Ε΄ Κυριακή των Νηστειών – Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Μαθητής του Αγ. Γρηγορίου του Δεκαπολίτου
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ο Στρατηλάτης, ο Γότθος
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΚΑΚΙΟΣ ο Β’ Επίσκοπος Μελιτηνής
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ο Ομολογητής επίσκοπος Χαλκηδόνας
Η ΟΣΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ή Θαυματουργή
Ο ΟΣΙΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ο Θαυματουργός και στους ασκητές φημισμένος
Ο ΟΣΙΟΣ ΝΑΥΚΡΑΤΙΟΣ ο Στουδίτης
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ο ΣΤ’
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο ράπτης από τα Ιωάννινα.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Κουλικάς
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΚΑΡΕΛΙΑΣ (Φινλανδός)
Αναλυτικά:
Ε΄ Κυριακή των Νηστειών – Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας
Εορτάζει 14 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα.
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Μαθητής του Αγ. Γρηγορίου του Δεκαπολίτου
Ένας από τους πιο αγαπημένους μαθητές του Αγίου Γρηγορίου του Δεκαπολίτη. Από πολύ μικρή ηλικία, ο Ιωάννης κατάλαβε τη Β ματαιότητα του κόσμου και αγάπησε το Χριστό. Πήγε κοντά στον Άγιο Γρηγόριο το Δεκαπολίτη και εκείνος τον έκανε μοναχό, για να μπορεί να αγωνίζεται αποκλειστικά για τη σωτηρία της ψυχής του και τη δόξα του Θεού. Μάλιστα, τόσο πολύ είχε προοδεύσει ο Ιωάννης στην υπακοή και την υποταγή, ώστε ο πνευματικός του πατέρας Άγιος Γρηγόριος δόξαζε το Θεό πού τον αξίωσε να έχει τέτοιο πνευματικοπαίδι. Όταν πέθανε ο Άγιος Γρήγόριος, ο Ιωάννης δε θέλησε να μείνει μόνιμα στο μέρος όπου άρχισε την πνευματική του ζωή. Ήταν ανήσυχο πνεύμα και αναζητούσε περισσότερες και βαθύτερες πνευματικές πηγές, γιατί έλπιζε στα ίδια τα λόγια του Θεού: “Εγώ τω διψώντι δώσω εκ της πηγής του ύδατος της ζωής δωρεάν”1. Δηλαδή, λέει ο Κύριος, εγώ σ’ εκείνον πού διψούσε στην επίγεια ζωή του τη δικαιοσύνη και την πνευματική ευτυχία, θα του δώσω δωρεάν από την πηγή του νερού της αγίας και μακαριάς ζωής μου. ο Ιωάννης περιόδευσε σε πολλές πόλεις και τόπους, μεταξύ αυτών στα Ιεροσόλυμα και τη Λαύρα του οσίου Χαρίτωνα, όπου και έκοιμήθη.
1. Αποκάλυψη Ιωάννου, κα’ 6.
Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Απαλών εξ ονύχων Χριστό ν ήγάπησας, και την σήν κλήσιν θεόφρον καταλαμπρύνεις σαφώς, πλήρης χάριτος όφθείς του θείου Πνεύματος· έκκαθάρας γαρ τον νουν, των Αγγέλων μιμητής, εν σώματι ανεδείχθης, Πατήρ ημών Ιωάννη, μεθ’ ων ικέτευε σωθήναι ημάς.
