Ραγδαίες εξελίξεις στα κρίσιμα πολιτικά διπλωματικά μέτωπα προοιωνίζεται η ηχηρή δημόσια παρέμβαση του Κώστα Καραμανλή με τη μορφή της απάντησης στον Κώστα Σημίτη για τη Συμφωνία του Ελσίνκι και την προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης.
Από τον Ανδρέα Καψαμπέλη
Ήδη, όσο κι αν τα συστημικά και κυρίως τα επηρεαζόμενα από την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης επιχείρησαν να υποβαθμίσουν τις διαστάσεις της παρέμβασης αυτής, στο εσωτερικό της Ν.Δ. τα τελευταία εικοσιτετράωρα επικρατεί κινητικότητα και εντείνονται οι συζητήσεις για το σκηνικό της επόμενης ημέρας.
Το στοιχείο που τροφοδοτεί τις διεργασίες δεν είναι το τυπικό γεγονός ότι ο πρώην πρωθυπουργός απάντησε και μάλιστα κατά τρόπο σαφή και σκληρό στον προκάτοχό του. Είναι το περιεχόμενο της απάντησής του, το οποίο συνιστά παραλλήλως και ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τον σημερινό πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη με μια καθαρή κόκκινη γραμμή για τους χειρισμούς στα Ελληνοτουρκικά, την ώρα που εκείνος διολισθαίνει διαρκώς σε υποχωρήσεις.
Με δεδομένες πάντως τις διαδικασίες που έχουν δρομολογηθεί μέσω των διερευνητικών επαφών και όχι μόνο, το πιο ενδιαφέρον είναι εάν θα υπάρξει συνέχεια και ποια. Επ’ αυτού οι πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας» είναι άκρως σημαντικές και δείχνουν ότι πράγματι πολλά θα είναι διαφορετικά σε λίγο καιρό.
Τα τρία μνημόνια
Μετά τα Ελληνοτουρκικά, συγκεκριμένα, το επόμενο κρίσιμο μέτωπο στο οποίο θα δοκιμαστούν ισορροπίες και αντοχές αφορά το θέμα των Σκοπίων, καθώς η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία ψηφίστηκε επί ΣΥΡΙΖΑ -και εφαρμόζεται επί Ν.Δ.-, έχει αφήσει ορισμένες εκκρεμότητες. Πρόκειται για τα τρία εφαρμοστικά μνημόνια συνεργασίας τα οποία πρέπει (κάποια στιγμή) να ψηφιστούν από την ελληνική Βουλή.
Η ψήφισή τους επρόκειτο να γίνει στα τέλη του 2020, αλλά δόθηκε (μικρή όπως ειπώθηκε αρχικά) αναβολή λόγω εσωτερικών (παρασκηνιακών σε πρώτη φάση) αντιδράσεων στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. Ακολούθησε η συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος δήλωσε ότι δεν θα τα ψηφίσει. Επισήμως η κυβέρνηση τότε του αναγνώρισε τη δυνατότητα να διαφοροποιηθεί μόνο αυτός, όμως, ως «πρώην πρωθυπουργός» που έχει «γνωστές θέσεις για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής». Ωστόσο τα τρία μνημόνια οδηγήθηκαν στις ελληνικές καλένδες έως πρόσφατα που αναζωπυρώθηκαν οι πιέσεις από τους εταίρους για τη λήξη της εκκρεμότητας.
Καθώς λοιπόν η κυβέρνηση Μητσοτάκη φαίνεται ότι προωθεί μια συνολική διευθέτηση των εθνικών θεμάτων, βρίσκεται τώρα μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Είτε θα πρέπει να καθυστερήσει κι άλλο την εισαγωγή προς συζήτηση και ψήφιση των εν λόγω μνημονίων στη Βουλή, δείχνοντας «αδυναμία» απέναντι στους Ευρωπαίους και στο ΝΑΤΟ, είτε θα πρέπει να πάρει γρήγορα το ρίσκο. Προ ημερών υπήρξαν πληροφορίες ότι ενδεχομένως η σχετική απόπειρα να γινόταν εντός του Απριλίου, λίγο πριν κλείσει η Βουλή για το Πάσχα.
Δύο επιλογές
Από την πλευρά του, πάντως, ο Κώστας Καραμανλής εξετάζει, σύμφωνα με τις πληροφορίες, δύο ενδεχόμενα. Το ένα είναι να αρνηθεί να υπερψηφίσει τα πρωτόκολλα της Συμφωνίας των Πρεσπών και το δεύτερο να υποβάλει -πριν από τη σχετική ψηφοφορία στη Βουλή- την παραίτησή του από το βουλευτικό αξίωμα.
