Μεγάλη Πέμπτη – Ο Μυστικός Δείπνος
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΑΣΩΝ και ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΣ οι Απόστολοι
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΣΑΤΟΡΝΙΝΟΣ, ΙΑΚΙΣΧΟΛΟΣ, ΦΑΥΣΤΙΑΝΟΣ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ, ΜΑΡΣΑΛΙΟΣ, ΕΥΦΡΑΣΙΟΣ και ΜΑΜΜΙΝΟΣ ή ΜΑΜΜΟΣ
Η ΑΓΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΥΣΕΒΙΟΣ, ΖΗΝΩΝ, ΒΙΤΑΛΙΟΣ και ΝΕΩΝ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΝΤΙΑΝΟΣ και ΑΤΤΙΚΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Καλοκτένης, Μητροπολίτης Θηβών
Ο ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ο Αίθίοψ (+ 1οςαι.)
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΠΙΟΣ επίσκοπος Νουμιδίας (+ 259)
Αναλυτικά:
Μεγάλη Πέμπτη – Ο Μυστικός Δείπνος
Εορτάζει 3 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα.
Εἰς τὸν Ἱερὸν Νιπτήρα
Νίπτει Μαθητῶν ἑσπέρας Θεὸς πόδας,
Οὗ ποῦς πατῶν ἦν εἰς Ἐδὲμ δείλης πάλαι.
Εἰς τὸν Μυστικον Δεῖπνον
Διπλοῦς ὁ Δεῖπνος· Πάσχα γὰρ νόμου φέρει,
Καὶ Πάσχα καινόν, Αἷμα. Σῶμα Δεσπότου.
Εἰς τὴν ὑπερφυᾶ Προσευχὴν
Προσεύχῃ· καὶ φόβητρα, θρόμβοι αἱμάτων,
Χριστέ, προσώπου, παραιτούμενος δῆθεν
Θάνατον, ἐχθρὸν ἐν τούτοις φενακίζων.
Εἰς τὴν Προδοσίαν
Τί δεῖ μαχαιρῶν, τί ξύλων λαοπλάνοι,
Πρὸς τὸ θανεῖν πρόθυμον εἰς Κόσμου λύτρον.
Κατά τη Μεγάλη Πέμπτη επιτελούμε ανάμνηση: Της νίψεως των ποδών των Αποστόλων υπό του Κυρίου, Του Μυστικού Δείπνου, δηλαδή της παραδόσεως σ’ εμάς υπό του Κυρίου του Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας, της θαυμαστής προσευχής του Κυρίου προς τον Πατέρα Του και της προδοσίας του Κυρίου υπό του Ιούδα.
Εκείνο το βράδυ της Πέμπτης, πριν ν’ αρχίσει το δείπνο ο Ιησούς σηκώνεται από το τραπέζι, αφήνει κάτω τα ιμάτιά του, βάζει νερό στο νιπτήρα και τα κάνει όλα μόνος Του, πλένοντας τα πόδια των Μαθητών Του. Με τον τρόπο αυτό θέλει να δείξει σ’ όλους ότι δεν πρέπει να επιζητούμε τα πρωτεία. Μετά τη νίψη των ποδιών λέγει: «όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι τελευταίος απ’ όλους».
Πρώτα πήγε στον Ιούδα και μετά στό Πέτρο, ο οποίος ήταν ο πιο ορμητικός απ’ όλους και στην αρχή σταματάει το Διδάσκαλο, αλλά ύστερα όταν τον έλεγξε, υποχωρεί με τη καρδιά του. Αφού έπλυνε τα πόδια όλων, πήρε τα ιμάτιά Του και ξανακάθησε.
Άρχισε κατόπιν να τους νουθετεί να αγαπούν ο ένας τον άλλον και να μη επιζητούν το ποιός θα είναι πρώτος. Στη συνέχεια τους μίλησε για την προδοσία και επειδή θορυβήθηκαν, στρέφεται με ήρεμο τρόπο στον Ιωάννη και τον υπέδειξε.
Κατόπιν πήρε ψωμί στα χέρια Του και είπε: «Λάβετε φάγετε». Το ίδιο έκανε και με το ποτήρι του κρασιού λέγοντας: «Πιέστε απ’ αυτό όλοι, γιατί αυτό είναι το αίμα Μου, της νέας Συμφωνίας. Αυτό να κάνετε για να Με θυμάστε». Μετά από αυτή τη στιγμή ο Ιούδας, μόλις έφαγε τον άρτο έφυγε και συμφώνησε με τους αρχιερείς να τους Τον παραδώσει.
