Οχι μόνο δεν πήρε την ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου ο πρωθυπουργός από την Τρίπολη, αλλά δέχτηκε «μαχαιριά» από τη συμφωνία Ιταλίας – Λιβύης
Τον πρέσβη που η Αθήνα απέλασε ο Κυριάκος υποχρεώθηκε τώρα να συγχαρεί διά ζώσης για τα νέα του καθήκοντα! Ο Μοχάμεντ Γιουνίς Μένφι, τον οποίο η Αθήνα απέλασε εξαιτίας του τουρκολιβυκού συμφώνου, είναι σήμερα πρόεδρος του μεταβατικού Κυβερνητικού Συμβουλίου της Λιβύης
Από τον Νίκο Σταυρουλάκι
Η Ελλάδα πάτησε και πάλι διπλωματικά στη Λιβύη ύστερα από σχεδόν επτά χρόνια απουσίας. Από τον Ιούλιο του 2014, όταν η χώρα της βόρειας Αφρικής εισήλθε σε περίοδο εμφύλιας σύγκρουσης, οι περισσότερες διπλωματικές αποστολές ξένων χωρών ανέστειλαν τη λειτουργία τους. Ανάλογη απόφαση έλαβε και η τότε ελληνική κυβέρνηση, αναστέλλοντας τη λειτουργία της ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη (31/7/2014).
Η πρόσφατη επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην πρωτεύουσα της χώρας, που από «φιλική» την περίοδο διακυβέρνησης Καντάφι έγινε «εχθρική» απέναντι στην Ελλάδα, μετά την εκδίωξη του Λίβυου ηγέτη και την κατευθυνόμενη κοντόφθαλμη επεμβατική στάση της Δύσης, σηματοδοτεί την προσπάθεια της ελληνικής διπλωματίας να επιστρέψει στη βόρεια Αφρική, να αναστρέψει την πρόσδεση της χώρας (τουλάχιστον όπως εκφράζεται από τη νόμιμη εκπροσώπησή της) στο τουρκικό άρμα και να ανατρέψει τις συνέπειες του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, που υπεγράφη στα τέλη του 2019, εξαφανίζοντας από τον χάρτη κάθε νόμιμη επήρεια της Κρήτης και των νησιών του νοτιοανατολικού Αιγαίου στην εν δυνάμει, μελλοντικά οριοθετημένη, ελληνική ΑΟΖ.
Ο πρέσβης που απελάσαμε
Η αιφνίδια αυτή κίνηση της Τρίπολης, που έγινε υπό την καθοδήγηση της Αγκυρας, εξόργισε τη διαχρονικά ράθυμη Αθήνα, η οποία αντέδρασε δίκαια αλλά σπασμωδικά, απελαύνοντας τον τότε πρέσβη της Λιβύης. Αλλά η διπλωματία έχει «περίεργες» στροφές… Και ο απελαθείς διπλωμάτης είναι σήμερα ο πρόεδρος του μεταβατικού τριμελούς Κυβερνητικού Συμβουλίου της χώρας, με αποστολή, μαζί με τον νέο πρωθυπουργό, να επανενώσει τους κρατικούς θεσμούς που βρίσκονται διάσπαρτοι στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη και να εγγυηθεί την ασφάλεια εν όψει των εκλογών που έχουν προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν στις 24 Δεκεμβρίου 2021. Ο πρώην διπλωμάτης έχει εντολή να οδηγήσει τη Λιβύη σε νόμιμες εκλογές, όπως δεν τις έχει ξαναδεί στην πρόσφατη ιστορία της…
Το ανεπιθύμητο πρόσωπο
Τον σημερινό πρόεδρο του μεταβατικού Κυβερνητικού Συμβουλίου Μοχάμεντ Γιουνίς Μένφι, τον οποίο η Ελλάδα είχε χαρακτηρίσει «ανεπιθύμητο πρόσωπο» και απέλασε μέσα σε 72 ώρες από τη γνωστοποίηση του κειμένου της τουρκολιβυκής συμφωνίας, αντιδρώντας στην εξέλιξη της υπογραφής του μνημονίου, ο Ελληνας πρωθυπουργός υποχρεώθηκε τώρα να συγχαρεί από κοντά. Τον συνεχάρη και όταν ανέλαβε προ μηνός και πλέον τα καθήκοντά του, με βάση τη γνωστή διαδικασία υπό τον ΟΗΕ, που εξελίχθηκε μυστικά και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας στη Γενεύη της Ελβετίας στις αρχές του 2021.
Η μαφιόζικη πρακτική που ακολούθησε η τότε προβεβλημένη κυβέρνηση της Λιβύης, αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα, πρωτίστως από το Βερολίνο, τη Ρώμη και το Παρίσι, καθ’ υπόδειξη του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τις παρελκυστικές πρακτικές που ακολουθούσε ο Αδόλφος Χίτλερ για να θολώσει τα νερά έναντι των αντιπάλων του. Αλλά η γερμανοκρατούμενη Ευρώπη εξακολουθεί να τον «γλείφει», γιατί αναγνωρίζει σε αυτές τις πρακτικές τον εαυτό της…
Δύο μήνες πριν από την επίσημη ανακοίνωση της υπογραφής των δύο τουρκολιβυκών μνημονίων (Σεπτέμβριος 2019), ενός για την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα σε δύο μη γειτνιάζουσες χώρες και ενός ετέρου, περί στενής στρατιωτικής συνεργασίας Τουρκίας – Λιβύης, είχε καταφθάσει στην Αθήνα ο τότε Λίβυος ΥΠΕΞ και είχε συναντηθεί με τον Ελληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια. Η παρουσία του στην ελληνική πρωτεύουσα δεν ήταν τυχαία. Η Αθήνα είχε τις πληροφορίες της, αλλά δεν ήταν σε θέση να τις διακριβώσει. Ο τότε ΥΠΕΞ της Λιβύης Μουχάμαντ Σαγιάλα, με εντολή του τότε επικεφαλής της Κυβέρνησης Εθνικής Συνεννόησης (GNA) Φαγέζ Αλ Σάρατζ, υποχείριου του Τ. Ερντογάν, ήρθε στην Αθήνα με σκοπό να θολώσει τα νερά και να αποπροσανατολίσει την ελληνική κυβέρνηση ως προς τις πραγματικές τουρκολιβυκές προθέσεις.