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ο Στρατηλάτης, ο Γότθος
Υπήρξε στα χρόνια του Ουαλεντινιανού (364-374) και Ούάλεντα (364-377) και διέμενε στη Γοτθία. Χριστιανός ζηλωτής από τη νεαρή του ηλικία, απέφευγε τα ειδωλόθυτα και απέτρεπε τους χριστιανούς να τα τρώνε. Προσλήφθηκε στη στρατιωτική υπηρεσία και με το ήθος του έφτασε σε ανώτατα στρατιωτικά αξιώματα. Τους δε ειδωλολάτρες δια του κηρύγματος του, επέστρεψε στην πίστη του Χριστού και τους βάπτιζε. Ένεκα αυτού οι συμπολίτες του τον έδιωξαν από τη χώρα τους. Αργότερα, όταν κινήθηκε διωγμός κατά των χριστιανών από τον βασιλιά των Γότθων Άθανάριχο, συνελήφθη αυτός μαζί με άλλους χριστιανούς και τον κρέμασαν μέσα στο σπίτι του, πάνω σ’ ένα δοκάρι και εκεί τον βασάνισαν άγρια. Κατόπιν έδεσαν στον τράχηλο του ένα μεγάλο ξύλο και τον έριξαν στον Μουσαίο ποταμό, όπου και πνίγηκε σε ηλικία 38 ετών.
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΚΑΚΙΟΣ ο Β’ Επίσκοπος Μελιτηνής
Κατά τον Σ. Εύστρατιάδη: “Ούτος κατήγετο κατά πάσαν πιθανότητα εκ Μελιτηνής, αναγνώστης ων της εκεί εκκλησίας και χρηματίσας διδάσκαλος του εκ Μελιτηνής Ευθυμίου του μεγάλου, ως εν τψ 6ίω του αγίου Ευθυμίου άναγινώσκομεν (Μί9πβ, Έλ. Πατρ. 114, 601 Β): “Προϊόντος δε του χρόνου και του παιδός ήδη των νηπίων αμείβοντος την ήλικίαν, γραμμάτων διδασκάλοις αυτόν ο επίσκοπος εγχειρίζει· οι δε ήσαν Άκάκιος και Συνόδιος, ευγένεια τε και συνέσει και σωφροσύνη τω των αναγνωστών χορώ διαλάμποντες, και τάς τε θείας γραφάς ευ ήσκημένοι και παιδείας έρασταί της θύραθεν ουκ αμελείς δντες, οι μετά πολλούς δια Χριστόν αγώνας και την αρχήν της κατά Μελιτηνήν εκκλησίας, ίδια κατά καιρόν έκάτερος αυτών εγχειρίζονται· ων πολλάκις ή Μελιτηνών πόλις και εισέτι και νυν εντρυφά διηγήμασιν, εκκλησιών τε ως αληθώς προστασία και ψυχών κηδεμονία: προσήκουσι”. Τα αυτά λέγει και Κύριλλος ο Σκυθοπολίτης ο τον βίον γράψας Ευθυμίου του μεγάλου. Σύν τω χρόνω διήλθεν ο Άκάκιος τάς βαθμίδας της Ίερωσύνης και δια την παιδείαν αυτού και σωφροσύνην άνήχθη εις τον έπισκοπικόν θρόνον της Μελιτηνής (Δευτέρας Αρμενίας), έκτος επίσκοπος κατά σειράν της Μελιτηνής άριθμούμενος (Le Quien, Oriens christianus Α., σ. 441-442, έκδ. Παρισίων 1740). Ως τοιούτος έλαβε μέρος εις την εν Έφέσω τω 341 οίκουμενικήν σύνοδον καταδικάσας τον Νεστόριον ύπήρξεν εν τη συνάδω ο σπουδαιότερος κατά λόγον και σοφίαν μετά τον Αλεξανδρείας Κύριλλον, μεθ’ ου συνεδέετο στενώτατα, και πολλάκις έλαβε τον λόγον, ως καταφαίνεται εκ των πρακτικών της συνόδου· είχε δε δίκαιον ο μέγας Ευθύμιος να συστήση εις τον έπίσκοπον Πέτρον των Σαρακηνών “κατά πάντα τρόπον άκολουθήσαι (εν τη συνάδω) Κυρίλλω… και Ακακιωτής Μελιτηνής επισκοπώ, όρθοδόξοις ούσι και κατά της ασεβείας άγωνιζομένοις”· αμφότεροι ως στύλοι της συνόδου είχον μέγα κύρος και εις τούτους κυρίως οφείλεται ή καταδίκη του Νεστορίου. ο Ακάκιος υπήρξε και θαυματουργός εν τω βίω, πολλά δε αυτού θαύματα διηγούνται οι χριστιανοί της Μελιτηνής. Ούτως πολλά υπέρ της ορθοδόξου πίστεως μοχθήσας και εν πάση αρετή διαπρέψας, προς Κύριον εν ειρήνη έξεδήμησεν”.
