Είναι μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις, όπου η ευφορία την οποία δημιουργεί η στάση και η δήλωση του ηγέτη της μεγάλης δύναμης, του Προέδρου των ΗΠΑ, υπερκαλύπτεται από την λογική ‒ας την πούμε και ψυχρή‒ πολιτική ανάλυση του κειμένου του.
Πόλη γλυκιά, πόλη δική μας
πόλη της γης και τ’ ουρανού
πόλη καημός, που ’γινε τραγούδι εδώ μην κλαις , θα ’ρθει ο καιρός, θα ’ρθει ο καιρός.
Πόλη χρυσή, πόλη του ήλιου
πόλη μητέρα κι αδελφή
πόλη λυγμός που ’γινε λουλούδι εδώ
μην κλαις, θα ’ρθει ο καιρός, θα ’ρθει ο καιρός.
Μέσα σ’ όνειρο σ’ είδα ξανά, όλο φως όπως ήσουν παλιά και στα μάτια σου η Άγια Σοφία, ένα δάκρυ που ακόμα κυλά.
Πόλη γλυκιά, αγαπημένη
μια ζωή σ’ αποζητώ
είσαι εκεί κι’ όμως σε αγγίζω εδώ
μην κλαις, θα ’ρθει ο καιρός, θα ’ρθει ο καιρός.
Πόλη ζωή, πόλη ελπίδα
πόλη Θεού, πόλη όλο φως
πόλη γλυκιά, που ’γινες πατρίδα εδώ
μην κλαις, θα ’ρθει ο καιρός, θα ’ρθει ο καιρός.
(Στ. Σπανουδάκης)
Ο Τζο Μπάιντεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες της πολιτισμένης ανθρωπότητας και απέδωσε τον χαρακτηρισμό «γενοκτονία» στο έγκλημα των «Νεοτούρκων», κατά του έθνους των Αρμενίων. Ταυτοχρόνως όμως έθεσε και όρια, τα οποία ίσως και κάποιοι εχέφρονες Τούρκοι (οι μη προσδεδεμένοι στο άρμα του νέο-οθωμανικού εξτρεμισμού) μπορούν να κατανοήσουν. Είναι σαφές, μετά το μήνυμα Μπάιντεν, ότι για την Τουρκία τα όνειρα του Ερντογάν να αναβιώσει το χαλιφάτο και την οθωμανική αυτοκρατορία είναι βαρίδι που την απομακρύνει από την Δύση και ουσιαστικά την θέτει εκτός των δομών της σύγχρονης αρχιτεκτονικής σταθερότητας και ασφαλείας.
Ο Τζο Μπάιντεν αναφέρθηκε στο έγκλημα που διέπραξαν οι Οθωμανοί. Όλοι γνωρίζουμε ότι το διέπραξαν οι λεγόμενοι Νεότουρκοι, μια φατρία δήθεν εκσυγχρονιστών της εποχής, οι οποίοι επεδίωξαν και τελικά πέτυχαν τον περαιτέρω εκβαρβαρισμό του κράτους τους.
Ο Μπάιντεν μίλησε για Οθωμανούς, αφήνοντας στους Τούρκους το περιθώριο να διαχωρίσουν την θέση τους. Κάτι που ήδη έδειξαν ότι δεν πρόκειται να κάνουν. Η χώρα αυτή (γιατί τις γενοκτονίες δεν τις διέπραξαν οι ηγέτες μόνοι τους) είναι πολύ βαθειά δεμένη με τις εγκληματικές πράξεις του παρελθόντος της. Μάλλον είναι και υπερήφανη για αυτές, καθώς μόνον σφαγές και εγκλήματα έχει να παρουσιάσει. Ευτυχώς, έχει και ήττες. Πολλές ήττες.
Ο Μπάιντεν μίλησε για την Κωνσταντινούπολη. Δεν θέλησε να χρησιμοποιήσει την βαρβαρική εκφορά της έκφρασης «εις ταν Πόλαν», από την οποία προέρχεται το όνομα που χρησιμοποιούν οι σημερινοί Τούρκοι. Με τον τρόπο αυτό, έθεσε πάλι όρια. Έδειξε στους Τούρκους πως ο κόσμος γνωρίζει ότι η Πόλη αυτή δεν είναι δική τους. Μετά τόσους αιώνες, που την κρατούν υπό κατοχή, παραμένουν σε αυτόν τον γεωγραφικό χώρο παρείσακτοι. Και τέτοιοι θα παραμένουν, όσο διατηρούν την νοοτροπία του εγκληματικού παρελθόντος τους.