Μετά το δείπνο βγήκαν όλοι στο όρος των Ελαιών, όπου ο Χριστός τους δίδαξε τα ανήκουστα και τελευταία μαθήματα και αρχίζει να λυπάται και να ανυπομονεί. Αναχωρεό μόνος Του και, γονατίζοντας, προσεύχεται εκτενώς. Από την πολλή αγωνία γίνεται ο ιδρώτας Του σαν σταγόνες πηχτού αίματος, οι οποίες έπεφταν στη γη. Μόλις συμπληρώνει την εναγώνια εκείνη προσευχή, φθάνει ο Ιούδας με ένοπλους στρατιώτες και πολύ όχλο και αφού χαιρετάει και φιλάει πονηρά το δάσκαλό Του, Τον παραδίδει.
Συλλαμβάνεται λοιπόν ο Ιησούς και τον φέρνουν δέσμιο στους Αρχιερείς Άννα και Καϊάφα. Οι μαθητές σκορπίζονται και ο θερμότερος των άλλων ο Πέτρος τον ακολούθησε ως την αρχιερατική αυλή και αρνείται και αυτός ότι είναι μαθητής Του.
Εν τω μεταξύ ο θείος διδάσκαλος παρουσιάζεται μπροστά στο παράνομο συνέδριο, εξετάζεται για τους μαθητές και τη διδασκαλία Του, εξορκίζεται στο Θεό για να πεί εάν Αυτός είναι πράγματι ο Χριστός και αφού είπε την αλήθεια, κρίνεται ως ένοχος θανάτου, επειδή τάχα βλασφήμησε. Από ‘κει και πέρα τον φτύνουν στο πρόσωπο, τον χτυπάνε, τον εμπαίζουν με κάθε τρόπο κατά τη διάρκεια όλης της νύχτας, ως το πρωϊ.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΑΣΩΝ και ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΣ οι Απόστολοι
Είπε ο Κύριος: “Δεύτε οπίσω μου, και ποιήσω υμάς γενέσθαι αλιείς ανθρώπων”1. Ακολουθήστε με σαν μαθητές μου και θα σας κάνω να γίνετε ψαράδες ανθρώπων, πού με το δίχτυ του θείου κηρύγματος θα τους ελκύετε στη βασιλεία των ουρανών. Μ’ αυτόν τον τρόπο και οι Άγιοι Ιάσονας και Σωσίπατρος κατάφεραν με τη χάρη του Θεού να γίνουν πραγματικά μεγάλοι ψαράδες ανθρώπων. Και οι δύο ήταν φίλοι αγαπημένοι του Απ. Παύλου. Ή ζωντανή τους πίστη κατέστησε τους δύο αυτούς άνδρες επισκόπους. Τον μεν Ιάσονα στην Ταρσό, τον δε Σωσίπατρο στο Ικόνιο. Όμως, το ιεραποστολικό καθήκον έστειλε και τους δύο στο νησί της Κέρκυρας, για να κηρύξουν το θείο λόγο και να ιδρύσουν νέες εκκλησίες. Εκεί, ο ειδωλολάτρης άρχοντας Κερκυλλίνος τους συνέλαβε και τους φυλάκισε. Μέσα από τη φυλακή, οι δύο απόστολοι άρχισαν με το δίχτυ του θείου λόγου να ψαρεύουν ανθρώπους στη χριστιανική πίστη. Κάνουν χριστιανούς επτά φημισμένους λήσταρχους του νησιού, το δεσμοφύλακα Αντώνιο και, το σπουδαιότερο, την κόρη του Κερκυλλίνου, Κέρκυρα, της όποιας ή πίστη φέρνει πλήθος νέων πιστών. Όταν ο Κερκυλλινος πνίγηκε σ’ ένα ναυάγιο, τον διαδέχθηκε ένας σκληρός ειδωλολάτρης, ο Δατιανός. Μια από τις πρώτες του ενέργειες ήταν να κάψει το Σωσίπατρο. Άλλα ο Ιάσονας κατάφερε με τη χάρη του Θεού να εκχριστιανίσει το Δατιανό με όλη του την οικογένεια. Αυτό, βέβαια, είχε σαν αποτέλεσμα να γίνει μεγάλο πνευματικό έργο στην Κέρκυρα.