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ο Ομολογητής επίσκοπος Χαλκηδόνας
Από παιδί ποτίστηκε με τα νάματα της ευσέβειας, και από λαϊκός ακόμα διακρίθηκε για το ζήλο του προς τίς αρχές της “Ορθοδοξίας. Ή μανία των εικονομάχων ήταν τότε στην ακμή της, και ή Εκκλησία βρισκόταν σε ακατάπαυστο σάλο. Ακόμα και μεταξύ αυτής της Ιεραρχίας βρίσκονταν επίσκοποι, πού ήθελαν να αρέσουν στους διώκτες των εικόνων αυτοκράτορες και συμμετείχαν και αυτοί στον ανόητο και ανίερο πόλεμο. ο Κοσμάς, από τον πόθο να συμμετάσχει επισημότερα και αποτελεσματικότερα οτούς ορθόδοξους αγώνες, δέχτηκε να γίνει Ιερέας, και κατόπιν να ανεβεί στο αξίωμα του επισκόπου Χαλκηδόνας. ‘Από τη θέση αυτή, ύψωσε τη φωνή του υπέρ των αγίων εικόνων και έλαμψε μεταξύ των προμάχων αυτών. Αυτοκρατορικές έπειλές, διωγμοί, φυλακίσεις και εξορίες δεν μπόρεσαν να ελαττώσουν το θάρρος του, και να τον εμποδίσουν από τον αθλητικό του δρόμο. Οι αγώνες και τα παθήματα του, τον ανέδειξαν μεταξύ των όμολογητών της “Ορθοδοξίας.
Η ΟΣΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ή Θαυματουργή
Γεννήθηκε στην Αίγινα από γονείς ευσεβείς και είχε μεγάλη κλήση στα θεία. Παρά τη θέληση της παντρεύτηκε και μετά λίγες ήμέρες από τον γάμο της ο άντρας της σκοτώθηκε από τους βαρβάρους, σε κάποια επιδρομή τους στο νησί. Τότε θεώρησε κατάλληλη την ευκαιρία, αφού έμεινε χήρα, να εκπληρώσει τον Ιερό πόθο της, τον όποιο είχε στη μοναχική ζωή. Δυστυχώς όμως, έφτασε στο νησί διάταγμα πού υποχρέωνε όλες τις άγαμες και τις χήρες να παντρευτούν με ειδωλολάτρες. Έτσι έκανε δεύτερο γάμο. Άλλα ευτυχώς έπεισε τον σύζυγο της να καρεί μοναχός με το όνομα Ματθαίος και αυτή αφού διαμοίρασε όλη την περιουσία της στους φτωχούς, πήρε μερικές άλλες γυναίκες και κατέφυγε σε κάποιο ασκητήριο, όπου ή ζωή της ήταν αυστηρά ασκητική με νηστεία και προσευχή. Αργότερα έγινε ηγουμένη της αδελφότητας αυτής, αλλά αναχώρησε από εκεί σ’ άλλο πιο ήσυχο τόπο (άγνωστο πού), όπου αγωνιζόταν με τίς συνασκήτριές της, τρεφόμενη με τα εργόχειρα της. ‘Από εκεί πήγε στο Βυζάντιο, όπου ασκήθηκε για επτά χρόνια και κατόπιν επέστρεψε στον τόπο της ησυχίας της, για να αποβιώσει εκεί ειρηνικά.