Δεν χρειάζεται να επεκταθούμε. Η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου τα λέει όλα. Για αυτό και την παραθέτουμε:
«Κάθε χρόνο αυτήν την ημέρα, θυμόμαστε τις ζωές όλων εκείνων που πέθαναν στη γενοκτονία των Αρμενίων της οθωμανικής εποχής και δεσμευόμαστε να αποτρέψουμε ξανά μια τέτοια θηριωδία. Ξεκινώντας στις 24 Απριλίου 1915, με τη σύλληψη Αρμενίων διανοουμένων και ηγετών της κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη από οθωμανικές αρχές, ενάμισι εκατομμύριο Αρμένιοι απελάθηκαν, σφαγιάστηκαν ή οδηγήθηκαν στον θάνατο, σε μια εκστρατεία εξόντωσης. Τιμούμε τα θύματα των Meds Yeghern (σ.σ. οι Αρμένιοι αναφέρονται στα γεγονότα της γενοκτονίας με αυτή τη φράση), έτσι ώστε οι φρικαλεότητες του τι συνέβη να μην χαθούν ποτέ στην ιστορία. Και θυμόμαστε έτσι ώστε να παραμείνουμε πάντα σε εγρήγορση ενάντια στη διαβρωτική επίδραση του μίσους σε όλες τις μορφές του.
»Από αυτούς που επέζησαν, οι περισσότεροι αναγκάστηκαν να βρουν νέα σπίτια και νέες ζωές σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Με δύναμη και ανθεκτικότητα, ο Αρμενικός λαός επέζησε και ανοικοδόμησε την κοινότητά του. Με τις δεκαετίες, οι Αρμένιοι μετανάστες έχουν εμπλουτίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες με αμέτρητους τρόπους, αλλά δεν έχουν ξεχάσει ποτέ την τραγική ιστορία που έφερε τόσους πολλούς από τους προγόνους τους στις ακτές μας. Τιμούμε την ιστορία τους. Βλέπουμε αυτόν τον πόνο. Επιβεβαιώνουμε την ιστορία. Δεν το κάνουμε αυτό για να κατηγορήσουμε, αλλά για να διασφαλίσουμε ότι αυτό που συνέβη, δεν θα επαναληφθεί ποτέ.
»Σήμερα, καθώς θρηνούμε ὅ,τι χάθηκε, ας στρέψουμε επίσης τα μάτια μας στο μέλλον – προς τον κόσμο που θέλουμε να χτίσουμε για τα παιδιά μας. Ένας κόσμος που δεν λεκιάζεται από τα καθημερινά κακά της αδιαλλαξίας και της μισαλλοδοξίας, όπου γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και όπου όλοι οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν τη ζωή τους με αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Ας ανανεώσουμε την κοινή μας αποφασιστικότητα, να αποτρέψουμε μελλοντικές φρικαλεότητες από οπουδήποτε στον κόσμο. Και ας συνεχίσουμε την ανάρρωση και τη συμφιλίωση για όλους τους ανθρώπους του κόσμου.
Ο αμερικανικός λαός τιμά όλους εκείνους τους Αρμενίους που χάθηκαν στη γενοκτονία που ξεκίνησε 106 χρόνια πριν».
Έναντι των μηνυμάτων της ανακοίνωσης του Προέδρου Μπάιντεν, η τουρκική ηγεσία αντέδρασε, εκπέμποντας μηνύματα παραληρηματικά και βρίθοντα αντιφάσεων. Κάτι που σημαίνει ότι ουδέν αντελήφθησαν. Ότι η νέο-οθωμανική ονείρωξη του Ερντογάν είναι μια συνολική παράκρουση, από την οποία πολύ δύσκολα θα αφυπνισθούν.
Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα της ανακοίνωσής τους, που κομπάζει ότι η Τουρκία βρίσκεται «στο κέντρο μιας περιοχής που ονομάζεται λίκνο πολιτισμών». Μόνον που η αιτία της εξαφάνισης των πολιτισμών της περιοχής αυτής είναι η έλευση των Τούρκων.