέει η κυβέρνηση; «Σε ό,τι αφορά τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, αυτή είναι νόμος του κράτους εδώ και 30 χρόνια (ν. 1892/1990). Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, ίσχυε και επί διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Ποιος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που θα απαγορεύσει την τετραήμερη εργασία;».
Ποια είναι η πραγματικότητα: Όντως, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, ισχύει στην Ελλάδα όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη εδώ και δεκαετίες. Η ειδοποιός διαφορά είναι ότι o νόμος (ν.3986/2011) στην Ελλάδα, ακόμα, και κατά την περίοδο των μνημονίων, ουδέποτε προέβλεψε την ρύθμιση του χρόνου εργασίας (διευθέτηση), με ατομική σύμβαση μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη, αλλά αποκλειστικά με συλλογική συμφωνία, αναγνωρίζοντας την ανισότητα στην διαπραγματευτική ισχύ, ανάμεσα στον εργαζόμενο μόνο του και τον εργοδότη.
3. Υπερωρίες
Α) Τι λέει η κυβέρνηση; «Οι υπερωρίες όχι μόνο δεν καταργούνται με το νομοσχέδιο, αλλά ενισχύονται. Αυξάνουμε τις επιτρεπόμενες υπερωρίες, στις 150 ώρες το μέγιστο, που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος. Συνεπώς, τα περί κατάργησης των υπερωριών δεν ισχύουν παρά μόνο στη φαντασία της αντιπολίτευσης.».
Η πραγματικότητα: Με την κατακόρυφη αύξηση του πλαφόν των νόμιμων υπερωριών, οι επιχειρήσεις θα έχουν στη διάθεσή τους ένα απέραντο «ωκεανό» φτηνών υπερωριών. Ενώ με το υφιστάμενο πλαίσιο δίνεται προσαύξηση 40% στις υπερωρίες μέχρι τα ισχύοντα όρια, με τις νέες ρυθμίσεις, επεκτείνεται η χορήγηση μειωμένης προσαύξησης, για τους εργαζόμενους και άρα προκαλείται, ξεκάθαρη μείωση αποδοχών! Οι μεγάλες κυρίως επιχειρήσεις, θα μπορούν εύκολα και κυρίως φτηνά, να απασχολούν τους εργαζόμενους επιπλέον του ωραρίου τους, με ελάχιστο κόστος. Έτσι όχι απλά οι εργαζόμενοι θα δουλεύουν 10ωρο, αλλά και 12ώρο με μισθούς πείνας, ενώ οι 1.000.000 άνεργοι της χώρας θα εξακολουθήσουν να είναι χωρίς εργασία. Για ποιο λόγο να κάνει νέες προσλήψεις μια επιχείρηση, όταν έχει την δυνατότητα να υπερ – εκμεταλλεύεται νόμιμα, τους υπάρχοντες εργαζόμενους;
Β). Τι λέει η κυβέρνηση; «Με την αύξηση των υπερωριών δεν δημιουργούνται εξαντλητικές συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους, ενώ διασφαλίζονται παράλληλα οι απολαβές τους.»
Η πραγματικότητα: Όλοι φορείς που ασχολούνται με την Υγεία και Ασφάλεια στην εργασία, διαπιστώνουν ότι τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα, λαμβάνουν χώρα, στο τέλος του ωραρίου των εργαζομένων, λόγω φυσικής κόπωσης. Αυτά συμβαίνουν ήδη σε συνθήκες νομοθετημένου 8ώρου. Αλήθεια τι θα συμβεί στην περίπτωση που νομοθετηθεί το 10ωρο και το 12ώρο και οι φτηνές και απλήρωτες υπερωρίες;
4. Απολύσεις
Τι λέει η κυβέρνηση; «Σε αντίθεση με τα fake news της αντιπολίτευσης περί κύματος απολύσεων, εμείς διευρύνουμε το φάσμα προστασίας από τις απολύσεις. Και κάθε ρύθμιση του νομοσχεδίου για τις απολύσεις θα είναι εναρμονισμένη με αυτά που ισχύουν στις πιο προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες.».