Ο ΟΣΙΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ο Θαυματουργός και στους ασκητές φημισμένος
Άγνωστος στον Συναξαριστή του Αγίου Νικόδημου και τα Μηναία. Συναντάται στον Συναξαριστή Delehage, αλλά χωρίς βιογραφικά στοιχεία. Στό Λαυριωτικό Κώδικα Ι 70 φ. 1526, υπάρχουν βιογραφικά του στοιχεία και τα παραθέτουμε ακριβώς.
“Ούτος ο όσιος και θεοφόρος πατήρ ημών, εκ βρέφους ποθήσας την άσκητικήν άγωγήν και πολλά βιασθείς παρά των γονέων αυτού του λαβείν γυναίκα, άπεσκίρτησε τη βουλή και θελήσει των αυτού γεννητόρων και άπελθών κείρεται εν μοναστηρίω· και πρώτον, εκπαιδεύεται την μικροτέραν διαγωγήν ην κέκτηνται οι κατά Θεόν πολιτευόμενοι· την μαγειρείου, την φύλαξιν του πυλώνος, και απλώς πάσας τάς διακονίας διήλθεν έκδουλεύων πάντας τους αδελφούς και θερμοδοτών αυτούς. Ως δε έγνωσαν οι της μονής την άρετήν αυτού, μη δυνάμενοι όμοιάσαι την εκείνου άκραν πολιτείαν, έβουλεύσαντο ποιήσαι ήγούμενον και προεστώτα και άρχειν πάντας· ο δε τούτο γνούς και μη θέλων την των ανθρώπων πρόσκαιρον δόξαν και ματαιότητα του βίου λάθρα της μονής έξεισι και, άπελθών εν τινι ήσυχαστικώ τόπω της ερήμου, κατώκησεν εκείσε πάσαν άρετήν ένδειξάμενος και άκρον καταστάσεως, εξ ου και θαυματουργός ώνομάσθη δια των απείρων θαυμάσιων ων ένεδείξατο’ νεκρούς εγείραι ουκ έπαύσατο, τυφλοίς το βλέπειν έχαρίσατο, συγκυπτούσαις άνόρθωσιν, ξηροχείρων ίασιν και απλώς πάσαν νόσον και μαλακίαν ίώμενος· και ούτως όσίως και θεαρέστως εν πάση σεμνή πολιτεία βιώσας και εις βαθύ γήρας έλάσας προς Κύριον έξεδήμησεν”.
Ο ΟΣΙΟΣ ΝΑΥΚΡΑΤΙΟΣ ο Στουδίτης
Ή μνήμη του αναφέρεται από τον Συναξαριστή του Μαυρικίου. ο Νικόδημος και ο Delehage τον αγνοούν. Κατά την 8η Ιουνίου ο Νικόδημος αναφέρει τη μνήμη κάποιου οσίου Ναυκρατίου, χωρίς βιογραφικό υπόμνημα. Μόνο σε υποσημείωση, εκφράζει τη γνώμη ότι είναι ο αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου και Γρηγορίου Νύσσης. Άλλα από τον Μαυρίκιο μαθαίνουμε, ότι ο εν λόγω Όσιος, είναι ο γνωστός περιφανής μοναχός, πού υπέστη πολλούς διωγμούς και εξορίες για την προσκύνηση των εικόνων στην εποχή της εικονομαχίας. Κατά την πατριαρχεία του Ιερού Ιγνατίου, έκανε ηγούμενος της Μονής Στουδίου (842). Πέθανε και τάφηκε σαν Ομολογητής (847) στη Μονή Στουδίου, όπου γινόταν και ή Σύναξή του.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ο ΣΤ’
Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, πού απαγχονίστηκε στην Άδριανούπολη το 1821 (προστάτης δε τώρα του Πυθίου).
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο ράπτης από τα Ιωάννινα.