Σε κάθε περίπτωση θεωρείται ειλημμένη εκ μέρους του η απόφαση να μη δώσει θετική ψήφο, αν η κυβέρνηση επιμείνει στην επικύρωσή τους.
Αυτή είναι, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, η δεύτερη ισχυρή κόκκινη γραμμή του πρώην πρωθυπουργού για τα εθνικά μας θέματα, ύστερα από τη σαφή προειδοποίηση που απεύθυνε (εμμέσως πλην σαφώς) προς το Μέγαρο Μαξίμου να μην προχωρήσει σε οποιαδήποτε συζήτηση με την Άγκυρα πέραν της αυστηρής οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.
Για να μη θεωρηθεί μάλιστα ως απλά «ιστορικού» περιεχόμενου η απάντησή του προς τον κ. Σημίτη, φροντίζει στον επίλογο να καταστήσει ξεκάθαρο ότι η αντίθεσή του είναι διαρκής. Όπως τονίζει χαρακτηριστικά, «δεν διαπραγματευόμαστε εθνική κυριαρχία και δεν τη θέτουμε στην κρίση κανενός. Μοναδικό θέμα προς επίλυση με την Τουρκία: η υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Διαφορετικές αντιλήψεις θα με βρίσκουν πάντα αντίθετο».
Τρόμος στο Μαξίμου, σε αμηχανία οι «πρόθυμοι», κινητικότητα στη Ν.Δ.
Η παρέμβαση Καραμανλή αναστάτωσε έως τρόμαξε το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο επισήμως σιώπησε, ακολούθως συνέβαλε στην υποβάθμιση του θέματος και τώρα φέρεται ότι βρίσκεται σε αμηχανία. Το γεγονός μάλιστα ότι αμέσως τουλάχιστον 11 βουλευτές της Ν.Δ. (όπως φάνηκε από τις δηλώσεις τους στη «δημοκρατία» την επόμενη ημέρα) συντάχθηκαν με τον κ. Καραμανλή για όσα είπε απευθυνόμενος στον προκάτοχό του, δημιούργησε ακόμη ένα νέο δεδομένο.
Έγινε φανερό ότι, ύστερα από μια περίοδο κατά την οποία επικρατούσε η λανθασμένη εντύπωση περί «αδράνειας» στο εσωτερικό της Ν.Δ., η δήλωση αυτή του πρώην πρωθυπουργού έδωσε αυτόματα το έναυσμα για να ενεργοποιηθούν πάλι τα «γαλάζια» αντανακλαστικά για τα εθνικά θέματα και να διαψευστεί η εικόνα ότι ολόκληρος ο κυβερνητικός χώρος έχει αλωθεί από τις αντιλήψεις που εκφράζονται -από την εποχή Σημίτη και όχι μόνο- από το γνωστό ΕΛΙΑΜΕΠ.
Ως προς το τυπικό της υπόθεσης, τα τρία μνημόνια συνεργασίας με τα Σκόπια θα μπορέσουν -αν έρθουν στη Βουλή- να αποσπάσουν πλειοψηφία, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ, βοηθώντας τον κ. Μητσοτάκη σε αυτό, έχει προαναγγείλει ότι θα τα υπερψηφίσει. Η πολιτική ουσία όμως πλέον είναι πολύ διαφορετική. Από την ώρα που ανακοίνωσε την απάντησή του με τυπικό αποδέκτη τον κ. Σημίτη ο Κ. Καραμανλής, έχουν διαμορφωθεί νέα δεδομένα που επηρεάζουν το σύνολο των πολιτικών εξελίξεων.
Με τη δυναμική που προσέλαβε η κίνηση του πρώην πρωθυπουργού συγκροτήθηκε και ενεργοποιήθηκε αμέσως ένα ισχυρό και καθοριστικό μπλοκ εντός της Ν.Δ. που θέτει καταρχάς ένα ντε φάκτο βέτο σε κάθε σχεδιαζόμενη υποχώρηση στα εθνικά θέματα.
Κατά συνέπεια, ο κ. Μητσοτάκης βρίσκεται αντιμέτωπος με την ανάγκη είτε να αλλάξει στρατηγική είτε να πάρει άλλες αποφάσεις. Άλλωστε ουδείς τρέφει αμφιβολία ότι, ακόμη και εάν ο κ. Καραμανλής επιλέξει, για το θέμα των Σκοπίων, να παραιτηθεί από βουλευτής, αυτό θα αποτελέσει αυτόματα θρυαλλίδα άλλων εντυπωσιακών εξελίξεων σε όλο το σκηνικό…