1. Ευαγγέλιο Μάρκου, α’ 17.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Δυάς ή όμότροπος, των Αποστόλων Χριστού, Ιάσων ο ένδοξος, Σωσίπατρος ο κλεινός, συμφώνως τιμάσθωσαν ούτοι γαρ δεδειγμένοι, τον της χάριτος λόγον, ηύγασαν εν Κερκύρα, ευσεβείας το φέγγος, πρεσβεύοντες τω Κυρίω, υπέρ των ψυχών ημών.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΣΑΤΟΡΝΙΝΟΣ, ΙΑΚΙΣΧΟΛΟΣ, ΦΑΥΣΤΙΑΝΟΣ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ, ΜΑΡΣΑΛΙΟΣ, ΕΥΦΡΑΣΙΟΣ και ΜΑΜΜΙΝΟΣ ή ΜΑΜΜΟΣ
Ήταν πρώην ληστές, φυλακισμένοι στην Κέρκυρα, και δια του Αγίου Ιάσονος πίστεψαν στον Χριστό. Κατόπιν μαρτύρησαν μέσα σε βρασμένη πίσσα.
Η ΑΓΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑ
Ήταν κόρη του Βασιλιά Κερκυλλίνου και πίστεψε στον Χριστό από τα μαρτύρια των Αγίων Αποστόλων Ιάσονος και Σωσιπάτρου. Όποτε ομολόγησε τον Χριστό και πούλησε όλα της τα κοσμήματα, και τα χρήματα τα έδωσε στους φτωχούς. Όταν το έμαθε ο πατέρας της και αφού δεν μπόρεσε να μεταστρέψει τη γνώμη της, την παρέδωσε σ’ έναν Αιθίοπα για να τη διαφθείρει. ‘Αλλ’ ο Αιθίοπας πίστεψε στον Χριστό δι’ αυτής και θανατώθηκε. Ή δε Κέρκυρα βασανίστηκε με πολλούς τρόπους και στο τέλος την κρέμασαν και τη θανάτωσαν με βέλη.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΥΣΕΒΙΟΣ, ΖΗΝΩΝ, ΒΙΤΑΛΙΟΣ και ΝΕΩΝ
Οι άγιοι αυτοί, ήταν άπ’ τους κατοίκους της Κέρκυρας, οι όποιοι πρώτοι ειλκύσθησαν από τα κηρύγματα των αγίων Ιάσονα και Σωσίπατρου, και έγιναν ένθερμοι συνεργάτες στο αποστολικό τους έργο. ο άρχοντας Κερκυλλινος τους κατεδίωξε και αφού τους συνέλαβε, τους γύμνωσε και τους μαστίγωσε σκληρά. Επειδή όμως αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα, τους φυλάκισε και κατόπιν αφού άναψε μεγάλη φωτιά, τους έριξε μέσα και έτσι αξιώθηκαν του αθανάτου μαρτυρικού στεφάνου.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΝΤΙΑΝΟΣ και ΑΤΤΙΚΟΣ
Άγνωστοι στον Συναξαριστή του Αγίου Νικόδημου. Μνημονεύονται στον Συναξαριστή Delehaye ως εξής: ” Άθλησις των αγίων μαρτύρων Κυντιανού και Αττικού” (σελ. 640,6). Άλλες πληροφορίες για τη ζωή τους δεν αναφέρονται.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Καλοκτένης, Μητροπολίτης Θηβών
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη κατά τα μεσάτου 12ου αιώνα, από γονείς πλούσιους και ευσεβείς, τον Κων/νο Καλοκτένη και τη Μαρία, πού τον ανέθρεψαν εν πάση παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Από μικρός έδειξε κλήση στα θεία και υπήρξε άριστος μαθητής. Όταν μεγάλωσε έγινε μοναχός και μόναζε σε κάποια Μονή της Κωνσταντινούπολης. Από εκεί τον εξέλεξαν, για τις μεγάλες του Ικανότητες και αρετές, Μητροπολίτη Θηβών. Σάν Μητροπολίτης διοίκησε άψογα το ποίμνιο του. Έκτισε Εκκλησίες και ανακατασκεύασε τίς παλαιότερες πού ήταν κατεστραμμένες από τους βαρβάρους, ανέπτυξε αρδευτικά έργα για τις καλλιέργειες του τόπου, ανέπτυξε το εμπόριο και έδωσε δουλειά σε πολλούς κατοίκους της περιοχής του και γενικά αναβάθμισε πολύ τη Μητρόπολη του. Εκείνο όμως πού τον κάνει ακόμα πιο ανώτερο, ήταν ή μεγάλη ελεημοσύνη πού καλλιεργούσε προς τους φτωχούς και τα ορφανά. Έτσι ευεργετώντας αφού έζησε, απεβίωσε ειρηνικά.
Ο ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ο Αιθίοψ (+ 1ος αί.)
Πιθανόν να είναι ο ίδιος μ’ αυτόν της 26ης Φεβρουαρίου.
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΠΙΟΣ επίσκοπος Νουμιδίας (+ 259)