Γεννήθηκε στο χωριό Τέροβο των Ιωαννίνων από ευσεβείς γονείς. Εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα και έκανε το επάγγελμα του ράπτη. Μετά τον θάνατο των γονέων του πήγε στην Κων/πολη επί Πατριάρχου Ιερεμίου Α'(1525-1545) και επί Σουλτάνου Σουλεϊμάν Β’ (1520-1560). Επειδή ήταν προικισμένος με σωματικές και ψυχικές αρετές, κίνησε τον φθόνο μερικών Τούρκων, πού τον πίεζαν να γίνει μουσουλμάνος. ο Ιωάννης απέρριψε αμέσως τίς δελεαστικές προτάσεις των Τούρκων και όχι μόνο, αλλά αποφάσισε να μαρτυρήσει για τον Χριστό. Δύο φορές αποπειράθηκε να εκπληρώσει αυτή του την επιθυμία, αλλά τον απέτρεψε ο πνευματικός του. Την τρίτη φορά όμως, Μ. Παρασκευή, είπε πώς είδε σε όραμα να χορεύει μέσα στις φλόγες και έτσι πέτυχε την ποθούμενη ευλογία του πνευματικού του. Όταν πήγε στο εργαστήριο του, είδε να έρχονται οι Τούρκοι πού τον προέτρεπαν να γίνει μουσουλμάνος. Αυτή τη φορά όμως τον συκοφαντούσαν ότι δήθεν, όταν ήταν στα Τρίκαλα αρνήθηκε τον Χριστό. ο νεομάρτυρας τους απάντησε ότι αυτό δεν έγινε ποτέ, αλλά και ούτε πρόκειται να γίνει στο μέλλον. Συγχρόνως δε με τα λόγια του, περιφρόνησε τη θρησκεία του Μωάμεθ. Οι Τούρκοι θυμωμένοι όρμησαν, τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στον κριτή. Ομολόγησε και εκεί την πίστη του στον Χριστό, βασανίστηκε και ρίχτηκε στη φυλακή. Επειδή όμως επέμενε στην ομολογία του, καταδικάστηκε να καεί ζωντανός. ο Πατριάρχης Κων/πολης κατόρθωσε με πολλά χρήματα να αναβάλει για λίγο την εκτέλεση του, αλλά όταν ο Ιωάννης ρωτήθηκε και πάλι αν αρνείται τον Χριστό, απάντησε με θάρρος ότι ποτέ δεν θα τον αρνηθεί και έψαλε μπροστά στους Τούρκους το “Χριστός Ανέστη”. Τελικά οι Τούρκοι άναψαν φωτιά έξω από την πόλη, μέσα στην οποία μόνος του αναπήδησε ο Ιωάννης, ψάλλοντας. Ορισμένοι όμως Χριστιανοί, για να απαλλάξουν τον νεομάρτυρα από τους φρικτούς πόνους της φωτιάς, πλήρωσαν τους δήμιους και τον αποκεφάλισαν στίς 18 Απριλίου 1526. Τα διασωθέντα λείψανα του, αγοράστηκαν από τους πιστούς και διαφυλάχθηκαν στον Πατριαρχικό ναό. ο νεομάρτυρας αυτός, έγινε πασίγνωστος για τα θαύματα του σ’ ολόκληρο το γένος. Μαρτύριο του Αγίου αυτού, συνέγραψε ο επιφανής λόγιος ιερέας Νικόλαος Μαλαξός Πρωτοπαπάς Ναυπλίου (+ 1594).
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Γόνος κάλλιστος, Ιωαννίνων, κλέος ένθεον, της Εκκλησίας, ανεδείχθης Ιωάννη πανεύφημε · των γαρ Μαρτύρων ζηλώσας την άθλησιν, δια πυρός τον αγώνα έτέλεσας. Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Κουλικάς
Βλέπε βιογραφία του την 8η Απριλίου. Ή μνήμη του αναφέρεται και εδώ, διότι πιθανώς να συγχέεται μ’ αυτή του πιο πάνω “Αγ. Ιωάννη του ράπτη.