Η πραγματικότητα: Η κυβέρνηση αμέσως μετά τις εκλογές του 2019 απελευθέρωσε τις απολύσεις με την κατάργηση του βάσιμου λόγου απόλυσης που είχε θεσπίσει η προηγουμένη κυβέρνηση. Τώρα, φαίνεται ότι ετοιμάζει το τελειωτικό χτύπημα στους εργαζόμενους θεσπίζοντας την εναλλακτική «λύση» της αποζημίωσης, αντί της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης, σε περίπτωση παράνομης ή καταχρηστικής απόλυσης. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι, ο εργαζόμενος, χάνει το δικαίωμα στη θέση εργασίας του οριστικά και ο εργοδότης, υποχρεούται να καταβάλλει ορισμένους μόνο μισθούς υπερημερίας(ως αστική ποινή), σε περίπτωσης άκυρης απόλυσης και μόνο, αν το επιτρέπει
η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης! Σήμερα ο εργαζόμενος σε περίπτωση παράνομης ή καταχρηστικής απόλυσης έχει το δικαίωμα να προσφύγει δικαστικά και να απαιτήσει την επιστροφή του στην δουλειά, υποχρεώνοντας τον εργοδότη να καταβάλλει μισθούς υπερημερίας, συνήθως πολλών ετών. Με την προωθούμενη διάταξη, οι απολύσεις διευκολύνονται, απελευθερώνονται, γίνονται ανεξέλεγκτες, ξηλώνεται το δίκαιο της καταγγελίας και πέφτει το τελευταίο οχυρό της μισθωτής εργασίας, η προστασία από την απόλυση. Με άλλη ρύθμιση, δίνεται η δυνατότητα στον εργοδότη να σταματήσει την ακυρότητα της απόλυσης, αν αυτή συντελέστηκε – για παράδειγμα – για μη καταβολή αποζημίωσης ή δεν τηρήθηκε ορθά ο τύπος. Αίρεται συνεπώς, η θεμελιώδης υποχρέωση του εργοδότη σε περίπτωση απόλυσης, να τηρήσει τον έγγραφο τύπο και να καταβάλλει την νόμιμη αποζημίωση, σε περίπτωση καταγγελίας, της σύμβασης εργασίας. Πρόκειται για πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων, σε συνθήκες πανδημίας και οξείας οικονομικής κρίσης.
5. Υπονόμευση του Συνδικαλισμού και του δικαιώματος της Απεργίας
Τι λέει η κυβέρνηση; «Στόχος του νομοσχεδίου είναι απλώς να θεσπιστούν κανόνες διαφάνειας για τη λειτουργία των συνδικαλιστικών οργανώσεων, προκειμένου οι όποιες αποφάσεις να μη λαμβάνονται από οργανώσεις-σφραγίδες».
Η πραγματικότητα: Το νομοσχέδιο θα προβλέπει τον αποκλεισμό των συνδικάτων από την συλλογικές συμβάσεις αν δεν τηρηθούν γραφειοκρατικές διατυπώσεις. Επιχειρείται η χειραγώγηση και το φακέλωμα των συνδικάτων, η επιβολή της εξ αποστάσεως ψηφοφορίας, η ποινικοποίηση και ο περιορισμός του δικαιώματος της απεργίας, ακόμα και με διώξεις απεργών, ενώ αίρεται και η θεμελιώδης προστασία των εκπροσώπων των εργαζομένων από απολύσεις.
6. Δουλειά τις Κυριακές
Τι λέει η κυβέρνηση; «Στην Ευρώπη δεν υπάρχουν καθόλου αντίστοιχες με τις δικές μας απαγορεύσεις για τις Κυριακές, καθιστώντας την Ελλάδα τη χώρα με τη μεγαλύτερη προστασία τη κυριακάτικης αργίας μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου».
Ποια είναι η πραγματικότητα: Η κυβέρνηση, καταργεί την Κυριακάτικη αργία για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους. Συγκεκριμένα, η ρύθμιση θα προβλέπει ότι, επιτρέπεται να λειτουργούν τις Κυριακές, οι φαρμακαποθήκες, η εφοδιαστική αλυσίδα (“logistics”), τα κέντρα κοινών υπηρεσιών (“shared services centers”) τα κέντρα δεδομένων (“datacenters”) κλπ. Επίσης η ρύθμιση θα προβλέπει ότι κατόπιν άδειας του ΣΕΠΕ δύναται να επιτραπεί, η λειτουργία και άλλων επιχειρήσεων και η απασχόληση του προσωπικού κατά τις Κυριακές και τις αργίες. Παρά την εκπεφρασμένη διαφωνία και των εργαζομένων αλλά και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για άνοιγμα των επιχειρήσεων τις Κυριακές.
Όπως διαβάσαμε και στην αρχή την ώρα που στην υπόλοιπη Ευρώπη προωθείται η μείωση ωρών απασχόλησης χωρίς μείωση μισθών, ενισχύονται οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, διευρύνονται οι συνδικαλιστικές ελευθερίες, την ώρα που τα κράτη παρεμβαίνουν προστατευτικά υπέρ των εργαζομένων, για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας, την ώρα που η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους αναδεικνύεται σε πυλώνα της κοινωνικής συνοχής, η κυβέρνηση «επιμένει μνημονιακά» καταργώντας το 8ωρο και νομοθετώντας την απλήρωτη δουλειά. Τα αποτελέσματα θα είναι δραματικά για την Ελλάδα και αυτό γιατί παρά το ότι οι Έλληνες αγαπούν την πατρίδα τους, όσοι έχουν την δυνατότητα θα πάρουν των ομματιών τους για να μπορέσουν να ζήσουν σε άλλες χώρες μια αξιοπρεπή και όχι μίζερη και δυστυχισμένη ζωή και όλο αυτό θα είναι επίτευγμα μιας κυβέρνησης που υποτίθεται λειτουργεί για το καλό των πολιτών και του έθνους, το οποίο το οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια να σκορπίσει στα πέρατα του κόσμου. Τον λόγο πλέον τον έχουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ώστε το αντεργατικό και αντεθνικό νομοσχέδιο να μην περάσει και να καταργηθεί αυτό το νομοθετικό έκτρωμα που οδηγεί σε εργασιακό μεσαίωνα και όχι μόνο.