Τουρκικά «χτυπήματα»
Η υπογραφή των μνημονίων (κυρίως αυτού για τις θαλάσσιες ζώνες) έθεσε σε εμφανή αμηχανία την Αθήνα, ενώ πυροδότησε ραγδαίες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο. Μετά την αναστολή παρουσίας ελληνικής διπλωματικής αποστολής στην Τρίπολη το 2014, το νέο αυτό περιστατικό απομάκρυνε ακόμα περισσότερο τις δύο χώρες, ενώ επηρέασε βαθιά τις ελληνολιβυκές σχέσεις. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο ήταν η αρχή της εκδήλωσης «ανοιχτής» τουρκικής επίθεσης σε βάρος της χώρας μας.
Μέσα σε τρεις μήνες (Δεκέμβριος 2019-Φεβρουάριος 2020) η Τουρκία «χτύπησε» την Ελλάδα σε δύο μέτωπα. Στο διπλωματικό πεδίο, με την τουρκολιβυκή συμφωνία, και στο επιχειρησιακό πεδίο, εξαπολύοντας αγέλες κατευθυνόμενων μεταναστών στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στον Εβρο, με σκοπό να διασπάσουν τις γραμμές προκάλυψης και να εισέλθουν σε ελληνικό-ευρωπαϊκό έδαφος.
Η ανάδειξη του Μοχάμεντ Γιουνίς Μένφι σε πρόεδρο της Λιβύης έγινε σε συνάντηση 75 εκπροσώπων από τη Λιβύη στη Γενεύη, σε μέρος που έχει κρατηθεί μυστικό από τα Ηνωμένα Εθνη. Το πρόσωπο αυτό εξακολουθεί να διατηρεί σχέσεις με την Αθήνα, καθώς η απόφαση της απέλασης το 2019 αφορούσε μόνο τον ίδιο και όχι τα μέλη της οικογένειάς του, που εξακολουθούν να ζουν στην ελληνική πρωτεύουσα για λόγους ασφάλειας λόγω της συνεχιζόμενης ρευστής κατάστασης που επικρατεί στην Τρίπολη.
Τσαλακώθηκε η «νέα σελίδα» που κόμισε η Αθήνα
Με όλα αυτά που έχουν προηγηθεί, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έφτασε στη Λιβύη, εγκαινιάζοντας μια νέα σελίδα στις σχέσεις Ελλάδας – Λιβύης. Αρκεί η νέα αυτή σελίδα «να μην πατάει σε παλιές», ανέφερε η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη. Ο πρωθυπουργός εξέφρασε τη βούληση ότι η Αθήνα θα στηρίξει τη νέα εξουσία στη Λιβύη υπό τρεις αυστηρές προϋποθέσεις:
* Την τήρηση της διεθνούς νομιμότητας,
* την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων μισθοφόρων που βρίσκονται εκεί παράνομα, υπό τουρκική καθοδήγηση (υπολογίζονται σε τουλάχιστον 15.000) και
* την αποκήρυξη των παράνομων συμφωνιών, όπως τα ανυπόστατα τουρκολιβυκά μνημόνια.
Ωστόσο τίποτε από όλα αυτά δεν υποσχέθηκε ο Μοχάμεντ Γιουνίς Μένφι στον Ελληνα πρωθυπουργό, ο οποίος, μάλιστα, επέλεξε να πραγματοποιήσει το πρώτο ταξίδι του εκτός Λιβύης στην… Αγκυρα! Αντίθετα, ανέφερε ότι η Λιβύη κοιτάζει πρώτα τα συμφέροντά της… Η Αθήνα εξακολουθεί να ελπίζει σε ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, την ώρα που ο πρωθυπουργός πρόσφερε στην Τρίπολη μεγάλο οικονομικό πακέτο στήριξης και ανοικοδόμησης, με εμπλοκή ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων.
Η ελληνική πλευρά προσπαθεί να αποσπάσει «δήλωση προθέσεων» περί ακύρωσης του μνημονίου, την ώρα που η Τουρκία δεν εκδηλώνει ενδιαφέρον να αποσύρει τους μισθοφόρους της από το λιβυκό έδαφος. Και ενώ παράλληλα η Αθήνα επιδιώκει, ει δυνατόν, και μια ελληνολιβυκή συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, η Ρώμη ανακοίνωσε οτι μια τέτοια συμφωνία πρόκειται να υπογραφεί ανάμεσα στις δύο χώρες.
Υπό αυτή την έννοια, η συνάντηση Μητσοτάκη – Ντράγκι επί λιβυκού εδάφους (σ.σ.: ο Ιταλός πρωθυπουργός έφευγε, ο Ελληνας πρωθυπουργός έφτανε) μόνο την τουριστική συνεργασία δεν είχε ως αντικείμενο…